داروی ریفامپین به انگلیسی (Rifampin) برای کسانی که دچار بیماری سل شده باشند، احتمالا داروی آشنایی است. داروی ریفامپین یک آنتی بیوتیک است و برای درمان بعضی از عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید دربارۀ ریفامپین بدانید این است که این دارو، مثل هر آنتی‌بیوتیک دیگری، در درمان بیماری‌های ویروسی بی‌اثر است. بنابراین استفادۀ غیرضروری ریفامپین باعث می‌شود که مقاومت بدن در برابر درمان عفونت بالا برود و اثربخشی این دارو در آینده را کمتر می‌کند.
ما در مجلۀ سلامت «حال» قصد داریم دربارۀ آنتی‌بیوتیک‌ها و کاربردشان بیشتر بنویسیم، و دربارۀ نحوۀ استفادۀ صحیح از آن‌ها آگاهی‌رسانی کنیم، تا بتوانیم در بالا بردن سلامت عمومی جامعه مؤثر باشیم. شما هم در صورتی که به هرگونه اطلاعاتی دربارۀ آنتی بیوتیک‌ها، مانند ریفامپین، نیاز داشتید، می‌توانید از مشاورۀ دارویی «حال» کمک بگیرید.
داروی ریفامپین چیست؟
آنتی بیوتیک ریفامپین علاوه بر آنکه برای درمان سل به کار می‌رود، برای کنترل باکتری‌هایی که در بینی و گلو تکثیر می‌شوند و منشأ مننژیت و عفونت‌های دیگر هستند، استفاده می‌شود. ریفامپین علاوه بر کنترل رشد باکتری‌ها، از سرایتشان به دیگران نیز جلوگیری می‌کند؛ اما این دارو مننژیت فعال را درمان نمی‌کند.
پزشکان ریفامپین و آنتی‌بیوتیک‌های دیگر را برای بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا که ویروسی هستند، تجویز نمی‌کنند. ریفامپین تنها با تجویز پزشک فروخته می‌شود و اشکال دارویی آن به صورت کپسول‌های خوراکی یا تزریق وریدی است و معمولاً حداکثر تا 600 میلی گرم در روز تجویز می‌شود. برای خرید این دارو می‌توانید از داروخانه آنلاین حال نیز استفاده کنید و این دارو یا داروهای مدنظرتان را سفارش دهید.
نحوه مصرف داروی ریفامپین یا ریفامپیسین
لازم است که برای مصرف هر دارویی، از جمله ریفامپین یا ریفامپیسین، دستورالعمل روی دارو را کاملا بخوانید. همچنین لازم است به دستور پزشکتان در شیوۀ مصرف دارو پایبند باشید.
نکات مهم در مصرف ریفامپین شامل موارد زیر است:
- کپسول ریفامپین را بهتر است با معدۀ خالی همراه با یک لیوان پر از آب بخورید. همچنین معمولاً توصیه می‌شود که این دارو را یک ساعت قبل از غذا یا دو ساعت بعد از غذا بخورید.
- دارو را دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید و پس از استفاده در بطری را محکم ببندید.
- دورۀ تجویز شده را کامل کنید و آن را هرروز سر ساعت مشخصی بخورید. ممکن است پیش از اتمام دارو علائم بیماری و عفونت شما برطرف شود؛ اما به این موضوع توجهی نکنید و به مصرف دارو ادامه دهید. زیرا ممکن است باکتری‌های عامل عفونت هنوز کاملا از بین نرفته باشند و پس از قطع دارو دوباره تکثیر شوند. در صورت کامل نکردن دورۀ درمان ممکن است درمانتان دچار پیچیدگی شود.
- بدون نظر پزشک مصرف ریفامپین را قطع نکنید. این کار ممکن است باعث بروز مشکلات کلیوی شود.
- بهتر است ریفامپین را با داروهای حاوی آنتی اسید نخورید. زیرا اثربخشی دارو کم می‌شود. در صورت نیاز بهتر است تا یک ساعت پس از خوردن ریفامپین صبر کنید و سپس آنتی اسید را مصرف کنید. در مجموع برای جلوگیری از تداخل دارویی، به پزشک خود دربارۀ داروهای مصرفی خود اطلاع دهید. در این باره در بخش‌های بعدی مفصل‌تر توضیح خواهیم داد.
- اگر قصد دارید باردار شوید یا در حال شیردهی به نوزاد خود هستید، لازم است حتما این موضوع را به اطلاع پزشکتان برسانید.
- اگر ریفامپین شما تزریقی است و در بخشی از بدنتان که تزریق انجام شده احساس سوزش و درد و تورم کردید، به پزشک یا مراقب خود اطلاع بدهید.
