نکروز آواسکولار یک بیماری استخوانی دردناک است که با گذشت زمان بدتر هم میشود و بر تحرک شما تأثیر میگذارد. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که چیزی جریان خون یکی از استخوانهای شما را قطع میکند. البته اکثر افراد برای کاهش درد و بهبود تحرک نیاز به جراحی دارند که البته درمان نکروز بدون جراحی درواقع شامل کارهایی است که در پایان به آنها اشاره خواهیم کرد.
نکروز آواسکولار چیست؟
چه شکستگیهای استخوانی باعث نکروز آواسکولار تروماتیک میشود؟
نکروز آواسکولار در برخی از شکستگیهای استخوان بیشتر از سایر بخشها است. شکستگی شایع استخوان که منجر به نکروز آواسکولار تروماتیک میشود شامل شکستگیها و دررفتگیهای لگن است که حدود 20 درصد از افرادی که به این وضعیت دچار میشوند، دیگر لگنشان مانند حالت عادی در مفصل قرار نمیگیرد و دچار نکروز آواسکولار میشوند.
نکروز آواسکولار چقدر شایع است؟
نکروز آواسکولار در کجا ایجاد میشود؟
- مچ پا
- فک
- نکروز آواسکولار زانو
- بالای بازو (بازو) و شانه ها
علائم نکروز آواسکولار چیست؟
ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا متوجه علائمی مانند نکروز آواسکولار زانو شوید زیرا بسیاری از افراد علائم آن را نمیشناسند یا آن را جزئی از درد معمول میدانند. درواقع علائمی وجود دارد که در طول زمان ظاهر میشوند و نشانههای نکروز آواسکولار هستند.
- درد متناوب که با فشار دادن به استخوان و سپس برداشتن فشار ظاهر می شود و کاهش مییابد. البته میتوانید علل بروز زانو دردرادر اینجا بخوانید.
- افزایش درد و سفت شدن مفاصل
- محدوده حرکتی محدود
- لنگیدن اگر نکروز آواسکولار در لگن یا زانو دارید.
- مشکل در بالا رفتن از پلهها، ایستادن یا راه رفتن.
چه چیزی باعث نکروز آواسکولار میشود؟
جالب است بدانید که حدود 20 درصد از موارد نکروز آواسکولار بدون علت واضحی اتفاق میافتد.
علل شناخته شده نکروز آواسکولار عبارتند از:
نکروز آواسکولار تروماتیک: این مشکل پس از شکستن استخوان یا دررفتگی مفصل رخ میدهد.
نکروز آواسکولار غیرتروماتیک: اگر بیماری خاصی دارید که مانع از جریان خون به بافت استخوانی شما میشود، این اتفاق میافتد. نکروز آواسکولار غیرتروماتیک اغلب بر همان استخوانها در هر دو طرف بدن تأثیر میگذارد. به عنوان مثال، اگر نکروز آواسکولار در شانه راست خود دارید، به احتمال زیاد آن را در شانه چپ خود هم خواهید داشت.
چه مشکلات پزشکی باعث نکروز آواسکولار غیرتروماتیک میشود؟
چندین بیماری یا درمان وجود دارد که میتواند منجر به نکروز آواسکولار شود:
- پوکی استخوان: زنان مسن (و برخی از مردان) گاهی اوقات دچار نکروز آواسکولار زانو به شکل خودبخودی (SPONK) میشوند.
- اختلالات خونی، مانند کم خونی سلول داسی شکل.
- دیابت
درمان های سرطان، مانند پرتودرمانی.
HIV
لوپوس
پیوند عضو
عوامل خطر برای نکروز آواسکولار چیست؟
برخیاز ریسک فاکتورها هستند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند.
- جراحت
- استفاده از استروئید
- بیماری گوچر
- بیماری کیسون
- مصرف الکل
- کم خونی سلول داسی شکل
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- پانکراتیت
- حالت انعقادی بیش از حد
- هیپرلیپیدمی
- بیماری خودایمنی
- اچآیوی
نکروز آواسکولار چگونه تشخیص داده میشود؟
علاوه بر یک تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی، ممکن است یک یا چند آزمایش دیگر نیز انجام شود و پزشک براساس نتایج آزمایش نتیجه را اعلام خواهد کرد.
اشعه ایکس: این آزمایش از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای ایجاد تصاویری از بافتهای داخلی، استخوانها و اندامها بر روی فیلم استفاده میکند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری که سی تی اسکن نیز نامیده می شود. درواقع یک تست تصویربرداری است که با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر تصاویر دقیقی از بدن میگیرد. سی تی اسکن جزئیات استخوانها، ماهیچهها، چربی و اندامها را نشان میدهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس نمایان میسازد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). این آزمایش از آهنرباهای بزرگ، فرکانسهای رادیویی و یک کامپیوتر برای تهیه تصاویر دقیق از اندامها و ساختارهای بدن استفاده میکند.
