بواسیر یا هموروئید رگ‌های متورمی هستند که در اطراف مقعد یا راست روده قرار دارند. وقتی این رگ‌ها به دلایلی مثل یبوست، افزایش وزن، بارداری و یا فشار بیش از حد وارد شده به روده متورم شوند، بواسیر ایجاد می‌شود که می‌تواند خارجی یا داخلی باشد. شما می‌توانید درباره اقدامات قبل از بارداری در حال بخوانید.

بواسیر خارجی شایع‌ترین و دردسرسازترین نوع آن است که باعث مشکل در نشستن، خارش و درد می‌شود. در دوران میانسالی، بواسیر به یک عارضه شایع تبدیل شده و در حدود ۵۰ سالگی تقریبا نیمی از مردم به یک یا چند مورد از علائم متداول آن مثل درد رکتوم، خارش، خونریزی و یا افتادگی (بیرون زدگی از کانال مقعد) دچار هستند. اگر چه  این بیماری به ندرت خطرناک است، اما می‌تواند یک مسئله مکرر و دردناک باشد. خوشبختانه درمان‌های زیادی برای آن وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

در حال بخوانید: قیمت تست کرونا

همورئید چیست؟

می‌توان گفت که همه افراد هموروئید دارند. آن‌ها خوشه‌های بالش مانندی از سیاهرگ‌ها هستند که در زیر غشاهای مخاطی و در پایین‌ترین قسمت راست روده و مقعد قرار دارند. وظیفه آن‎ها پرخون شدن در زمان دفع و کمک به عمل دفع است. هموروئید زمانی آزاردهنده می‌شود که در آن وریدها مانند رگ‌های واریسی پا متورم و منبسط شوند. این مسئله باعث ایجاد التهاب و درد در آن ناحیه می‌شود و دو نوع است: نوع داخلی که در قسمت پایین راست روده ایجاد شده و نوع خارجی که در زیر پوست اطراف مقعد مشاهده می‌شود.

علائم بواسیر

علائم هموروئید معمولا پس از تحریک آن‌ها ایجاد می‌شود که ممکن است از خفیف تا بسیار شدید و غیر قابل تحمل، متغیر باشد. شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• خارش در داخل و یا اطراف مقعد
• تحریک و درد در داخل و یا اطراف مقعد
• توده خارش‌دار یا دردناک یا تورم در نزدیکی مقعد
• خونریزی
• مدفوع باریک

این عارضه اغلب تهدید کننده نبوده و خود به خود برطرف می‌شود. ولی در صورتی که مدت زیادی طول بکشد و با علائم دیگری مثل کم‌خونی همراه باشد، حتما باید توسط پزشک پیگیری و در صورت لزوم، درمان مناسب آغاز شود.

علت بواسیر

به طور معمول، بواسیر در اثر یبوست مزمن، کشیدگی هنگام حرکات روده و نشستن طولانی مدت به خصوص در توالت ایجاد می‌شود. همه این مواردی که نام برده شد، باعث تجمع جریان خون در آن ناحیه، جمع شدن عروق و بزرگ شدن بواسیر می‌شوند. داشتن سابقه خانوادگی هم در این زمینه بسیار موثر است. این عارضه ممکن است در دوران بارداری که رحم بزرگ شده روی وریدها فشار مضاعف ایجاد می‌کند هم ایجاد شود.

مطالعات جدیدتر نشان می‌دهد که بیماران مبتلا به این بیماری دارای فشار کانال مقعدی بیشتری هستند، یعنی این که فشار موجود بر عضله صاف مقعدی، حتی در حالت عادی (فشار نیاوردن) بیش از حد متوسط است. وقتی چنین فردی به یبوست دچار می‌شود، فشار ناشی از آن به این وضعیت اضافه کرده و افزایش فشار در هنگام دفع، باعث هدایت بالشتک‌ها به سمت عضله اسفنگتر می‌شود. در نتیجه بافت‌های پیوندی که از بواسیر پشتیبانی و حمایت می‌کنند، با افزایش سن یا آسیب ضعیف شده و باعث برآمدگی و گاهی خروج آن از مقعد می‌شوند. از دیگر عوامل ایجاد این مشکل می‌توان به عدم نوشیدن آب کافی در طول روز، کمبود فیبر و سبزیجات در برنامه غذایی، اضافه وزن زیاد و… اشاره کرد. فکر می‌کنید چه عوامل دیگری در این بیماری نقش دارند؟ شما همینطور می‌توانید راجع به خواص هندوانه و فواید آن مقاله مرتبط با آن را در حال بخوانید.

بیشتر بدانید: برای عفونت کلیه چه بخوریم

بواسیر داخلی

تجمع و تحریک رگ‌های خونی، منجر به تورم خوشه‌های آن در انتهای راست روده می‌شود. بواسیر داخلی گاهی بدون درد است، حتی زمانی که خونریزی هم ایجاد کند. در برخی مواقع افراد فقط از لکه خون روی دستمال کاغذی یا کاسه توالت متوجه آن می‌شوند، بدون این که هیچ علامت یا ناراحتی دیگری حس کنند. اما در مواردی هم با درد و سوزش زیاد و غیر قابل تحملی همراه است. گاهی این نوع بواسیر ممکن است برجسته شود و مقادیر کمی مخاط و ذرات ریز مدفوع را جمع‌آوری کند که در نهایت به تحریک و خارش داخلی منجر شود. تلاش برای رفع خارش می‌تواند با تحریک بیشتر، مشکل را بدتر کند.

 

هموروئید خارجی

وقتی رگ‌های خونی متورم در بیرون از مقعد و در اثر فشار یا تحریک به خارش و خونریزی دچار شده یا ترک بخورند، بواسیر یا هموروئید خارجی روی می‌دهد. این عارضه دردناک‌تر از نوع داخلی آن است، زیرا پوست روی آن دائما تحریک شده و فرسایش می‌یابد. گاهی در بواسیر خارجی یک لخته خون ایجاد می‌شود که درد آن می‌تواند ناگهانی و شدید باشد. این لخته معمولا حل می‌شود و پوست اضافی، باقی مانده و باعث خارش و تحریک خواهد شد. به طور کلی نوع خارجی این عارضه مشکلات بیشتری از قبیل اختلال در نشستن، خارش، تحریک پوست و… ایجاد می‌کند.

بواسیر خونی

زمانی که بواسیر دچار خونریزی شود، می‌گویند که فرد به بواسیر خونی دچار است. در چنین شرایطی فشار زیادی که به عروق متورم شده در ناحیه مقعد و رکتوم وارد می‌شود، باعث پاره شدن و خونریزی آن‌ها می‌شود. این بیماری می‌تواند به دلیل خونریزی، عوارض زیادی برای بدن ایجاد کند و در دراز مدت باعث کم‌خونی و عوارض ناشی از آن مثل خستگی، رنگ‌پریدگی و… شود. بنابراین لازم است که نسبت به درمان به موقع این بیماری اقدام کرد.

بیشتر بدانید: غذاهای مضر برای فیبروم رحمی

علائم بواسیر در زنان

این عارضه فارغ از نوع آن (داخلی یا خارجی) در زنان شایع‌تر است. علت این مسئله می‌تواند مربوط به تغییرات هورمونی، ساختار بدنی، تجربه زایمان و بارداری، داشتن رابطه مقعدی و… باشد. از بارزترین علائم بواسیر در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی در ناحیه مقعد
• احساس درد در حین دفع مدفوع و پس از آن
• التهاب و تورم در ناحیه مقعد
• لمس یا مشاهده بیرون‌زدگی در مقعد

بصورت آنلاین با متخصص زنان در حال صحبت کنید.

 

درمان بواسیر در خانه

بسیاری از افراد ممکن است به دلایل مختلفی مانند نشستن بیش از حد، تغییر سبک زندگی، تغییر رژیم غذایی و… دچار بواسیر شوند. گفتیم که بواسیر اگر به صورت مداوم روی ندهد، عارضه‌ای جدی تلقی نشده و به راحتی در خانه می‌توان آن را برطرف کرد. از جمله روش‌هایی که به رفع آن کمک می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

حمام نشیمن با آب گرم

بعد از هر بار اجابت مزاج می‌توانید در وان آب گرم (نه آب داغ) بنشینید تا درد آن تسکین پیدا کند. برای شست و شو هم از صابون‌های ملایم بدون بو استفاده کنید.

خشک کردن مقعد با باد خنک سشوار

قرار دادن باد ملایم و خنک سشوار باعث می‌شود که ناحیه خشک شده و در اثر رطوبت باقی مانده، مشکلاتی مثل عفونت ایجاد نشود. از سوی دیگر با این کار احساس آرامش و کاهش درد را هم تجربه خواهید کرد.

استفاده از کیسه یخ

در صورت درد شدید می‌توانید یک کیسه کوچک یخ را به مدت ۱۵ دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید تا تورم و درد برای مدتی کاهش پیدا کند.

مصرف مسکن

در صورتی که درد غیر قابل تحمل است، می‌توانید از قرص مسکن، شیاف یا پماد برای تسکین سوزش و خارش هم استفاده کنید. انواعی از این داروها بدون نیاز به نسخه پزشک در داروخانه‌ها موجود هستند. البته توصیه می‌شود که بدون مشورت با پزشک، از هیچ دارویی استفاده نکنید.

راجع به قرص ناپروکسن و موارد مصرف آن بیشتر بخوانید.

استفاده از ترکیبات طبیعی

قرار دادن ژل آلوئه ورا، روغن نارگیل، بادام یا زیتون، پنبه آغشته به سرکه سیب یا عسل و… بر روی محل بواسیر می‎تواند درد و خارش آن را تسکین داده و به رفع آن کمک کند.

راجع به خواص روغن زیتون بیشتر بخوانید.

درمان بواسیر

بواسیر در اثر تورم و التهاب در رگ‌های خونی انتهای رکتوم یا مقعد ایجاد می‌شود. افرادی که اضافه وزن خیلی زیادی دارند اغلب از این عارضه رنج می‌برند. پزشکان به این افراد توصیه می‌کنند که برای درمان هموروئید هر چه زودتر وزن خود را به کمک رژیم غذایی، ورزش یا سایر روش‌ها کاهش دهند. یکی از راه‌های کاهش وزن، استفاده از عمل جراحی است. چنان‌چه می‌خواهید درباره این موضوع بیشتر بدانید، می‎توانید مقاله جراحی کاهش وزن، مزایا و خطرات ناشی از آن را در وب‌سایت حال مطالعه کنید. هموروئید در صورت تداوم و بدتر شدن شرایط، حتما نیاز به مداخله پزشکی خواهد داشت. به طور کلی این درمان‌ها به دو بخش تقسیم می‌شوند:

درمان‌های پزشکی

موارد خفیف آن را می‌توان به وسیله تجویز داروهای مسکن، شیاف و یا پماد موضعی برطرف کرد. پرکاربردترین پمادها برای این کار، هیدروکورتیزون، نیتروگلیسیرین، اپیروئید، لیدوکائین و آنتی هموروئید است. برای درمان موارد شدید بیماری ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد. امروزه به کمک لیزر، عمل جراحی آن بسیار ساده‌تر و بدون خونریزی و نقاهت طولانی انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: برای عرق دست و پا به چه دکتری مراجعه کنیم

درمان‌های خانگی

امکان درمان بواسیر در خانه هم وجود دارد؛ البته در موارد خفیف بیماری! حتما می‌دانید که عسل یک آنتی بیوتیک و ضد التهاب طبیعی است. برای درمان بواسیر با عسل می‌توان مقداری پنبه را به این ماده آغشته کرد و بر روی محل التهاب قرار داد. از این ماده برای درمان شقاق مقعد هم استفاده می‌شود. نوشیدن سرکه سیب و عسل هم برای درمان هموروئید داخلی مفید است. انجیر خیسانده شده و شربت آلوئه ورا و بسیاری از میوه‎‌ها و سبزی‌های دیگر هم داروی گیاهی بواسیر هستند. هم‌چنین می‌توانید ژل آلوئه ورا، روغن نارگیل و یا سرکه سیب را هم برای درمان بواسیر به ویژه نوع خارجی آن، به وسیله پنبه بر روی مقعد بمالید.

عمل بواسیر

در صورتی که این بیماری با روش‌های خانگی یا موضعی قابل درمان نباشد یا بالشتک‌ها بیرون زده و آزاردهنده باشند، هموروئیدکتومی یا عمل بواسیر انجام می‌شود. این شیوه درمانی به اشکال مختلفی قابل انجام است، از جمله:

جراحی با لیزر

لیزر در هنگام بریدن و برداشتن بالشتک‌ها، انتهای عصب را ترمیم می‌کند، در نتیجه زخمی باقی نمی‌ماند که درد شدید داشته یا باعث عفونت شود. هم‌چنین عروق کوچک بریده شده در حین عمل هم توسط لیزر ترمیم می‌شوند تا خون‌ریزی عمل به حداقل برسد. این روش در حـال حاضر بهترین و ایمن‌ترین راه برای رفع این عارضه است.

روش جراحی بسته

این روش بیشتر مناسب بواسیر داخلی است و آن را به وسیله یک ابزار جراحی برنده از بدن جدا می‌کنند. زخم ناحیه جدا شده را هم به وسیله نخ قابل جذب بخیه می‌زنند تا ترمیم شود. احتمال شکست یا آسیب در این روش بسیار کم است.

روش جراحی باز

در این روش، پس از خارج کردن بواسیر، محل برش بخیه زده نمی‌شود و باز باقی می‌ماند تا به تدریج ترمیم شود.

استفاده از رابربند یا بند لاستیکی

پزشک برای انجام آن، یک آنوسکوپ را در داخل مقعد قرار می‌دهد و حلقه یا کشی را در انتهای بالشتک می‌بندد. با این کار، جریان خون به آن قطع شده و پس از مدتی کوچک شده و می‌افتد.

انجام اسکلروتراپی

اسکلروتراپی هم روش دیگری برای این کار است. برای انجام آن که یک روش سرپایی است، پزشک ماده اسکلروزان را به رگ تزریق می‌کند که پس از آن رگ متورم شده و جریان خون به بواسیر کم شده و یا قطع می‌شود و از بین می‌رود.

پماد هموروئید

انواع مختلفی از پمادها برای درمان بواسیر تجویز می‌شود که کاربرد آن‌ها تقریبا مشابه هم است. بهترین نوع پماد برای درمان آن، آنتی هموروئید است. از این پماد برای درمان نوع خارجی آن، خارش، شقاق مقعد و دردناکی ناحیه مقعد استفاده می‌شود. به طور کلی این پماد می‌تواند در بهبود التهاب و تورم، رفع خونریزی، بهبود زخم و رفع علائم کلی بواسیر موثر باشد. توصیه می‌شود که از پماد آنتی هموروئید برای مدت زمان بیش از یک هفته استفاده نکنید.

بیشتر بدانید: تست کرونا در منزل

تفاوت شقاق و بواسیر

شقاق مقعد هم یک بیماری مربوط به ناحیه مقعد است. می‌توان گفت که شقاق، ترک یا ترک‌هایی در دیواره مقعد است که به دلیل درد، خونریزی، خارش و التهاب در آن ناحیه، در بسیاری از موارد با بواسیر اشتباه گرفته می‌شود. این دو عارضه تفاوت‌های اساسی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. راجع به شقاق مقعدی بطور کامل در مقاله مرتبط با خودش بخوانید.

• شقاق ترک‌هایی در دیواره مقعد است که فقط با ابزار پزشکی قابل مشاهده است اما بواسیر با لمس پزشک یا خود بیمار هم قابل شناسایی است.
• درد بواسیر مداوم است و فرد مبتلا در تمام روز ممکن است درد بکشد در حالی که درد شقاق بیشتر در هنگام دفع حس می‌شود.
• شقاق مقعد معمولا با تغییر برنامه غذایی و نوشیدن آب زیاد و مراقبت‌های بهداشتی در طی چند روز درمان می‌شود در صورتی که بواسیر در صورت افتادگی، نیاز به درمان‌های جدی دارد.

درصورت نیاز به مشاوره فوری آنلاین میتوانید از خدمات بخش ویزیت آنلاین متخصص گوارش سامانه حال استفده کنید.

کلام آخر

بواسیر یا هموروئید گرچه یک بیماری شایع است، اما در صورت تداوم می‌تواند بسیار آزاردهنده شود. به همین دلیل لازم است که در صورت استمرار این مسئله، در اولین فرصت با یک پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک پس از بررسی وضعیت و فرم بواسیر تصمیم می‌گیرد که کدام شیوه درمانی برای شما مناسب‌تر است. بسیاری از افراد به دلیل خجالت، نمی‌توانند یا تمایل ندارند که در این زمینه با پزشک صحبت کنند. در صورتی که این یک مسئله عادی است که هر چه زودتر درمان شود، آسیب کمتری را متوجه شما خواهد کرد. اگر از صحبت رو در رو با پزشک خجالت می‌کشید، همین حالا به وب‌سایت یا اپلیکیشن حال مراجعه کنید و سوالات خود را به شیوه غیر حضوری از او بپرسید. توصیه پزشکان این است که درمان بواسیر را به تاخیر نیندازید، چون در دراز مدت ممکن است دچار کم‌خونی و… شوید. آیا شما تا کنون چنین تجربه‌ای داشته‌اید؟

 

پرسش‌های متداول