حرکات زیاد جنین یا تکان خوردن جنین به انقباضات عضلانی جنین در حال رشد در داخل رحم اشاره دارد. این حرکات ممکن است در ابتدا پاسخ هایی به محرک‌های خارجی مانند نویز یا لمس باشند. جالب اینجاست که همه حرکات جنین یکسان نیستند. در مراحل اولیه، زنان حرکات ظریف بال زدن را احساس می‌کنند، که به تدریج به ضربات قوی‌تری تبدیل میشود و در نهایت تغییرات چرخشی و وضعیتی نوزاد نیز قابل مشاهده خواهد بود.
هفته به هفته بارداری نیاز به اطلاعاتی جامع دارد که تکان خوردن جنین نیز یکی از این موارد است
تکان خوردن جنین از چه زمانی شروع میشود؟
اولین لحظات زندگی جنین با حرکات ظریفی مشخص می شود که ممکن است برای مادر باردار قابل تشخیص نباشد. با این حال، در هفته هفتم بارداری، جنین حرکات ریز را در حین رشد و تکامل بدن خود نشان می‌دهد.
با شروع تشکیل ماهیچه های جنین در حدود هفته دهم بارداری، این حرکات بارزتر می‌شوند. در هفته سیزدهم بارداری، ماهیچه‌های جنین تقویت شده‌اند و اندام‌هایش دراز می‌شوند و به او اجازه می‌دهند تا اقدامات پیچیده‌تری انجام دهد.
فرآیند استخوان سازی اسکلت نیز در حال انجام است و جنین را قادر می‌سازد مفاصل خود را حرکت دهد. این بدان معنی است که جنین میتواند انگشتان خود را خم کند، دهان خود را باز کند و حتی ژست مکیدن را تقلید کند. اگرچه این حرکات هنوز برای مادر باردار حرکات کمی هستند، اما نقطه عطف مهمی در رشد جنین هستند.
علت اهمیت تکان خوردن جنین در شکم مادر
تحقیقات به طور مداوم نشان داده اند که کاهش تکان خوردن جنین با پیامدهای نامطلوب از جمله مرده زایی، خفگی و تاخیر در رشد مرتبط بوده است. زیرا کاهش حرکت جنین معمولا نشانه اسیدوز جنین و کاهش خونرسانی جفت است که عواقب بدی به همراه دارد. نظارت بر حرکت جنین برای تشخیص زودهنگام هرگونه مشکل را جدی بگیرید و از کمک پزشک غاقل نشوید.
به یاد داشته باشید، حتی زمانی که نوزادان می خوابند، همچنان حرکات جزئی انجام می‌دهند. بنابراین باید حرکات آن‌ها را بشناسید و در صورت کم شدن این حرکات، علت را پیگیری کنید.
انواع حرکات جنین در بارداری
با پیشرفت بارداری، شما بیشتر از حرکات کودک خود آگاه می‌شوید. این حرکات بسیار متنوع هستند، از جمله لگد زدن، سکسکه، غلت زدن، چرخیدن و پیچیدن. شناخت این الگوها به شما در آگاهی ار حرکات جنین بیشتر کمک می‌کند
با رشد جنین، حرکاتش بارزتر و قابل تشخیص‌تر میشود. در هفته هفتم تا نهم، اعصاب جنین در حال رشد است و اندام هایش پشت سر هم حرکت می‌کنند، اما این موضوع هنوز برای مادر قابل تشخیص نیست.
در هفته نهم بارداری، فناوری اولتراسوند به ما اجازه می‌دهد تا حرکات جنین مانند خمیازه کشیدن یا کشش بدن او را مشاهده کنیم. تا هفته دهم، او میتواند دهان خود را باز کند و حتی شست خود را بمکد.
در هفته دوازدهم بارداری، بلع مایع آمنیوتیک شروع می شود و در هفته سیزدهم، مادر میتواند تکان خوردن جنین را در پاسخ به تحریک ملایم احساس کند. در هفته چهاردهم بارداری یا هفته بیستم بارداری، حرکات جنین قوی‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر میشود و تشخیص آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.
در سه ماهه دوم، تکان خوردن جنین غیرقابل پیش بینیاست، اما با رشد کودک، حرکات او نیز شدیدتر و متنوع‌تر میشود. مادر ممکن است متوجه حرکات کششی، مشت و لگد زدن و حتی چرخش مفاصل جنین نیز بشود.
بین 20 تا 36 هفتگی انواع حرکات جنین از جمله حرکات ضعیف و قوی قابل تشخیص است. در حدود هفته 28 بارداری، جنین ممکن است حرکات ناگهانی از خود نشان دهد، مانند نزدیک کردن دست‌ها و پاهای خود به سینه یا جمع کردن بدن به دلیل صدای ناگهانی.
در سه ماهه سوم، جنین ممکن است حرکاتی مانند پادوچرخه یا وارونه شدن از خود نشان دهد که نشان دهنده آمادگی برای زایمان طبیعی است.
البته الگوهای حرکتی جنین می‌توانند در عرض 24 ساعت تغییر کند و حرکات ضعیف با گذشت زمان کاهش یافته و حرکات قوی و چرخشی بیشتر شوند.
حرکت جنین را در کجای بدنم احساس می‌کنم؟
در اوایل بارداری، بسیاری از خانم‌ها به این فکر می‌کنند که اولین حرکات کودک خود را کجا احساس می‌کنند. رحم در پایین شکم قرار دارد و فوندوس (بخش بالایی) حدود 2 سانتی‌متر بالاتر از ناف قرار دارد. با توجه به این موضوع، بعید است در این مرحله حرکت جنین را مستقیماً در وسط شکم خود احساس کنید.
در عوض، اکثر مادران اولین حرکات کودک خود را در عمق لگن یا پایین شکم تجربه می‌کنند زیرا اکثر رحم در اوایل بارداری هنوز در داخل لگن قرار دارد.
با رشد کودک و رسیدن به سه ماهه سوم، رحم منبسط میشود و به سمت بالا حرکت می‌کند و به مادران پس از آن می‌توانند تا حرکات را در هر ناحیه از شکم خود احساس کنند.
حرکت جنین و تعیین جنسیت
هیچ مبنای علمی برای این افسانه رایج وجود ندارد که حرکت جنین در مثلا قسمت پایین شکم نشان دهنده جنسیت آن است و یا این تصور که حرکت پهلو به پهلو به احتمال زیاد نشان دهنده جنین دختر است، این موضوع صرفاً یک افسانه بدون پشتوانه واقعی است.
در حقیقت، تنها راه قابل اعتماد برای تعیین جنسیت کودک، تست سونوگرافی است که تصویر بصری واضحی از جنین شما ارائه می‌دهد. می‌توانید از بخش سونوگرافی در منزل این کار را انجام دهید تا پزشک به منزل شما آمده و سونوگرافی را انجام دهد.
تکان خوردن جنین پسر و دختر
مطالعه الگوهای حرکتی جنین به کشف جالبی منجر شده است اما همچنان پایه علمی دقیقی ندارد. جنین‌های پسر نسبت به جنین‌های دختر تمایل به حرکت بیشتر و با حرکت با شدت بیشتری دارند. یک نظریه نشان می‌دهد که تستوسترون، هورمونی که در مردان وجود دارد، ممکن است نیروی محرکه افزایش حرکت آن‌ها باشد. این تفاوت هورمونی دلیلی آست که چرا زنان باردار احساس می‌کنند ضربات مکرر و قوی‌تری از جنین پسر خود حس می‌کنند.
در مقابل، جنین‌های دختر حرکات ملایم‌تر و ظریف‌تری از خود نشان می‌دهند. استروژن، هورمونی که در زنان وجود دارد، به این الگوی حرکات آرام کمک می‌کند. البته موقعیت جفت گاهی اوقات میتواند احساس حرکت جنین را بپوشاند و تشخیص آن را دشوارتر کند.
نظریه دیگری نیز پیشنهاد می‌کند که تفاوت در رشد مغز بین جنین های پسر و دختر ممکن است در الگوهای حرکتی آن‌ها نیز نقش به سزایی داشته باشد. مغز جنین پسر بزرگتر است و افزایش فعالیت عصبی ممکن است منجر به حرکات مکرر و شدیدتر شود، در حالی که مغز جنین دختر ممکن است فعالیت کمتری داشته باشد و در نتیجه حرکات ملایم‌تری انجام دهد.
البته بازهم می‌گوییم که این نظریه ها قطعی نیستند و برای درک کامل دلایل تفاوت در الگوهای حرکتی جنین بین جنین های پسر و دختر به تحقیقات بیشتری نیاز است.
