سرطان بیضه در غده‌های مردانه‌‌ای که بیضه نامیده می‌شود آغاز می‌شود. گرچه سرطان بیضه می‌تواند مردان یا پسران را در هر سنی مبتلا کند اما اغلب از ۱۵ تا ۴۴ سالگی امکان ابتلا به آن وجود دارد. این بیماری نادر و قابل درمان است و با تشخیص زودهنگام خطر مرگ ناشی از آن بسیار کاهش می‌یابد. میزان واکنش بیمار به درمان به نوع سلول‌های سرطانی، گستردگی آن در بدن و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد. هدف پزشکان در مورد معالجه سرطان بیضه، محدود کردن عوارض جانبی درمان است. برای جلوگیری از ابتلای زودهنگام به این بیماری بهتر است مردان در مورد علائم اولیه بیاموزند و یاد بگیرند چگونه بیضه‌های خود را معاینه کنند و در صورت وجود توده در بیضه‌ها، تورم یا درد مشکوک در این ناحیه به پزشک مراجعه کنند.

همچنین درصورت داشتن هرگونه سوال میتوانید پرسش از دکتر اورولوژی سامانه حال را به عنوان یک راهکار مناسب در نظر داشته باشید.

بیضه‌ها

بیضه‌ها بخشی از دستگاه تناسلی مردانه هستند. این دو غده کوچک تخم‌مرغی در یک کیسه که اسکروتوم نامیده می‌شود، در زیر آلت تناسلی قرار دارند. بیضه‌ها حالتی سفت و اسفنجی دارند. سفتی بیضه باید در سرتاسر این ناحیه یکسان باشد. همان‌طور که لازم است اندازه‌ آن‌ها نیز باید تقریبا یکسان باشد. البته این که یکی از بیضه‌ها از دیگری کمی بزرگ‌تر باشد عادی است. بیضه‌ها محل رشد اسپرم هستند. همچنین هورمون‌های مردانه‌ای مانند تستوستورون را می‌سازند که این هورمون میل جنسی در مردان، رشد ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و موهای بدن را نیز کنترل می‌کند.

سرطان بیضه علائم مختلفی دارد که ممکن است با درد همراه نباشد. تغییر در شکل ظاهری بیضه‌ها و احساس سنگینی در کیسه بیضه از این علائم هستند

علائم سرطان بیضه

شایع‌ترین علامت تومور بیضه وجود توده‌ بدون درد در بیضه است. همچنین ممکن است بیضه دچار تورم شده و در کیسه‌ بیضه احساس سنگینی داشته باشید که این اتفاق می‌تواند با درد یا بدون درد باشد. درد مشخص یا مبهم در بیضه، کیسه‌ بیضه یا کشاله ران نیز می‌تواند از علائم تومور بیضه باشد. ایجاد حساسیت یا تغییر در بافت سینه‌ی مردان، اگر هم‌زمان با ایجاد تغییراتی در بیضه باشد و قسمتی از بیضه سفت شود می‌تواند احتمال وجود تومور بیضه  را بالا ببرد و لازم است در این شرایط به پزشک مراجعه کنید. مردان کمی در صورت ابتلا به سرطان بیضه در ابتدا احساس درد در ناحیه‌ بیضه می‌کنند. بسیاری از مردان در مورد این علائم با پزشک خود صحبت نمی‌کنند. به طور میانگین مردان با مشاهده‌ علائم، حدود پنج ماه صبر می‌کنند و پس از آن به پزشک مراجعه می‌کنند. از آن‌جا که تومور می‌تواند در این مدت گسترش یابد،‌ در صورت مشاهده‌ هر یک از این علائم ضروری است هر چه سریع‌تر با یک متخصص اورولوژی صحبت کنید. این امر به ویژه در صورتی صادق است که یکی از این علائم بیش از دو هفته طول بکشد. اورولوژیست در این صورت می‌تواند بررسی کند که آیا سرطان در حـال رشد است یا مشکل دیگری در این میان وجود دارد.

از مهم‌ترین عوامل ابتلا به سرطان بیضه، می‌توان به وراثت و سابقه خانوادگی اشاره کرد

دلایل ابتلا به سرطان بیضه

ممکن است اجتناب از عواملی که باعث سرطان بیضه می‌شوند امکان‌پذیر نباشد. بهترین روش این است که علت‌های ابتلا به سرطان بیضه را بدانید و اگر در معرض این خطر قرار دارید پیش از آن‌که دیر شود اقدام کنید. برخی از مردان در مقایسه با دیگران بیشتر در خطر ابتلا به سرطان بیضه قرار دارند.

