احتمالا می‌دانید که زندگی با سوزش دهان بسیار سخت است زیرا این ناراحتی می‌تواند برای ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشد. با این حال، راه هایی برای مدیریت علائم آن نیز وجود دارد و البته برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها نیز باعث تشدید آن می‌شوند. در ادامه این مقاله درباره سندروم سوزم دهان، انواع آن و راه های درمان آن صحبت خواهیم کرد.
سندروم سوزش دهان چیست؟
سندرم سوزش دهان یا (BMS) اصطلاح پزشکی برای سوزش مداوم یا مکرر در دهان بدون علتی مشخص است. ممکن است این سوزش را روی زبان، لثه‌ها، لب‌ها، داخل گونه، سقف دهان یا در کل دهان خود احساس کنید. احساس سوزش می‌تواند شدید باشد، به شکلی که انگار با یک نوشیدنی بسیار داغ دهان خود را زخمی کرده‌اید.
سندرم سوزش دهان معمولاً به طور ناگهانی ایجاد می شود، اما در برخی موارد در طول زمان و به آرامی نیز شکل می‌گیرد. درواقع به طور کلی علت آن معمولا نامشخص است و به همین جهت یک وضعیت گیج کننده در پزشکی به حساب می‌آید.
علائم سندروم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان معمولاً هیچ تغییر فیزیکی در زبان یا دهان شما ایجاد نمی‌کند که قابل مشاهده باشد و علائم آن شامل موارد زیر است:
- احساس سوزش که بیشتر زبان را درگیر می‌کند، اما ممکن است لب‌ها، لثه‌ها، سقف دهان، گلو یا کل دهان شما را نیز درگیر کند.
- احساس خشکی دهان همراه با افزایش تشنگی.
- تغییر طعم در دهان، مانند طعم تلخ یا فلز.
- از دست دادن حس چشایی.
- گزگز، گزگز یا بی حسی در دهان.
ناراحتی ناشی از سندرم سوزش دهان ممکن است چندین الگوی متفاوت نیز داشته باشد. ممکن است هر روز حس شود و با گذشت زمان بدتر شود یا به سرعت حس شده و به سرعت از بین برود.
سندرم سوزش دهان ممکن است ماه ها تا سال ها ادامه داشته باشد. در موارد نادر، علائم ممکن است به طور ناگهانی خود به خود از بین برود.
علت سندروم سوزش دهان چیست؟
علت سندرم سوزش دهان یا اولیه است یا ثانویه.
زمانی که علت آن را نتوان یافت، این بیماری را سندرم سوزش دهان اولیه یا ایدیوپاتیک می‌نامند. برخی تحقیقات نشان می دهد که سندرم سوزش دهان اولیه با مشکلات اعصاب مرتبط است.
اما گاهی اوقات سندرم سوزش دهان به دلیل یک بیماری زمینه ای ایجاد می شود. در این موارد به آن سندرم سوزش دهان ثانویه می گویند.
مشکلات اساسی که ممکن است با سندرم سوزش دهان ثانویه مرتبط باشد عبارتند از:
- خشکی دهان، که ناشی از برخی داروها، مشکلات سلامتی، مشکلات غدد سازنده بزاق یا عوارض جانبی درمان سرطان باشد.
- سایر بیماری های دهان مانند عفونت قارچی دهان یا برفک دهان.
- دریافت نکردن مواد مغذی کافی مانند کمبود آهن، روی، فولات (ویتامین B-9)، تیامین (ویتامین B-1)، ریبوفلاوین (ویتامین B-2)، پیریدوکسین (ویتامین B-6) و کوبالامین (ویتامین B) -12).
- آلرژی یا واکنش به غذاها، طعم دهنده های غذا، سایر افزودنی های غذایی، عطرها یا رنگ ها، مواد دندانی یا محصولات مراقبت از دهان.
- رفلاکس اسید معده که از معده وارد دهان شما می شود.
- برخی داروها، به ویژه داروهای فشار خون بالا.
- مشکلات مربوط به خود دهان، خشکی دهان یا واکنش به مواد دندانی
- اختلالات غدد مانند دیابت یا کم کاری تیروئید.
- پروتزهایی که به خوبی روی هم قرار نمی گیرند.
- مسائل روانی، مانند اضطراب، افسردگی یا استرس.
- اختلال عملکرد عصبی
انواع سندروم سوزش دهان
سه نوع اصلی سندرم سوزش دهان وجود دارد که هر کدام دارای ویژگی های کمی متفاوت هستند:
سندروم سوزش دهان اولیه
زمانی رخ می دهد که هیچ شرایط پزشکی دیگری به عنوان پیش زمینه وجود نداشته باشد. این نوع، درواقع شایع ترین شکل سندروم سوزش دهان است و به طور معمول زنان یائسه یا افراد بالای 50 سال را مبتلا می کند. احساس سوزش نواحی مختلف دهان از جمله زبان، لب ها، لثه ها و گونه های داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شدت درد نیز در طول روز متفاوت می‌باشد.
سندروم سوزش دهان ثانویه
در این نوع از سوزش دهان، احساس سوزش، ناشی از یک بیماری زمینه ای یا عوامل دیگر است که شامل دیابت، کمبود ویتامین (مانند B12 یا آهن)، عفونت های قارچی دهان (مانند کاندیدیاز)، آلرژی، رفلاکس اسید، برخی داروها، یا مشکلات دندانی مانند برفک دهان باشد.
شایع ترین شکل سندروم سوزش دهان نوع اولیه است
سندروم سوزش دهان ایدیوپاتیک
ایدیوپاتیک به معنای “بدون علت شناخته شده” است. در این نوع، احساس سوزش خود به خود و بدون هیچ گونه محرک قابل شناسایی یا شرایط پزشکی مرتبط رخ دهد و کار را برای پزشکان سخت می‌کند.
رابطه سوزش دهان و دندان مصنوعی
سوزش دهان می تواند به دلایل مختلفی از جمله وجود دندان مصنوعی رخ دهد. پروتزهای مصنوعی که دندان های مصنوعی متحرک هستند، معمولا از اکریلیک یا ترکیبی از فلزات و اکریلیک ساخته می‌شوند. در برخی موارد، دندان مصنوعی باعث احساس سوزش خفیف یا ناراحتی در دهان می‌شود که معمولا به دلیل واکنش های آلرژیک احتمالی به مواد استفاده شده در آن است.
بنابراین اگرچه ایمپلنت دندان، راه حل دائمی تری برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است اما عوارضی مانند عفونت یا تحریک در اطراف محل ایمپلنت گاهی اوقات منجر به احساس سوزش می‌شود.
برای کاهش سوزش دهان به علت دندان مصنوعی، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص و درمان مناسب، امری ضروری است.
رابطه دیابت و سوزش دهان
یکی از عوامل سوزش دهان، دیابت است. وقتی سطح قند خون به خوبی کنترل نشود، منجر به عوارض مختلفی از جمله آسیب عصبی یا نوروپاتی می‌شود. این آسیب عصبی بیشتر در افراد مبتلا به دیابت طولانی مدت رخ می‌دهد.
اعصاب آسیب دیده در حفره دهان منجر به تغییر احساسات شده و منجر به احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در دهان می شود. اما با این وجود، همه افراد مبتلا به دیابت به سندروم سوزش دهان مبتلا نمی شوند و همه افراد مبتلا به آن نیز دیابت ندارند.
اگر فکر می‌کنید که مشکل سوزش دهان شما مربوط به دیابت است می‌توانید با دکتر غدد آنلاین مشورت کرده و راهنمایی بگیرید.
عوارض سندروم سوزش دهان چیست؟
عوارضی که سندرم سوزش دهان ممکن است ایجاد کند عوارض جسمی است و باعث ناراحتی در افراد می‌شود. مشکلات به خواب رفتن یا مشکل در غذا خوردن. موارد طولانی‌مدت ناراحتی که حتی منجر به افسردگی نیز می‌شود از عوارض سوزش دهان به حساب می‌آیند.
اگر با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنید با یک دکتر عمومی آنلاین مشورت کرده و راهنمایی بگیرید.
ریسک فاکتورهای سندوم سوزش دهان
ریسک ابتلا به سندرم سوزش دهان در صورتی که شرایط زیر را داشته باشید کمی بیشتر است:
- مونث
- در دوران پیش از یائسگی یا یائسگی.
- بالای 50 سال.
- سیگاری بودن
همانطور که گفته شد، سندرم سوزش دهان معمولاً به طور ناگهانی و بدون هیچ دلیل شناخته شده‌ای شروع می‌شود. اما برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به سندرم سوزش دهان را نیز افزایش دهند، از جمله:
- بیماری اخیر فرد
- برخی از شرایط پزشکی مانند بیماری پارکینسون، اختلالات خود ایمنی و نوروپاتی.
- کارهای دندانپزشکی
- واکنش های آلرژیک به غذا
- داروهای خاص
- رویدادهای آسیب زای زندگی
- فشار
- اضطراب
- افسردگی
افسردگی از عوارض سندروم سوزش دهان است
درمان سوزش دهان
سندرم سوزش دهان هیچ درمان خاصی ندارد راه های مختلفی برای مدیریت و کاهش علائم آن وجود دارد.
بهداشت دهان و دندان
مسواک زدن با مسواک نرم، دو بار در روز و استفاده از دهانشویه ملایم به تسکین احساس سوزش کمک می‌کند.
اجتناب از محرک‌ها
توصیه می شود از مصرف غذاها یا نوشیدنی های تند، اسیدی و داغ و همچنین مصرف سیگار و الکل اجتناب کنید و یک رژیم غذایی خوب و سالم داشته باشید.
مشاوره
BMS با عوامل روانی مانند استرس، اضطراب یا افسردگی مرتبط است، بنابراین مشاوره آنلاین روانشناسی راهی برای یافتن بهترین راه جهت مبارزه با مشکلات روحی، روانی است.
داروها
در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای تسکین علائم سندروم سوزش دهان تجویز شود که شامل شستشوهای موضعی خوراکی یا پمادهای حاوی لیدوکائین و داروهای ضد افسردگی و اضطراب مانند آمی تریپتیلین یا نورتریپتیلین و کلونازپام است و باید حتما توسط روانپزشک آنلاین تجویز شوند.
داروی گیاهی برای سوزش دهان
چند گزینه گیاهی وجود دارد که به کاهش علائم سندرم سوزش دهان کمک می‌کند:
- آلوئه ورا
- عصاره چای سیاه
- بابونه
- مریم گلی
- ریشه شیرین بیان
کلام پایانی
سوزش دهان ممکن است بدون علت و یا همزمان با یک علت زمینه ای به وجود بیاید و تمام دهان یا بخشی از لثه، گونه ها (از داخل) و یا سقف دهان را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر استفاده از راه های درمان خانگی، می‌توانید در صورت نیاز از طریق «حال» به صورت آنلاین با پزشکان گفتگو کرده و راه درمان را دریافت کنید.
منابع:
