سندرم کوشینگ و علائم آن در زنان و مردان

گاهی اوقات برخی بیماری‌ها، با علائمی نه چندان واضح بروز پیدا می‌کنند. به طوری که ممکن است فرد تا مدت‌ها نفهمد که بیمار شده است. مثلا ممکن است فردی بی‌دلیل و بدون تغییر در الگوی غذایی و فعالیت‌های جسمی‌اش، شاهد بالا رفتن وزن خود باشد. در حالی‌که چنین افزایش وزنی، می‌تواند یکی از نشانه‌های سندرم کوشینگ باشد. احتمالا نام این بیماری را زیاد نشنیده‌اید؛ اما اگر خودتان یا یکی از اطرافیانتان به این بیماری مبتلا شده باشید درمی‌یابید که سندرم کوشینگ تا چه حد می‌تواند آزاردهنده باشد، خصوصا اگر به درستی تشخیص داده و درمان نشود. اگر شما هم می‌خواهید درباره این بیماری اطلاعات بیشتری داشته باشید در ادامه همراه ما باشید. آگاهی درباره کوشینگ به شما کمک می‌کند تا با بروز نخستین نشانه‌ها، به وجود آن پی ببرید و به موقع به سراغ درمانش بروید.

مشاوره آنلاین پزشکی و روانشناسی حال

سندرم کوشینگ چیست؟

سندرم کوشینگ یا هایپرکورتیزولیسم، از آن دست بیماری‌هایی است که به واسطه ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول به وجود می‌آید. حـال این پرسش پیش می‌آید که علت ترشح بیش از اندازه این هورمون چیست؟ در پاسخ باید گفت، دلایل متعددی برای این سطح از ترشح وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. اما پیش از هر چیز بهتر است علائم سندرم کوشینگ را با هم مرور کنیم تا در صورت بروز، آن را بهتر و سریع‌تر بشناسیم.

علائم سندرم کوشینگ

از مهم‌ترین علائم سندرم کوشینگ می‌توان به افزایش وزن، تجمع چربی و کبود شدن پوست اشاره کرد

سندرم کوشینگ به طور عمومی و در همه افراد یک سری علامت از خود نشان می‌دهد، که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

افزایش وزن

همان‌طور که گفته شد، یکی از اولین علائم سندرم کوشینگ، افزایش وزن بی‌دلیل است. اگر بدون اینکه خورد و خوراکتان زیاد یا فعالیت جسمیت‌ان کم شده باشد، وزنتان بالا رفته، به فکر سندرم کوشینگ باشید. راجع به کاهش وزن و راه‌های لاغر شدن مطلبی را در حال بخوانید.

شما همینطور می‌توانید درباره برنامه غذایی برای چاق شدن در بلاگ بخوانید

تجمع چربی

یکی دیگر از علائم رایج این بیماری تجمع چربی خصوصا در قسمت‌های میانی بدن است؛ این تجمع چربی در صورت باعث گرد شدن آن خواهد شد. در حالی‌که همین چربی‌ها اگر بین دو کتف و کمی پایین‌تر جمع شوند، حالت قوز مانند برای فرد به وجود می‌آورند.

نازک شدن پوست

پوست از آن دست بافت‌هایی است که بر اثر سندرم کوشینگ، به‌طور ویژه تحت تاثیر قرار می‌گیرد و آسیب می‌بیند. نازک شدن پوست یکی از این تاثیرات است.

بروز لکه‌های کبودی

آسیب دیگری که پوست در دوران سندرم کوشینگ می‌بیند، بروز لکه‌های کبودی روی آن است. لکه‌هایی که بی‌دلیل به وجود می‌آیند و خودبه‌خود نیز از بین می‌روند.

آسیب‌های پوستی

آسیب و جراحت به پوست نیز بر اثر سندرم کوشینگ، پدیده دور از انتظاری نیست. این آسیب‌ها عموما به‌آرامی بهبود پیدا می‌کنند.

خستگی

خستگی بدون علت نیز از علائم آزاردهنده و رایج پس از ابتلا به سندرم کوشینگ است. راجع به خستگی دائم بدن بیشتر بخوانید

آکنه

اگر مشاهده کردید که پوستتان به طور غیرمعمول دچار آکنه شده است، ممکن است یکی از دلایل آن بروز سندرم کوشینگ باشد. اگر می‌خواهید بدانید علت اکنه صورت چیست ، این مقاله را بخوانید.

ضعف عضلانی

دیگر علامتی که به دنبال سندرم کوشینگ ایجاد می‌شود، ضعف عضلانی است. البته زمانی این علامت مورد توجه قرار می‌گیرد که با سایر علائم همراه باشد زیرا به تنهایی می‌تواند نشانه‌ای از اختلال یا بیماری دیگری باشد.

علاوه بر این علائم، گاهی اوقات سندرم کوشینگ با برخی نشانه‌های دیگر نیز همراه است که از میان آن‌ها می‌توان به افزایش قند خون، افزایش تشنگی، افزایش ادرار، پوکی استخوان، بالا رفتن فشار خون، افزایش عفونت، سردرد، نوسانات خلقی، اضطراب، تحریک‌پذیری و افسردگی اشاره کرد.

درباره انواع سردرد بخوانید.

در کنار تمام این علائم عمومی، زنان، مردان و کودکان نیز به‌نوبه خود ممکن است علائم اختصاصی خود را داشته باشند.

کنترل فشار خون در منزل

کوشینگ در کودکان

اگرچه میزان ابتلای کودکان به سندرم کوشینگ بسیار کمتر از بزرگسالان است اما آن‌ها در صورت ابتلا علاوه بر علائم ذکرشده ممکن است دچار چاقی مفرط، افزایش فشار خون و اختلال در رشد نیز بشوند.

کوشینگ در زنان

طبق مطالعات موسسات تحقیقاتی، میزان ابتلای زنان به سندرم کوشینگ سه برابر بیشتر از مردان است. این بیماری در زنان با رشد بیش از حد صورت و موهای بدن همراه است. ضمنا صورت و گردن، سینه، شکم و ران‌های زنان بیشتر درگیر کوشینگ می‌شوند. علاوه بر این، بی‌نظمی در قاعدگی نیز در زنان مبتلا دیده می‌شود. حتی ممکن است بر اثر این بیماری، زنان دچار قاعدگی نشوند. اگر کوشینگ در زنان درمان نشود می‌تواند به بروز اختلالاتی در بارداری منتهی شود.

برای ارتباط با پزشکان زنان و زایمان میتوانید از خدمات بخش دکتر زنان انلاین سامانه حال استفاده کنید.

کوشینگ در مردان

مردان نیز مانند زنان و کودکان، می‌توانند علائمی خاص خودشان داشته باشند. از جمله مهم‌ترین علائم آن‌ها می‌توان کاهش میل جنسی، اختلالات نعوظ و کاهش قدرت باروری اشاره کرد.

علت سندرم کوشینگ

علت بروز سندرم کوشینگ چیست؟ دلیل بروز این بیماری، ترشح بیش از حد هومرون کورتیزول است. غدد آدرنال، کورتیزول را ترشح می‌کنند؛ هورمونی که وظیفه آن تنظیم فشار خون و سیستم قلبی عروقی، کاهش پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن، تبدیل کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها به انرژی، متعادل کردن تاثیرات انسولین و پاسخ به استرس است.

شما می‌توانید درباره تقویت سیستم ایمنی بدن در حال بخوانید.

حال چه می‌شود که ترشح هورمون کورتیزول از اندازه خود بیشتر شده و سندرم کوشینگ را به وجود می‌آورد. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان استرس شدید (که شامل استرس مربوط به یک بیماری حاد، جراحی، آسیب و بارداری به خصوص در سه ماهه آخر می‌شود)، تمرینات ورزشی، تغذیه نادرست، مصرف بیش از حد الکل، افسردگی و حملات پنیک را برشمرد.

اگر می‌خواهید بدانید پنیک اتک یا حمله هراس چیست، این مقاله را حتما بخوانید.

اما اصلی‌ترین دلیل ترشح بیش از حد کورتیزول، کورتیکواستروئیدها هستند؛ داروهایی که برای درمان التهاباتی نظیر لوپوس یا پیشگیری از پس زدن عضو پیوندی تجویز می‌شوند. در این  مقاله با علائم لوپوس بیشتر آشنا شوید

مصرف میزان بالای استروئیدها تزریقی، مثلا برای درمان کمردردهای شدید نیز می‌توانند ترشح بیش از حد کوتیزول و در نتیجه آن ابتلا به سندرم کوشینگ را با خود به دنبال داشته باشند. بنابراین در صورتی که مجبور به استفاده از چنین داروهایی هستید، از میزان تجویزشده توسط پزشک فراتر نروید.

و در نهایت باید به برخی تومورها نیز به عنوان دلیل بروز این سندرم اشاره کرد. تورمورهای غده هیپوفیز، تومورهای خارج رحمی و ناهنجاری یا تومور غده فوق کلیه از جمله این تومورها هستند که سندرم کوشینگ را به وجود می‌آورند. علاوه بر این، سابقه خانوادگی نیز ممکن است باعث بروز سندرم کوشینگ شود. اگرچه سندرم کوشینگ، به خودی خود، ارثی نیست اما تومورهایی که از آن‌ها یاد شد، ممکن است ارثی باشند و این بیماری را با خود به دنبال داشته باشند.

در حال بخوانید: علت زردی نوزاد

تریاد کوشینگ

رفلکس کوشینگ، واکنش سیستم عصبی فیزیولوژیکی به افزایش حاد فشار داخل جمجمه (ICP) است؛ این رفلاکس منجر به سه‌گانه کوشینگ یا همان تریاد کوشینگ می‌شود. در واقع اصطلاح سه‌گانه یا تریاد به سه علامت اصلی این بیماری بازمی‌گردد. این سه علامت عبارتند از هیپرتانسیون سیستولیک (افزایش فشار خون در سیستول و پهن شدن ضربان نبض)، برادی کاردی (کاهش ضربان قلب) و تنفس نامنظم و کاهش یافته.

عنوان رفلاکس کوشینگ برای نخستین بار در سال ۱۹۰۱ توسط دکتر کوشینگ پیشنهاد شد. او معتقد بود که افزایش قابل‌توجه فشار خون، نتیجه و بازتابی از ایسکمی ساقه مغز است که در بیماران مبتلا به افزایش حاد فشار داخل جمجمه دیده می‌شود. از مهم‌ترین دلایلی که باعث بروز فشار داخل جمجمه می‌شوند می‌توان به خونریزی داخل جمجمه، اثر انبوه ناشی از وجود تومور و تورم مغزی اشاره کرد.

در موارد افزایش فشار داخل جمجمه، فشار پرفیوژن مغزی (CPP) کاهش می‌یابد؛ زیرا فشار خون سیستولیک نمی‌تواند بر مقاومت موجود در مغز غلبه کند. فشار پرفیوژن مغزی یا همان (CPP) فشاری است که خون را از طریق شبکه عروق مغزی هل می‌دهد و با تفاوت بین فشار متوسط شریانی (MAP) و فشار داخل جمجمه (ICP) تعریف می‌شود.

متاسفانه تریاد کوشینگ یا کوشینگ سه‌گانه نشانه دیرهنگام افزایش فشار داخل جمجمه و نشان‌دهنده نزدیک بودن فتق در ساقه مغز است.

شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.

در حال بخوانید: خواص انبه برای افراد مبتلا به دیابت و کلسترول

درمان کوشینگ

برای درمان سندرم کوشینگ، استفاده از دارو یا جراحی بسته به شرایط شما توصیه می‌شود

پس از اینکه علائم و علت این سندرم را شناختید، طبیعی است که حالا به دنبال درمان باشید. هدف اصلی در درمان کوشینگ، کم کردن میزان کورتیزول در بدن شماست. برای این درمان چندین راه وجود دارد؛ اما اینکه کدام‌یک برای شما انتخاب می‌شود، بستگی به تشخیص پزشک و شرایط کوشینگ در بدن شما دارد.

برخی از داروها تولید کورتیزول توسط آدرنال را کاهش می‌دهند و برخی دیگر اثر کورتیزول بر بدن را کم می‌کنند.

اگر عامل به وجود آمدن سندرم کوشینگ، تومور باشد، ابتدا باید بررسی کرد که تومور خوش‌خیم و غیرسرطانی است یا بدخیم و سرطانی. پس از پاسخ به این پرسش، درمان شروع می‌شود. برداشتن تومور از طریق جراحی، اولین گام در مسیر درمان است. اما اگر شرایط تومور به گونه‌ای است که نمی‌توان آن را خارج کرد، پزشک رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی تجویز می‌کند. گاهی اوقات نیز بعد از انجام این درمان‌ها، امکان جراحی و برداشتن تومور فراهم می‌شود.

درمان کوشینگ در طب سنتی

طب سنتی کمک چندانی به درمان کوشینگ نمی‌کند؛ با این حـال چای قاصدک برای درمان این بیماری پیشنهاد می‌شود

با هم درمان کوشینگ را بررسی و بهترین روش‌ها برای مبارزه با این سندرم را مرور کردیم. اما برخی از افراد ترجیح می‌دهند از روش‌های خانگی استفاده کنند. این دسته از افرد که به دنبال درمان کوشینگ در طب سنتی هستند، درمان را در میان گیاهان دارویی یا داروهای گیاهی می‌جویند. اگرچه در برخی از موارد، طب سنتی پاسخگوی یک سری از مشکلات و عوارض ماست، اما بهتر است برای درمان سندرم کوشینگ به دنبال آن‌ها نروید. در واقع بهتر است زمان را هدر ندهید؛ طب مدرن با روش‌هایی که معرفی کردیم، می‌تواند مشکل شما را حل کند. شما همینطور می‌توانید با خواص انواع دمنوش بیشتر آشنا شوید.