مانند مردانی که پدر یا برادر آن‌ها سرطان بیضه داشته است. مردانی که بیضه‌های آن‌ها قبل از تولد به درستی شکل نگرفته و درون کیسه‌ها جای نگرفته‌اند، مردانی که در بیضه‌ آن‌ها سلول‌های غیرطبیعی به نام نئوپلازی وجود داشته باشد که اغلب در طول آزمایش ناباروری یافت می‌شوند.
اگر در هر یک از این دسته‌ها قرار می‌گیرید لازم است هر ماه خود-معاینه‌گری بیضه را انجام دهید. این‌ که خودتان را معاینه کنید ممکن است به شما در تشخیص زودهنگام سرطان بیضه کمک و درمان این بیماری را آسان‌تر کند.

معاینه منظم بیضه‌ها توسط خودتان می‌تواند به تشخیض زودهنگام سرطان بیضه کمک کند. در صورت مشاهده هر گونه تغییر مشکوکی بهتر از برای معاینه به پزشک مراجعه کنید

تشخیص سرطان بیضه

ممکن است شما خودتان در طول انجام معاینه بیضه به مورد مشکوکی برخورد کنید و یا این‌که پزشک‌تان در انجام معاینه پزشکی بتواند سرطان بیضه را تشخیص دهد.

خود-معاینه‌‌گری بیضه

خود-معاینه‌گری بیضه اولین راه تشخیص این بیماری است. بهترین زمان برای انجام خودآزمایی بعد از حمام یا دوش آب گرم و در حالت ایستاده است که کیسه بیضه شل شده است. معاینه بیضه‌ها تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد. برای شروع هر بیضه را به طول آهسته و با فشار بین انگشت شست و سبابه بچرخانید. تمام سطح بیضه را زیر انگشتان خود احساس کنید و ببینید آیا سفتی بیضه‌‌ها در تمامی این ناحیه یکسان است یا نه. اپیدیدیم و مجرای دفرام را پیدا کنید. این‌ها ساختارهای لوله‌ مانندی در بالا و پشت بیضه هستند که اسپرم را جمع‌آوری و حمل می‌کنند. سعی کنید توده‌ها، تورم یا هر چیزی که طبیعی به نظر نمی‌رسد را تشخیص دهید. توده‌ها یا برآمدگی در ناحیه بیضه حتی اگر درد نیز ایجاد نکنند، طبیعی نیستند. اگر درد داشته باشید نیز ممکن است مشکلی در میان باشد. این کار را حداقل یک بار در ماه انجام دهید و به دنبال آن هر گونه تغییر در اندازه، شکل یا بافت بیضه‌ها باشید. اگر در طول زمان متوجه توده یا هر تغییر دیگری شدید لازم است با یک پزشک متخصص صحبت کنید. ممکن است این مساله چیز مهمی نباشد اما اگر با سرطان بیضه مواجه باشید، این مشکل می‌تواند خیلی سریع گسترش یابد. اگر سوالی یا ابهامی در این زمینه دارید حتما با اورولوژیست خود صحبت کنید.

معاینه پزشکی

اورولوژیست با شما در مورد سلامتی بیضه صحبت می‌کند و کیسه بیضه،‌ شکم، غدد لنفاوی و سایر قسمت‌های مورد نظر خود را برای یافتن نشانه‌های سرطان بررسی می‌کند. اورولوژیست‌ها به دنبال توده‌ها، سفتی یا نشانه‌هایی از تورم خواهند بود. اگر در دوران کودکی بیضه‌های شما به درستی از درون شکم به کیسه‌ها منتقل نشده باشند لازم است این مساله را به پزشک گزارش دهید. سونوگرافی بیضه برای مشاهده داخل کیسه بیضه و بررسی توده‌های مشکوک استفاده می‌شود. ام آر آی در تشخیص پزشکی سرطان بیضه به ندرت استفاده می‌شود. آزمایش خون یکی دیگر از راه‌های معاینه پزشکی نشانگر‌های تومور در بیضه است. بسیار مهم است که شما از پزشک خود در مورد سطوحی که ممکن است سازنده تومور باشد سوال بپرسید و بدانید که چه چیزی طبیعی یا غیرطبیعی است.

اگر اورولوژیست شما از طریق این معاینات متوجه سرطان بیضه در بدن‌تان شود لازم است نوع دقیق سلول سرطانی و میزان گسترش آن در بدن را مورد بررسی قرار دهد. این فرآیند به پزشک کمک می‌کند تا درمان مناسب را انتخاب کند. بیش از نود درصد سرطان‌های بیضه در سلول‌هایی به نام سلول‌های زایا آغاز می‌شوند. این‌ها سلول‌هایی هستند که اسپرم را می‌سازند. سرطان بیضه ممکن است بیش از یک نوع سلول را شامل شود. بهترین درمان به تشخیص این که سرطان در چه مرحله‌ایست و گستردگی آن تا چه اندازه است بستگی دارد.

درمان سرطان بیضه

اغلب تیمی از پزشکان شامل اورولوژیست، انکولوژیست و انکولوژیست پرتودرمانی با یکدیگر همکاری می‌کنند تا بهترین برنامه‌ درمانی برای هر بیمار را بیابند. گزینه‌های درمانی شامل تحت نظر قرار دادن بیمار، عمل جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی است. قبل از شروع هر درمان، مردان باید با اورولوژیست خود در مورد این که آیا می‌خواهند بچه‌دار شوند یا نه صحبت کنند. ناباروری و تغییرات در هورمون‌های مردانه پس از بکارگیری درمان‌های خاص شایع است. اگر می‌خواهید در آینده بچه‌دار شوید و دچار سرطان بیضه شده‌اید، بانک اسپرم می‌تواند قبل از آغاز روند درمان به شما کمک کند. مردان همچنین می‌توانند قبل از جراحی در مورد پروتز بیضه با پزشک خود مشورت کنند. این راهی است که پس از برداشتن بیضه می‌توان ظاهر آن را عادی جلوه داد. مراقبت پس از درمان سرطان بیضه به سلول‌های سرطانی و نتایج آن بستگی دارد. حتی اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان شود، انجام آزمایشات و معاینات منظم پس از آن نیز همواره توصیه می‌شود. اگر پس از گذشت زمان سرطان مجددا بازگردد ممکن است به درمان‌های دیگری هم نیاز باشد.

سرطان بیضه در کودکان

مشاهده تومورهای بیضه در کودکان نادر است و اگر زود تشخیص داده شود اغلب درمان آن موفقیت‌آمیز است. مانند مردان بزرگسال، این سرطان در کودکان نیز به صورت یک توده بدون درد آغاز می‌شود. شایع‌ترین نوع سرطان بیضه در پسران تومور کیسه زرده و تراتوم است. هنگامی که تومورهای کیسه زرده در بزرگسالان رشد کنند احتمال خطر بالاتری وجود دارد. رشد تراتوم‌ها سرعت بالایی دارد و به شیمی‌درمانی پاسخ نمی‌دهند. لازم است این سلول‌های سرطانی با جراحی برداشته شود و درمان صورت گیرد. بیشتر پسرانی که تحت درمان سرطان بیضه قرار گرفته‌اند سالم خواهند بود و وقتی که بزرگ شدند می‌توانند بچه‌دار شوند.

زندگی جنسی و باروری

برداشتن یک بیضه توان جنسی یا باروری شما را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. اکثر مردان می‌توانند پس از جراحی نعوظ طبیعی داشته باشند. با این حـال مردانی که به سرطان بیضه مبتلا هستند نسبت به سایرین بیشتر در معرض خطر ناباروری و تستوستورون پایین قرار دارند. هم‌چنین ممکن است در رشد اسپرم با مشکل مواجه شوند. اگر غدد لنفاوی برداشته شوند ممکن است انزال دشوارتر صورت بگیرد که با مصرف داروهایی می‌توان این مشکل را برطرف کرد. با بهبود یافتن سرطان، بدن شما تعادل خود را به دست خواهد آورد و با گذشت زمان بیضه و غدد لنفاوی به اندازه کافی تستوستورون تولید می‌کنند تا به شما کمک کنند به حالت عادی برگردید. پزشک ممکن است به عنوان بخشی از معاینه سطح هورمون را به صورت سالانه مورد بررسی قرار دهد.

اگر هر گونه سوالی در زمینه سرطان بیضه و علائم و نشانه‌های آن دارید، می‌توانید به پزشکان متخصص ارولوژی در وب‌سایت حال مراجعه کنید و با آن‌ها مشاوره آنلاین داشته باشید.

سوالات متداول

چقدر امکان دارد سرطان بیضه درمان شود؟

جراحی به همراه پرتو درمانی یا شیمی ‌درمانی و یا ترکیبی از این‌ها می‌تواند به طور کامل بیماری‌ را که در مراحل اولیه است درمان کند. این درمان‌ها همچنین ۸۵ درصد از تومورهای پیشرفته‌تر را نیز درمان می‌کنند.

احتمال این‌ که با بهبود سرطان در یک بیضه، بیضه دیگر به آن مبتلا شود چقدر است؟

بسیار نادر است که یک تومور جدید پس از درمان تشکیل شود. در بزرگسالان دو تا سه درصد احتمال رشد تومور در بیضه مقابل وجود دارد. اغلب هیچ تومور جدیدی پس از درمان رشد نمی‌کند.

چگونه بیضه خود را معاینه کنیم؟

خودآزمایی ماهانه بهتر است بعد از حمام یا دوش آب گرم و در حالت ایستاده و هر ماه انجام شود تا در صورت مشاهده تغییر در حالت عادی بیضه به سرعت متوجه آن شوید.

سرطان بیضه چه علائمی دارد؟

علائم و نشانه‌های سرطان بیضه عبارت اند از وجود توده یا بزرگ شدن یکی از بیضه‌ها، احساس سنگینی در کیسه بیضه، درد مبهم در شکم یا کشاله ران، جمع شدن ناگهانی مایع در کیسه بیضه، درد یا ناراحتی در بیضه یا کیسه بیضه، بزرگ شدن یا حساس شدن پستان‌ها، کمردرد

منابع

www.urologyhealth.org

www.mayoclinic.org