علت ایجاد لکه سفید روی ناخن و راه های درمان آن

همین حالا با دقت به ناخن‌های خود نگاه کنید. رنگ آن‌ها چگونه است؟ آیا متوجه وجود لکه سفید روی ناخن شده‌اید؟ خوب است بدانید که بسیاری از بزرگسالان در مقطعی از زندگی خود با لکه‌های سفید روی ناخن‌ها مواجه می‌شوند. این تغییرات معمولا نگران‌کننده نیستند؛ اما در مواردی می‌توانند سرنخ مهمی از وجود بیماری‌های مختلف پوستی باشند. تغییر رنگ ناخن‌ها به سفیدی، با طیف وسیعی از دلایل بالقوه ارتباط دارد که از عادات ساده مراقبت از ناخن تا نارسایی کبدی و کلیوی را شامل می‌شود.

شایع‌ترین علت بروز لکه سفید روی ناخن که لوکونیشیا نام دارد، آسیب به ماتریکس ناخن است. البته دلایل دیگری هم برای این عارضه وجود دارد که لازم است در مورد تداوم وضعیت آن با دکتر آنلاین پوست مشورت کنید. مطالعه مطلب زیر به شما کمک می‌کند تا با این بیماری، علل ایجاد و روش‌های درمان آن آشنا شوید.

لوکونیشیا چیست؟

ناخن‌های دست و پا معمولا به رنگ صورتی کم‌رنگ هستند و شکل هلالی روشن‌تری به نام لونولا در بخش پایینی ناخن وجود دارد. گاهی اوقات لکه‌های سفیدی روی ناخن ظاهر می‌شود که بروز آن‌ها به دلایل مختلفی روی می‌دهد. لوکونیشیا (Leukonychia) یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد لکه‌های سفید روی ناخن است.

خود لوکونیشیا یا ناخن‌های سفید معمولا نگران‌کننده نیست، اما گاهی می‌تواند اختلالات شدید یا مشکلات مادرزادی را آشکار کند. شناسایی علل زمینه‌ای این بیماری برای انتخاب روش درمانی مناسب بسیار ضروری است. در صورت تداوم وجود لکه‌های سفید روی ناخن‌ها لازم است که وضعیت سلامتی افراد از جهات مختلف توسط پزشک بررسی شده و اقدامات درمانی و پیشگیرانه انجام شود.

پسوریازیس ناخن چیست؟

پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که باعث بروز تغییرات ظاهری، التهاب پوست و پوسته‌پوسته‌شدن آن می‌شود. بثورات پوستی، قرمزی و خارش هم از نشانه‌های مهم آن هستند. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، گاهی با تغییراتی در ناخن‌های خود مواجه می‌شوند. پسوریازیس ناخن می‌تواند ظاهر ناخن‌های دست و پا را تغییر داده و آن‌ها را ضخیم یا سوراخ کند.

یکی از رایج‌ترین نشانه‌های پسوریازیس ناخن، ایجاد لکه‌های سفید شکاف‌دار روی ناخن‌ها است. برجستگی، تغییر رنگ ناخن‌ها و تغییر در ضخامت آن‌ها هم در این بیماران رایج است. لازم است که بیماران برای درمان پسوریازیس ناخن، تحت نظر پزشک بوده و وضعیت پوست آن‌ها به‌طور منظم توسط پزشک بررسی شود.

آشنایی با دلیل سفیدی روی ناخن

دلیل سفیدی روی ناخن یا ایجاد نقاط سفید روی ناخن‌ها شایع هستند و عوامل مختلفی در بروز آن‌ها نقش دارند. از مهم‌ترین دلایل سفیدی روی ناخن‌ها عبارتند از:

• کمبود مواد معدنی

افرادی که دچار کمبود برخی از مواد معدنی هستند، معمولا با لکه‌ها و نقاط سفید در ناخن مواجه می‌شوند. شایع‌ترین کمبودهایی که منجر به ایجاد این لکه‌ها می‌شوند کمبود روی و کلسیم است. پزشک می‌تواند از طریق بررسی نتایج آزمایش خون بیماران، وجود این کمبودها را شناسایی و دارو یا مکمل‌هایی را برای رفع آن‌ها تجویز کند.

• دلایل ارثی

نوع واقعی بیماری لوکونیشیا، ارثی و بسیار نادر است. این بیماری به دلیل یک جهش ژنی روی می‌دهد که می‌تواند توسط یکی از والدین یا هر دوی آن‌ها به کودک منتقل شود. به‌طور معمول افرادی که با لوکونیشیای واقعی ناشی از یک اختلال ژنتیکی متولد می‌شوند، آن را به صورت کامل تجربه می‌کنند.

