علائم عفونت روده در کودکان و بزرگسالان

عفونت روده و مشکلات گوارشی می‌تواند در هر لحظه رخ دهد، که البته معمولا با یک وعده غذایی یا جرعه آب به ظاهر بی ضرر ایجاد می‌شود. اما در زیر این داستان، یک تهاجم میکروبی به واسطه باکتری ها، انگل ها یا ویروس ها ایجاد شده است. با شکسته شدن سیستم دفاعی بدن، سه علامت مشخص ظاهر می شود: تب، استفراغ، و بیماری اسهال که به سادگی از بین نمی‌‍روند. برای برخی، اسهال شدید است، به ویژه آنهایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند کودکان یا بزرگسالان با سابقه بیماری مزمن.

البته در بیشتر موارد، راه بهبودی نسبتاً ساده است. با آرام گرفتن، جبران مایعات از دست رفته، و انتخاب غذاهای ملایم و مغذی، بدن می‌تواند شروع به بهبودی کند. مدت زمان درمان اما متفاوت است و بسته به شدت عفونت و سلامت کلی فرد متغیر خواهد بود. اما نکته اینجاست: حتی در سرسخت‌ترین موارد، علائم اغلب در عرض چند روز شروع به فروکش می‌کنند – و گاهی ممکن است ماه‌ها باقی بمانند تا در نهایت ناپدید شوند.

عفونت روده چیست؟

عفونت روده که به آن گاستروانتریت نیز می‌گویند، وضعیتی است که روده‌ها به دلیل وجود میکروارگانیسم هایی مانند باکتری، ویروس یا انگل، ملتهب یا تحریک می‌شوند. این عوامل بیماری‌زا می‌توانند از طریق غذا، آب یا دست‌های آلوده وارد بدن شوند و منجر به طیف وسیعی از علائم از جمله اسهال، درد شکم، تهوع، استفراغ، تب و خستگی شوند.

آیا عفونت روده خطرناک است؟

عفونت روده می‌تواند بسیار خطرناک باشد، به خصوص اگر به سرعت درمان نشود. در برخی موارد، عفونت منجر به عوارض جدی‌تری مانند کم‌آبی بدن می‌شود، که می‌تواند باعث کاهش فشار خون و نقص در عملکرد صحیح بدن شما شود. کودکان و افراد مسن تر در برابر این عوارض آسیب پذیرتر هستند زیرا سیستم ایمنی آنها ضعیف تر است.

عفونت باکتریایی مانند E. coli یا سالمونلا ممکن است باعث اسهال خونی شود که نشانه واضحی است از یک مشکل جدی.

اما آیا آیا عفونت روده خطرناک است؟. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، عفونت‌های روده‌ای که به عنوان عفونت‌های گوارشی نیز شناخته می‌شوند، یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان، به ویژه در کودکان، سالمندان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف هستند. در موارد شدید، عفونت‌های روده‌ای می‌توانند منجر به عوارض تهدیدکننده زندگی مانند کم‌آبی، سپسیس و حتی نارسایی اندام شوند.

علائم عفونت روده

عفونت های روده بسته به علت آن، به طرق مختلف ظاهر می‌شوند. علائم معمولاً یک تا چند روز پس از شروع عفونت ظاهر می‌شوند و از خفیف تا شدید متغیر هستند.

علائم عفونت روده عبارتند از:

• اسهال یا مدفوع شل
• یبوست، اسهال و نفخ
• وجود مخاط در مدفوع شایع است و در برخی موارد ممکن است خونریزی از مقعد وجود داشته باشد.
• دفع ناقص مدفوع
• نیاز فوری به اجابت مزاج
• خون و چرک در مدفوع
• درد شدید شکم
• در برخی موارد عفونت به سایر قسمت های بدن سرایت و باعث درد مفاصل (آرتریت روماتوئید) یا درد متناوب در مقعد شود.
• تهوع و استفراغ

علائم عفونت روده در کودکان

عفونت روده در کودکان عمدتاً از عوامل بیماری‌زای ویروسی، باکتریایی یا انگلی ناشی می‌شوند. ویروس ها، به ویژه روتاویروس و نوروویروس، اکثر موارد را تشکیل می‌دهند. این عفونت ها منجر به علائمی مانند استفراغ، اسهال در کودکان و گرفتگی شکم می‌شود که یک نگرانی جدی برای کودکان خردسال است.

عفونت‌های باکتریایی از عوامل بیماری زا و اغلب از طریق غذا یا آب آلوده منتقل می‌شوند. عفونت‌ها همچنین می‌توانند از طریق تماس فرد به فرد، به‌ویژه در محیط‌هایی با بهداشت ضعیف رخ دهند.

آموزش شستن مرتب دست‌ها به کودکان، به ویژه قبل از غذا و بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، می‌تواند به میزان قابل توجهی انتقال را کاهش دهد. والدین باید اطمینان حاصل کنند که کودکان از مصرف گوشت‌های نیم پز، میوه های شسته نشده و آب آلوده خودداری می‌کنند.

ضمن اینکه واکسیناسیون علیه روتاویروس در کاهش بروز گاستروانتریت شدید در بین نوزادان مؤثر بوده است.

بیشتر بدانید: برای درمان اسهال در بارداری چی بخورم؟

عوارض عفونت روده

عفونت روده می‌تواند تأثیر مخربی بر بدن داشته باشد و سیلابی از عوارض را به همراه داشته باشد که در صورت عدم کنترل حتی تهدید کننده زندگی نیز هست. یکی از عواقب، کم آبی بدن است. عوارض دیگر، اسهال و حالت تهوع است که بسیار آزاردهنده است. اگر هر یک از این عوارض را تجربه کردید یا در معرض خطر ابتلا به آنها هستید حتما به سرعت با دکتر گوارش آنلاین ارتباط گرفته و داروی مورد نیاز را دریافت نمایید.

عفونت روده می تواند منجر به عوارض متعددی شود، از جمله:

• کم آبی بدن
• التهاب حفره شکمی
• التهاب مفاصل
• خونریزی داخلی
• نارسایی قلبی
• آلرژی های پوستی
• ضعف و بی حالی
• حساسیت روده ای
• مشکلات دستگاه گوارش

در افراد خاصی، مانند افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا ناتوانی دارند، عفونت روده می تواند منجر به عوارض شدیدتری شود، از جمله:

• سپسیس
• نارسایی اندام هایی مانند نارسایی کلیه‌ یا کبد
• سوء تغذیه

انواع عفونت روده

عفونت های روده ای را می توان به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم کرد: عفونت روده کوچک و عفونت روده بزرگ.

عفونت های روده کوچک

این نوع عفونت معمولاً از تهاجم باکتریایی به وجود می‌آیند. این عفونت ها اغلب منجر به اسهال زیاد و آبکی می‌شوند. خوشبختانه اکثر عفونت‌های روده کوچک خود محدود شونده هستند و نیازی به درمان آنتی بیوتیکی ندارند. با این حال، خطر کم آبی بدن به دلیل از دست دادن بیش از حد مایعات از طریق اسهال وجود دارد. برای کاهش این خطر، بیماران باید مقادیر کافی آب و مایعات مصرف کنند تا هیدراته بمانند.

 عفونت روده بزرگ

از سوی دیگر، عفونت های روده بزرگ اغلب توسط پاتوژن های ویروسی ایجاد می‌شوند. در این موارد، بیماران ممکن است اسهال را تجربه کنند، اگرچه حجم آن معمولاً به اندازه عفونت های روده کوچک شدید نیست. گاهی اوقات، اسهال با خون همراه است. عفونت های روده بزرگ نیاز به درمان با آنتی بیوتیک برای مدیریت این بیماری دارند.

دلایل عفونت روده

عفونت های روده ای اغلب از بلع پاتوژن هایی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها به وجود می‌آیند. این میکروارگانیسم‌ها را می‌توان در میوه‌ها و سبزیجات آلوده، آب آلوده، غذاهای نپخته یا ناسالم و حتی در دست‌هایی که با ویروس‌ها یا انگل‌ها تماس دارند، یافت.

مصرف مواد غذایی آلوده یا تماس با دست های آلوده نیز می‌تواند منجر به ورود این عوامل بیماری زا به بدن و در نتیجه عفونت روده شود. این امر اهمیت نگهداری صحیح مواد غذایی و شیوه های بهداشتی را برای جلوگیری از چنین عفونت هایی نشان می‌دهد.

راه های درمان عفونت روده

عفونت های روده معمولا خود به خود و بدون نیاز به دارو برطرف می‌شوند. در بسیاری از موارد، افراد ممکن است اسهال خفیفی را تجربه کنند که حدود 2 تا 3 روز طول می‌کشد و پس از آن علائم معمولاً بهبود می‌یابند. در این زمان، هیدراته ماندن و مصرف غذاهای مغذی برای کمک به بهبودی بسیار مهم است.

با این حال، سناریوهایی وجود دارد که در آن درمان‌های اضافی برای درمان عفونت روده است.

در زیر، روش‌های مختلفی برای درمان عفونت‌های روده را بررسی می‌کنیم.

نقش آنتی بیوتیک ها

برای موارد شدیدتر عفونت های روده ای، به ویژه آنهایی که توسط عوامل باکتریایی ایجاد می‌شوند، آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند نقش حیاتی در درمان داشته باشند. هنگامی که عفونت روده بزرگ تشخیص داده می‌شود، آنتی بیوتیک ها برای کاهش علائم و مبارزه با عفونت ضروری هستند. یکی از رایج ترین آنتی بیوتیک ها ریفاکسیمین است که باکتری های خاصی را در روده هدف قرار می‌دهد و برای بزرگسالان و نوجوانان بالای 12 سال مناسب است.

بهترین دارو برای عفونت روده و معده

سیپروفلوکساسین، قرص مترونیدازول، سفتریاکسون برای درمان عفونت هستند که البته با توجه به نوع باکتری یا ویروس توسط پزشک آنلاین تجویز می‌شوند و  لوپرامید، لوموتیل و دیفلوکان برای درمان اسهال جزو بهترین دارو برای عفونت روده و معده به حساب می‌آیند.

کنترل اسهال با داروهای ضد اسهال

در مواردی که اسهال مداوم یا شدید است و بیش از چند روز طول می‌کشد، داروهای ضد اسهال توصیه می‌شود. این داروها با کاهش سرعت حرکات روده به کاهش خطر کم آبی کمک می‌کنند. لوپرامید گزینه‌ای است که اغلب تجویز می‌شود و می‌تواند در کنترل علائم اسهال موثر باشد.

درمان های خانگی برای عفونت روده

برای کسانی که به دنبال درمان عفونت های خفیف روده در خانه هستند، استراحت و رژیم غذایی دقیق کلیدی است. مثلا برای عفونت روده چه بخوریم؟ توصیه می شود از مصرف غذاهای خیلی شفاف یا تند خودداری کنید، زیرا ممکن است علائم اسهال را تشدید کنند. در عوض، ترکیب مایعات مغذی و غذاهای نرم می‌تواند مفید باشد. گزینه هایی مانند سوپ، آبگوشت و میوه‌های پخته شده موثر هستند.

چند درمان خانگی برای عفونت روده

• مخلوط سرکه سیب: 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 2 قاشق غذاخوری عسل در یک لیوان آب ترکیب کنید.
• آب سیب: این می تواند به پاکسازی روده کمک کند.
• دمنوش پونه
• دمنوش زنجبیل
• آویش برای درمان عفونت روده مفید است
• ماست پروبیوتیک: منبع خوبی از باکتری های مفید است که می تواند به بازیابی سلامت روده کمک کند.
• چای زنجبیل: زنجبیل که به دلیل فواید گوارشی آن شناخته شده است، می تواند معده را تسکین دهد.
• شربت آبلیمو: مخلوط کردن آب لیمو با عسل و کمی نمک نیز می تواند سلامت روده را تقویت کند.

مدت درمان عفونت روده

مدت زمان درمان عفونت های روده ای به شدت علائم و علت زمینه ای آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، عفونت‌های روده‌ای ناشی از ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها در عرض 3-7 روز برطرف می‌شوند. با این حال، در صورت تداوم علائم بیش از 3 روز در بزرگسالان یا 2 روز در کودکان، ضروری است که با پزشک مشورت کنید.

برای عفونت‌های باکتریایی، ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها تجویز شوند که دوره معمول آن ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. البته در برخی موارد، به ویژه زمانی که عفونت شدید است یا بیمار در معرض خطر بالایی قرار دارد، پزشک ممکن است مدت طولانی‌تری از درمان آنتی‌بیوتیکی را توصیه کند.

پیشگیری از بیماری عفونت روده

یکی از مهم‌ترین عوامل خطر، مصرف آب آلوده است که می تواند بستری برای رشد باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها باشد. برای کاهش این خطر، آب آشامیدنی سالم را مصرف کنید و از آب تصفیه نشده از منابع طبیعی مانند چاه‌ها یا رودخانه‌ها اجتناب کنید و در عوض آب جوشیده یا استریل شده را انتخاب کنید.

علاوه بر توجه به مصرف آب، اولویت دادن به عادات غذایی سالم برای جلوگیری از عفونت های روده نیز به همان اندازه مهم است.

به عنوان مثال، قبل از مصرف غذا، مطمئن شوید که به طور کامل گرم شده است تا هر گونه باکتری یا ویروس از بین ببرد.میوه‌ها و سبزیجات را با محلول ضدعفونی کننده بشویید و آن‌ها را کاملا بشویید تا آلودگی‌های باقیمانده از بین بروند.

سایر ملاحظات مهم شامل اجتناب از استفاده از یخ قالب‌گیری شده است که می‌تواند حاوی تعداد زیادی آلاینده حتی در شرایط بهینه باشد. به طور مشابه، بهتر است از شیر غیر پاستوریزه دوری کنید

نکات کلیدی برای پیشگیری:

• منابع آب آشامیدنی سالم را انتخاب کنید
• قبل از مصرف غذا را کاملا گرم کنید
• میوه ها و سبزیجات را با محلول ضدعفونی کننده بشویید
• از یخ قالبی و شیر غیر پاستوریزه خودداری کنید

زمان مراجعه به پزشک

در حالی که اکثر موارد عفونت روده با کمی استراحت و تنظیم رژیم غذایی خود به خود برطرف می‌شود، مواردی وجود دارد که نیاز به مراجعه به پزشک دارد. در واقع، تاخیر در درمان منجر به عوارض و طولانی شدن بیماری می‌‌شود. بنابراین، چه زمانی باید با یک متخصص گوارش مشورت کنید؟

اگر اسهال دائمی است و بیش از یک هفته طول کشیده، وقت آن است که به پزشک راجعه کنید. اگر اخیراً به مسافرت رفته‌اید و اکنون دچار اسهال شده‌اید ممکن است علائم جدی‌تری چون تب و لرز نیز به آن اضافه شود و بهترین کار در این زمان مشورت با پزشک است.

علاوه بر این، علائم خاصی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. به عنوان مثال، اسهال خونی، درد شدید شکم، تشنگی بیش از حد، ادرار تیره، یا سرگیجه همگی عوامل خطرناکی هستند که نیاز به درمان فوری دارند.

با آگاهی از این علائم هشدار دهنده و اقدام سریع، می توانید اطمینان حاصل کنید که عفونت روده شما به درستی درمان می‌شود و خطر عوارض نیز به حداقل می‌رسد.

 

منابع:

muschealth.org

healthline.com

سوالات متداول