در این مطلب قصد داریم تا به معرفی کاملی از کیسه صفرا بپردازیم و بگوییم که کیسه صفرا چیست، کیسه صفرا کجاست، چه وظایفی دارد و چه بیماری‌هایی را شامل میشود. اگر با این عضر کوچک و گلابی شکل بدن آشنایی ندارید حتما این مقاله را تا انتها بخوانید و از نحوه کار و فعالیت آن و همچنین راه‌های درمان بیماریهای آن بیشتر آشنا شوید.
کیسه صفرا چیست؟
کیسه صفرا اندامی کوچک و گلابی شکل است که در سمت راست شکم، درست زیر کبد قرار دارد. طول آن تقریباً 10 سانتی متر است و نقشی حیاتی در هضم و جذب مواد مغذی از غذایی که می‌خوریم دارد. کیسه صفرا که بین کبد و روده کوچک قرار دارد، به راحتی از سمت راست بدن قابل دسترسی است. در نزدیکی ناحیه اپی گاستر، درست زیر قفسه سینه و بالای حفره شکمی.
در اصل، کیسه صفرا به عنوان یک مخزن ذخیره برای صفرای تولید شده توسط کبد عمل می‌کند، که سپس به روده کوچک رها میشود تا به تجزیه چربی ها و جذب ویتامین‌های محلول در چربی کمک کند.
صفرا چیست؟
کبد مایع حیاتی به نام صفرا تولید می‌کند که در کیسه صفرا ذخیره میشود. این مایع زرد-سبز نقش مهمی در هضم و جذب چربی‌ها در روده کوچک دارد.
صفرا از اسیدهای صفراوی، کلسترول و سایر مواد تشکیل شده است. وظیفه اصلی آن نیز تجزیه چربی‌ها به ذرات کوچکتر است و جذب مواد مغذی ضروری را برای بدن آسان‌تر می‌کند.
با این حال، گاهی اوقات صفرا می‌تواند غلیظ شود و سنگ یا سنگ کیسه صفرا ایجاد کند که طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند و شامل درد شدید شکم، حالت تهوع و استفراغ و همچنین تغییر در رنگ ادرار و مدفوع است. در موارد شدید، سنگ کیسه صفرا حتی می‌تواند به خود کیسه صفرا آسیب برساند.
بیشتر بدانید: سندرم ژیلبرت
علت زیاد شدن صفرا در بدن
تجمع صفرا در بدن به دلیل طیف وسیعی از عوامل است. برخی از شایع ترین علل عبارتند از:
افزایش تولید صفرا در کبد: این موضوع می‌تواند در اثر عفونت‌های کبدی، التهاب، سنگ کیسه صفرا، کم خونی، بیماری کلیوی یا برخی داروها ایجاد شود.
انسداد مجاری صفراوی: سنگ‌های صفراوی یا سنگ‌های موجود در مجاری صفراوی می‌توانند از جریان یافتن صفرا از کیسه صفرا به روده جلوگیری کنند و منجر به افزایش سطح صفرا در بدن شوند.
اختلال در تخلیه صفرا به روده: زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه‌های کیسه صفرا ضعیف شده، مجرای صفراوی باریک شده یا نقصی در حرکت روده وجود دارد.
مشکلات جذب روده‌ای: برخی اختلالات در روده جذب صفرا را کاهش می‌دهد و منجر به افزایش سطح صفرا در بدن میشود.
اختلال عملکرد کیسه صفرا: ضعف یا التهاب کیسه صفرا و همچنین عفونت مجاری صفراوی نیز می تواند به افزایش تجمع صفرا کمک کند.
آناتومی کیسه صفرا
کیسه صفرا از سه لایه اصلی تشکیل شده است:
1. مخاط: داخلی ترین لایه، پوشاننده داخل کیسه صفرا، مخاط نامیده میشود که یک لایه نازک از سلول‌های اپیتلیال است و مخاط تولید می‌کند، که به جلوگیری از چسبیدن مجاری صفراوی به یکدیگر کمک می کند و اجازه می‌دهد صفرا به آرامی جریان یابد.