جزئیات حرکات جنین دختر و پسر
تفاوتی در الگوهای حرکتی جنین بین جنین های پسر و دختر وجود ندارد. با این حال، جنین‌های پسر ممکن است حرکات شبانه بیشتری از خود نشان دهند.
بیشتر بدانید: حرکت جنین پسر از کی شروع میشه؟
تفاوت تکان خوردن جنین در ماه های بارداری
برای بسیاری از زنان، تکان خوردن جنین در حدود هفته سیزدهم شروع میشود، اما همیشه تشخیص آن آسان نیست. در این مرحله، حرکات کودک شما بسیار ظریف است.
با ورود به سه ماهه دوم بارداری، حدود هفته 18 بارداری تا هفته بیستم بارداری، ممکن است در تشخیص حرکت جنین اطمینان بیشتری پیدا کنید. اصلا بعید نیست که در ابتدا این حرکات، با هضم یا گاز معده اشتباه گرفته شوند، اما با رشد و تحرک کودک قابل احساس‌تر می‌شوند.
در هفته بیست و چهارم بارداری، اکثر زنان می توانند حرکات کودک خود را به راحتی تشخیص دهند که یک تجربه هیجان‌انگیز است، زیرا احساس می‌کنید واقعاً با کودک خود در ارتباط هستید. در واقع، سه ماهه دوم به عنوان “دوره طلایی” رشد جنین شناخته میشود، زیرا نوزاد بیشترین تحرک را دارد.
اگر جفت شما قدامی باشد، ممکن است حرکات کودک خود را با شدت احساس نکنید و در این شرایط سعی کنید روی تخت خود دراز بکشید و با دستان خود به آرامی روی شکم خود فشار دهید. در این حالت ممکن است از پاسخ کودکتان شگفت زده شوید!
در سه ماهه آخر، حدود هفته 29 بارداری و بعد از آن، متوجه می‌شوید که حرکات کودک شما کمتر اما شدیدتر میشود زیرا آن‌ها اکنون فضای کمتری برای حرکت دارند، اما همچنان بسیار فعال و بازیگوش هستند.
میانگین و تعداد تکان خوردن جنین
شمارش حرکات جنین راهی ساده و در عین حال موثر برای تشخیص مشکلات احتمالی است.
اگر بارداری پرخطری دارید که همراه با فشار خون بالا در بارداری یا دیابت بارداری است، از هفته 26 تا 32، روزانه شروع به شمارش حرکات کودک خود کنید. ساعات شب بهترین زمان برای شمارش است، زیرا نوزادان فعال‌تر هستند.
برای به دست آوردن دقیق‌ترین شمارش، سعی کنید دراز بکشید و حرکات کودک خود را احساس کنید. حرکات را به مدت دو ساعت بشمارید و اگر حداقل شش حرکت مختلف (مانند لگد زدن، غلت زدن یا بال زدن) را در آن بازه زمانی احساس نکردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. به طور کلی وقتی یک مادر در روز ۵ بار حرکت جنینش را حس کرد، طبیعی محسوب میشود.
اگر در یک بازه زمانی دو ساعته متوجه کاهش حرکات کودک یا کمتر از شش حرکت مختلف شدید، بدون اینکه استرس داشته باشید، در اسرع وقت به بیمارستان بروید و وضعیت را گزارش کنید.
آیا تکان خوردن جنین را باید هر روز حس کنم؟
به عنوان یک مادر باردار، ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که آیا حرکات کودک شما باید هر روز احساس شود یا خیر؟ حقیقت این است که فعالیت جنین بسته به برنامه روزانه و توانایی شما برای تمرکز بر حرکات کودک، متفاوت خواهد بود.
تحقیقات نشان داده که نوزادان در ساعات خاصی از روز، اغلب در زمانی که مادرشان خواب است، فعال‌تر هستند. در واقع، بیشتر نوزادان متولد نشده هر ساعت حدود 20 تا 40 دقیقه را به خواب می‌گذرانند و در این مدت نسبتاً ساکن می‌مانند. اما زمانی که دراز کشیده‌اید و به آن توجه می کنید، به احتمال زیاد متوجه حرکات کودک خود می شوید.
بنابراین تا قبل از رایمان باید هر روز حرکت جنین را درون خود حس کنید و اگر این اتفاق رخ نداد، حتما با دکتر زنان آنلاین مشورت کنید.
