سردرد خوشه ای یا سردرد کلاستر یکی از دردناک‌ترین انواع سردرد است و در میان مردان شیوع بیشتری دارد. اگر خواب باشید، این سردرد معمولا شما را نیمه‌شب از خواب بیدار می‌کند. وقتی دچار سر درد خوشه ای شوید، درد شدیدی را در یک طرف سر خود و اطراف چشمتان احساس می‌کنید.

سردرد خوشه‌ای بیماری خطرناکی نیست؛ اما آزاردهنده است. این مطلب را به این دلیل نوشته‌ایم، تا اگر شما از این سردرد رنج می‌کشید، دربارۀ بیماری‌تان اطلاعات بیشتری به دست آورید و راه‌های درمانش را بشناسید. همچنین می‌توانید برای درمان سردرد خود با پزشک عمومی آنلاین در شرکت حال مشورت کنید. درباره بهترین قرص سردرد نیزمی‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.

سردرد خوشه ای یا کلاستر چیست؟

سردرد خوشه ای یک اختلال عصبی است. وقتی دچار سردرد خوشه ای شوید، درد شدیدی را در یک طرف سر و اطراف چشمتان تجربه می‌کنید. همچنین ممکن است دچرا آبریزش و احتقان بینی شوید و در اطراف چشمتان تورمی را مشاهده کنید.

علائم سردرد خوشه‌ای بین 15 دقیقه تا 3 ساعت طول می‌کشد. حملات سردرد خوشه‌ای به صورت دوره‌ای تکرار می‌شوند. به دوره‌هایی که حملات مکرر سردرد رخ می‌دهد، دوره‌های خوشه‌ای می‌گویند که ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشند.

در مقابل دوره‌های بهبودی نیز وجود دارند که در آن‌ها سردرد متوقف می‌شود. در این دوره‌ها ممکن است برای هفته‌ها یا ماه‌ها دردی را تجربه نکنید.

ویژگی های سردرد خوشه ای

سردرد خوشه ای بدون هیچ هشداری شروع می‌شود. درد بسیار شدید است، و با اینکه عموما مدت زمان آن زیاد نیست، می‌تواند حتی تا هشت بار در روز تکرار شود. ویژگی‌های سردرد خوشه‌ای به شرح زیر قابل طبقه‌بندی است:

• مدت زمان کوتاه: زمان سردرد خوشه‌ای معمولا بلند نیست. گاهی مدت این سردرد 15 دقیقه است.
• سرعت بالا: این سردرد به صورت ناگهانی بروز می‌کند و یک طرف سر و اطراف چشم را به سرعت درگیر می‌کند.
• غیرقابل پیش‌بینی: سردرد بدون هشدار قبلی رخ می‌دهد؛ البته در دوره‌های حملات سردرد، انتظار حملۀ مکرر و بازگشت سردرد همیشه وجود دارد.
• تکرار زیاد: در دورۀ حملات سردرد کلاستر، تکرار سردرد بسیار زیاد است و حتی می‌تواند به 8 بار در روز برسد.
• حملۀ درد در خواب: حملات سردرد معمولا در نیمه‌شب‌ها پس از به خواب رفتن اتفاق می‌افتد.
• شدت زیاد: سردرد خوشه‌ای از دردناک‌ترین انواع سر درد است.

 علائم و نشانه های سردرد خوشه ای

علائم سردرد خوشه‌ای به شرح زیر است:

• درد یک‌طرفه سر، درد پیرامون چشم
• بی‌قراری و آشفتگی، زیرا درد بسیار شدید است. حتی ممکن است که فرد از شدت درد سر خود را به دیوار بکوبد!
• آبریزش چشم، قرمزی چشم
• آبریزش یا احتقان بینی
• عرق کردن پیشانی یا صورت
• افتادگی و تورم پلک‌ها
• کوچک شدن مردمک در چشمی که درد می‌کند
• حساسیت به نور

مواردی که سردرد خوشه ای را تحریک میکند

علت دقیق سردردهای خوشه‌ای مشخص نیست. اما این سردردها با فعالیت هیپوتالاموس در مغز مرتبط است. عوامل محرک سردردهای خوشه‌ای را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

• هيستامين و نيتروگليسيرين: ار محرک‌های سردرد خوشه ای مصرف داروهایی مثل نیتروگلیسیرین و هیستامین است.
• استعمال دخانیات: به نظر می‌رسد افرادی که سیگار می‌کشند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سردرد کلاستر هستند.
• بوهای تند: استثمام بوهای تند مثل بوی عطر و رنگ و بنزین می‌تواند باعث حملۀ سردردهای خوشه‌ای شود.
• الکل: حملات سردرد خوشه ای می‌تواند بر اثر نوشیدن الکل رخ دهد.
• داشتن سابقه خانوادگی: ژنتیک نیز در این زمینه نقش دارد؛ کسانی که اعضای دیگری از خانواده‌شان به این نوع سردرد مبتلا هستند، احتمال بیشتری دارد که دچار سردردهای خوشه ای شوند.

برخلاف میگرن و سردرد تنشی، سردرد خوشه ای معمولا با محرک‌هایی مانند غذا و تغییرات هورمونی یا استرس مرتبط نیست.

انواع درمان سردرد خوشه ای ( سردرد کلاستر)

همان‌طور که گفتیم سردرد خوشه‌ای تهدیدکنندۀ زندگی نیست، اما به دلیل شدت درد می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. به همین دلیل لازم است که برای درمان آن اقدام شود. درباره درمان میگرن نیز می‌توانید این مطلب را مطالعه نمایید.

مسکن‌های بدون نسخه برای درمان سر درد خوشه‌ای مؤثر نیستند؛ اثرگذاری آن‌ها کند است و در تسکین دردهای شدید سردرد خوشه ای مؤثر نیست.

روش‌های درمان برای تسکین سردردهای خوشه‌ای عبارتند از:

درمان دارویی سردرد خوشه ای

درمان دارویی سردرد خوشه‌ای شامل موارد زیر است:

• سوماتریپتان: این دارو یک آگونیست انتخابی گیرنده سروتونین است و باعث انقباض رگ‌های خونی مغز و در نتیجه تسکین درد می شود. است؛ این دارو را می‌توان تا دو بار در روز تزریق کرد. همچنین اسپری بینی سوماتریپتان قابل استفاده است.
• اکتروتاید: اکتروتاید یا ساندوستاتین یک داروی تزریقی است که در برخی بیماران باعث تسکین سردرد خوشه ای می‌شود.
• بی‌حسی موضعی (لیدوکایین): استفاده از لیدوکائین در تسکین سردرد خوشه‌ای در بعضی افراد مؤثر است.
• ورپامیل: این دارو نیز رگ‌های خونی را شل می‌کند. این دارو در اصل برای کاهش فشار خون مصرف می‌شود.
• پردنیزون: از داروهای کورتیکوستروئید یا استروئیدی است که یکی از موارد مصرفش تسکین سردردهای خوشه ای است.
• اکسیژن تراپی: تنفس اکسیژن خالص با ماسک، به مدت 15 تا 20 دقیقه، نیز در تسکین سردرد خوشه‌ای موثر است.

این روش‌ها معمولا سردرد را بین 15 تا 30 دقیقه تسکین می‌دهد.

جراحی

وقتی دارو درمانی در تسکین سردردهای خوشه ای یک فرد مؤثر نیست، ممکن است پزشک تشخیص دهد که جراحی روش مؤثری برای درمان است. این جراحی‌ شامل بستن عصبی است که در ایجاد این سردرد مؤثر است. در روش‌های جدید از رادیو سرجری یا جراحی با فرکانس رادیویی نیز استفاده می‌شود. در این نوع جراحی برشی انجام نمی‌شود و یک روش کمتر تهاجمی برای درمان سردرد‌های خوشه‌ای مقاوم است.

درمان سر درد خوشه ای از طریق تغیر سبک زندگی

شما با سبک زندگی سالم می‌توانید از حملات سردردهای خوشه ای بکاهید. از جمله کارهایی که می‌توانید بکنید، موارد زیر است:

• داشتن برنامه خواب مرتب: تحقیقات نشان می‌دهد که برنامۀ خواب منظم و ثابت می‌تواند باعث کاهش حملات سردرد شود.
• عدم استفاده از الکل و دخانیات: پرهیز از دخانیات و محدود کردن مصرف الکل می‌تواند به شما کمک کند که سردردهای خوشه‌ای کمتری را تجربه کنید.
• ورزش روزانه: ورزش کردن باعث بهبود گردش خون در مغز شما می‌شود، استرس را کاهش می‌دهد و به خواب بهتر کمک می‌کند؛ در نتیجه به کاهش سردردهای خوشه‌ای کمک می‌کند.

پزشک مناسب برای درمان سر درد خوشه ای

اگر به سردرد خوشه‌ای مبتلا هستید، لازم است که برای بهبود کیفیت زندگی‌تان به پزشک مراجعه کنید و درمان شوید. پیشنهاد می‌کنیم با پزشک عمومی آنلاین در شرکت «حال» مشاوره کنید که به اشکال تلفنی، چت متنی، صوتی و یا تصویری امکانپذیر است.

 

سوالات متداول

ایا سردرد خوشه ای خطرناک است

خیر این سردرد خطری برای شما ندارد. اما به دلیل شدت سردرد بر کیفیت زندگی شما اثرگذار است.

برای سردرد خوشه ای چه باید کرد

برای درمان سردرد خوشه‌ای باید سبک زندگی را تغییر داد؛ برنامۀ منظم خواب، پرهیز از دخانیات و الکل و ورزش روزانه از جمله این تغییرات هستند. همچنین می‌توان از پزشک برای کنترل این سردردها کمک گرفت.

چگونه سردرد خوشه ای را درمان کنیم

می‌توان از پزشک برای دارودرمان و اکسیژن تراپی کمک گرفت. اگر این روش‌ها اثرگذار نباشند، ممکن است پزشک روش جراحی را پیشنهاد کند.

خوردن چه چیزی سردرد را خوب میکند

پرهیز از دخانیات و محدود کردن الکل است که بیشترین تأثیر را در کاهش حملات سردردهای خوشه ای دارد.

برای درمان سردرد خوشه ای چه کنیم

برای درمان سردرد خوشه‌ای باید سبک زندگی را تغییر داد؛ برنامۀ منظم خواب، پرهیز از دخانیات و الکل و ورزش روزانه از جمله این تغییرات هستند. همچنین می‌توان از پزشک برای کنترل این سردردها کمک گرفت. پزشک از دارودرمانی، اکسیژن تراپی و در نهایت از جراحی برای درمان استفاده می‌کند.

 

“مراقبت از سلامت فردی یک امر مهم انسانیست، زیرا بر فرصت‌های ما برای پیگیری اهداف زندگی تأثیر مستقیم دارد؛ درد و رنج را کاهش داده و شرایط مورد نیاز برای برنامه ریزی درباره آینده را فراهم می‌کند. «حال» با شعار حال خوب برای همه شکل گرفت تا خدمات پزشکی به شکلی کامل و جامع در اختیار همه افراد قرار بگیرد”

 

منابع

https://www.mayoclinic.org

https://en.wikipedia.org

https://www.nhs.uk