نوروپاتی ایسکمیک قدامی عصب چشم (AION) یا سکته عصب چشمی یکی از دلایل اصلی نابینایی یا بروز اختلالات جدی در بینایی است. اطلاعات قطعی کمی در مورد علت، ویژگی‌های بالینی و درمان سکته عصب چشمی وجود دارد.
بیماران مبتلا به نوروپاتی ایسکمیک بینایی قدامی یا کسانی که دچار سکته عصب چشمی شده باشند، با مشکل از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم به پزشک مراجعه می‌کنند. این نوع از دست دادن بینایی با درد همراه نیست. در معاینه این بیماران نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد عصب بینایی به طور طبیعی از کار افتاده است. این علائم شامل از دست دادن میزان بینایی یا میدان دید، نقص مردمک و ظاهر غیرطبیعی عصب بینایی است.

مشاوره آنلاین با متخصص چشم پزشک

نوروپاتی ایسمیک قدامی بینایی چیست؟

نوروپاتی ایسمیک قدامی بینایی یا سکته عصب چشمی از دست دادن ناگهانی بینایی است. این اتفاق به دلیل قطع شدن جریان خون در قسمت قدامی عصب چشمی رخ می‌دهد.
عصب بینایی اطلاعات بینایی را از چشم به مغز منتقل می‌کنند و باعث می‌شوند ما بتوانیم تصاویر را ببینیم. حدود یک میلیون فیبر در عصب بینایی موجود هستند. این فیبرها نیاز دارند که تغذیه شوند و رساندن اکسیژن و مواد مغذی به آن‌ها توسط عروق خونی موجود در اطراف عصب چشم انجام می‌شود. متوقف شدن یا ایجاد اختلال در عملکرد این عروق خونی می‌تواند باعث آسیب رسیدن به بینایی فرد شود.

انواع سکته عصب چشمی

افراد ممکن است به یکی از دو نوع نوروپاتی ایسکمیک قدامی عصب چشم مبتلا شوند. ممکن است در اثر التهابی که در عروق خون‌رسان به عصب بینایی به‌وجود می‌آید، عصب بینایی آسیب ببینند. آسیب به عصب بینایی که در اثر التهاب در شریان‌ها ایجاد می‌شود، سکته عصب چشمی شریانی نام دارد. سکته عصب چشمی غیر شریانی به دلایلی غیر از التهاب شریان‌ها ایجاد می‌شود.
نوع درمان سکته عصب چشمی به این موضوع بستگی دارد که آیا عصب چشم آسیب دیده است یا خیر.

بیشتر بخوانید: انواع عمل آب مروارید

سکته عصب چشمی شریانی

AION شریانی یک وضعیت خطرناک است که در اثر التهاب شریان‌های خون‌رسانی به عصب بینایی ایجاد می‌شود. اگر التهاب به دلیل آرتریت تمپورال رخ داده باشد در صورت عدم تشخیص و درمان سریع، می‌تواند به کل عصب بینایی آسیب برساند و منجر به از دست دادن دائمی و گسترده بینایی شود. سکته عصب بینایی شریانی در زنان نسبت به مردان شایع‌تر است. این نوع از سکته عصب بینایی، افراد بالای ۵۰ سال را بیشتر تهدید می‌کند.

مشاوره آنلاین پزشکی و روانشناسی حال

سکته عصب چشمی غیر شریانی

AION غیر شریانی رایج‌ترین شکل سکته عصب بینایی است. اکثر افراد مبتلا بالای ۵۰ سال سن دارند و تنها ۱۰ درصد موارد افراد زیر این سن هستند. با این وجود، این بیماری ممکن است افراد را در هر سنی درگیر کرده و در زنان و مردان به‌طور یکسان بروز پیدا کند.
این نوع از سکته عصب چشمی به دلیل یکی از مواردی که در ادامه می‌خوانیم رخ می‌دهد:‌
افت فشار خون، به حدی که خون‌رسانی به عصب بینایی کاهش پیدا کند
افزایش فشار داخل کره چشم
باریک شدن عروق چشمی
افزایش ویسکوزیته خون
کاهش جریان خون در عصب بینایی
برخی از بیماری‌ها یا شرایط سلامتی مانند فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا، سیگار کشیدن، بیماری قلبی، کم‌خونی یا از دست دادن ناگهانی خون و افت ناگهانی فشار خون خطر رخ دادن این نوع آسیب به عصب چشم را بیشتر می‌کنند.

شما همینطور می‌توانید راجع به استرس و دیابت نوع یک مطلبی را در بلاگ بخوانید.

علائم سکته عصب چشمی

افرادی که دچار سکته عصب بینایی شریانی می‌شوند در ۸۰ درصد از موارد علائمی مانند درد در ناحیه شقیقه، درد یا احساس گزگز در پوست سر، درد گردن، درد در بالای پاها یا بازوها، کاهش اشتها، کاهش وزن، تب و خستگی را گزارش کرده‌اند.
نوعی از التهاب شریانی نادر نیز وجود دارد که با هیچ علائمی همراه نیست.
علامت کلیدی مرتبط با سکته شریانی، تاری دید بدون درد و از دست دادن موقت بینایی است که چندین دقیقه یا چند ساعت قبل از دائمی شدن از دست دادن بینایی طول می‌کشد. این از دست دادن موقت بینایی باید به عنوان یک سیگنال هشدار تلقی شود. ممکن است فقط یک چشم دچار نابینایی شود یا هر دو چشم بینایی خود را از دست بدهند. این مساله بستگی به این دارد که بیمار چه زمانی توسط چشم پزشک ویزیت شود، بیماری چه‌قدر زود تشخیص داده شود و با چه سرعتی درمان شروع شود.
علامت اصلی سکته عصب چشمی غیر شریانی از دست دادن ناگهانی و بدون درد بینایی یا تاری دید در یک چشم است که به‌طور معمول در هنگام بیدار شدن از خواب شبانه یا حتی چرت زدن مشاهده می‌شود. اعتقاد بر این است که کاهش طبیعی فشار خون بدن در طول خواب که با یک یا چند عامل خطر زمینه‌ای همراه باشد، باعث وقفه در جریان خون عصب بینایی می‌شود.

توجه داشته باشید که هیچ ارتباطی بین بینایی ضعیف، دور بین یا نزدیک‌ بین بودن و ایجاد سکته عصب چشمی وجود ندارد.

درباره علائم کوررنگی چشم بیشتر بدانید

تشخیص نوروپاتی ایسکمیک بینایی قدامی

سکته عصب چشمی با یک یا چند مورد از روش‌های زیر تشخیص داده می‌شود:
تست شدت بینایی و میدان دید برای سنجش بینایی مرکزی و محیطی
اندازه‌گیری فشار داخل چشمی
معاینه بالینی چشم برای تشخیص آسیب به عصب بینایی
اندازه‌گیری فشار خون
انجام آزمایش خون و میزان پلاکت خون، میزان گلبول قرمر و پروتئین واکنشی
تست دیابت، کم خونی و کلسترول
بیوپسی شریان‌های ناحیه شقیقه سر برای تشخیص التهاب شریانی
تزریق رنگ به شریان‌های سر به منظور آنژیوگرافی فلورسین، که در آن عکس‌هایی از رگ‌های خونی گرفته می‌شود تا مشخص شود در کجا جریان خون ممکن است قطع شود

بیشتر بخوانید: تنبلی چشم در کودکان

درمان نوروپاتی ایسکمیک بینایی قدامی

درمان سکته عصب چشمی به نوع این سکته بستگی دارد. این‌که فرد دچار سکته عصب چشمی شریانی یا غیرشریانی شده باشد، نوع درمان را مشخص می‌کند.

در مورد سکته عصب چشمی شریانی مهم‌ترین مساله رسیدگی به آرتریت سلول غول‌آسا است. آرتریت سلول غول‌آسا زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره عروق و شریان‌ها دچار التهاب شوند. هیچ بیماری دیگری وجود ندارد که در آن پیشگیری از نابینایی تا این حد به تشخیص سریع و درمان زودهنگام بستگی داشته باشد. سکته عصب چشمی شریانی شایع‌ترین علت این بیماری است.
برای جلوگیری از نابینایی در آرتریت سلول غول‌آسا، دو چیز بسیار مهم است: (الف) تشخیص زودهنگام آرتریت سلول غول‌آسا و (ب) استروئید درمانی فوری و کافی.
اگرچه در حـال حاضر متاسفانه هیچ درمان قطعی برای سکته عصب بینایی غیرشریانی در دسترس نیست، اما ارجاع سریع بیماران برای درمان عوامل خطر سیستمیک ممکن است از بینایی باقیمانده و سلامت کلی افراد مبتلا به این بیماری محافظت کند.
کارآزمایی‌های بالینی زیادی روی مطالعه بیش از ده‌ها روش درمانی مختلف انجام شده است، اما هیچ‌کدام به طور متقاعدکننده‌ای نتیجه بینایی را در بیماران مبتلا به سکته عصب چشمی غیرشریانی بهبود نداده است. برخی از مطالعات استفاده از کورتیکواستروئیدهای مانند پردنیزون را بررسی کرده‌اند و بهبود خفیفی را گزارش کرده‌اند، اما این مطالعات از روش‌های علمی دقیق استفاده نکرده‌اند و مشخص نیست آیا استروئیدها واقعا برای این مشکل مفید هستند یا خیر.
همچنین تمرکز درمان بر بیماری قلبی عروقی زمینه‌ای یا سایر عوامل خطرزا برای افرادی که دچار سکته عصب بینایی غیرشریانی می‌شوند، می‌تواند به کنترل وضعیت و جلوگیری از کاهش دید بیشتر کمک کند.

در نهایت لازم است بدانید در بیماری سکته عصب چشمی، از دست دادن بینایی تا حد زیادی به محل آسیب و میزان آسیب عصب بستگی دارد. ممکن است برخی از بیماران تنها بینایی یک چشم خود را از دست بدهند و در برخی دیگر، بینایی محیطی تا حدودی از بین برود و در مواردی هم بیماران در تشخیص نور و سایه و دیدن رنگ‌ها دچار مشکل شوند.

 

سوالات متداول

آیا نوروپاتی ایسکمیک بینایی سکته مغزی محسوب می‌شود؟

نوروپاتی ایسکمیک بینایی قدامی (AION) یک بیماری بالقوه ویرانگر بینایی است که در میانسالان و افراد مسن رخ می‌دهد. این بیماری اغلب به عنوان سکته مغزی عصب بینایی شناخته می‌شود و معمولا به طور ناگهانی با هشدار کمی در یک چشم شروع می‌شود، اما اغلب به مرور زمان به چشم دیگر نیز سرایت می‌کند.

علائم و نشانه‌های نوروپاتی بینایی چیست؟

این علائم عبارتند از دیدن نورهای چشمک‌زن هنگام حرکت چشم، کم‌رنگ شدن رنگ‌ها نسبت به حالت عادی،از دست دادن کامل یا جزئی بینایی یک چشم، از دست دادن بینایی محیطی. همچنین بیماران نوروپاتی بینایی اغلب در ناحیه صورت و حفره چشم درد دارند.

آیا نوروپاتی ایسکمیک بینایی به مرور زمان بدتر می‌شود؟

در سکته عصب چشمی غیرشریانی در برخی موارد بینایی ممکن است در چند هفته اول بدتر شود. بینایی در چشم آسیب‌دیده معمولا در عرض دو ماه تثبیت می‌شود. متأسفانه در بیشتر موارد ممکن است این مشکل به از دست دادن دائمی بینایی منجر شود.

آیا عینک به اصلاح از دست دادن بینایی ناشی از سکته عصب چشمی غیرشریانی کمک می‌کند؟

عینک از دست دادن بینایی ناشی از سکته عصب چشمی غیرشریانی را اصلاح نمی‌کند. عینک برای تمرکز نور در جلوی چشم استفاده می‌شود، در حالی که این بیماری ناحیه پشتی چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

منابع

www.reviewofophthalmology.com

my.clevelandclinic.org

www.brighamandwomens.org

webeye.ophth.uiowa.edu