حرکات زیاد جنین نشانه چیست؟
در دوران بارداری، حرکات زیاد جنین یک بخش طبیعی و ضروری از رشد است. با رشد و بلوغ جنین، حرکات او بیشتر و متنوع نیز میشود. در واقع، جنین به طور متوسط 100 بار در روز حرکت می‌کند و برخی از آن‌ها نیز فعال‌تر از دیگران هستند.
عوامل مختلفی باعث حرکات زیاد جنین میشود، از جمله:
رژیم غذایی مادر، که بر اندازه و فعالیت شکم کودک تأثیر می‌گذارد.
وضعیت روانی مادر، زیرا استرس و اضطراب میتواند به جنین منتقل شود.
وضعیت مادر، زیرا استراحت و دراز کشیدن، حرکت جنین را تحریک می‌کند.
ورزش های ملایم، مانند راه رفتن یا کشش نیز حرکت جنین را نیز تحریک می‌کند.
در موارد نادر، افزایش حرکات جنین ممکن است نشانه مشکلات محیطی یا عفونت باشد. به عنوان مثال، اگر کودک دچار خفگی یا عفونت شود، ممکن است بیشتر یا نامنظم‌‍تر حرکت کند. به طور مشابه، اگر بند ناف در هم پیچیده باشد یا مواد سمی در جفت وجود داشته باشد نیز تکان خوردن جنین بیشتر میشود..
البته افزایش حرکت جنین همیشه دلیلی برای نگرانی نیست، اما اگر متوجه حرکات غیرعادی یا نگران کننده شدید، حتما به صورت فوری با پزشک آنلاین مشورت کنید تا شما را بیشتر راهنمایی کتد.
دلایل کاهش تکان خوردن جنین
یکی از دلایل کاهش تکان خوردن جنین این است که کودک شما در طول روز فعال بوده و نیاز به استراحت دارد. علاوه بر این، حرکات ملایم و فعالیت‌های روزانه شما نیز به خواب کودک شما کمک می‌کند.
یکی دیگر از دلایل کاهش حرکت جنین این است که کودک شما بعد از رابطه جنسی، آرام‌تر شده است زیرا معمولا جنین با انقباضات ریتمیک رحم که همراه با ارگاسم است، به خواب می‌رود. رابطه جنسی در دوران بارداری به طور کلی بی خطر است، مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری کند.
در طول سه ماهه دوم، غیرعادی نیست که نوزادان گاهی اوقات فعالیت بیشتری داشته باشند و سپس به خواب بروند.
همچنین ممکن است کودک شما هنوز کوچکتر از آن باشد که به طور مداوم حرکت کند و همین موضوع احساس حرکات او را دشوار می‌کند.
همانطور که کودک شما رشد می‌کند فضای کمتری در رحم برای حرکت او وجود خواهد داشت و این فضای کوچکتر باعث کاهش پیچش، تکان، کشیدن و چرخش میشود.
در هفته های پایانی بارداری و رفتن سر جنین در لگن نیز، متوجه کاهش جزئی حرکت جنین خواهید شد.
الگوهای حرکتی جنین
الگوی حرکتی هر جنین منحصر به فرد است و برخی از آن‌ها فعال‌تر از بقیه هستند به همین جهت نمی‌توان الگوی ثابتی را مشخص کرد.
اولین حرکات قابل توجه، بسیار ظریف هستند، مانند یک بال زدن ملایم یا یک حرکت چرخشی کوچک. با پیشرفت بارداری، این حرکات بارزتر و تکراری‌تر می‌شوند.
با رشد جنین، پوست روی شکم مادر کشیده میشود و همین باعث میشود که حرکات کودک مشخص‌تر و قابل توجه‌تر شود. در مراحل بعدی بارداری، لگدهای کودک آنقدر قوی میشود که باعث ایجاد ناراحتی در قفسه سینه، دنده‌ها و شکم مادر میشود.
نگرانی برای عدم حرکت جنین
در حالی که تغییرات در حرکت جنین در دوران بارداری طبیعی است اما تشخیص اینکه چه زمانی ممکن است این تغییرات نشان دهنده یک مشکل است بسیار ضروری است.
