این مطلب توسط دکتر تکتم صفرپور متخصص فیزیوتراپی و فارغ تحصیل از دانشگاه اسپانیا تایید شده است.
سرطان استخوان هم مثل هر سرطان دیگری در اثر تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها ایجاد میشود. این بیماری میتواند در هر استخوان بدن شروع شود، اما بیشتر استخوان لگن یا استخوان‌های بلند بازوها و پاها را درگیر می‌کند. این سرطان بسیار نادر است و کمتر از ۱ درصد از کل سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد. بیشتر تومورهای استخوانی خوش‌خیم هستند، به این معنی که سرطان نیستند و به سایر نقاط بدن شما سرایت نمی‌کنند. در واقع، تومورهای غیرسرطانی استخوان بسیار شایع‌تر از تومورهای سرطانی آن هستند.
وقتی علائم بیماری سرطان سریع تشخیص داده شود، امکان درمان آن وجود دارد. با حال همراه باشید تا انواع سرطان استخوان، علت، علائم و روش‌های درمان سرطان اولیه استخوان را بشناسید.
انواع سرطان استخوان
سرطان استخوان زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرعادی، به‌طور خارج از کنترل در استخوان‌ها تکثیر می‌شوند و بافت طبیعی استخوان را از بین می‌برند. سرطان ممکن است در استخوان شروع شود یا از قسمت‌های دیگر بدن به استخوان‌ها گسترش پیدا کند که به آن متاستاز می‌گویند. در متاستاز، سلول‌های سرطانی از جایی که برای اولین بار تشکیل شده‌اند (سرطان اولیه)، جدا می‌شوند، از طریق خون یا سیستم لنفاوی حرکت میکنند و تومورهای جدید (تومورهای متاستاتیک) را در سایر قسمت‌های بدن تشکیل میدهند.
تومور متاستاتیک از همان نوع سرطان اولیه است. یعنی اگر فردی سرطان ریه داشته باشد که به استخوان گسترش پیدا کرده، سلول‌های سرطانی در استخوان مانند سلول‌های سرطانی ریه به‌نظر می‌رسند و عمل میکنند، نه سلول‌های سرطانی استخوان، بنابراین نیاز به درمان‌هایی دارند که برای سرطان ریه استفاده میشود. معمولاً سرطان سینه، پروستات و ریه به استخوان‌ها متاستاز میدهند.
اصطلاح «سرطان استخوان» شامل سرطان‌هایی که در جای دیگری از بدن شروع شده و به استخوان گسترش پیدا کرده‌اند، نمی‌شود. سرطان‌هایی که از اول در خود استخوان ایجاد می‌شوند، سرطان اولیه استخوان یا سارکوم استخوان نامیده می‌شوند. بعضی از رایج‌ترین انواع سرطان اولیه استخوان استئوسارکوم، سارکوم یوینگ و کندروسارکوم نام دارند. سرطان استخوان لگن با سرطان استخوان پا، قفسه سینه یا هر استخوان دیگری، الزاماً شبیه به هم یا متفاوت از هم نیستند. نوع سلول و بافتی که سرطان در آن شروع میشود، نوع سرطان استخوان را تعیین می‌کند.
درباره علائم سرطان بیضه بیشتر بدانید
استئوسارکوم
شایع‌ترین سرطان استخوان استئوسارکوم است. این نوع سرطان، استخوان پا و بازوها را بیشتر درگیر می‌کند، به‌خصوص در انتهای استخوان‌های بزرگ. اگرچه استئوسارکوم میتواند در هر استخوانی شروع شود، اما معمولاً در سلول‌هایی که بافت جدید استخوان را تشکیل میدهند، ایجاد میشود. این نوع بیماری در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است. اغلب در افراد جوان بین ۱۰ تا ۳۰ سال رخ می‌دهد، اما از هر ۱۰ فرد مبتلا به استئوسارکوم، یک نفر بالای ۶۰ سال است. این نوع سرطان استخوان در افراد میانسال نادر است.
سارکوم یوینگ
تومورهای یوینگ دومین نوع شایع سرطان اولیه استخوان در کودکان، نوجوانان و جوانان و سومین نوع شایع سرطان استخوان در حالت کلی است. این تومورها در بزرگسالان بالای ۳۰ سال نادر هستند و اغلب در افراد سفیدپوست دیده می‌شوند. سارکوم یوینگ شامل بسیاری از تومورهای مختلف است که کیفیت‌های مشابهی دارند. تومورهای سارکوم یوینگ می‌توانند در استخوان‌ها و در بافت‌های نرم اطرافشان ایجاد شوند.
بیشتر تومورهای یوینگ در استخوان‌ها ایجاد می‌شوند، اما می‌توانند در سایر بافت‌ها و اندام‌ها هم شروع شوند. شایع‌ترین محل برای این سرطان، استخوان لگن، استخوان‌های دیواره قفسه سینه مثل دنده‌ها یا تیغه‌های شانه، استخوان‌های ستون فقرات و استخوان‌های بلند پاها هستند.
کندروسارکوم
این سرطان در افراد کمتر از ۲۰ سال نادر است و خطر کندروسارکوم با افزایش سن افزایش پیدا می‌کند. کندروسارکوم در اشکال اولیه سلول‌های غضروفی شروع میشود. غضروف یک بافت نرم است که امکان حرکت بین استخوان‌ها و مفاصل را فراهم می‌کند. کندروسارکوم میتواند در هر جایی که غضروف وجود دارد، شروع شود. بیشتر در استخوان‌هایی مثل استخوان لگن، پاها یا بازوها ایجاد میشود و در بعضی مواقع از نای، حنجره، دیواره قفسه سینه، تیغه‌های شانه، دنده‌ها یا جمجمه شروع میشود.
این سرطان معمولاً در استخوان‌های بازو، ساق پا یا لگن ایجاد میشود. برخلاف استئوسارکوم و سارکوم یوینگ، کندروسارکوم در بزرگسالان بیشتر از افراد جوان رخ می‌دهد.
تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی) مثل انکوندروما و استئوکندروما در غضروف شایع‌تر از کندروسارکوم هستند. این تومورهای خوش‌خیم به‌ندرت به سرطان تبدیل می‌شوند، اما احتمال ابتلا به سرطان در افرادی که تعداد زیادی از این تومورها را دارند، کمی بیشتر است، اما این اتفاق چندان شایع نیست. به کندروسارکوم‌ها درجه‌ای از ۱ (I) تا ۳ (III) داده میشود که نشان‌دهنده سرعت رشد آن‌ها است. هرچه درجه کمتر باشد، رشد سرطان کندتر است و احتمال گسترش آن کمتر میشود. اکثر کندروسارکوم‌ها درجه یک یا درجه دو هستند.
کوردوما
این نوع غیرمعمول تومور استخوانی در استخوان‌های ستون فقرات، اغلب در پایین ستون فقرات (ساکروم) یا پایه جمجمه رخ می‌دهد. این بیماری اغلب در بزرگسالان بالای ۳۰ سال ایجاد میشود. شیوع این سرطان در مردان دو برابر زنان است و به‌ندرت ممکن است در کودکان هم ایجاد شود. کوردوما به کندی رشد می‌کند و اغلب به سایر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابد. این تومورها اگر به‌طور کامل برداشته نشوند، اغلب مجدداً در همان ناحیه برمی‌گردند. اگر گسترش پیدا کنند، اغلب به غدد لنفاوی، ریه‌ها یا کبد می‌روند.
سایر سرطان‌هایی که در استخوان‌ها ایجاد می‌شوند
بعضی دیگر از سرطان‌ها در استخوان‌ها ایجاد می‌شوند، اما در خود سلول‌های استخوانی شروع نمی‌شوند. این سرطان‌ها در اشکال اولیه سلول‌های خونی یا سلول‌های ایمنی در مغز استخوان (بخش داخلی نرم بعضی از استخوان‌ها) شروع می‌شوند. این سرطان‌ها به‌عنوان سرطان‌های اولیه استخوان در نظر گرفته نمی‌شوند، اما استخوان‌ها را هم درگیر میکنند.
مولتیپل میلوما
اگرچه در مولتیپل میلوما، بسیاری از تومورها در استخوان‌ها ایجاد می‌شوند، اما این تومورها سرطان اولیه استخوان نیستند چون در سلول‌های پلاسما (نوعی سلول ایمنی) در مغز استخوان شروع می‌شوند. گاهی اوقات میلوما میتواند به‌عنوان یک تومور منفرد (به نام پلاساسیتوما) در استخوان یافت شود، اما اغلب به استخوان‌های دیگر گسترش پیدا می‌کند.
سرطان خون
سرطان خون در سلول‌های خون‌ساز مغز استخوان شروع میشود، نه در خود استخوان. انواع مختلفی از سرطان خون وجود دارد. بیشتر این‌ها سرطان‌های اشکال اولیه گلبول‌های سفید هستند اما می‌توانند در انواع دیگر گلبول‌های خون هم شروع شوند.
لنفوم غیر هوچکین
لنفوم غیر هوچکین در اشکال اولیه گلبول‌های سفید خون که لنفوسیت نام دارند، شروع میشود. اغلب این سرطان‌ها در غدد لنفاوی یا در سایر قسمت‌های بدن که حاوی بافت لنفاوی هستند، ایجاد می‌شوند. اما در موارد نادر، لنفوم میتواند ابتدا در استخوان‌ها ظاهر شود. در این‌صورت لنفوم اولیه استخوان غیر هوچکین (PLB) شناخته میشود و میتواند یک یا چند استخوان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
عامل اصلی سرطان استخوان
متخصصان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی عامل اصلی سرطان استخوان است، اما معتقدند بین ایجاد این بیماری و عوامل مختلف، ارتباط وجود دارد. مهمترین عامل، قرارگرفتن در معرض اشعه برای پرتودرمانی یا داروهای شیمی‌درمانی است که برای درمان سایر سرطان‌ها اتفاق می‌افتد. به‌ندرت بعضی از سرطان‌های استخوان به دلیل بیماری‌های ژنتیکی رخ میدهند و ارثی هستند. عوامل خاصی وجود دارند که ممکن است در ایجاد تومورهای غیرطبیعی در استخوان نقش داشته باشند یا شانس ایجاد آن‌ها را افزایش دهند.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
رشد غیرطبیعی سلولی
سلول‌های سالم به‌طور مداوم تقسیم شده و جایگزین سلول‌های پیرتر می‌شوند. آن‌ها پس از تکمیل این فرآیند می‌میرند، اما سلول‌های غیرطبیعی به زندگی خود ادامه میدهند. این سلول‌های غیرطبیعی شروع به تشکیل توده‌های بافتی میکنند که به تومور تبدیل می‌شوند.
پرتودرمانی
پرتودرمانی سلول‌های سرطانی خطرناک را از بین می‌برد و میتواند برای درمان سرطان استخوان استفاده شود. با این حال، استئوسارکوم ممکن است در بعضی از افراد که تحت درمان سرطان‌های دیگری با پرتودرمانی قرار می‌گیرند، ایجاد شود. استفاده از دوزهای بالای تابش میتواند عامل این اتفاق باشد.
عوامل ژنتیکی
بیماری‌هایی که از طریق ژن‌ها منتقل می‌شوند، مثل سندرم Li-Fraumeni و سرطان چشم به نام رتینوبلاستوما، می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان استخوان را افزایش دهند.
علائم سرطان استخوان
بعضی از افراد مبتلا به سرطان استخوان هیچ علامتی جز احساس یک توده بدون درد ندارند، اما برای دیگران علائم این بیماری میتواند مختلف و طاقت‌فرسا باشد. گاهی شباهت علائم سرطان استخوان پا با شرایط دیگری مثل آرتریت یا بیماری لایم، ممکن است تشخیص را به تاخیر بیندازد. شایع‌ترین علائم این سرطان عبارتند از: دردی که معمولاً در شب بدتر میشود، تورم بی‌دلیل، مشکل در حرکت کردن، توده سخت قابل‌لمس در استخوان‌های بلند، خستگی مفرط، کاهش وزن سریع و بی‌دلیل، تب و تعریق شبانه. علائم سرطان استخوان قفسه سينه با علائم سرطان استخوان ران، پا و… تفاوتی ندارند. این علائم مشترک هستند و در استخوان‌هایی که درگیر می‌شوند، بروز میکنند.
تشخیص سرطان اولیه استخوان
پزشکان سرطان اولیه استخوان را در چهار مرحله طبقه‌بندی میکنند. این مراحل مختلف توضیح میدهند که سرطان کجاست، چه کاری انجام می‌دهد و تا چه حد بر سایر قسمت‌های بدن تأثیر گذاشته است. در مرحله ۱، سلول‌های بدخیم پخش نشده و هنوز همان‌جایی‌ست که برای اولین بار تشکیل شده است. در مرحله ۲، سرطان گسترش نیافته است، اما ممکن است تهاجمی شود و برای بافت‌های دیگر تهدیدکننده باشد. در مرحله ۳، بیماری به یک یا چند ناحیه از استخوان گسترش پیدا کرده و تهاجمی است. در مرحله ۴، سرطان استخوان به بافت‌های اطراف استخوان و سایر اندام‌ها، مثل ریه‌ها یا مغز گسترش پیدا کرده است.
