نشانه های تنبلی روده و راه های درمان آن

در زمان تنبلی روده، درواقع عضلات روده که توسط سیستم عصبی سمپاتیک هدایت می‌شوند، هل دادن مواد زائد به سمت قسمت انتهایی روده را کند انجام می‌دهند که درنهایت منجر به علائم یبوست نیز می‌شود. در اصل، روده تنبل چیزی نیست جز یک وضعیت انتقال آهسته غذا ار روده که به دلیل کاهش پریستالسیس ایجاد می‌شود.

اگر نمی‌دانید که آیا سندروم روده تنبل دارید یا نه می‌توانید از خود بپرسید: آیا حرکات روده شما به ندرت انجام می‌شود؟ آیا برای دفع مدفوع مشکل دارید؟ آیا احساس ناراحتی یا درد شکمی دارید؟ در صورت پاسخ مثبت به این سوالات، احتمالا تنبلی روده دارید و باید با پزشک آنلاین برای انجام معاینات و آزمایشات بیشتر مشورت کنید.

تنبلی روده یعنی چه؟

بسیاری از مردم یبوست و اجابت مزاج دردناک را تجربه می کنند، اما پشت این علائم چیست؟ یکی از توضیح های احتمالی سندرم روده تنبل یا تنبلی روده است، وضعیتی که روده بزرگ مواد زائد را با سرعت کمتری در دستگاه گوارش حرکت می‌دهد و این کندی هضم منجر به حرکات کم روده می‌شود که پزشکان آن را یبوست انتقال آهسته (STC) می‌نامند.

گاهی تنبلی روده به یک مشکل مزمن تبدیل می‌شود که علائم آن به طور مکرر یا مداوم ادامه می‌یابد. خوشبختانه، ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی و تنظیم رژیم غذایی تا حدود زیادی به کاهش این مشکلات کمک خواهد کرد. اما اگر نشانه های تنبلی روده را به صورت مداوم یا شدید تجربه می‌کنید، باید با یک متخصص گوارش آنلاین مشورت کنید.

علت تنبلی روده چیست؟

اکنون بیایید برخی از رایج ترین علل تنبلی روده را بررسی کنیم:

ملین های محرک: استفاده بیش از حد از این داروها می‌تواند منجر به اتکای بیش از حد بدن به آن‌ها شود و دفع مدفوع بدون آن‌ها را دشوار کند.

داروها: برخی داروها هضم را کند کرده و باعث یبوست می‌شوند.

عادات غذایی: اگذچه فیبر برای هضم غذا ضروری است اما مصرف مقادیر بیش از حد آن بدون مصرف آب کافی می تواند یبوست را تشدید کند زیرا فیبر حجم مدفوع را افزایش می‌دهد و درصورت نبود آب کافی و داشتن مشکل تنبلی روده، دفع آن بسیار سخت می‌شود.

انسدادهای فیزیکی: رشد یا سایر انسدادها در دستگاه گوارش حرکت مواد را با اختلال مواجه کرده و منجر به کندی هضم می‌شود.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS): IBS یک بیماری مزمن است که با درد مکرر شکم، نفخ، و تغییر در حرکات روده مشخص می‌شود و افراد مبتلا به آن حساسیت بیشتری در روده خواهند داشت.

اختلالات تیروئید: کم کاری تیروئید با یبوست مزمن و کندی هضم در ارتباط است.

آسیب عصبی: آسیب به اعصاب در دستگاه گوارش هضم طبیعی را مختل می‌کند و منجر به علائم یبوست می‌شود. آسیب‌های دیگری مانند آسیب‌های نخاعی یا آسیب‌های مغزی نیز می‌توانند بر هضم تأثیر بگذارند.

علاوه بر این دلایل، عوامل دیگری نیز می‌توانند در ایجاد تنبلی روده نقش دارند که عبارتند از:

• عادات ناسالم روده مانند تاخیر در اجابت مزاج
• هموروئید یا بواسیر
• آسیب ماهیچه مقعد
• اختلال عملکرد کف لگن
• اختلالات رشدی

نشانه های تنبلی روده

برای تعیین اینکه آیا شما به تنبلی روده مبتلا هستید یا خیر باید نشانه های تنبلی روده را داشته باشید که حداقل به مدت شش ماه ادامه داشته باشد. اگر حداقل سه مورد از موارد زیر را تجربه می‌کنید، ممکن است به سندرم روده تنبل مبتلا باشید:

• حرکات کم روده (کمتر از سه بار در هفته)
• مشکل در دفع مدفوع (زور زدن، مدفوع سفت، یا احساس عدم تخلیه کامل مدفوع)
• احساس مکرر انسداد یا تخلیه ناقص در نزدیکی مقعد
• زیاد شدن گاز معده
• حالت تهوع
• نیاز به کمک برای دفع مدفوع (تنقیه یا مانورهای دستی)
• درد
• نفخ شکم
• دفع همراه با درد

نشانه های تنبلی روده در کودکان

در ادامه برخی از علائم و نشانه های تنبلی روده که به عنوان والدین باید مراقب آن‌‌ها باشید برای شما ذکر شده است. اگر هر یک از این علائم هشدار دهنده را در کودک خود مشاهده کردید، فورا برای شروع درمان، با دکتر اطفال آنلاین مشورت کنید.

– اجابت مزاج کم: اگر فرزند شما کمتر از سه بار در هفته اجابت مزاج داشته باشد، ممکن است نشانه تنبلی روده باشد.
– دفع مدفوع سخت: مدفوع سفت و خشک برای کودک شما مشکل ایجاد خواهد کرد و یک شاخص کلیدی از یبوست است.
– اجابت مزاج دردناک: کودکان مبتلا به تنبلی روده در حین اجابت مزاج احساس درد می‌کنند.
– ناراحتی شکمی: معده درد یا درد شکم می‌تواند نشانه‌ای از مشکل دستگاه گوارش کودک شما باشد.
– علائم قابل مشاهده مدفوع: اگر متوجه مدفوع مایع یا خمیری در لباس زیر کودک خود شدید، ممکن است نشان دهنده این باشد که مدفوع در رکتوم او گیر کرده است.
– خون روی سطح مدفوع: دیدن خون روی سطح مدفوع سفت شده نشانه دیگری است که می‌گوید به دلیل سفتی مدفوع، کودک دچار پارگی یا زخم مقعد شده است.

نحوه تشخیص تنبلی روده

برای تشخیص تنبلی روده، پزشک معمولاً با ارزیابی جامع علائم و سابقه پزشکی شما و پس از آن یک معاینه فیزیکی نظر نهایی را اعلام می‌کند. قبل از انجام آزمایش‌های تشخیصی، ممکن است آزمایشی از مکمل‌های فیبر رژیمی با یا بدون ملین‌ها برای کمک به کاهش یبوست توصیه شود.

برای درک بهتر عملکرد دستگاه گوارش، ممکن است از تکنیک‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی باریم نیز استفاده شود. اگر همه نتایج آزمایش طبیعی باشد اما انتقال مدفوع کند باشد، تشخیص یبوست انتقال آهسته، محتمل خواهد بود.

پیشگیری از تنبلی روده

برای جلوگیری از تنبلی روده می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید.

آب را به بهترین دوست خود تبدیل کنید و مقدار زیادی از آن را در طول روز بنوشید تا سیستم گوارش شما به خوبی کار کند.
از تکیه بر ملین ها و نرم کننده های مدفوع خودداری کنید، زیرا روده شما را ضعیف می‌کند.
سطوح استرس را با استراحت کردن و تمرین تکنیک‌های آرامش بخش کنترل کنید.
برای کاهش فشار روی سیستم گوارشی وزن خود را کم کنید.
ورزش منظم و پیاده روی روزانه داشته باشید.
روزانه یک رنگین کمان از میوه ها و سبزیجات میل کنید تا از مزایای فیبرهای گیاهی، ویتامین ها و مواد معدنی بهره مند شوید.
در صورت امکان، میوه ها را با پوست مصرف کنید، زیرا حاوی مواد مغذی ارزشمندی هستند.

راه های درمان تنبلی روده

خوشبختانه، چندین گزینه درمانی پس از مشاهده نشانه های تنبلی روده که به کنترل و درمان این بیماری کمک می‌کنند، وجود دارد.

جراحی برای تنبلی روده

در موارد شدید تنبلی روده که با یبوست مزمن همراه است، جراحی انجام می‌شود و جراح متخصص روشی به نام کولکتومی را انجام می‌دهد که شامل برداشتن قسمت آسیب دیده روده بزرگ است. در روش دیگر، از یک کیسه کلستومی برای جمع آوری مدفوع از طریق ایجاد یک سوراخ کوچک در دیواره شکم استفاده می‌شود.

داروها در درمان تنبلی روده موثر هستند که باید احتما توسط پزشک تجویز شوند. انواع مختلفی از این داروها وجود دارد که عبارتند از:

ملین ها: این داروها به تحریک حرکات روده و تسهیل دفع مدفوع کمک می‌کنند. به عنوان مثال می توان به بره موم، دوپامین و متوکلوپرامید اشاره کرد.
Prokinetics: این داروها دستگاه گوارش را برای افزایش حرکت و کاهش یبوست تحریک میکنند. به عنوان مثال می توان به پنتوکسی فیلین و سیزاپراید اشاره کرد.
ضد اسپاسم: داروهایی مانند دیپریوویر و هیوسین به شل شدن ماهیچه های دستگاه گوارش برای کاهش اسپاسم و بهبود حرکات روده کمک می‌کنند.
مکمل های فیبر: مکمل‌های فیبر مانند فیژین فید، سی لاکس و لاکتولوز به بهبود عادات روده و کاهش نشانه های تنبلی روده کمک می‌کنند.

سایر درمان ها

ایجاد تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند معجزه کند. ورزش منظم، مانند یوگا یا پیاده روی، می‌تواند جریان خون در ناحیه شکم بهبود بخشد و با منظم کردن حرکات روده، یبوست را کاهش دهد. علاوه بر این، برخی موقعیت‌ها در حین حرکات روده، مانند چمباتمه زدن نیز می‌تواند این روند را تسهیل کنند.

تغییرات رژیم غذایی نیز در کاهش نشانه‌های تنبلی روده بسیار موثر است. افزایش مصرف آب و مصرف غذاهای غنی از فیبر، به تنظیم هضم غذا کمک می‌کند. محدود کردن محصولات لبنی، کافئین و غذاهای فرآوری شده نیز بسیار موثر است. البته فیبر بسیار کم و یا زیاد می‌تواند این وضعیت را تشدید کند. از مصرف بیش از حد ملین های محرک نیز خودداری کنید و در عوض از ملین های اسمزی مانند PEG 3350 یا شیاف های گلیسیرین برای تحریک حرکات روده استفاده کنید.

در برخی موارد، تحریک الکتریکی داخلی نیز ممکن است برای تسریع هضم و بهبود عملکرد عصبی در دستگاه گوارش انجام شود. این درمان بدون درد از جریان‌های الکتریکی برای تحریک سیستم گوارشی استفاده می‌کند و می‌تواند جایگزینی برای جراحی باشد.

بیشتر بدانید: درمان یبوست در بارداری

درمان تنبلی روده در نوزادان

تنبلی روده در نوزادان قطعا یک مسئله نگران کننده برای والدین است، اما اگر زودتر به آن رسیدگی شود، معمولا درمان آن آسان تر است. اما فراموش نکنید راه های درمانی حتما باید زیر نظر دکتر اطفال آنلاین باشد و نباید شامل خود درمانی شود.

یکی از روش‌های موثر استفاده از تکنیک‌های ماساژ ملایم شکم، مانند ضربات نرم و ملایم و حرکت دادن پا، برای آسان‌تر شدن حرکات روده است. این کار را می توان به طور منظم برای کمک به نرم شدن مدفوع و افزایش حرکات منظم روده انجام داد.

شیر مادر باید جایگزین شیر خشک شود و بهتر است مادر نیز میوه و فیبر بیشتری بخورد تا از طریق شیر به نوزاد منتقل شود.

در برخی موارد، داروهای خانگی مانند افزودن روغن زیتون، روغن بادام یا روغن کرچک به رژیم غذایی کودک ممکن است به تحریک حرکات روده کمک کند که این کار باید با مشورت پزشک انجام شود.

درمان روده تنبل در کودکان

یکی از روش‌های موثر درمان تنبلی روده در کودکان، معرفی ملین‌های حجیم‌ساز مانند پسیلیوم است که می‌تواند حجم و محتوای مایع مدفوع را افزایش دهد و دفع آن‌ها را آسان‌تر کند. برای برخی از کودکان، شیاف یا ملین‌های دیگری نیز تجویز می‌شود. در برخی موارد نیز ممکن است نیاز به تنقیه باشد. اما در کنار تمام این موارد مصرف زیاد آب و فیبر نیز نباید فراموش شود.

ورزش مناسب برای تنبلی روده

روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط ​​داشته باشید تا علائم کندی حرکات روده را کاهش دهید. برای کسب نتایج مطلوب، ورزش‌هایی را انتخاب کنید که ضربان قلب شما را بالا می‌برد، مانند دویدن، پریدن، پیاده روی سریع، شنا، رقصیدن یا تمرین یوگا.

حداقل تا یک ساعت بعد از خوردن غذا ورزش نکنید، زیرا هضم و جذب غذا نیازمند افزایش جریان خون به معده و روده است. اگر بلافاصله بعد از خوردن غذا ورزش کنید، جریان خون به عضلات و قلب شما هدایت می‌شود و جریان خون به سیستم گوارش شما را کاهش می‌دهد. همین موضوع منجر به کاهش انقباضات عضلانی و ترشح آنزیم شده و باعث می‌شود غذا برای مدت طولانی‌تری در روده بماند و یبوست و نفخ نیز تشدید شود.

بهترین خوراکی برای تنبلی روده

برای سلامتی روده، گنجاندن غذاهای پر فیبر در رژیم غذایی همراه با آب فراوان توصیه می‌شود. این غذاها نه تنها حرکات منظم روده را تقویت می‌کنند بلکه مواد مغذی و آنتی اکسیدان های ضروری را نیز فراهم می‌کنند.

بهترین خوراکی برای تنبلی روده شامل موارد زیر می‌شود و البته ذکر این نکته نیز ضروری است که حتما به تدریج مصرف فیبر خود را افزایش دهید و مقدار زیادی هم آب بنوشید و حداقل 25 تا 30 گرم فیبر در روز از منابع مختلف مصرف کنید.

1. میوه های تازه:
سیب، پرتقال، هلو، انگور، توت، موز، خرما
2. سبزیجات خام:
خیار، گوجه فرنگی، کاهو، ریحان، اسفناج، جعفری، بادمجان
3. حبوبات:
لوبیا، نخود، عدس، لوبیا سبز
4. غلات کامل:
جو، گندم، ذرت، برنج قهوه ای
5. آجیل و دانه ها:
بادام، تخمه کدو تنبل، تخمه آفتابگردان
6. روغن های سالم:
روغن کنجد، روغن زیتون
7. توت ها:
توت فرنگی، زغال اخته، تمشک، شاه توت
8. ماهی چرب:
ماهی قزل آلا، ماهی تن، ماهی خال مخالی

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر مشکل یبوست شما حتی با تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی به طور مداوم عود می‌کند، باید با پزشک خود صحبت کنید. در موارد نادر، تنبلی روده می‌تواند نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد. همچنین اگر موارد زیر را دارید باید با پزشک خود تماس بگیرید:

• خون در مدفوع یا روی دستمال توالت
• درد هنگام دفع مدفوع
• درد یا فشار رکتوم با و یا بدون دفع مدفوع
• درد شدید شکم
• اسهال همراه با تب بالا ، لرز، استفراغ، یا سرگیجه
• اسهال یا یبوست که بیش از دو هفته طول بکشد

 

منابع:

mar-farma.it

medicalnewstoday.com

healthline.com