در موارد نادر، کاهش ناگهانی و قابل توجهی در فعالیت جنین، ناشی از مجموعه ای از عوامل است. یکی از احتمالات الیگوهیدرآمنیوس است، وضعیتی که در آن مایع آمنیوتیک کم است، که حدود 4 درصد از زنان باردار در این وضعیت گرفتار می‌شوند. این وضعیت منجر به کاهش حرکت جنین شده و ممکن است نیاز به نظارت و زایمان زودرس وجود داشته باشد.
سناریوی دیگر، مایع آمنیوتیک بیش از حد است که در حدود 1 درصد از بارداری‌ها، اغلب در مادرانی که چند قلو حامله یا مبتلا به دیابت کنترل نشده هستند، رخ می‌دهد.
ناراحتی جنین یکی دیگر از نگرانی‌ها است که در آن اکسیژن رسانی به جنین قبل یا در حین زایمان مختل میشود و باعث کاهش ناگهانی و قابل توجهی در حرکت جنین میشود.
سایر مسائلی که ممکن است بر حرکت جنین تأثیر بگذارند عبارتند از: پیچیدن بند ناف به دور گردن جنین، مشکلات فیزیولوژیکی جفت یا رحم و انسداد رگ‌های خونی در جفت.
در نظر داشته باشید که نادیده گرفتن این علائم سلامت جنین را تهدید می‌کند و منجر به مرده زایی میشود.
افزایش ناگهانی حرکات جنین
حرکات جنین بخشی طبیعی از بارداری است، اما حرکات بیش از حد نیز یک علامت نگران کننده است. به طور معمول، حرکات جنین وقتی وجود داشته و منظم باشد، آرامش بخش است، اما تغییر در الگوهای حرکتی نشان دهنده یک مشکل است.
پس از هفته بیست و هشتم بارداری، تغییرات در حرکت جنین با افزایش خطر مرده زایی مرتبط است.
در برخی موارد، حرکت بیش از حد جنین نشانه‌ای از ناراحتی جنین به دلیل اختلالات زمینه‌ای در رحم است، مانند تشنج ناشی از عفونت یا خفگی، درهم تنیدگی بند ناف و قرار گرفتن در معرض سموم یا استرس مادر.
برای ارزیابی این شرایط، پزشک زنان و زایمان، آزمایشاتی مانند نمره آپگار، ارزیابی اسیدمی جنین، کاردیوتوکوگرافی، سونوگرافی و تست های روانی را انجام می‌دهد.
تکان خوردن جنین در کجای شکم حس میشود؟
در دوران بارداری، رحم منبسط میشود تا جنین در حال رشد را در خود جای دهد. با رشد رحم می‌توان آن را در قسمت های مختلف شکم احساس کرد. به طور معمول، رحم در بالای استخوان شرمگاهی، حدود 2 تا 3 سانتی متر بالاتر از ناف قرار دارد.
در ابتدا، زنان باردار حرکات جنین را در قسمت تحتانی شکم، به ویژه در ناحیه لگن، بیشتر احساس می‌کنند. به این دلیل که اندام های تحتانی جنین در این مرحله رشد بیشتری دارند. اما همانطور که جنین رشد می‌کند، حرکات آن در کل ناحیه شکم احساس خواهد شد.
علت تکان خوردن زیاد جنین در هفته 38
در انتهای بارداری فضای جنین کمتر شده و او بزرگ شده است. به همین دلیل تکان خوردن او بیش از قبل احساس میشود. در این زمان جنین آماده زایمان میشود و به همین دلیل تکان خوردنش بیشتر میشود
چرا بعضی روزها حرکت جنین کم میشود نی نی سایت؟
حرکت جنین به طور کلی نباید کم شود و کم شدن حرکت جنین نشانه این است که شما باید با پزشک مشورت کنید. اگر در روز کمتر از 5 بار حرکت جنین را حس می‌کنید با پزشک مشورت کنید تا اگر مشکلی مانند انسداد عروق خونی وجود دارد به سرعت رفع شود.
نتیجه گیری
در این مطلب درباره حرکت‌های جنین و تکان خوردن‌هایش صحبت کردیم و علت، مقدار حرکات و تکان خوردن براساس جنسیت را نیز مشخص کردیم. شما در هخر ساعت از شبانه روز و در هرکجای کشور که هستید می‌توانید به راحتی با دکتر زنان آنلاین ارتباط گرفته و درباره حرکت زیاد جنین خود سوالاتتان را مطرح کنید. پزشک بلافاصله و بدون نیاز به نوبت گیری به شما پاسخ خواهد داد
منابع:
