میگرن چیست و علائم و درمان آن کدامند؟

میگرن یک بیماری با علائم پیچیده و متنوعی است. برای پاسخ گفتن به سوال میگرن چیست باید بگوییم که بسیاری از افراد آن را با سردردهای شدید می‎‌شناسند، اما در بسیاری مواقع با نشانه‌‎های دیگری مثل اختلال در بینایی، حساسیت به نور، صدا و بو، حالت تهوع و استفراغ همراه است. علائم میگرن که حمله نامیده می‌‎شود، می‌‎توانند بسیار آزاردهنده باشد و شما را مجبور کند که چندین ساعت در اتاقی ساکت و تاریک دراز بکشید تا کمی بهتر شوید. نشانه‌‎ها و علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند و در همه به صورت یکسان و هماهنگ بروز نمی‌‎کنند. یک حمله میگرن می‌‎تواند از ۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشد و زندگی شغلی، خانوادگی و عاطفی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. شما می‌توانید راجع به انواع سردرد و نشانه های آن بیشتر بخوانید.

تقریبا یک چهارم مبتلایان به آن، میگرن اورا (کلاسیک) را تجربه می‌‎کنند که با علائمی مثل دیدن جرقه، نقاط و  خطوط نورانی و… از چند ساعت قبل از شروع حمله همراه است. احتمال بروز میگرن در میان افرادی با سابقه ژنتیکی و بیماران مبتلا به صرع، افسردگی، آسم یا اختلالات عصبی بیشتر از دیگران است. برای آشنایی بیشتر با افسردگی، مقاله افسردگی چیست  را از وب‎سایت حال مطالعه کنید. تشخیص انواع مختلف سردرد گاهی بسیار دشوار است. افراد مبتلا به میگرن ممکن است در طول زندگی خود سردردهای غیر میگرنی را هم تجربه کنند. به همین دلیل به آن‎ها توصیه می‌‎شود که حملات سردرد خود را با جزئیات یادداشت کنند. این نکات می‌‎تواند در درمان این بیماری بسیار موثر باشد. بالاترین میزان این حملات در سنین بین ۲۰ تا ۶۰ سال روی می‌‎دهد و سالمندان کمتر به آن دچار می‌‎شوند.

بیشتر بخوانید : قیمت تست کرونا

سردرد میگرنی

برای اینکه بدانید میگرن چیست باید نشانه‌های آن را بشناسید. در گذشته پزشکان معتقد بودند که نوسانات جریان خون در مغز باعث میگرن می‌‎شود. اما امروزه محققان باور دارند که تغییر در جریان خون و رگ‎های خونی می‌‎توانند تنها یکی از عوامل ایجاد این نوع سردرد باشند. تحقیقات جدید در مورد این بیماری بیشتر به سمت منبع مشکل پیش رفته‎اند تا بتوانند درک بهتری از آن به دست آورند. امروزه محققان دریافته‌‎اند که ترکیبات شیمیایی و هورمون‌‎ها مانند سروتونین و استروژن، اغلب در حساسیت به درد بیماران نقش دارد. در واقع می‌‎توان گفت که با تغییر در سطح این هورمون‌‎ها، برخی از افراد دچار سردرد میگرنی می‎‌شوند.

سروتونین می‌‎تواند هر دو جنس یعنی زنان و مردان را تحت تاثیر قرار ‎دهد، در حالی که استروژن مختص زنان است. سطح استروژن به طور طبیعی در طول چرخه ماهیانه زنان متغیر است و پس از دوران یائسگی کاهش می‌‎یابد. میگرن در زنان، اغلب با نوسانات این هورمون در ارتباط است و ممکن است به این سوال که «چرا زنان بیش از مردان دچار میگرن می‌‎شوند»، پاسخ دهند. انقباضات رگ‌های خونی در اثر تغییرات هورمونی، باعث ایجاد دردهای ضربان‌‎دار می‌‎شود و کاهش سطح استروژن می‌‎تواند به حساسیت بیشتر اعصاب صورت و پوست سر در برابر درد منجر شود. البته فقط مشکلات هورمونی در این بیماری نقش ندارند. عوامل مختلفی مانند استرس، مواد غذایی خاص، شرایط محیطی مثل وجود چراغ‌‎های چشمک‌‎زن، صداهای بلند، الکل و… هم در بروز این حملات و یا تشدید آن موثرند. برای اطلاع از نقش استرس در سلامتی، می‎‌توانید به مقاله عوارض استرس  در وب‎سایت حال مراجعه کنید. همینطور راجع به راهکارهای کاهش استرس بیشتر بخوانید.