- اگر می‌خواهید آزمایش ادرار بدهید، آزمایشگاه را از مصرف این دارو آگاه کنید. زیرا این دارو ممکن است روی نتایج آزمایش اثر بگذارد.
عوارض جانبی مصرف داروی ریفامپین
مصرف ریفامپین ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. برای مثال به موارد زیر توجه کنید:
- علائم آلرژی مانند واکنش شدید پوستی (مثلا کهیر، زرد شدن پوست، کبودی‌های غیر معمول، درد در پوست)، سوزش چشم، و تورم در گلو
- سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، خستگی، احساس سبکی سر یا بیهوشی
- درد شدید در معده، اسهال آبکی یا خونی
- درد قفسه سینه، سرفه، تنگی نفس
- خونریزی غیرمعمول مثل خونریزی لثه یا خون دماغ شدن
- بالا رفتن ضربان قلب
- علائم شبه آنفولانزا مثل تب، لرز، بدن درد، سردرد، ضعف، تهوع، استفراغ
- مشکلات کبدی مثل درد بالای معده، خستگی، از دست دادن اشتها، ادرار تیره، یرقان (زردی پوست یا چشم)
- تغییر رنگ در دندان، عرق بدن، بزاق و اشک
- ضعف عضلانی، درد در بازوها یا پاها
- بی‌حسی، مشکل در حفظ تعادل یا حرکت دادن عضلات
- گیجی و دشوار شدن حفظ تمرکز
در صورتی که هر یک از این علائم را مشاهده کردید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
داروی ریفامپین برای درمان جوش
ریفامپین از داروهایی است که برای درمان جوش صورت و عفونت‌های پوستی مثل هیدرآدنیت چرکی استفاده می‌شود. در حال حاضر تحقیقاتی علمی برای ارزیابی اثربخشی داروی ریفامپین در درمان این بیماری‌ها در حال انجام هستند. نتایج اکثر این تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف این دارو به روش استاندارد و زیرنظر پزشک در درمان این بیماری‌ها موثر است.
برای مثال نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که درمان ترکیبی با داروهای کلیندامایسین خوراکی و ریفامپیسین خوراکی، در بیماران مبتلا به هیدرآدنیت چرکی موثر است. همچنین مطالعات نشان داده که درمان آکنه متوسط تا شدید با ریفامپین معمولا نتیجۀ رضایت‌بخشی دارد.
به هر ترتیب درمان آکنه با هر نوع آنتی بیوتیک، از جمله ریفامپین، لازم است که حتما زیر نظر پزشک انجام شود. توجه داشته باشید که شما نمی‌توانید به صورت بلندمدت از آنتی‌بیوتیک برای درمان جوش‌های خود استفاده کنید. مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها خطر مقاومت به آنتی‌بیوتیک را به همراه دارد.
قرص ریفامپین برای تب مالت
تب مالت یک عفونت باکتریایی و یک بیماری مسری است که میان انسان و حیوان مشترک است. انسان‌ها از راه خوردن مواد لبنی و گوشت دام آلوده به این بیماری مبتلا می‌شوند.
وقتی کسی به بیماری تب مالت مبتلا شود، پزشک برای او درمان با آنتی بیوتیک را تجویز می‌کند. یکی از آنتی‌بیوتیک‌های موثر در درمان تب مالت، ریفامپین است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحد آمریکا، ترکیب داکسی سایکلین و ریفامپین به مدت 6 تا 8 هفته را برای درمان تب مالت توصیه کرده است.
پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد که ریفامپین در درمان تب مالت معمولا نتیجۀ رضایت‌بخشی دارد. اما اگر بیمار باردار است، یا به داروی ریفامپین حساسیت دارد، یا دچار بیماری نقص سیستم ایمنی است، باید این مسئله را به پزشک خود اطلاع بدهد.
درباره آزمایش تب مالت بیشتر بدانید
مواردی که نباید داروی ریفامپین مصرف شود
در صورتی که بیمار شرایط زیر را داشته باشد، نباید برای برای او داروی ریفامپین را تجویز کرد:
- بیمار به داروی ریفامپین حساسیت داشته باشد.
- هم‌زمان به او واکسن‌های باکتریایی زنده تزریق شده باشد.
- بیمار دچار دیابت باشد.
- بیمار به الکل اعتیاد داشته باشد.
- بیمار دچار سندرم همولیتیک اورمیک باشد؛ این بیماری نادر است و ممکن است بر اثر شیمی‌درمانی، پیوند کلیه، اسهال خونی، مصرف برخی داروها و … ایجاد شود، و می‌تواند موجب نارسایی کلیه و اختلالاتی در انعقاد خون بشود.
