«شاید احمقانه به نظر برسد اما از لحظه‌ای که برای اولین بار دیدمت، دیگر نتوانستم تو را از ذهنم خارج کنم.» این جمله‌ای از یک کتاب است، اما حالا می‌خواهیم بررسی کنیم آیا چنین چیزی در واقعیت نیز ممکن است؟
بسیاری از افراد درباره عشق در نگاه اول صحبت کرده‌اند. زنی در مورد معشوق خود چنین می‌گوید: «من در نگاه اول عاشق او شدم. اولین باری که در زندگی احساس شعف کردم، زمانی بود که او را دیدم. احساسی بسیار خوشایند، لطیف و بسیار بدوی. احساسی غافل‌گیرکننده، نفس‌گیر و فراگیر. احساسی که پیش از آن برایم آشنا نبود.»
عشق در نگاه اول را نمی‌توان به سادگی توصیف کرد. تا جایی که برخی از افراد امکان آن را از اساس زیر سوال برده و ادعا می‌کنند تنها چیزی که ممکن است در نگاه اول بوجود بیاید، کشش جنسی است. اما به راستی چگونه می‌توانیم پس از یک نگاه کوتاه به‌طور عمیقی عاشق شویم؟ چگونه چنین نگاهی می‌تواند ما را به این باور برساند که می‌خواهیم باقی عمر خود را در آغوش غریبه‌ای بگذرانیم که برای اولین بار او را می‌بینیم؟ اگر می‌خواهید پاسخ این سوالات را بدانید، در این مطلب با ما همراه باشید.
استدلال‌هایی علیه عشق در نگاه اول و پاسخ به آن
استدلال‌ها علیه عشق در نگاه اول، اغلب بر دو اساس استوار است. اساس اول مدعی است اگر شخص در مورد ویژگی‌های کسی اطلاعات کافی نداشته باشد، واکنش او به عشق در نگاه اول نه یک احساس واقعی، بلکه فقط خیال‌پردازی است. اساس دوم، بحثی وجودی را پیش می‌کشد و به این واقعیت برمی‌گردد که اگر یک عاشق، زمان کافی برای انجام فعالیت‌های معمول مربوط به عشق را نداشته است، واکنش احساسی او نمی‌تواند نشان‌دهنده یک عشق واقعی باشد.
استدلال اول دلالت بر این دارد که عشق واقعی تنها به خصوصیات ظاهری معطوف نیست و خصوصیات ظاهری یک فرد تنها می‌تواند مبنای میل جنسی باشد. عشق واقعی نیازمند شناخت ویژگی‌های شخصیتی مانند مهربانی، صداقت، عاقل بودن و شوخ طبعی است. چنین شناختی در نگاه اول نمی‌تواند وجود داشته باشد و به آشنایی و ساخت یک تاریخ مشترک نیاز دارد.
اشتباه اساسی در این استدلال در نظر گرفتن این پیش‌فرض است که ما نمی‌توانیم ویژگی‌هایی که در ظاهر دیده نمی‌شوند، به یک فرد نسبت دهیم. این پیش‌فرض نادرست است. زیرا ما اغلب به‌طور خود به خود ویژگی‌هایی را با استفاده از ارزیابی‌های کلیشه‌ای به افراد نسبت می‌دهیم و آن‌ها را قضاوت می‌کنیم.
بر اساس این نگاه، افراد جذاب بیشتر مورد عشق در نگاه اول قرار می‌گیرند. در این شکل از عشق در نگاه اول، فرد ارزش بالایی برای ظاهر بیرونی دیگری قائل است و به شکلی عاشق می‌شود که می‌تواند برایش گمراه‌کننده باشد، چرا که این عشق بیشتر بر پایه تخیل است تا مشاهده. با این‌حال این شکل از عشق در نگاه اول، هنوز هم می‌تواند عشق باشد. عشقی که اغلب بسیار شدید است.
استدلال دوم علیه عشق در نگاه اول، به این واقعیت اشاره دارد که عشق فقط از نگاه اول حاصل نمی‌شود. بلکه به فعالیت‌هایی نیاز دارد که نمی‌توان در نگاه اول، آن‌ها را انجام داد. در این راستا می‌توانیم بین آمادگی برای انجام یک عمل و خصوصیات ظاهری تمایز قائل شویم. این واقعیت که عشق در نگاه اول ممکن است مبتنی بر اطلاعات درستی نباشد، عشق شدید را زیر سوال نمی‌برد.
تحقیقات نشان می‌دهد که عشق رومانتیک اغلب مبتنی بر توهمات مثبتی است که در ذهن ما نسبت به معشوق شکل می‌گیرد و این تصورات ممکن است برای سال‌ها طول بکشد و در مورد سایر احساسات نیز صادق باشد.
این واقعیت که عشق در نگاه اول ممکن است پس از مدتی از بین برود نیز به این معنی نیست که عشق شدید نبوده است. زمان، تنها معیار سنجیدن میزان عشق نیست. عشق شدید ممکن است پس از مدتی فروکش کند و حتی ناپدید شود. برای شناختن ماهیت عشق در نگاه اول باید میزان عشق واقعی را از عمق عشق واقعی جدا کرد.
چندین تحقیق علمی در مورد عشق در نگاه اول انجام شده و برخی از آنان این مساله را اثبات کرده‌اند
تحقیقات علمی در رابطه با عشق در نگاه اول
تحقیقات علمی نشان می‌دهند که در همان چند ثانیه پس از دیدن یک شخص، افراد در مورد وجود احساسات عاشقانه تصمیم می‌گیرند. این تصمیم بسیار سریع است و به ترکیبی از نشانه‌های جسمانی و روانی بستگی دارد که در نگاه اول از آن شخص دریافت می‌کنیم.
در سال ۲۰۱۷ مجموعه‌ای از پژوهشگران، مطالعاتی علمی را در مورد عشق در نگاه اول انجام دادند. آن‌ها بر روی ۴۰۰ زن و مرد تحقیق کردند و هر کدام را با شخصی که می‌توانست به‌طور بالقوه مورد عشق دیگری واقع شود، روبه‌رو کردند و سپس در مورد احساساتی که در این برخورد به وجود آمد، سوالاتی پرسیدند. تنها عده معدودی از افراد اظهار کردند که در نگاه اول عاشق شدند و همان افراد وقتی از احساسات خود صحبت می‌کردند، این احساسات شامل اشتیاق بیش از حد، احساس نزدیکی یا تعهد نبود. تمامی این موارد نشانه‌های یک عشق رومانتیک هستند.
اما عامل اصلی عاشق شدن در نگاه اول چیست؟ به نظر می‌رسد جذابیت ظاهری نقش پررنگی داشته باشد.
افرادی که تصور می‌کردند در نگاه اول عاشق شده‌اند، گزارش کرده‌اند ظاهر طرف مقابل برایشان جذاب بوده است. میزان این گزارش‌ها نسبت به کسانی که معیار دیگری برای عشق در نگاه اول را مطرح کرده‌اند، ۹ برابر بیشتر بود. این نشان می‌دهد اکثر افرادی که ادعا می‌کنند در نگاه اول عاشق شده‌اند، در واقع کشش جنسی را تجربه کرده‌اند.
به گفته برخی از روانشناسان باید منصفانه به این موضوع نگاه کنیم، چرا که عشق و شهوت با هم اشتباه گرفته می‌شوند. از نظر علمی هم این دو پدیده مسیرهای عصبی مشابهی را در مغز فعال می‌کنند که شامل رفتار هدفمند، ایجاد رضایت، پاداش و حتی اعتیاد می‌شود.
احساسات شدید، اشتیاق، نشاط و شور مرتبط با عاشق شدن، محصول واکنش‌های عصبی-شیمیایی است که در آن سیستم پاداش مغز، فرد را به نزدیک شدن به معشوق ترغیب می‌کند. انتقال‌دهنده عصبی اصلی در سیستم پاداش مغز، دوپامین است. فرآیندی که فرد عاشق در مغز خود تجربه می‌کند، شبیه به زمانی است که یک فرد برای ایجاد حس پاداش در مغز، به سراغ مواد مخدر می‌رود.
تحقیقات یکی از دانشمندان نشان می‌دهد که این سیستم واکنشی عاشقانه، از نظر تئوری می‌تواند به صورت آنی نیز تحریک شود.
با این‌حال سایر تحقیقات با مطالعه بر دو گروه از افراد عاشق، تفاوت‌هایی را در مغز آنان پیدا کرده‌اند. زوج‌هایی که به تازگی عاشق هم شده‌اند، هم‌زمان با فعال شدن سیستم پاداش در مغزشان بخش‌های دیگری از مغز را فعال کرده‌اند که با اضطراب و ترس مرتبط است. اما زوج‌هایی که برای مدت طولانی عاشق هم بودند، در معرض فعال شدن اعصاب مرتبط با ترس و اضطراب نبودند.
زمانی که در نگاه اول عاشق می‌شوید، می‌خواهید زمان بیشتری را با معشوق خود بگذرانید
دلایلی که ممکن است احساس کنید در نگاه اول عاشق شدید
جذابیت ظاهری
مطابق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۳ انجام شده است، احتمال این‌که افراد در نگاه اول عاشق کسانی شوند که از نظر ظاهری جذاب هستند، بیشتر است.
عشق گیج‌کننده و شیفتگی
شیفتگی به تجربه احساسات شدید نسبت به شخص غریبه برمی‌گردد. کسی که شیفته دیگری می‌شود، در فانتزی‌های ذهنی خود همه وجوه منفی معشوق را حذف کرده و نادیده می‌گیرد.
گشودگی نسبت به عشق
به گفته یکی از محققان، افرادی که در جستجوی عشق هستند، ممکن است بیشتر به یک احساس اولیه شدید متمایل شوند. به گفته او مهم‌ترین مساله میل به عاشق بودن است. گشودگی نسبت به عشق و درگیر شدن در یک رابطه عاشقانه فضایی را برای عاشق شدن در نگاه اول فراهم می‌کند.
اثر هاله‌ای
بسیاری از زوج‌های خوشبخت در تعریف داستان آشنایی خود بیشتر از خاطرات مربوط به گذشته، احساسات کنونی خود را به کار می‌گیرند. ممکن است این افراد در آینده تصور کنند که داستان عاشقانه پرشور و شدیدی را در ابتدای رابطه خود تجربه کرده‌اند.
آیا عشق در نگاه اول خطرناک است؟
عشق در نگاه اول لزوما خطرناک یا ناسالم نیست و زوج‌های شاد بسیاری وجود دارند که ادعا می‌کنند در نگاه اول عاشق شده‌اند و رابطه سالمی نیز دارند. اما از آن‌جایی که عشق در نگاه اول بیشتر مبتنی بر جذب شدن به ویژگی‌های ظاهری است و نه ویژگی‌های بارز عشق پایدار، مانند مراقبت متعهدانه و صمیمیت، ممکن است منجر به رابطه‌ای شود که واقعا سالم نباشد، یا با فرد نامناسبی اتفاق بیفتد.
یکی از محققان تاکید می‌کند که عشق در نگاه اول الزاما به این معنا نیست که دو نفر حتما برای هم مناسب هستند. به نظر این محقق، این تصور که عشق بر همه چیز غلبه می‌کند، کاملا گمراه‌کننده است. داشتن حس اولیه، شناخت عمیق و رابطه محبت‌آمیز با فرد دیگر یک پایگاه قوی است اما زوج‌های سالم و شاد در نگاه خود به زندگی روزمره نیز با هم همراه هستند. آن‌ها از مهارت‌های ارتباطی و توانایی حل تعارضات بین خود برای غلبه بر چالش‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی استفاده می‌کنند و در این راه به سختی تلاش می‌کنند تا بتوانند به همراه هم در مسیر زندگی تکامل پیدا کنند.
نشانه‌هایی از عشق در نگاه اول
ممکن است در لحظه احساس کنید نسبت به یک شخص کشش جسمانی زیادی دارید. همچنین ممکن است احساس کنید که با فرد مقابل یک ارتباط بی‌واسطه و نزدیک دارید و این در حالی است که به تازگی او را ملاقات کرده‌اید. احساس کشیده شدن ناخودآگاه به سمت فردی که دیده‌اید و تمایل به گذراندن زمان با او نیز از نشانه‌های عشق در نگاه اول است.
تمامی این‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که شما اطلاعات کمی نسبت به معشوق‌تان دارید. همچنین تمامی اطلاعاتی که در مورد آن شخص می‌شنوید، شما را مجذوب خود کرده است. انگار از قبل می‌دانید که می‌خواهید با این شخص وارد رابطه شوید. اگر متوجه شوید که این شخص کاستی‌ها یا ویژگی‌هایی دارد که شما از آن خوشتان نمی‌آید نیز برای شما تغییری ایجاد نمی‌کند و حس‌تان به او ثابت است. اگر دیگر هرگز این شخص را نبینید ناراحت و متاثر خواهید شد و این تاثر ممکن است زمان زیادی شما را درگیر کند.
شما میتوانید سوالات مسائل جنسی خود را از طریق خدمات بخش مشاوره جنسی تلفنی سامانه حال در میان بگذارید.
مشاوره آنلاین ازدواج با پزشک روانشناس
چگونه در تجربه عشق ناگهانی از خود مراقبت کنیم؟
لازم است پس از تجربه عشق در نگاه اول، پیش از هر چیز به احساسات خود احترام بگذارید. نام احساس پیش آمده را هرچه که بگذارید، تجربه احساسات اولیه پرشور و اشتیاق به هیچ عنوان چیز بدی نیست. تجربه این حس به فرد اجازه می‌دهد که بعدتر احساسات عاشقانه خود را گسترش دهد. از این گذشته عشق و ملاقات کردن با افراد باید یک کار سرگرم‌کننده باشد، پس سعی کنید از آن لذت ببرید.
لازم است مطمئن شوید که برای شروع یک رابطه آماده هستید. حواستان باشد اگر شخصی واقعا متعهد به انجام کاری نباشد، احساسات قوی منجر به انجام آن کار نخواهد شد.
از آمادگی ذهنی و عاطفی خود برای شروع یک رابطه اطمینان حاصل کنید و مطمئن شوید که احساس شما هم به همین شکل بوجود آمده است.
لازم است دقت کنید که آیا این یک الگو است یا نه. یکی از محققان می‌گوید برخی از افراد تنها یک بار در زندگی خود عشق در نگاه اول را تجربه می‌کنند. در حالی که برخی دیگر از یک الگوی تکراری صحبت می‌کنند که در یک لحظه، به‌سرعت عاشق دیگران می‌شوند. دانستن محدودیت‌های موجود در رابطه، به شما کمک می‌کند وقت تجربه عشق در نگاه اول، چقدر باید به غریزه خود اعتماد کنید.
اگر احساس عشق در نگاه اول به‌صورت مداوم برای شما پیش بیاید، ممکن است به جز عشق، عوامل دیگری در ایجاد این احساس نزدیکی فوری نقش داشته باشند. لازم است حدود را تعیین کنید. محققان توصیه می‌کنند حتی اگر در نگاه اول نیز عاشق شده‌اید، فراموش نکنید که فرد مقابل یک غریبه است و باید حد و مرز خود را حفظ کنید.
حرف آخر
تجربه عشق در نگاه اول ممکن است برای همه افراد اتفاق بیفتد. نکته مهم در زمان تجربه چنین احساسی، این است که بتوانید تعادلی بین منطق و احساسات‌تان برقرار کنید. سعی کنید سفره دل‌‌تان را به سرعت باز نکنید و حد و مرزها را رعایت کنید. صمیمی شدن ناگهانی می‌تواند در طرف مقابل رابطه احساس ترس و اضطراب به وجود بیاورد.
اگر درباره تجربه عشق در نگاه اول احساس سردرگمی می‌کنید، صحبت کردن با یک مشاور می‌تواند به شما کمک کند تا با دید بهتری در مسیر رابطه قدم بردارید. اگر سوالی در این زمینه دارید، همین حالا با روانشناسان حال تماس بگیرید و با آن‌ها مشاوره آنلاین داشته باشید.
سوالات متداول
آیا عشق در نگاه اول واقعی است؟
بیشتر افرادی که ادعا می‌کنند در نگاه اول عاشق شده‌اند در واقع تحت تاثیر کشش جنسی و جذابیت ظاهری طرف مقابل قرار دارند، با این حـال مواردی از عشق در نگاه اول نیز وجود دارد که به یک رابطه پایدار ختم شده است.
نشانه‌های عشق در نگاه اول چیست؟
احساس آشنایی طولانی مدت با فرد غریبه، گیج شدن از واکنش خود، فکر کردن مداوم به معشوق و… نشانه‌های عشق در نگاه اول هستند.
چگونه بفهمیم که عشق در نگاه اول متقابل است؟
اگر فرد مقابل نیز مانند شما رفتار کرد و به ادامه دادن معاشرت با شما علاقه نشان داد، ممکن است او نیز دچار عشق در نگاه اول شده باشد.
آیا مردها زودتر از زن‌ها عاشق می‌شوند؟
مردها به دلایل زیست‌شناختی زودتر از زن‌ها عاشق می‌شوند.
منابع