• بیماری‌های پوستی

بیماری‌های التهابی پوست مانند پسوریازیس ناخن و اگزمامی‌توانند ناخن‌ها را هم درگیر کنند. این بیماری‌ها باعث ایجاد لکه‌های غیرعادی در صفحه ناخن‌ها می‌شوند.

• واکنش‌های آلرژیک

حساسیت به لاک، مواد براق‌کننده و… یکی از عواملی است که در بروز این لکه‌ها نقش دارند. مواد شیمیایی به‌کار رفته در این محصولات ممکن است به شدت به ناخن‌ها آسیب زده و منجر به ایجاد لکه‌های سفید روی آن‌ها شود.

• آسیب‌های فیزیکی ناخن

آسیب در ماتریکس یا پایه ناخن می‌تواند باعث بروز لکه‌های سفید روی ناخن شود. البته گاهی به دلیل رشد ناخن‌ها ممکن است این لکه‌ها در مدت‌زمانی کوتاه از بین بروند. برخی از این لکه‌ها طی 4 هفته یا کمتر از بین می‌روند. از مهم‌ترین دلایل بروز آسیب‌های فیزیکی که منجر به لکه سفید روی ناخن می‌شوند، می‌توان به گیر‌کردن انگشت و ناخن لای در، کوبیدن جسم سخت مثل چکش روی انگشت، افتادن اشیاء سنگین روی ناخن و… اشاره کرد. مانیکور مداوم هم ممکن است باعث آسیب‌هایی شود که در نتیجه آن، لکه‌های سفید روی ناخن‌ها ایجاد شوند.

• آلودگی قارچی

نوعی قارچ ناخن به نام اونیکومیکوز سطحی سفید، روی ناخن‌ها به‌ویژه ناخن‌های پا ظاهر می‌شود. اولین علامت این عارضه معمولا به شکل چندین نقطه سفیدرنگ روی ناخن است. این عفونت قارچی قادر است رشد کرده و به بستر ناخن گسترش یابد. ناخن‌های پا در اثر آن، پوسته‌پوسته به نظر رسیده و شکننده می‌شوند.

• مصرف داروها و مسمومیت با مواد شیمیایی

گاهی مصرف برخی از داروها دلیل سفیدی روی ناخن است. داروهای شیمی‌ درمانی مورد استفاده برای سرطان و سولفونامیدهای به‌کاررفته برای درمان عفونت‌های باکتریایی از مهم‌ترین موادی هستند که به این لکه‌ها منجر می‌شوند.

به جز داروها، مسمومیت ناشی از فلزات سنگین مثل آرسنیک و سرب هم از دلایل بروز لکه سفید روی ناخن هستند. البته این عارضه، تنها نشانه چنین مسمومیت‌هایی نبوده و لازم است در صورت بروز سایر علائم مسمومیت، حتما با پزشک تماس گرفته و آزمایش‌های توصیه‌شده را انجام دهید.

بیماری‌های سیستمیک

دلایل دیگری هم در بروز لکه سفید روی ناخن نقش دارند که اگرچه رواج کمتری دارند، اما مهم بوده و نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. این دلایل عبارتند از:

• بیماری‌های قلبی
• دیابت
• پنومونی
• کمبود آهن یا کم‌خونی
• اختلالات تیروئید به‌ویژه پرکاری تیروئید
• سیروز کبدی

اگر هر نوع لکه‌های سفید غیرعادی روی ناخن‌های شما وجود دارد، لازم است برای بررسی وضعیت خود با پزشک مشورت کنید. پزشکان در این شرایط همه احتمال‌های ممکن را در نظر گرفته و در صورت تشخیص یکی از بیماری‌های گفته‌شده، اقدامات درمانی مورد نیاز را تجویز می‌کنند.

مشاوره آنلاین با پزشک متخصص پوست و مو

انواع سفیدی ناخن

لوکونیشیا یا سفیدی ناخن به دو نوع طبقه‌بندی می‌شود:

• لوکونیشیای ظاهری که مشکلی در بستر ناخن (بخشی در زیر ناخن نه خود آن) است
• لوکونیشیای واقعی که از ماتریکس ناخن (بخشی که مسئول رشد ناخن است) منشاء می‌گیرد

لوکونیشیای واقعی را هم می‌توان بر اساس ظاهری که در ناخن‌ها ایجاد می‌شود، به دو دسته تقسیم کرد:

لوکونیشیای توتال یا کلی

معمولا همه ناخن‌های دست و پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این بیماری، کل صفحه ناخن‌ها تغییر رنگ داده و سفید می‌شوند.

لوکونیشیای نسبی

زمانی رخ می‌دهد که بخشی از صفحه ناخن تغییر رنگ داده و ممکن است یکی از ناخن‌ها یا چندتا از آن‌ها را درگیر کند.

لکه های سفید ناخن کودکان

بیماری‌های ناخن در کودکان، زیاد متداول نیستند؛ به همین دلیل گاهی توسط والدین یا پزشکان نادیده گرفته می‌شوند. در صورتی که وجود لکه سفید روی ناخن یا سایر تغییرات آن می‌توانند نشانه اولیه یک سندرم یا اختلال مزمن باشند. بیماری‌های ناخن در کودکان از نظر رویکرد تشخیصی و درمانی با بزرگسالان متفاوت هستند و حتی برخی از آن‌ها تنها در کودکان مشاهده می‌شوند.

وجود لکه‌های سفید روی ناخن کودکان بیش از بزرگسالان با اختلالات زمینه‌ای سیستمیک مرتبط است و نیاز به پیگیری دقیق و درمان مناسب دارد. بررسی وجود تغییرات مانند لکه‌های روی ناخن در کودکان را باید به عنوان بخش مهمی از معاینه فیزیکی آن‌ها در نظر گرفت. برخی از این ناهنجاری‌ها ممکن است پس از بروز، مادام‌العمر باشند؛ اما شکل ظاهری آن‌ها با افزایش سن بدتر شود. پس تشخیص به‌موقع و درمان آن‌ها می‌تواند از تشدید بیماری یا تغییر وضعیت ناخن‌ها جلوگیری کند.

تشخیص لکه‌های سفید روی ناخن کودکان که در اثر کمبود مواد معدنی ایجاد می‌شوند، بسیار مهم است. تداوم این کمبودها در کودکان می‌تواند خطرناک بوده و به تدریج باعث بروز مشکلات جدی، کاهش رشد جسمی و ذهنی و… در آن‌ها هم شود. تغذیه مناسب کودک و استفاده از راهنمایی یک متخصص تغذیه در این زمینه می‌تواند به پیشگیری و درمان این مشکلات کمک کند.

آیا لکه های سفید روی ناخن خطرناک است؟

خطرناک‌بودن لکه‌های سفید روی ناخن‌ها به علل بروز آن‌ها بستگی دارد. لکه‌های ناشی از ضربه معمولا خطرناک نبوده و به‌تدریج رفع می‌شوند. اما در صورتی که این لکه‌ها در اثر بیماری‌های جدی و سیستمیک روی دهند، ممکن است به دلیل بی‌توجهی و عدم درمان، تشدید شده و مشکلات دیگری برای بیمار ایجاد کنند.

در واقع می‌توان این لکه‌ها را به عنوان یک زنگ هشدار در مورد وجود بیماری‌های جدی و خطرناکی مانند نارسایی کبدی و کلیوی، اختلالات غده تیروئید و… در نظر گرفت. بنابراین بیشتر لکه‌های سفید روی ناخن‌ها به خودی خود خطرناک نیستند؛ اما پزشکان را از نظر وجود برخی بیماری‌ها در افراد آگاه می‌کنند.

راه‌های پیشگیری از هاله سفید روی ناخن

افرادی که به دلایلی مانند کمبود مواد معدنی یا برخی از بیماری‌ها دچار لکه سفید روی ناخن‌ها هستند، ممکن است در طول زندگی خود بارها چنین شرایطی را تجربه کنند. این افراد می‌توانند با استفاده از روش‌های زیر از بروز هاله سفید روی ناخن پیشگیری کنند:

بررسی مداوم ناخن‌ها و در نظرگرفتن تغییرات آن

به علائم ایجادشده روی ناخن‌های خود توجه کنید. آیا در رنگ یا بافت آن‌ها تغییراتی می‌بینید؟ آیا ناخن‌ها زرد و شکننده شده‌اند؟ با مشاهده این تغییرات در اولین فرصت با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

تغذیه مناسب

داشتن رژیم غذایی مناسب، متعادل و تغذیه سالم منجر به تامین مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری مورد نیاز بدن خواهد شد. در نتیجه از بروز کمبودها و ایجاد مشکلات ناشی از این کمبودها جلوگیری می‌کند.

مشاوره منظم با پزشک

اگر دلیل سفیدی روی ناخن شما ناشی از بیماری خاصی است، لازم است برای کنترل بیماری تحت نظر پزشک باشید. مشاوره منظم با پزشک و انجام آزمایش‌های دوره‌ای و درمان‌های تجویز‌شده می‌تواند از بروز مجدد آن جلوگیری کند.

دریافت مشاوره از متخصص پوست و مو

محافظت از ناخن‌ها

در صورتی که در هنگام انجام کاری ممکن است به ناخن‌های خود آسیب برسانید، به بهترین شکل آن‌ها را پوشانده و محافظت کنید. برای افزایش مقاومت ناخن‌ها هم می‌توانید از مواد تقویت‌کننده و… استفاده کنید. استفاده از دستکش برای پوشاندن ناخن‌ها در حین کار بسیار موثر است.

چگونه لکه های سفید روی ناخن را از بین ببریم

درمان لکه‌های سفید روی ناخن بسته به علت آن متفاوت است. پس از تشخیص توسط پزشک، روش‌های درمانی زیر را می‌توان در نظر گرفت:

دوری از مواد شیمیایی و آلرژی‌زا

استفاده از مواد شیمیایی مثل لاک و براق‌کننده‌های ناخن را محدود کنید. در صورتی‌ که پس از کنار‌ گذاشتن این مواد همچنان این لکه‌ها باقی ماندند، لازم است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

استفاده از داروهای ضدقارچ

گفتیم که عفونت‌های قارچی یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز لکه‌های سفید روی ناخن هستند. استفاده از داروهای ضدقارچ موضعی یکی از راه‌های درمان این اختلال است. این درمان‌ها معمولا سه ماه یا بیشتر طول می‌کشند و لازم است بدون وقفه ادامه داشته باشند تا درمان به‌صورت کامل انجام شود.

مراقبت از ناخن‌ها

لکه‌هایی که در اثر آسیب و ضربه به ناخن ایجاد می‌شوند معمولا خیلی جدی نیستند و با گذشت زمان بهبود پیدا می‌کنند. در طول این مدت باید از ناخن‌ها مراقبت کرده و از بروز آسیب مجدد در آن‌ها خودداری شود.

کلام پایانی

وجود لکه سفید روی ناخن معمولا نگران‌کننده‌ نیست؛ اما گاهی می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات سیستمیک یا مشکلات ژنتیکی در افراد باشد. این لکه‌ها ممکن است به دلیل بیماری‌ها و ناهنجاری‌های صفحه ناخن یا بستر آن هم روی دهند. بنابراین در صورت مشاهده آن‌ها باید با پزشک خود مشورت کرده و آزمایش‌های لازم را برای تشخیص دقیق بیماری منجر به آن انجام داد. اگر به تازگی با لکه سفید روی ناخن مواجه شده‌اید، می‌توانید با یکی از پزشکان متخصص سامانه مشاوره آنلاین حال تماس گرفته و از راهنمایی‌های تخصصی کمک بگیرید.

سوالات متداول

لکه سفید ناخن نشانه چیست ؟

این عارضه معمولا به دلیل بروز یک آسیب فیزیکی یا اختلال در ماتریکس ناخن ایجاد می‌شود. اما این لکه‌ها گاهی می‌توانند نشانه‌ای از بیماری‌های سیستمیک مثل نارسایی کبدی و کلیوی، کمبود مواد معدنی، حساسیت‌ به مواد شیمیایی و… هم باشند.

آیا درمان خانگی لکه سفید روی ناخن امکان‌پذیر است؟

در صورتی که این لکه‌ها ناشی از بیماری خاصی باشند، باید اقدامات درمانی تحت نظر پزشک انجام شوند. اما لکه‌های سفید ناشی از ضربه و آسیب ناخن را می‌توان با مراقبت‌های روزانه از ناخن، پیشگیری از صدمه و تقویت ناخن‌ها درمان کرد.

لکه سفید روی ناخن کمبود چه ویتامینی است؟

کمبود برخی از مواد معدنی یا ویتامین‌ها از مهم‌ترین دلایل ایجاد لکه‌های سفید روی ناخن است. روی و کلسیم از رایج‌ترین مواد معدنی هستند که کمبود آن‌ها باعث بروز چنین مشکلی می‌شود. این کمبود ممکن است در اثر تغذیه نامتعادل یا جذب نامناسب این مواد در بدن روی دهد.

ماهک ناخن چیست؟

ماهک ناخن (lunula) به هلال روشن قسمت پایین ناخن گفته می‌شود که بخش مهمی از بافت ناخن است. تغییر در شکل یا رنگ این هلال ممکن است نشانه‌ای از وجود بیماری یا اختلالی در بدن باشد.

منابع

https://www.healthline.com/health/white-spots-on-nails

https://dermnetnz.org/topics/white-nail

https://www.medicalnewstoday.com/articles/317493

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/nail-psoriasis