برای بعضی از افراد کارهایی مثل انتخاب یک میوۀ رسیده، انتخاب لباس یا حتی تشخیص چراغ راهنمایی دشوار است. آن‌ها دچار اختلالی به نام کور رنگی هستند.
اختلال کور رنگی یا بیماری کور رنگی چشمی به معنای کاهش توانایی یک فرد در دیدن رنگ‌ها و تشخیص میان آن‌هاست. البته این مشکل معمولاً جزئی است؛ اما به هر ترتیب این اختلال می‌تواند بعضی از کارهای روزمرۀ فرد مبتلا و حتی فعالیت‌های تحصیلی‌اش را با مشکل مواجه کند.
می‌خواهیم در این مطلب دربارۀ کوررنگی بنویسیم و دربارۀ علائم، علل، آزمایش‌های مربوط به آن و درمانش توضیح دهیم. اگر می‌خواهید دربارۀ این بیماری بیشتر بدانید، همراهمان باشید.
کور رنگی چیست
اگر به بیماری کوررنگی چشم دچار نباشید، شاید به سختی بتوانید تصور کنید که بعضی افراد رنگ‌ها را متفاوت از شما میبینند. این وضعیت چیزی است که افراد مبتلا به اختلال کوررنگی تجربه می‌کنند. کسانی که دچار بیماری کوررنگی چشم هسنتد، خیلی اوقات توانایی تشخیص بعضی از رنگ‌ها را ندارند.
کور رنگی معمولا ارثی است و علت ژنتیکی دارد. این اختلال گاهی هم به دلیل آسیب فیزیکی یا شیمیایی به چشم، عصب بینایی یا بخش‌هایی از مغز اتفاق می‌افتد.
کسانی که دچار کوررنگی هستند، معمولا مشکلی در انجام اغلب فعالیت‌های روزمره خود ندارند. اما در بعضی کشورها، افراد مبتلا به این بیماری برای کار در بعضی مشاغل مثل خلبانی، رانندگی قطار، اپراتوری چرثقیل یا خدمت در نیروهای مسلح پذیرفته نمی‌شوند.
دربارۀ نزدیک بینی چشم بیشتر بدانید.
شناخت انواع کور رنگی
اختلال کور رنگی انواع مختلفی دارد:
کور رنگی قرمز – سبز
در این نوع کوررنگی افراد تفاوت میان دو رنگ قرمز و سبز را تشخیص نمی‌دهند. این اختلال شایع‌ترین نوع کوررنگی است؛ آمارها نشان می‌دهد که از هر 12 مرد یک نفر (8 درصد) و از هر 200 زن یک نفر (0.5 درصد) به این نوع از کور رنگی دچارند.
کوررنگی آبی-زرد
در این نوع کوررنگی تفاوت میان رنگ‌های زرد و آبی برای فرد دشوار است.
کور رنگی کامل
کوررنگی کامل یعنی ندیدن رنگ! کسانی که به کور رنگی کامل مبتلا هستند، هیچ رنگی را تشخیص نمی‌دهند و تنها تغییرات روشنایی و نور را میبینند. البته این نوع از بیماری کوررنگی چشم چندان شایع نیست.
قوز قرنیه چشم و علت آن را بیشتر بشناسید
علائم کوررنگی چشم
نشانۀ اصلی کوررنگی آن است که فرد مبتلا رنگ‌ها را آن‌طور که اکثر مردم میبینند، نمی‌بیند. کسی که دچار بیماری کور رنگی چشم است، معمولا مشکلات زیر را تجربه می‌کند:
- تشخیص تفاوت رنگ‌ها برایش دشوار است.
- تشخیص میزان روشنی و تیرگی رنگ‌ها برایش دشوار است.
- سایه‌های مختلف یک رنگ را تشخیص نمی‌دهد.
البته ممکن است علائم کوررنگی چشم آن‌قدر خفیف باشد که فرد مبتلا متوجهش نشود. ما به رنگ‌هایی که تا به حال دیده‌ایم عادت داریم؛ به همین دلیل بسیاری از افرادی که به بیماری کوررنگی چشم مبتلا هستند، از آن باخبر نیستند.
در بعضی موارد که شدت کور رنگی زیاد است، علائم دیگری هم وجود دارد، برای مثال حرکات سریع چشم به پهلو یا حساسیت به نور.
درباره سکته عصبی چشم بیشتر بدانید
علائم کور رنگی در کودکان
اگر یک کودک دچار اختلال کوررنگی باشد، احتمالاً پس از 4 سالگی در تشخیص تفاوت میان رنگ‌های قرمز و سبز و قهوه‌ای و نارنجی مشکل دارد. مثلا ممکن است نام دو رنگ مختلف را یکسان بگوید؛ یا وقتی به او بگویید که چیزهایی را بر اساس رنگ جدا کند، به دشواری می‌تواند چنین کاری را انجام دهد.
علائم کور رنگی در کودکان معمولا در دورۀ پیش دبستانی یا مدرسه معلوم می‌شود؛ مخصوصا وقتی کودک در حال انجام دادن فعالیت‌هایی مثل رنگ‌آمیزی یا مرتب کردن اشیا بر اساس رنگ است.
دربارۀ تنبلی چشم و روش‌های درمان آن در کودکان بیشتر بخوانید.
ارتباط کوررنگی و افزایش سن
به طور کلی بیماری کوررنگی چشمی در طول زمان بدتر یا بهتر نمی‌شود و ثابت باقی می‌ماند. یعنی اگر کودکتان دچار این اختلال است، نگران نباشید که شدت بیماری‌اش با بزرگ شدن افزایش یابد.
از سوی دیگر مطالعات نشان می‌دهد که افراد وقتی پیر می‌شوند، توانایی‌شان در تشخیص رنگ‌ها کاهش می‌یابد. این وضعیت معمولاً از 70 سالگی شروع می‌شود و به مرور افزایش می‌یابد. ابتلا به آب مروارید چشم نیز می‌تواند در شدت این اختلال اثرگذار باشد. البته این مسئله در زندگی روزمرۀ سالمندان تأثیر چندانی ندارد. دربارۀ بیماری پیرچشمی نیز می‌توانید این مطلب را مطالعه کنید..
راه های تشخیص اختلال کور رنگی
اگر فکر می‌کنید دچار اختلال کور رنگی هستید، یا کودکتان از این بیماری رنج می‌برد، لازم است که به یک چشم‌پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص این اختلال در شما احتمالا آزمایش‌هایی را تجویز می‌کند. در ادامه می‌خواهیم به انواع آزمایش‌های کور رنگی اشاره کنیم.
تست کور رنگی
برای تشخیص بیماری کوررنگی چشم دو نوع آزمایش وجود دارد:
تست ایشیهارا
این تست، آزمایش بشقاب ایشیهارا هم نامیده می‌شود. این روش را یک پزشک ژاپنی به نام شینوبو ایشیهارا ابداع کرده و شناخته شده‌ترین آزمایش کور رنگی در جهان است.
این تست 38 صفحه دارد و در هر صفحه یک عدد در لابه‌لای نقطه‌های رنگارنگ پنهان شده که باید آن را تشخیص دهید. کسانی که توانایی تشخیص عدد را ندارند، معمولا دچار کوررنگی قرمز-سبز هستند.
آزمایش چیدمان رنگ برای کور رنگی
در این نوع آزمایش کور رنگی از شما خواسته می‌شوند که اشیایی را به ترتیب رنگ بچینید. برای مثال می‌توانیم به تست رنگ F-M 100 اشاره کنیم که شخصی به نام دین فارنزورث در سال 1940 آن را ابداع کرد. در این تست 88 شیء وجود دارد که به چهار ردیف 22 تایی تقسیم می‌شوند. کاری که باید انجام دهید این است که در هر ردیف، شیء‌ها را به ترتیب صحیح رنگ‌ها بچینید.
درمان کور رنگی
اما میرسیم به بخش درمان کور رنگی. ابتدا باید بدانید که اختلال کور رنگی هم‌اکنون درمان خاصی ندارد؛ به خصوص اگر دلیل آن ارثی باشد. اما اکثر افراد می‌توانند خود را با این اختلال سازگار کنند. بعضی اقدامات هم به این سازگاری کمک بیشتری می‌کند. به نکات زیر توجه کنید:
- اگر فرزندتان دچار بیماری کوررنگی چشم است، این موضوع را به مدرسه اطلاع دهید تا این مسئله را در آموزش در نظر بگیرند.
- اگر دچار اختلال کور رنگی هستید، از دوستان و خانواده خود برای کارهایی مثل انتخاب لباس و … کمک بگیرید.
- نور محیط خانه را تنظیم کنید تا در تشخیص رنگ‌ها راحت‌تر باشید.
- بعضی از برنامه‌های تلفن همراه می‌تواند به افراد در شناسایی رنگ‌ها کمک کند. می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید.
- لنزهای رنگی مخصوصی هستند که در یک یا هردو چشم استفاده می‌شوند و به بعضی افراد در تشخیص رنگ‌ها کمک می‌کنند. برای مثال لنزهای تماسی X-chrom ممکن است به افراد مبتلا به کوررنگی قرمز-سبز کمک کند. اما در هر صورت این لنزها به فرد دید طبیعی نمی‌دهند.
کلام آخر از موضوع کور رنگی چشم
اگر فکر می‌کنید که ممکن است دچار بیماری کوررنگی چشم باشید، حتما به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید. اخیرا تست‌هایی برای تشخیص آزمایش کور رنگی در بعضی سایت‌های اینترنتی گذاشته شده است. توجه داشته باشید که عواملی مثل تنظیمات صفحۀ نمایش، نور محیط و … بر نتیجۀ آزمایش اثرگذار است. بنابراین بهترین راه کمک گرفتن از متخصص است. پیشنهاد ما به شما چشم پزشک آنلاین در سامانۀ حال است.
سوالات متداول
[sc_fs_faq html=”true” headline=”h3″ img=”” question=”آیا کور رنگی درمان دارد؟” img_alt=”” css_class=””] خیر کوررنگی درمان ندارد. اما با روش‌هایی که در این مطلب به آن‌ها اشاره شد (کمک گرفتن از اطرافیان، استفاده از برنامه‌های تشخیص رنگ در تلفن همراه، تنظیم نور یا در بعضی موارد استفاده از لنزهای مخصوص) می‌توان این اختلال را مدیریت کرد. [/sc_fs_faq]
منابع
https://raisingchildren.net.au
https://www.color-blindness.com