علائم میگرن چیست

بارزترین نشانه آن دردهای یک طرفه تپشی یا ضربان‌دار است که با انجام فعالیت‌‎هایی مثل بالار فتن از پله بدتر می‌‎شود. اما علائم میگرن چیست ؟ از مهم‌‎ترین علائم میگرن می‎‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حالت تهوع و استفراغ که در برخی افراد با اسهال هم همراه است.
• عدم توازن درد در همه نقاط سر و احساس درد شدیدتر در یک طرف آن، از بارزترین علائم آن است.
• حساسیت به نور و صدا و برخی بوها
• بی‎حسی یا سوزن سوزن شدن دست، صورت و پاها که باعث تشدید اضطراب در فرد هم می‌‎شود.(راجع به گزگز دست و پا بیشتر بخوانید.)
• اختلال بینایی که با تاربینی در هنگام بروز درد شدید رخ می‎‌دهد.

بیشتر بدانید: تاثیر استرس بر پریود 

میگرن چشمی

میگرنی که در سیستم بینایی اختلال ایجاد کند، میگرن چشمی نامیده می‌‎شود. این نوع سردرد که به نوع کلاسیک هم معروف است، همراه با مشاهده هاله، خطوط لرزان یا جرقه است و یا باعث ایجاد نقاط کور در دید شما می‌‎شود. حدود یک مورد از هر چهار یا پنج مورد میگرن، با ایجاد هاله در بینایی همراه است. با این که این علائم موقتی هستند و بیماری جدی تلقی نمی‎‌شوند، اما در صورتی که شدید و طولانی شود، ممکن است خواندن، نوشتن، رانندگی و… را برای فرد، دشوار یا غیر ممکن کند. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست اما ژنتیک و اسپاسم عروق خونی چشم عوامل شناخته شده برای آن هستند. نوع نادری از این بیماری هم وجود دارد که باعث نابینایی موقت در یک چشم می‎‌شود. این بیماری میگرن شبکیه نام دارد که نباید با نوع چشمی آن اشتباه گرفته شود.

قرص میگرن

شاید از خودتان بپرسید بهترین دارو برای میگرن چیست ؟ حمله‌‎های میگرنی معمولا با دارو قابل کنترل هستند و می‌‎توان تا حدودی، شدت علائم را به وسیله مصرف دارو کاهش داد. البته باید توجه کرد که مصرف بیش از حد قرص هم می‌‎تواند باعث سردردهای برگشتی در اثر مصرف بیش از حد دارو شود. بنابراین بهتر است داروها با تجویز پزشک و مطابق دوز تجویزی مصرف شوند تا بهترین اثربخشی را داشته باشند. بعضی از مهم‌‎ترین قرص‌‎ها برای درمان آن عبارتند از:

مسکن‌‎‌ها

برخی از این مسکن‌‎ها بدون نسخه در دسترس هستند، اما بهتر است در مورد مصرف آن‎ها با پزشک مشورت کنید. اثرگذارترین مسکن‌‎ها در درمان میگرن عبارتند از:

• آسپرین
• استامینوفن
• دیکلوفناک
• ایبوپروفن
• کتورولاک
• ناپروکسن

      درباره قرص ناپروکسن و موارد مصرف آن ، مقاله مرتبط با آن را حتما بخوانید.

بسیاری از داروهای OTC که به طور خاص به عنوان قرص میگرن شناخته می‎‌شوند، یک یا چند مورد از داروهای فوق را با مقدار کمی کافئین ترکیب می‌‎کنند تا درمان سردرد به ویژه انوع خفیف آن به وسیله آن‌‎ها، سریع‌‎تر و موثر‎تر باشد. مصرف زیاد و طولانی مدت این داروها عوارضی مثل زخم معده، آسیب کلیه، مشکلات قلبی و… را در پی دارد. راجع به خواص قهوه می‌توانید مقاله مرتبط با آن را بخوانید.

بیشتر بخوانید: علائم از کار افتادن کلیه

ارگوتامین‌‌‎ها

این داروها جزو اولین دارو‎های اختصاصی برای میگرن هستند که باعث انقباض رگ‌‎های خونی اطراف مغز می‌‌‎شوند و در مدتی کوتاه می‌‎‌توانند سردرد را تسکین دهند. این نوع داروها با نام‎‌های تجاری مختلف و به شکل‌‌‎های متنوعی مثل قرص‎، محلول، اسپری بینی، شیاف و تزریقی در دسترس هستند و بهتر است برای مصرف آن‎‌ها با پزشک مشورت کنید. مصرف این داروها در زنان باردار و شیرده یا مبتلایان به بیماری‌‌‎های قلبی مجاز نیست و مصرف بیش از حد آن‌‌‎ها ممکن است با عوارضی مثل مسمومیت یا مشکلات قلبی و نقایص مادرزادی همراه باشد.

تریپتان‌‌ها

این داروها نوع جدید‌تری از داروها هستند که با افزایش سروتونین و کاهش التهاب در مغز، رگ‌‎های خونی را منقبض می‌‎کنند. این کار به تسکین سردرد می‌‎‌‌انجامد. انواع مختلفی از این دارو به شکل‌‌‎های قرص، اسپری بینی و قرص زیر زبانی در دسترس است که برخی از مهم‌‌‎ترین آن‌‌‎ها عبارتند از:

• التپریتان
• فرواتریپتان
• ریزاتریپتان
• سوماتریپتان
• زولمی تریپتان

این داروها دارای عوارض جانبی از جمله خواب‌‌‎آلودگی، سرگیجه، حالت تهوع، احساس سوزن سوزن شدن در پا و ناراحتی در سینه و گلو هستند و مصرف آن‎‌ها در افراد دارای مشکلات قلبی یا در معرض سکته مغزی مجاز نیست. شما می‌توانید راجع به علت سرگیجه و روش‌های درمان آن بیشتر بخوانید.

در مواردی که سردرد با دارو‌های گفته شده تسکین پیدا نکند، ممکن است که پزشک به تجویز داروهای دیگری مثل مورفین، کدئین، اکسی کدون و… مجبور شود. البته این داروها اعتیاد آور هستند و تجویز آن‎ها باید با حداقل دوز ممکن باشد. برای کاهش تهوع و استفراغ ناشی از میگرن هم می‌‎توان از داروهایی مانند دیمن هیدرینات، متوکلوپرامید، پروکلرپرازین و… استفاده کرد.

بیشتر بدانید: برای عفونت کلیه چه بخوریم

میگرن عصبی چه علائمی دارد

تفاوت میگرن عصبی با میگرن چیست ؟ اضطراب یکی از عواملی است که می‌‌‎تواند باعث بروز سردرد و حملات میگرنی شود. البته باید به این نکته توجه کنید که میگرن عصبی با حمله اضطرابی تفاوت دارد. محققان دریافته‌‌‌‎اند که افراد مبتلا به میگرن تا پنج برابر بیش از دیگران به اضطراب و استرس دچار هستند. این می‌‌‎تواند یک عامل تشدید کننده به حساب آید. تشخیص این که سردرد شما ریشه عصبی دارد یا خیر همیشه آسان نیست. تنش، اضطراب  و هیجان می‌‎‌توانند به عنوان محرکی برای شروع یک حمله عمل کنند. در هنگام بروز میگرن عصبی، باید از فعالیت شدید خودداری کرده و در محیطی آرام به استراحت بپردازید تا از تشدید علائم جلوگیری شود. علائم این بیماری مشابه حمله‌‎‌های میگرنی است که ممکن است در مواردی شدید‌تر یا خفیف‌‎‌تر شود. این نشانه‌‌‎ها عبارتند از:

• سردرد ضربان‌‎دار در یک طرف سر یا صورت
• احساس سوزن سوزن شدن در یک طرف صورت یا بازو
• دیدن نقاط نورانی یا جرقه
• حساسیت شدید به نور، صدا و بو
• احساس سبکی سر یا غش کردن
• تهوع و استفراغ

درمان سردرد میگرنی در منزل

افرادی که به طور منظم دچار حملات میگرن می‌‎شوند، می‎‌توانند با توصیه پزشک از داروهایی برای پیشگیری از این حمله‌‎ها یا کاهش شدت آن‎‌ها استفاده کنند. استفاده از مکمل‎‌های ویتامین و داروهای گیاهی، داشتن خواب کافی و دوری از تنش و استرس هم می‌‎تواند به این افراد کمک کند. در صورتی که به هر دلیلی دچار یک حمله ناگهانی میگرن شدید، با کمک روش‌‎های زیر می‌‎توانید این درد را در منزل تسکین دهید:

استراحت و دوری از عوامل محرک

از نور شدید و حتی نور صفحه موبایل و مانیتور، سر و صدای زیاد، عوامل محرک عصبی و… تا حد امکان فاصله بگیرید و در محیطی آرام استراحت کنید.

استفاده از کمپرس آب سرد

قرار دادن کمپرس آب سرد بر روی سر باعث تنگ شدن عروق سر و در نتیجه کاهش سردرد میگرنی می‎‌شود.

رایحه درمانی

استفاده از بوهای آرامش‎‌بخش مثل اسطوخودوس در کاهش اضطراب و تنش و سردرد ناشی از آن نقش دارد.

ماساژ درمانی

با کمک یک روغن گیاهی می‎‌توانید نواحی سر، پیشانی و شانه‌‎ها را آرام ماساژ دهید تا تنش و درد را از خود دور کرده و ریلکس شوید.

داروهای گیاهی

داروهای گیاهی به ویژه دمنوش‎‌های گرم و آرامش‌‎بخش مثل دمنوش گل مینا یا ترکیب ضد التهاب دارچین و عسل می‌‎توانند دردهای شدید ناشی از میگرن را تسکین دهند. برای آشنایی بیشتر با خواص دارچین و عسل می‎‌توانید به مقاله خواص دارچین و عسل از وب‎سایت حال مراجعه کنید.

نوشیدن آب

در بسیاری از موارد ممکن است سردرد شما با کم‎آبی بدن تشدید شود. پس سعی کنید با نوشیدن آب با فواصل منظم، کم‎آبی بدن را برطرف کرده و از شدت سردرد خود بکاهید.

ارگوتامین سی

این دارو یکی از شناخته شده‎‌ترین داروهای خانواده ارگوتامین‌‎ها با نام کامل ارگوتامین کافئین است. از آن برای درمان یا پیشگیری از انواع سردردها از جمله میگرن استفاده می‌‎شود. گفتیم که گشاد شدن رگ‎‌های خونی می‌‎توانند باعث ایجاد سردرد شوند. ارگوتامین با تنگ کردن این عروق به درمان و تسکین سردرد کمک زیادی می‌‎کند. کافئین هم ماده‌‎ای است که سرعت جذب ارگوتامین را افزایش داده و به درمان سریع‌‎تر سردرد منجر می‌‎شود.

برای دریافت بهترین نتیجه از این دارو، توصیه می‌‎شود که با شروع اولین نشانه سردرد آن را مصرف کنید. هر چه مدت زمان بیشتری از شروع درد گذشته و علائم شدیدتر شود، تاثیرگذاری این دارو هم کاهش می‎‌یابد. البته مصرف این دارو باید با تجویز پزشک متخصص و تحت نظر او باشد، چون شما نیاز به معاینه وضعیت قلب پیش از مصرف آن دارید. مصرف ارگوتامین سی در افراد مبتلا به مشکلات قلبی توصیه نمی‌‎شود و یکی از عوارض استفاده طولانی مدت از آن، احساس درد در قفسه سینه است.

کلام آخر

میگرن یکی از انواع سردردهاست که زنان را بیش از مردان درگیر می‌‎کند. بسیاری از افراد و حتی مبتلایان به این بیماری به درستی نمی‎‌دانند که میگرن چیست و چگونه درمان می‌‎شود. آگاهی از بیماری و شناخت کافی علائمی که حتی پیش از شروع سردرد بروز می‌‎کنند، می‏‎‌تواند تا حد زیادی در کنترل و درمان بیماری نقش داشته باشد. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌‎کنند که به کمک پرسش‎نامه‎‌های آماده یا یادداشت علائم، شدت و اثرگذاری آن‎ها را بر زندگی خود ارزیابی کنید تا بتوانید درمان موثرتری داشته باشید. مشاوره با پزشک باتجربه و آگاه یک گام مهم در درمان است. چنان‎چه نیاز به مشاوره فوری پزشکی در این زمینه دارید، می‌‎توانید همین حالا از پزشکان متخصص حال کمک بگیرید. شما قادرید بدون نیاز به خروج از منزل و در تمام ساعات شبانه روز، به یک مجموعه حرفه‌‎ای از انواع تخصص‌‎های پزشکی دسترسی داشته و سوالات خود را بپرسید. سردردهای میگرنی می‎‌توانند بسیار ناتوا‌ن‌‎کننده و آسیب‎‌زا باشند. پس بهتر است با شروع علائم میگرن آن را نادیده نگرفته و هر چه زودتر با پزشکان مشِوِرَپ تماس بگیرید. تجربه شما از سردرد میگرنی یا میگرن عصبی چگونه بوده است؟

سوالات متداول