اما اگر به استفاده از طب سنتی اصرار دارید، پیشنهاد ما این است که درمان را توسط پزشک متخصص خود و با طب مدرن شروع کنید؛ سپس در کنار آن از شیوه‌های طب سنتی هم برای تکمیل درمان بهره ببرید. یکی از گیاهان دارویی که برای درمان کوشینگ در طب سنتی پیشنهاد می‌شود، استفاده از عصاره گیاه «خار مریم» است. نوشیدن چای قاصدک نیز می‌تواند به تسریع بهبودی شما کمک کند؛ در واقع این چای به دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان به اصلاح عملکرد غده آدرنال کمک می‌کند. شما می‌توانید درباره کره بادام زمینی که حاوی انتی اکسیدان است، بیشتر بخوانید.

علاوه بر این، برخی نیز طب سوزنی را برای مبارزه با این بیماری پیشنهاد می‌دهند. البته باید بدانید که طب سنتی بیشتر عوارض به وجود آمده بر اثر این بیماری را از بین می‌برد و نه دلیل اصلی آن را. به هر حـال اگر ترجیح می‌دهید از طب سنتی برای درمان خود استفاده کنید، این موارد پیشنهاد می‌شود. البته بهتر است پیش از هر اقدامی، با پزشک متخصص خود مشورت کنید و در صورت تایید وی، به این شیوه‌ها متوسل شوید. درباره فواید طب سوزنی بیشتر بخوانید.

و در پایان

احتمالا با مطالعه این مقاله دریافته‌اید که سندرم کوشینگ، بیماری چندان خطرناکی نیست و با برخی درمان‌های نه چندان پیچیده، بهبود حاصل می‌شود. اما برای پیشگیری از بروز این بیماری چه کار می‌توان کرد؟ برخی از عواملی که باعث بروز این بیماری می‌شوند، قابل پیشگیری نیستند. ولی از سوی دیگر برخی از عوامل را به راحتی می‌توان حذف کرد. مثلا به خاطر داشته باشید که هیچ‌گاه خودتان شروع به مصرف دارو نکنید.

ممکن است در بسیاری از موارد، تاثیر مثبت داروها را مشاهده کرده باشیم اما از آنجایی که تخصصمان نیست، از عوارض و پیامدهای آن‌ها بی‌خبریم. و همان‌طور که مشاهده کردید، کورتیکواستروئیدها از اصلی‌ترین دلایل بروز سندرم کوشینگ است. بنابراین بدون تجویز پزشک، اقدام به مصرف هیچ دارویی نکنید. علاوه بر این، خودتان خودسرانه، میزان تجویزشده دارو را افزایش ندهید. به این ترتیب، جلوی یکی از عوامل اصلی بروز این بیماری را خواهید گرفت.

سوالات متداول

بیماری کوشینگ چیست؟

سندرم کوشینگ، بیماری است که به دنبال ترشح بیش از اندازه هورمون کورتیزول به وجود می‌آید؛ هورمونی که توسط غدد آدرنال ترشح می‌شوند. ترشح بیش از اندازه این هورمون عوارضی نظیر افزایش وزن و تجمع چربی‌ها را با خود به دنبال دارد.

اصلی‌ترین علائم سندرم کوشینگ چیست؟

از اصلی‌ترین علائم عمومی سندرم کوشینگ می‌توان افزایش وزن، تجمع چربی‌ها، کبود شدن و نازک شدن پوست، بروز آکنه، خستگی و ضعف عضلانی را نام برد. اختلال قاعدگی در میان زنان، چاقی شدید، اختلال در رشد و افزایش فشار خون در میان کودکان و اختلالات نعوظ، کاهش میل جنسی و کاهش قدرت باروری در میان مردان از نشانه‌های اختصاصی این بیماری هستند.

چه عواملی باعث بروز سندرم کوشینگ می‌شود؟

عامل اصلی بروز سندرم کوشینگ، ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول است. دلایل متعددی برای این ترشح بیش از حد وجود دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: مصرف بیش از حد از کورتیکواستروئیدها، نوشیدن بیش از اندازه نوشیدنی‌های الکلی، تغذیه نادرست، افسردگی، حملات پنیک و انواع تومورها.

آیا بیماری کوشینگ کشنده است؟

سندرم کوشینگ از آن دست بیماری‌ها نیست که به خودی خود باعث مرگ افراد شود. تشخیص و درمان به موقع باعث از میان رفتن علائم این بیماری خواهد شد. اگرچه ممکن است برخی علائم این بیماری در ابتدا شدید نباشند، اما با کمی هوشیاری می‌توان آن‌ها را تشخیص داد.

منابع

www.healthline.com

www.ncbi.nlm.nih.gov