- بیمار دچار بیماری پورفیری باشد.
- بیمار مشکلات کبدی داشته باشد و آزمایش‌ها حاکی از عملکرد غیرطبیعی کبد او باشند.
- بیمار دچار بیماری پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک باشد که نوعی اختلال در انعقاد خون است.
- بیمار به دلیل کمبود ویتامین K دچار اختلال در انعقاد یا لخته شدن خون باشد.
- بیمار به یرقان مبتلا باشد.
- بافت ریۀ بیمار دچار مشکلاتی باشد.
تداخلات دارویی ریفامپین
تداخل دارویی ممکن است موجب تغییر عملکرد داروهای شما بشود و یا عوارض جانبی جدی برایتان داشته باشد. بنابراین لازم است که قبل از مصرف هر نوع دارویی، من جمله ریفامپین، به پزشک خود اطلاع دهید که در حال حاضر از چه داروهایی استفاده می‌کنید.
فهرست داروهایی که ممکن است با ریفامپین تداخل عملکردی داشته باشند، بلند است. ما در اینجا به بعضی از گروه‌های دارویی اشاره می‌کنیم؛ برای اطلاعات بیشتر لازم است که با پزشک خود تماس بگیرید.
ریفامپین با انواعی از داروها تداخل عملکردی دارد، از جمله:
- داروهای ضد بارداری و هورمونی
- داروها ضد انعقاد خون مانند وارفارین
- گلوکوکورتیکوئیدها
- برخی داروهای ضد دیابت
- باربیتورات‌ها
- دیژیتوکسین
- کینیدین
- مسکن‌های مخدر مانند متادون
- برخی داروهای ضد سرطان
- داروهای مسدود کنندۀ کانال کلسیم
- داروهای ضد تشنج و ضد صرع مثل فنی توئین
- برخی داروهای ضدمالاریا مثل اتواکون
- بعضی از داروهای خواب
- بعضی از آنتی بیوتیک‌ها و داروهای ضدعفونت مثل کلرامفنیکل و …
سخن آخر
وقتی پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز می‌کند، حتما دورۀ درمان خود را کامل کنید. این نکته دربارۀ آنتی بیوتیک‌های ضد بیماری سل مثل ریفامپین اهمیت بیشتری هم دارد. زیرا دورۀ درمان طولانی است و قطع آن پیش از کامل کردن دورۀ درمان شما ممکن است شما را دچار عوارض جانبی زیادی کند.
برای آنکه دربارۀ این دارو، شیوۀ مصرف صحیح آن، عوارض و تداخلات دارویی‌‍اش اطلاعات بیشتری کسب کنید، می‌توانید با مشاورۀ دارویی آنلاین «حال» مشورت کنید.
سوالات متداول
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”مقدار مصرف ریفامپین در تب مالت چقدر است؟” answer-0=”پزشک معمولا برای بزرگسالان روزانه مقدار 600 الی 900 میلی‌گرم ریفامپین را تجویز می‌کند. میزان تجویز دارو برای کودکان متفاوت است و به ازای هر کیلوگرم وزن بدن کودک بین 10 تا 20 میلی گرم دارو تجویز می‌شود.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”قرص ریفامپین حکیم ۳۰۰ برای چیست؟” answer-1=”قرص ریفامپین 300 یک آنتی بیوتیک برای درمان عفونت‌های باکتریایی مثل بیماری سل است. شرکت داروسازی حکیم یکی از تولیدکنندگان این داروست.” image-1=”” headline-2=”h2″ question-2=”نحوه مصرف امپول ریفامپین؟” answer-2=”ریفامپین را هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریق وریدی تجویز می‌کنند. دوز تزریق وریدی مانند دوز خوراکی این داروست. پزشکان این آنتی بیوتیک را برای بزرگسالان معمولا به این صورت تجویز می‌کنند: روزانه 10 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، یا روزانه حداکثر تا 600 میلی گرم.” image-2=”” headline-3=”h2″ question-3=”نحوه مصرف ریفامپین 300 برای درمان جوش به چه صورت است؟” answer-3=”مصرف ریفامپین برای درمان جوش و آکنه باید حتما زیر نظر پزشک باشد. معمولا این دارو را در ترکیب با داروی دیگر تجویز می‌کنند. البته از مصرف درازمدت آنتی بیوتیک برای درمان جوش باید پرهیز کرد.” image-3=”” count=”4″ html=”true” css_class=””]
منابع:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
https://my.clevelandclinic.org
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/
ابوالفضل کمالی
1 سال پیش