درباره بیماری سرطان ریه میتوانید این مطلب را نیز مطالعه کنید.
پزشک متخصص از روش‌های مختلفی برای تشخیص مرحله این بیماری استفاده می‌کند. ممکن است به‌صورت اتفاقی با گرفتن یک عکس رادیوگرافی، سرطان استخوان پا در مراحل اولیه مشخص شود یا ممکن است به آزمایشات بیشتری برای تشخیص نیاز باشد.
روش‌های تشخیص سرطان شامل بیوپسی، عکس، آزمایش خون و اسکن استخوان است. بیوپسی یا نمونه‌برداری، نمونه کوچکی از بافت را برای تشخیص سرطان تجزیه و تحلیل می‌کند. آزمایش تصویربرداری شامل اشعه ایکس، ام‌آر‌آی و سی‌تی اسکن است و برای دریافت نماهای عمیق از ساختار استخوان‌ها انجام میشود. اسکن استخوان، که وضعیت استخوان‌ها را بررسی می‌کند هم یک آزمایش تصویربرداری است که برای کمک به تشخیص مشکلات استخوان‌ها استفاده میشود. در این روش مقدار بسیار کمی از یک داروی رادیواکتیو قبل از تصویربرداری استفاده میشود.
روش‌های درمان سرطان استخوان
اگر یک تومور خوش‌خیم دارید، پزشک شما آن را با دارو درمان می‌کند یا ممکن است فقط تغییرات آن را زیر نظر بگیرد. پزشکان ممکن است تومورهای خوش‌خیم را که احتمال گسترش یا تبدیل شدن به سرطان دارند، خارج کنند. در بعضی موارد، تومورها حتی پس از درمان مجدداً عود میکنند.
تومورهای سرطانی نیاز به درمان و مراقبت قوی‌تری دارند. درمان سرطان استخوان به چندین چیز بستگی دارد، از جمله میزان گسترش آن که متخصصان از آن برای تعیین مرحله سرطان استفاده میکنند. بعضی از انواع سرطان‌های استخوان عمدتاً در کودکان رخ میدهند، درحالی‌که بعضی دیگر بیشتر بزرگسالان را تحت‌تأثیر قرار میدهند. برداشتن توده با روش جراحی رایج‌ترین درمان سرطان استخوان است، اما ممکن است از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هم استفاده شود. انتخاب روش درمان، بستگی به نوع سرطان استخوان و عوامل مختلف دیگری مثل مرحله سرطان، سن بیمار، سلامت کلی فرد مبتلا یا اندازه و محل تومور دارد.
پیشگیری از سرطان استخوان
از آن‌جایی که متخصصان واقعاً نمی‌دانند چه چیزی باعث سرطان استخوان میشود، در حـال حاضر هیچ راه شناخته شده‌ای برای پیشگیری از آن وجود ندارد. تشخیص زودهنگام بهترین شانس را برای درمان موفقیتآمیز ارائه می‌دهد. اگر هر کدام از علائم این بیماری را در خود یا اطرافیان‌تان مشاهده کردید، در اولین فرصت با دکتر ارتوپد آنلاین مشورت کنید و تحت درمان قرار بگیرید.
نتیجه‌گیری
سرطان استخوان زمانی رخ می‌دهد که تومور یا توده غیرطبیعی در استخوان تشکیل شود. تومور ممکن است بدخیم باشد، به این معنی که به شدت در حـال رشد است و به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا می‌کند. سرطان‌هایی که از جای دیگر به استخوان‌ها گسترش پیدا کرده‌اند سرطان ثانویه استخوان نامیده می‌شوند. سرطان استخوان از سلول‌های خود استخوان شروع میشود. نوع سرطان استخوان به مکانی که سرطان در آن ایجاد شده بستگی ندارد. این یعنی سرطان استخوان لگن، ران، قفسه سینه و… همگی زیرمجموعه سرطان استخوان قرار می‌گیرند و نوع آن‌ها با توجه به نوع سلول‌های سرطانی مشخص میشود، نه مکان آن.
درمان سرطان استخوان شامل شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و جراحی است. بهبودی این بیماری به نوع و مرحله آن بستگی دارد. به‌طور کلی، بیش از ۷۵ درصد از افرادی که سرطان استخوان دارند، حداقل ۵ سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. زمانی که بیماری به‌موقع تشخیص داده شود، احتمال درمان آن بالاتر میرود.
منابع