اسکن استخوان رادیونوکلئید. در این تکنیک تصویربرداری هسته ای از مقدار بسیار کمی ماده رادیواکتیو استفاده میشود که برای شناسایی توسط اسکنر به خون تزریق میشود. این آزمایش جریان خون به استخوان و فعالیت سلولی درون استخوان را نشان میدهد.
بیوپسی نیز روشی است که در آن نمونههای بافتی (با سوزن یا در حین جراحی) از بدن برای معاینه زیر میکروسکوپ خارج میشوند. این کار برای یافتن سرطان یا سایر سلولهای غیر طبیعی یا برداشتن بافت از استخوان آسیب دیده انجام میشود.
درمان نکروز بدون جراحی
درمان شما به میزان آسیب وارده به استخوان بستگی دارد. درمان، در صورتی که آسیب استخوانی شما محدود به استخوانهای کوچکتری است که وزن را تحمل نمیکنند درواقع درمان نکروز بدون جراحی است.
- بسته های سرد
- حرارت درمانی
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs).
- فیزیوتراپی زانو در منزل برای کاهش حساسیت مفاصل و افزایش دامنه حرکتی.
- وسایل کمکی راه رفتن مانند عصا
اگر زود به نکروز آواسکولار مبتلا شوید، درمان آن شامل مصرف داروهایی برای تسکین درد یا محدود کردن استفاده از ناحیه آسیب دیده است. اگر مفصل ران یا مچ پا آسیب دیده باشد یا نکروز آواسکولار زانو رخ داده باشد، ممکن است برای برداشتن وزن از مفصل آسیب دیده به عصا نیاز داشته باشید. پزشک همچنین تمرینات دامنه حرکتی را برای کمک به حفظ حرکت مفصل شما توصیه خواهد کرد.
اگر پزشک بداند چه چیزی باعث نکروز آواسکولار شما شده است، درمان شامل داروهای زیرخواهد بود.
رقیقکننده های خون. اگر بیماری شما ناشی از لخته شدن خون باشد، این موارد را دریافت خواهید کرد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) که به درد کمک خواهند کرد.
داروهای کلسترول: مقدار کلسترول و چربی خون را کاهش میدهند و میتواند به جلوگیری از انسداد منجر به بیماری کمک کند.
عمل جراحی: در حالی که درمان نکروز بدون جراحی، ممکن است نکروز آواسکولار را کاهش دهد اما اکثر افراد مبتلا به این عارضه در نهایت به جراحی نیاز دارند.
گزینههای جراحی برای درمان عبارتند از:
پیوند استخوان: برداشتن استخوان سالم از یک قسمت بدن و استفاده از آن برای جایگزینی استخوان آسیب دیده
استئوتومی: بریدن استخوان و تغییر تراز آن برای کاهش فشار روی استخوان یا مفصل
تعویض کامل مفصل: برداشتن مفصل آسیب دیده و جایگزینی آن با یک مفصل مصنوعی
رفع فشار: برداشتن قسمتی از داخل استخوان برای کاهش فشار و ایجاد رگهای خونی جدید
پیوند استخوان عروقی: استفاده از بافت خود برای بازسازی مفاصل ران بیمار. جراح ابتدا استخوان را با خون رسانی ضعیف از لگن خارج می کند، سپس آن را با استخوان غنی از عروق خونی از محل دیگری، مانند استخوان نازک نی، استخوان کوچکتر ساق پا، جایگزین می کند.
تحریک الکتریکی: یک جریان الکتریکی میتواند رشد استخوان جدید را آغاز کند. ممکن است پزشک شما در حین جراحی از آن استفاده کند یا ابزار خاصی برای آن به شما بدهد.
چگونه میتوانم از نکروز آواسکولار پیشگیری کنم؟
ممکن است نتوانید از نکروز آواسکولار جلوگیری کنید، اما اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای کاهش خطر انجام دهید:
- ترک سیگار
- مصرف الکل خود را کاهش دهید
- مراقب سطح کلسترول خود باشید
اگر برای یک بیماری مزمن از کورتیکواستروئیدها استفاده می کنید، با پزشک خود در مورد کاهش دوز آن صحبت کنید.
کلام پایانی در مورد نکروز آواسکولار
نکروز آواسکولار بیماری است که در نتیجه از دست دادن موقت یا دائمی خون رسانی به استخوان به وجود میآی و اغلب در انتهای یک استخوان بلند رخ میدهد. نکروز آواسکولار ممکن است نتیجه آسیب، استفاده از داروها یا الکل نیز باشد و علائم ممکن است شامل درد مفاصل و محدودیت دامنه حرکتی باشد.
منابع: