هنگامی که قارچ ناخن ایجاد می شود، اغلب با تغییر رنگ و ضخیم شدن ناخن آسیب دیده شروع میشود. با پیشرفت عفونت، ناخن ممکن است شکننده و خرد شود و به همین جهت درمان آن لازم و ضروری میشود.
عفونت قارچی ناخن چیست؟
قارچ ناخن که با نام Onychomycosis نیز شناخته می شود، یک عفونت قارچی شایع است که ناخن ها را درگیر کرده و زمانی رخ می‌دهد که انواع خاصی از قارچ‌ها به نام درماتوفیت ها به ناخن ها حمله کرده و باعث ضخیم شدن، تغییر رنگ و شکننده شدن ناخن ها می‌شوند. قارچ ناخن می‌تواند هم ناخن های‌پا و هم ناخن‌های دست را درگیر کند. این عفونت به راحتی از طریق تماس مستقیم یا با اشتراک گذاری وسایل شخصی مانند ناخن گیر یا حوله از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند.
علت ایجاد قارچ ناخن
علت قارچ ناخن، به دلیل تکثیر بیش از حد قارچ ها در داخل، زیر یا روی ناخن رخ می‌دهد. این قارچ ها در محیط های گرم و مرطوب به طور خودجوش رشد می‌کنند. اما عوامل متعددی وجود دارد که خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش می‌دهد:
- تمیز و خشک نکردن پاها می تواند محیطی ایده آل برای رشد قارچ ناخن پا ایجاد کند.
- هر گونه آسیب به ناخن ها، مانند خراشیدگی انگشت پا یا فشار مکرر روی ناخن، روزنه های ریزی ایجاد می‌کند که به قارچ ها اجازه ورود و عفونت ناخن را می‌دهد.
- با افزایش سن، ناخن‌های کندتر رشد کرده و ضخیم‌تر می‌شوند و در نتیجه بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های قارچی می‌شوند.
- شرایطی که بر گردش خون تأثیر می گذارد، از جمله بیماری عروق محیطی، توانایی بدن در تشخیص و مبارزه با عفونت های قارچی را کاهش می‌دهد.
- پوشیدن کفش های نامناسب محیطی مناسب را برای رشد قارچ ایجاد می‌کند.
- استخر در صورت آلوده بودن، یکی از مراکزی است که باعث گسترش قارچ ناخن در افراد میشود.
- سالن های ناخن در صورت استریل نکردن وسایل، مکان مناسبی برای ایجاد قارچ ناخن هستند.
- برخی از افراد استعداد ژنتیکی دارند که آنها را در برابر قارچ ناخن آسیب پذیرتر می‌کند.
انواع رایج قارچ ناخن
در اصل چهار نوع قارچ ناخن وجود دارد:
قارچ زیر ناخنی دیستال (DSO)
شایع‌ترین نوع قارچ ناخن همین نوع است که از انتهای ناخن شروع می شود و به سمت کوتیکول گسترش می‌یابد. ناخن شکننده، ضخیم شده و تغییر رنگ می‌دهد و اغلب به رنگ زرد یا قهوه ای در می آید. با پیشرفت عفونت، ناخن از جای خود جدا شده و منجر به درد عفونت میشود.
قارچ سطحی سفید (WSO)
عفونت‌های سطحی سفید عمدتاً در ناخن‌های پا یافت می‌شوند، زمانی که نوع خاصی از قارچ به لایه‌های خارجی ناخن حمله می‌کند و در نتیجه لکه‌های سفید روی آن ایجاد میشود. با گذشت زمان، کل ناخن پوشیده شده و در برابر شکستگی آسیب پذیر میشود. علاوه بر این، این نقاط ممکن است حفره دار و پوسته پوسته شوند. عفونت قارچی ناخن WSO اغلب به کندی گسترش می‌یابند و کمتر از نوع DSO شایع هستند.
قارچ ناخن زیرپوستی پروگزیمال (PSO)
اگرچه شیوع کمتری دارد، اما این عفونت قارچی ناخن می‌تواند ناخن‌های دست و پا را درگیر کند و صورت لکه‌های زرد در پایه ناخن ظاهر شود. پس از آن به تدریج به سمت بالا گسترش یافته و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا افرادی که آسیب جزئی ناخن را تجربه کرده اند را درگیر می‌کند.
قارچ ناخن کاندیدا (CO)
این نوع عفونت توسط قارچ های کاندیدا ایجاد می شود و ناخن‌هایی را که قبلاً در اثر عفونت یا ضربه قبلی آسیب دیده‌اند را هدف قرار می‌دهد. این نوع قارچ ناخن معمولاً در افرادی دیده میشود که مرتباً دست‌های خود را در آب قرار می‌دهند یا دست‌ها و ناخن‌های خود را در شرایط مرطوب نگه می‌دارند.
بیشتر بدانید: علت ورم پا
علائم قارچ ناخن دست و پا
قارچ ناخن علائم و نشانه‌های مختلفی را دارد که شناخت آنها می‌تواند شما را در شناسایی و درمان یاری نماید.
- ناخن های آلوده به قارچ، ممکن است تغییر رنگ دهند، معمولاً زرد، قهوه ای یا سفید می شوند.
- هنگامی که عفونت قارچی شروع می شود، ناخن ها ضخیم تر و سخت تر از حد معمول می شوند و نرمی و فرم طبیعی خود را از دست می‌دهند.
- قارچ ناخن دست و پا باعث شکننده شدن ناخن میشود.
- با پیشرفت عفونت قارچی ناخن، ناخن ها حفره دار، ناهموار یا با سطحی پودری به نظر می‌رسند.
- عفونت قارچی ناخن منجر به بوی بدی میشود که این بو معمولاً به دلیل تجمع باکتری‌ها در ناحیه آلوده ایجاد میشود.
- برخی از افراد خارش یا احساس سوزش خفیف در اطراف ناخن های آلوده به قارچ را تجربه می‌کنند.
اگر هر یک از این علائم را در ناخن‌ها یا پاهای خود مشاهده کردید، توصیه می شود با یک دکتر پوست آنلاین به صورت تصویری ارتباط گرفته و به صورت زنده با او گفتگو کنید.
توجه به این نکته مهم است که در حالی که این علائم معمولاً با قارچ ناخن و پا همراه هستند، می توانند نشان دهنده سایر اختلالات ناخن نیز باشند. بنابراین، جستجوی نظر پزشکی برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بسیار مهم است.
عوارض قارچ ناخن دست و پا
قارچ ناخن دست و پا در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض متعددی شود. یکی از عوارض عفونت قارچی ناخن، گسترش به سایر ناخن ها و پوست اطراف آن است. قارچ به راحتی از یک ناخن به ناخن دیگر منتقل شده و چندین ناخن را درگیر می‌کند.
قارچ ناخن، پوست اطراف ناخن را نیز تحت تاثیر قرار داده و منجر به بیماری به نام پارونیشیا (Paronychia) شود که با قرمزی، تورم و درد در اطراف ناخن ظاهر میشود.
اگر عفونت بیشتر گسترش یابد، باعث سلولیت یا عفونت باکتریایی پوستی خواهد شد. همانطور که قارچ به بستر ناخن حمله می‌کند، باعث انحراف، ضخیم شدن و یا جدا شدن ناخن ها از پوست زیرین میشود که در نهایت منجر به درد هنگام راه رفتن یا انجام فعالیت های روزمره خواهد شد.
بیشتر بدانید: قارچ پا چیست؟
افرادی که در معرض ابتلا به قارچ ناخن هستند
قارچ ناخن می‌تواند هر کسی را درگیر کند. با این حال، برخی عوامل افراد را مستعد ابتلا به عفونت قارچی ناخن می‌کنند. یکی از عوامل اصلی، قرار گرفتن مکرر در معرض رطوبت است، زیرا محیط های مرطوب، بستر ایده آلی برای رشد قارچ ها هستند. به عنوان مثال، افرادی که کفش‌های مناسبی نمی‌پوشند و پاهایشان عرق می‌کند و یا در مشاغلی کار می‌کنند که شامل تماس طولانی با آب است، مانند شناگران یا ورزشکاران، بیشتر در معرض ابتلا به قارچ ناخن هستند.
سایر عوامل عبارتند از داشتن سیستم ایمنی ضعیف، مانند افراد مبتلا به دیابت و ایدز یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند.
علاوه بر این، افراد مسن و افراد با گردش خون ضعیف نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند. استفاده از ابزار پدیکور مشترک نیز افراد را مستعد ابتلا به عفونت‌های قارچی ناخن می‌کند.
پیشگیری از ایجاد قارچ ناخن
برای جلوگیری از ابتلا به قارچ ناخن، چندین اقدام ساده و موثر وجود دارد که می توانید انجام دهید:
1. ناخن های خود را تمیز و خشک نگه دارید.
2. ناخن ها را به درستی کوتاه کنید.
3. کفش ها و جوراب های قابل تنفس و مناسب بپوشید.
4. از پودر یا اسپری ضد قارچ استفاده کنید، به خصوص اگر زیاد عرق می‌کنید.
5. از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی خودداری کنید.
6. در استخرهای عمومی، اتاق های رختکن و مکان های حمام عمومی از کفش های دوش یا دمپایی استفاده کنید.
7. از پوشیدن کفش های تنگ خودداری کنید
8. اگر به یک سالن ناخن مراجعه می‌کنید، مطمئن شوید که از تکنیک های صحیح استریل کردن پیروی میشود و ابزارها ضدعفونی می‌شوند.
اگر مشکوک به عفونت قارچی ناخن هستید، توصیه می شود برای تشخیص دقیق و درمان مناسب با پزشک آنلاین مشورت کنید.
بیشتر بدانید: علت ایجاد لکه سفید روی ناخن
نحوه تشخیص قارچ ناخن
تشخیص دقیق قارچ ناخن برای درمان مناسب و پیشگیری از گسترش آن بسیار مهم است. اگر به عفونت قارچی ناخن مشکوک هستید، حتما با یک متخصص پوست مشورت کنید و اجازه دهید پزشک قارچ ناخن پا یا دست را برای شما تشخیص دهد. در شرایط غیر قابل شخیص و برای تایید، پزشک ممکن است نمونه کوچکی از ناخن آسیب دیده را برای ارزیابی به آزمایشگاه بفرستد.
راه های درمان قارچ ناخن دست و پا
قارچ ناخن همیشه نیاز به درمان خاصی ندارد و گاهی اوقات با محصولات بدون نسخه نیز از بین می رود. اما اگر عفونت از بین نرفت، بسته به شدت بیماری و نوع قارچ راه‌های درمانی متفاوتی وجود دارد که به درمان قارچ ناخن کمک می‌کنند.
داروهای ضد قارچ
داروهای ضد قارچ خوراکی مانند ایتراکونازول اغلب اولین انتخاب پزشکان هستند. این داروها به رشد ناخن کمک می‌کنند تا ناخن جدید و سالم به آرامی جایگزین قسمت عفونی شود. معمولاً باید این نوع دارو را هر روز به مدت 6 تا 12 هفته مصرف کنید. اما تا زمانی که ناخن به طور کامل رشد نکند، نتیجه نهایی درمان را نخواهید دید. میزان موفقیت این نوع درمان در بزرگسالان بالای 65 سال کمتر از سایرین است و ممکن است چهار ماه یا بیشتر طول بکشد تا عفونت برطرف شود.
داروهای ضد قارچ خوراکی نیز عوارض جانبی مانند بثورات پوستی و آسیب کبدی ایجاد می‌کنند. همچنینپس از مصرف داروهای درمان قارچ ناخن ممکن است لازم باشد هر از گاهی آزمایش خون انجام شود تا نحوه عملکرد این داروها و تأثیر آنها بر بدن بررسی شود. اغلب، پزشکان استفاده از ضد قارچ های خوراکی را به افراد مبتلا به بیماری کبدی یا نارسایی قلبی توصیه نمی کنند.
لاک ناخن ضد قارچ
گاهی، پزشک استفاده از لاک ناخن ضد قارچ را برای درمان عفونت قارچی ناخن توصیه می‌کند. لاک را روزی یک بار روی ناخن های آلوده و پوست اطراف آن بمالید. البته ممکن است نیاز باشد که تقریباً یک سال هر روز این کار را انجام دهید
کرم های ضد قارچ
کرم های ضد قارچی مانند افیناکونازول و توبارول نیز می توانند به درمان عفونت قارچی ناخن کمک کنند. اگر قبل از استفاده از این محصولات روی ناخن، سطح بالایی ناخن را نازک کنید، اثربخشی آنها افزایش می‌یابد. زیرا کرم از طریق سطح سخت ناخن به قارچ زیرین می‌رسد. برای نازک شدن ناخن ها، از لوسیون های بدون نسخه حاوی اوره استفاده کنید.
جراحی
در برخی موارد، پزشک برداشتن موقت ناخن را پیشنهاد می‌کند تا داروی ضد قارچ را بتوان مستقیماً روی عفونت زیر ناخن اعمال کرد.
درمان خانگی
می توانید با راه حل های زیر عفونت قارچی ناخن را در خانه درمان کنید.
- کرم‌ها و پمادهای ضد قارچ بدون نسخه مانند تربینافین را امتحان کنید.
- اگر لکه‌های سفید روی سطح ناخن مشاهده کردید، پس از خیساندن ناخن ها در آب و خشک کردن آنها از کرم ضد قارچ استفاده کنید.
- ناخن ها را کوتاه و نازک کنید. این کار با کاهش فشار روی ناخن ها به تسکین درد کمک می کند. البته قبل از کوتاه کردن ناخن ها یا استفاده از سوهان، ناخن ها را با کرم های حاوی اوره نرم کنید.
مشاوره با پزشکان
مشاوره آنلاین با بهترین متخصصین پوست و مو به شما در دریافت بهترین دارو جهت درمان مناسب کمک می‌کند. پزشک داروهای ضد قارچ خوراکی یا موضعی را برای درمان عفونت قارچی ناخن تجویز کرده و شما به سرعت درمان را شروع خواهید کرد.
منابع: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov – mayoclinic.org