2. Muscularis: لایه میانی که به نام عضلانی نیز شناخته میشود از سلول‌های ماهیچه صاف تشکیل شده است و به انقباض و شل شدن دیواره کیسه صفرا کمک می‌کند و ذخیره و آزاد شدن صفرا را در روده کوچک تسهیل می‌کند.
3. Serosa: خارجی‌ترین لایه که سروزا نام دارد، لایه نازکی از بافت همبند است که قسمت خارجی کیسه صفرا را می‌پوشاند و آن را به ساختارهای اطراف مانند کبد و روده کوچک می‌چسباند.
علاوه بر این لایه‌ها، بافت کیسه صفرا حاوی:
مجاری صفراوی: لوله های کوچکی که صفرای تولید شده توسط کبد را حمل می‌کنند و در کیسه صفرا ذخیره می‌شوند تا در طول هضم به روده کوچک رها شوند.
سلول‌های غده‌ای: سلول‌های تخصصی تولید و ترشح صفرا، که به تجزیه چربی‌ها و جذب ویتامین‌های محلول در چربی کمک می‌کند.
الیاف عصبی: عصبی که سیگنال‌هایی را به مغز و سایر قسمت‌های دستگاه گوارش برای تنظیم هضم به مغز منتقل می‌کند.
بیشتر بدانید: سیروز صفراوی چیست
سنگ کیسه صفرا چیست؟
سنگ‌های صفراوی رسوبات کوچک و سختی هستند که در داخل کیسه صفرا ایجاد می‌شوند و معمولاً ترکیبی از اسیدهای صفراوی، کلسترول و نمک های معدنی هستند. این مواد زمانی که تعادل به هم می‌خورد یا سطح آنها افزایش می‌یابد جمع می‌شوند و سنگ را تشکیل می‌دهند.
اندازه و علائم سنگ کیسه صفرا می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. برخی کوچک و بدون علامت هستند، در حالی که برخی دیگر بزرگتر شده و باعث ناراحتی شدید، درد و حتی عوارض جدی می‌شوند. در بیشتر موارد، سنگ کیسه صفرا با دارو یا جراحی قابل درمان است. اما با این حال، در برخی موارد، ممکن است به روش‌های تهاجمی‌تری برای برداشتن آنها نیاز باشد. اگر سنگ کیسه صفرا درمان نشود، منجر به عوارض جدی مانند کوله سیستیت (التهاب کیسه صفرا) یا پانکراتیت (التهاب پانکراس) میشود.
کیسه صفرا کجاست؟
کیسه صفرا در ربع سمت راست بالای شکم، بین دنده ها و پایین ترین قسمت استخوان سینه (جناخ) قرار دارد. درواقع کیسه صفرا در زیر لوب راست کبد قرار دارد که در قسمت راست بالای حفره شکمی قرار دارد. تصور کنید که یک خط خیالی از نوک سینه سمت راست تا ناف خود کشیده اید. کیسه صفرا در گوشه سمت راست بالای آن خط فرضی، درست زیر کبد قرار دارد.
محل کیسه صفرا در بدن
درد کیسه صفرا کجاست؟
وظیفه کیسه صفرا چیست؟
کبد در تولید صفرا که یک مایع گوارشی حیاتی است که از اسیدهای صفراوی، کلسترول و سایر مواد تشکیل شده است، نقشی حیاتی دارد. سپس این مایع برای ذخیره سازی موقت به کیسه صفرا منتقل میشود.
عملکرد اصلی کیسه صفرا آزاد کردن صفرا در روده کوچک است تا هضم چربی‌ها را تسهیل کند. هنگامی که غذا از معده وارد روده میشود، کیسه صفرا ماهیچه‌های خود را منقبض می‌کند تا صفرا را در مجرای روده آزاد کند. این فرآیند به تجزیه چربی‌ها به ذرات کوچکتر کمک می‌کند و جذب مواد مغذی ضروری را برای بدن آسان‌تر می‌کند. اسیدهای صفراوی موجود در مایع صفراوی به دلیل توانایی آنها در حل کردن لیپیدها در تجزیه چربی‌ها موثر هستند. این فرآیند توسط آنزیم کلکارین که در مایع صفرا وجود دارد تسهیل میشود.
عوارض پاره شدن کیسه صفرا
هنگامی که کیسه صفرا پاره میشود، مقدار قابل توجهی مایع صفرا در دستگاه گوارش آزاد میشود که می‌تواند منجر به طیف وسیعی از عوارض جدی شود. کیسه صفرا نقش مهمی در ذخیره و تمرکز صفرا دارد، بنابراین بدون آن، هضم چربی ممکن است مختل شود و باعث افزایش ترشح صفرا شود، جریان طبیعی صفرا را مختل کند و خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و عفونت مجرای صفراوی را افزایش دهد.
در صورت پارگی کیسه صفرا، برای جلوگیری از عوارض بیشتر باید بلافاصله به کلینیک یا بیمارستان مراجعه نمایید.
انسداد کیسه صفرا یعنی چه؟
انسداد کیسه صفرا زمانی اتفاق می‌افتد که مجاری صفراوی مسدود میشود و از جریان طبیعی صفرا از کیسه صفرا به روده جلوگیری می‌کند. این انسداد در اثر عوامل مختلفی از جمله وجود سنگ کیسه صفرا، التهاب، تنگ شدن مجاری صفراوی یا وجود تومور یا توده دیگر ایجاد میشود. هنگامی که این انسداد رخ می‌دهد، صفرا در کیسه صفرا جمع میشود و باعث ایجاد طیفی از علائم ناراحت کننده از جمله درد شدید شکم، زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)، حالت تهوع، استفراغ و خستگی شود.
درد کیسه صفرا کجاست؟
درد کیسه صفرا به طور معمول از ناحیه فوقانی شکم، تقریباً 5 سانتی متر زیر لبه دنده سمت راست منشأ می‌گیرد و به طرفین نیز حرکت می‌کند. شدت درد می‌تواند متفاوت باشد، از ناگهانی و تیز تا مزمن و مداوم. در برخی موارد، ناراحتی ممکن است به سایر نواحی بدن از جمله قسمت بالایی پشت، گردن و حتی سر سرایت کند.
بافت کیسه صفرا
کیسه صفرا اندام پیچیده ای است که از لایه‌های بافتی مختلفی تشکیل شده است و برای انجام وظایف خود با هم کار می‌کنند. این لایه ها شامل اپیتلیوم، مخاط، لامینا پروپریا، عضلانی پروپریا، بافت عضلانی و بافت سروزی هستند.
لایه اپیتلیال
داخلی ترین لایه کیسه صفرا، اپیتلیوم است، لایه نازکی از سلول‌ها که سطح داخلی اندام را می‌پوشاند. این لایه از سلول‌های ستونی ساده با میکروویلی تشکیل شده است، شبیه به سلول‌های موجود در پوشش روده. لایه اپیتلیال با سلول‌های تولید کننده مخاط پوشیده شده است و توسط لایه پروپریا محافظت میشود.
بافت های مخاطی و زیر مخاطی
بافت های مخاطی و زیر مخاطی لایه میانی دیواره کیسه صفرا را تشکیل می‌دهند. این بافت ها مشابه بافت‌هایی هستند که در سایر اندام‌های احشایی در حفره شکمی یافت می‌شوند. غشای مخاطی، لایه عضلانی و بافت سروزی مجاری صفراوی و کیسه صفرا را احاطه کرده است.لامینا پروپریا لایه ای از بافت همبند سست است که در زیر اپیتلیوم و غشاهای مخاطی قرار دارد. این لایه از پوشش اپیتلیال و غشاهای مخاطی پشتیبانی می‌کند.
عضله پروپریا
عضله پروپریا لایه نازکی از فیبرهای عضلانی صاف است که کیسه صفرا و مجاری صفراوی را احاطه کرده است. این فیبرهای عضلانی به مواد آزاد شده از روده در پاسخ به چربی و پروتئین موجود در روده پاسخ می‌دهند. این پاسخ باعث انقباض کیسه صفرا و آزاد شدن صفرا در مجرای کیستیک میشود.
بافت عضلانی
بافت ماهیچه‌ای لایه ای از ماهیچه صاف است که کل صفرا را احاطه کرده است. این بافت باعث انقباض کیسه صفرا و ترشح صفرا در مجاری میشود. رشته‌های عضلانی به صورت دایره‌ای، مورب و طولی مرتب شده‌اند.
بافت سروز
خارجی‌ترین لایه کیسه صفرا بافت سروزی است، غشایی صاف که پوشش خارجی اندام را تشکیل می‌دهد. این بافت به انتهای دیستال کیسه صفرا می‌رسد و به طور محیطی در اطراف دو طرف پایین و گردن آن نیز پخش شده است. البته در برخی موارد، بافت سروزی ممکن است در سرتاسر کیسه صفرا گسترش یابد.
انواع بیماری های مربوط به کیسه صفرا
بیماریهای مربوط به کیسه صفرا شامل یکی از موارد زیر میشود:
التهاب کیسه صفرا
کیسه صفرا می‌تواند ملتهب شود و باعث درد ناگهانی و شدید در سمت راست بالای شکم شود که حتی به شانه راست نیز سرایت می‌کند. این درد علامت کوله سیستیت است که به صورت حاد یا مزمن رخ می‌دهد.
کیسه صفرا چینی
کیسه صفرا دارای دیواره های عضلانی قوی است که به دلیل شرایطی مانند رسوبات کلسیم می‌تواند سفت شود. این سفتی خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش می‌دهد.
آبسه کیسه صفرا
زمانی که سنگ‌های صفراوی مجاری صفراوی را مسدود می‌کنند، عفونت ایجاد میشود که منجر به آبسه در کیسه صفرا میشود و با درد شدید شکم و تجمع چرک در اندام مشخص میشود.
پولیپ کیسه صفرا
پولیپ‌ها توده‌های خوش خیمی هستند که در اثر تجمع کلسترول ایجاد می‌شوند. در حالی که بیشتر آنها بی ضرر هستند اما پولیپ‌های بزرگتر ممکن است خطر سرطانی شدن بیشتری داشته باشند.
سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا نسبتاً نادر است، اما علائم آن زمانی ظاهر می‌شوند که بیماری پیشرفت کرده است. به دلیل قرار گرفتن آن در پشت کبد، تشخیص این بیماری کمی چالش برانگیز است.
سنگ کیسه صفرا
سنگ‌های صفراوی که معمولاً از کلسترول یا کلسیم ساخته می‌شوند، زمانی که در کیسه صفرا گیر می‌کنند باعث التهاب و عفونت حاد می‌شوند. علائم آن شامل درد شانه راست و حالت تهوع است.
ریفلاکس صفرا
هنگامی که صفرای تولید شده توسط کبد به معده و مری باز می‌گردد، باعث تهوع، کاهش وزن بی دلیل، استفراغ صفرا و درد بالای شکم میشود.
قولنج صفراوی
سنگ‌های صفراوی از کیسه صفرا به مجرای کیستیک حرکت کرده و آن را مسدود می‌کنند و باعث درد شدید و تب می‌شوند.
زردی
هنگامی که سنگ، مجاری صفراوی منتهی به روده را مسدود می‌کند، مایع صفراوی وارد جریان خون میشود و باعث زردی پوست و چشم میشود. سایر علائم آن نیز شامل ادرار نارنجی یا قهوه‌ای است.
پانکراتیت
انسداد مجاری پانکراس منجر به پانکراتیت میشود که در آن آنزیم های پانکراس به داخل حفره شکمی نشت می‌کنند.
کلانژیت
عفونت زمانی رخ می‌دهد که سنگ یا آلودگی صفرا، مجاری صفراوی را مسدود کند و باعث التهاب و علائمی مانند درد، تب، لرز و یرقان شود که به آن کلانژیت می‌گویند.
درد کیسه صفرا کجاست؟
درد کیسه صفرا معمولا در ربع فوقانی راست شکم، درست زیر قفسه سینه رخ می‌دهد. البته درد گاهی تیز و گاهی دردناک است و ممکن است به شانه راست یا پشت نیز برسد. ممکن است آن را در مرکز شکم خود، درست زیر استخوان سینه هماحساس کنید، یا ممکن است بیشتر در سمت راست آن را احساس کنید. درد گاهی ثابت بوده و گاهی نیز می‌آید و می‌رود، و ممکن است با خوردن، به خصوص غذاهای چرب، تحریک یا تشدید شود.
اگر درد شدید یا مداوم شکم را تجربه می‌کنید، حتما بدون نیاز به نوبت گیری با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید و راهنمایی بگیرید.
علل درد کیسه صفرا
درد کیسه صفرا ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد که شناسایی و رسیدگی به علت اصلی درد کیسه صفرا باعث جلوگیری از عوارض و گسترش بیماری و درمان دقیق‌تر آن میشود. برخی از شایع ترین علل آن عبارتند از:
- سنگ کیسه صفرا
- کوله سیستیت یا التهاب کیسه صفرا
- کوله سیستیت آکاکولوس (درد کیسه صفرا بدون وجود سنگ کیسه صفرا)
- اختلال عملکرد عضلانی و ضعف در عضلات کیسه صفرا
- جراحی قبلی در ناحیه کیسه صفرا، شرایط التهابی در بدن، تغییرات هورمونی در دوران بارداری و برخی داروها نیز می‌توانند باعث درد کیسه صفرا شوند.
علائم کیسه صفرا
برخی از علائم کیسه صفرا که بسیار رایج هستند عبارتند از:
درد شدید شکم که این درد در قسمت میانی و سمت راست بالای شکم رخ می‌دهد و ممکن است خفیف، متناوب، یا شدید و مکرر باشد.
هنگامی که تجمع صفرا در کیسه صفرا رخ می دهد، منجر به ترشح صفرا میشود و در نتیجه رنگ مدفوع یا ادرار غیر طبیعی میشود.
تهوع و استفراغ که در همه بیماریهای کیسه صفرا رایج است و اگر بیماری مزمن باشد باعث مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده و گاز نیز شود.
تب یا لرز بی دلیل که می‌تواند نشانه عفونت باشد.
حرکات مکرر روده (بیش از 4 بار در روز) به مدت حداقل سه ماه.
زردی پوست و چشم که نشانه انسداد مجرای صفراوی یا سنگ کیسه صفرا است.
مدفوع رنگ روشن و ادرار تیره که نشان دهنده انسداد مجرای صفراوی است.
علائم کیسه صفرا در زنان
در زنان، علائم کیسه صفرا مشابه علائمی است که مردان و دیگران وجود دارد و شامل درد بالای شکم، به ویژه در ربع تحتانی سمت راست، و همچنین زردی، ترشح صفرا در مدفوع یا ادرار، و زرد شدن پوست است
خطرات عفونت کیسه صفرا
عفونت کیسه صفرا یک بیماری نگران کننده است که باید به سرعت درمان شود. اگر درمان نشود، منجر به عوارض شدیدی میشود، از جمله:
عفونت کیسه صفرا در صورت عدم درمان منجر به کللیتیازیس میشود، یعنی یک بیماری جدی که با التهاب و انسداد مجاری صفراوی را به همراه خواهد داشت که شامل علائمی چون تب بالا، حالت تهوع شدید، درد شدید شکم، و مشکلات مربوط به خون است.
در موارد شدید، عفونت به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند و منجر به سپسیس میشود که یک باعث اختلال در عملکرد اندام‌های حیاتی و حتی مرگ میشود.
علاوه بر این، عفونت کیسه صفرا باعث آبسه صفرا نیز میشود که یک عارضه جدی است و با تجمع مایع در ناحیه کیسه صفرا خود ار نشان می‌دهد. این موضوع منجر به انسداد مجاری صفراوی و سایر عوارض شدید، از جمله درد شدید و عفونت گسترده میشود.
در صورت مشاهده علائم عفونت کیسه صفرا برای جلوگیری از این عوارض جدی و دریافت راهکار درمانی، حتما بدون نوبت گیری با پزشک آنلاین مشورت کنید.
خطرات سنگ کیسه صفرا
اگر سنگ صفرا درمان نشود یا دیر تشخیص داده شود، عواقب شدیدی نیز به همراه خواهد داشت. اگر سنگ کیسه صفرا مجرای صفراوی را مسدود کند، باعث کوله سیستیت حاد میشود، عفونتی که تقریباً در 1-3٪ از افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا رخ می‌دهد. علائم آن شامل درد ناگهانی و شدید در قسمت فوقانی کمر و معده، از دست دادن اشتها و حالت تهوع است. اگر این علائم بیش از یک ساعت باقی بماند نیاز به درمان فوری دارد.
سنگ های صفراوی درمان نشده همچنین خطر عوارض دیگر مانند یرقان، عفونت کیسه صفرا، سپسیس، پانکراتیت و حتی سرطان کیسه صفرا را افزایش می‌دهند. برای جلوگیری از این خطرات باید قبل از حاد شدن موضوع به پزشک مراجعه نمایید.
روش های تشخیص بیماریهای صفراوی
تشخیص دقیق برای انجام بهترین درمان یکی از ابتدایی‌ترین کارها برای از بین بردن یک بیماری است. فرآیند تشخیصی معمولاً با بررسی کامل علائم، سابقه پزشکی و یک سری آزمایشات شروع میشود.
برای شروع، آزمایش خون جهت ارزیابی عملکرد کبد و شناسایی نشانگرهای التهاب یا عفونت انجام میشود. برای این کار می‌توانید از بخش آزمایش در منزل نیز استفاده کنید و این کار را در خانه خودتان انجام دهید.
تست های تصویربرداری مانند اولتراسوند نیز برای تجسم مجاری صفراوی و بافت های اطراف استفاده میشود. این روش غیر تهاجمی در شناسایی سنگ های صفراوی، تومورها یا انسداد مجاری صفراوی موثر است.
برای تصاویر دقیق‌تر، معمولا از اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) استفاده میشود.
کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) یک روش کم تهاجمی است که به پزشک اجازه می‌دهد تا انسداد مجرای صفراوی را تشخیص دهد. در طی ERCP، یک لوله نازک با دوربین از طریق دهان وارد و از طریق سیستم گوارش هدایت میشود تا مجاری صفراوی قابل مشاهده شود.
در برخی موارد، بیوپسی نیز ممکن است در طی ERCP یا با استفاده از یک سوزن نازک تحت کنترل اولتراسوند برای جمع آوری نمونه های بافتی برای بررسی بیشتر انجام شود که معمولا برای تشخیص سرطان استفاده میشود.
بیشتر بدانید: سونوگرافی کیسه صفرا
راه های درمان بیماریهای کیسه صفرا
برنامه درمانی بیماری های صفراوی با توجه به نوع بیماری، سلامت کلی و سابقه پزشکی و متناسب با نیازهای خاص هر بیمار تنظیم میشود. اما به طور کلی گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر خواهد بود:
آنتی بیوتیک برای عفونت‌ها
در موارد عفونت، انواع آنتی بیوتیک برای کمک به کاهش علائم تجویز میشود. برخی داروها نیز می توانند به افزایش جریان صفرا از کبد کمک کنند که تشخیص آنها با پزشک خواهد بود. داروی اورسودیول یکی از داروهای درمان سنگ صفرا است.
جراحی کیسه صفرا
برای موارد پیچیده‌تر، جراحی ضروری خواهد بود. هپاتوپورتوآنتروستومی روشی است که صفرا را از طریق جراحی از کبد خارج می‌کند. کوله سیستکتومی گزینه دیگری است که شامل برداشتن کیسه صفرا از طریق لاپاراسکوپی سنتی یا جراحی باز است. تفاوت اصلی بین این دو روش تعداد برش های مورد نیاز برای جراحی است. جراحی لاپاراسکوپی معمولا شامل چندین برش کوچک است، در حالی که جراحی باز نیاز به یک برش در ناحیه ناف دارد.
عمل جراحی معمولاً یک تا دو ساعت طول می‌کشد. در طی جراحی لاپاراسکوپی، یک ابزار مجهز به دوربین از طریق یک برش کوچک به بدن وارد می شود. گاز دی اکسید کربن نیز برای ایجاد دید واضح از محل جراحی تزریق می شود.
طب سنتی برای درمان بیماری کیسه صفرا
علاوه بر درمان های مرسوم، برخی از داروهای گیاهی به طور سنتی برای کاهش علائم بیماری های صفراوی استفاده می‌شوند. البته قبل از استفاده از هر مکمل گیاهی با یک دکتر داخلی آنلاین مشورت کنید، زیرا ممکن است با سایر داروها تداخل ایجاد کرده و شرایط را بدتر کند.
برخی از گیاهانی که معمولا برای درمان سنگ کیسه صفرا استفاده می شوند عبارتند از:
- بابونه: به دلیل خواص ضد التهابی آن شناخته شده است
- زردچوبه: دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است
- پنیر: سرشار از آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب است
- گل همیشه بهار: خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی دارد
- بومادران: برای درمان مشکلات گوارشی استفاده می شود
- ترب: خاصیت ضد باکتریایی دارد
- گزنه: سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین است
- گل قاصدک: برای درمان مشکلات کبدی و گوارشی استفاده می شود
- زرشک: خاصیت ضد میکروبی دارد
- تمر هندی: سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین است
- کاسنی: برای درمان مشکلات گوارشی استفاده می شود
- گل سرخ : خاصیت ضد التهابی دارد
- زیتون: سرشار از آنتی اکسیدان ها و چربی های سالم است
- سیر: خاصیت ضد باکتریایی دارد
- رزماری: دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است
- جعفری: برای درمان مشکلات گوارشی استفاده می شود
عوارض برداشتن کیسه صفرا
در حالی که جراحی یا برداشتن کیسه صفرا مشکل را حل می‌کند، اما ممکن است با عوارضی نیز همراه باشد. برخی از خطرات احتمالی عبارتند از:
عفونت بعد از عمل، که نیاز به مراقبت فوری پزشکی و مراقبت‌های تخصصی دارد.
خونریزی در محل جراحی نیز ممکن است رخ دهد و در برخی موارد ممکن است جراحی دیگری لازم باشد. همچنین خطر آسیب به مجاری صفراوی وجود دارد که منجر به انسداد خواهد شد.
بیماران ممکن است مشکلات گوارشی مانند اسهال، تغییر در عادات روده یا تحریک روده را پس از عمل تجربه کنند.
سایر عوارض جانبی نیز شامل اضطراب، ناراحتی معده، درد عضلانی و خستگی است.
علاوه بر این، برداشتن کیسه صفرا می‌تواند بر عادات غذایی و هضم غذا نیز تأثیر بگذارد و نیاز به تنظیم رژیم غذایی و سبک زندگی جدیدی خواهد بود.
رژیم غذایی سنگ کیسه صفرا
بیماری سنگ کیسه صفرا یک بیماری شایع است که باعث ناراحتی و درد قابل توجهی میشود. هرچند که هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که بتواند این بیماری را درمان کند اما یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش علائم و کاهش خطر عوارض بعدی آن کمک کند.
یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی به کاهش علائم و خطرات مرتبط با بیماری کیسه صفرا کمک می‌کند. غذاهای زیر اجزای ضروری یک رژیم غذایی مناسب برای کیسه صفرا هستند:
- میوه ها و سبزیجات: حداقل 5 وعده در روز
- غلات کامل: نان سبوس دار، برنج و غلات را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا انرژی و فیبر را تامین کنید.
- پروتئین‌های بدون چربی: منابع پروتئین بدون چربی مانند مرغ، ماهی و گزینه‌های گیاهی مانند حبوبات و لوبیا
- محصولات لبنی کم چرب: محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، ماست و پنیر را به میزان متعادل در رژیم غذایی خود بگنجانید.
|
گروه غذایی |
نمونه ها |
|
میوه‌ها |
سیب، هلو، خرما، انگور |
|
سبزیجات |
اسفناج، خیار |
|
غلات و آرد |
نان جو، برنج قهوه‌ای |
|
گوشت و ماهی |
ماهی سفید، مرغ |
|
محصولات لبنی |
شیر، ماست، پنیر سفید |
|
روغن و چربی |
روغن زیتون |
|
آب و مایعات |
آب تصفیه شده، چای سبز |
غذاهای ممنوعه برای سنگ کیسه صفرا
در حالی که برخی از غذاها به کاهش علائم سنگ کیسه صفرا کمک می‌کنند، برخی دیگر اما این بیماری را تشدید می‌کنند. بنابراین محدود کردن یا اجتناب از غذاهای زیر ضروری است:
- غذاهای سرشار از قند: غذاها و نوشیدنی‌های شیرین از جمله شیرینی‌ها، کیک‌ها و بیسکویت‌ها را محدود کنید.
- غذاهای سرخ شده و فرآوری شده: از غذاهای سرخ شده و تنقلات فرآوری شده که دارای چربی و نمک بالایی هستند خودداری کنید.
- کربوهیدرات های تصفیه شده: نان سفید، پاستا و سایر کربوهیدرات های تصفیه شده را که فیبر و مواد مغذی کمی دارند محدود کنید.
- روغن های پرچرب: از روغن نباتی و روغن بادام زمینی برای پخت و پز استفاده نکنید زیرا هضم آنها دشوار است.
هضم غذاهای سرشار از چربی و قند برای کیسه صفرا دشوار است و منجر به علائمی مانند درد و ناراحتی میشود. کربوهیدرات های تصفیه شده باعث التهاب در بدن می‌شوند که بیماری کیسه صفرا را بدتر می‌کند.
افراد مبتلا به بیماری کیسه صفرا با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب که سرشار از مواد غذایی کامل می‌توانند علائم بیماری را کاهش دهند. به یاد داشته باشید که قبل از ایجاد تغییرات قابل توجه در رژیم غذایی خود با دکتر تغذیه آنلاین حتما مشورت کنید.
بهترین نوشیدنی برای کیسه صفرا
تقویت عملکرد کیسه صفرا و میزان متابولیسم کلی را می توان با گنجاندن برخی نوشیدنی‌ها در رژیم غذایی به دست آورد. این نوشیدنی ها به راحتی در دسترس هستند و به طور موثر سموم و مواد مضر را از بدن دفع می‌کنند. آب چغندر به دلیل غلظت بالای بتائین، یک مدعی است.
آب چغندر بهترین نوشیدنی برای کیسه صفرا است
بتائین تجزیه چربی های مضر را تسریع می‌کند و در نتیجه دفع سموم از بدن سریع‌تر میشود. این موضوع به بهبود سلامت کیسه صفرا منجر میشود. اگر طعم آن را ناخوشایند می‌دانید، سعی کنید آن را با آب هویج مخلوط کنید تا طعم دلپذیرتری داشته باشد و اذیتتان نکند.
زندگی بدون کیسه صفرا
برداشتن کیسه صفرا یک روش جراحی نسبتاً رایج است و برای اکثر افراد تأثیر قابل توجهی در زندگی‌شان ندارد. در واقع، بدن قادر است بدون کیسه صفرا با زندگی سازگار شود و هضم و جذب مواد مغذی می تواند به طور طبیعی ادامه یابد.
با این حال، برخی از افراد ممکن است پس از برداشتن کیسه صفرا، مشکلات گوارشی جزئی مانند مدفوع شل یا اختلال در جذب چربی را تجربه کنند. در این موارد، انجام چند اصلاح ساده در رژیم غذایی آنها می تواند به کاهش این علائم کمک کند. به عنوان مثال، افزایش مصرف فیبر به تنظیم حرکات روده کمک می‌کند، در حالی که افزودن چربی های سالم مانند آووکادو یا روغن زیتون نیز جذب چربی را بهبود می‌بخشد.
درواقع در بیشتر موارد، فقدان کیسه صفرا دلیلی برای نگرانی نیست و افراد می توانند بدون این اندام زندگی عادی و سالمی داشته باشند.
منابع:
