شاید عنوان پسوریازیس برای بسیاری از ما ناشناخته باشد البته به غیر از گروهی از افراد که به این بیماری پوستی مبتلا شده‌اند. اگر شما هم از این دسته هستید، احتمالا نگرانی‌هایی از این بابت دارید؛ از یک دیدگاه می‌توان این نگرانی را به جا دانست، چرا که بیماری‌های پوستی علاوه بر مشکلاتی که تمام بیماری‌ها ایجاد می‌کنند، افراد را درباره ظاهرشان نیز دچار دغدغه می‌کنند. اما اگر خودتان یا نزدیکانتان به پسوریازیس مبتلا شده‌اید، نگران نباشید این بیماری نیز مانند بسیاری از دیگر بیماری‌ها درمان خود را دارد. ما نیز در این مقاله کوشیده‌ایم تا حد ممکن اطلاعاتی را درباره این بیماری در اختیارتان بگذاریم و به پرسش‌هایتان پاسخ دهیم.
همچنین میتوانید سوالات خود را در زمینه پوست و مو با دکتر آنلاین پوست سامانه حال درمیا ن بگذارید.
بیماری صدف یا پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یا بیماری صدف، یک بیماری خودایمنی است که پوست را درگیر می‌کند. در واقع این بیماری پوستی به دنبال اختلال در سیستم ایمنی بدن بروز پیدا می‌کند. به این معنی که بدن علیه خود وارد معرکه می‌شود و عوارضی را به وجود می‌آورد. یکی از اصلی‌ترین و شاید آزاردهنده‌ترین ویژگی‌های پسوریازیس مزمن بودن آن است. به دیگر سخن این بیماری زمانی بهبود نسبی می‌یابد و ممکن است پس از مدتی بازگردد.
اما این بیماری از کجا می‌آید؟ حتما می‌دانید که بیشتر سلول‌های بدن انسان دائم در حـال به وجود آمدن و از بین رفتن هستند؛ سلول‌های پوستی نیز از این قاعده مستثنا نیستند. اما در مبتلایان به پسوریازیس، سرعت رشد و تولید سلول‌های جدید پوستی بالاتر از نابودی سلول‌های مرده است. بنابراین سلول‌های تولیدشده اضافی شکل پوست پوست‌شده به خود می‌گیرند که چندان خوشایند نیست و فرد مبتلا را به سوی درمان سوق می‌دهد.
پسوریازیس انواع مختلفی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به پسوریازیس پلاکی، ناخن، قطره‌ای، معکوس، پوست سر، پوسته‌ای، اریترودرمیک و مفصلی اشاره کرد. در ادامه برخی از انواع این بیماری را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم.
برای درمان سوختگی مطلب مشخص شده را مطالعه کنید
علائم بیماری پوستی صدف
خشکی یا ترک پوست، خارش و سوزش در پوست از شایع‌ترین علائم بیماری صدف است
اما علائم این بیماری پوستی دقیقا چیست؟ در واقع از کجا بفهمیم که دچار بیماری پوستی صدف شده‌ایم یا مشکل دیگری داریم. از این رو علائم این بیماری را باید به دقت زیر نظر داشته باشید. زیرا تشخیص بیماری و شناخت علائم، اولین گام در مسیر درمان و بهبودی است. علائم پسوریازیس ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد؛ اما در مجموع، تعدادی علامت مشترک وجود دارد که مایوکلینیک آن‌ها را به این ترتیب، بیان کرده است:
- لکه‌های قرمز روی پوست پوشیده شده از پوسته‌های ضخیم و نقره‌ای (یا به اصطلاح فلسی شدن پوست)
- لکه‌های کوچک پوسته پوسته شدن (این علامت بیشتر در کودکان دیده می‌شود)
- خشکی و ترک‌خوردگی پوست که در مواردی ممکن است منجر به خونریزی شود
- خارش، سوزش و درد در پوست
- ضخیم، برآمده یا فرورفته شدن ناخن‌ها
- متورم و سخت شدن مفاصل
لکه‌های بیماری صدف، ممکن است به چند نقطه اندک پوسته پوسته‌شده محدود شود یا به لکه‌های بسیار بزرگی برسد که مناطق وسیعی از پوست را پوشش می‌دهد. کمر، آرنج، زانوها، پاها، کف پاها، پوست سر، صورت و کف دست، اصلی‌ترین اعضایی از بدن هستند که دچار عوارض اینچنینی می‌شوند.
اکثر انواع پسوریازیس دوره‌های چند هفته‌ای یا چند ماهی را طی می‌کنند، سپس از شدت آن‌ها کاسته می‌شود، حتی گاهی اوقات برخی از آن‌ها به طور کامل درمان می‌شوند.
آنچه در بالا آمد، بخشی از مهم‌ترین و شایع‌ترین علائم بیماری پوستی صدف است. اگر تعداد قابل‌توجهی از این عوارض را در خود مشاهده می‌کنید، در مراجعه به پزشک متخصص تعلل نکنید.
درباره پسوریازیس ناخن بیشتر بدانید
دلایل بروز بیماری پسوریازیس
علت بروز پسوریازیس به طور دقیق مشخص نیست. با این حال، به لطف دهه‌ها تحقیق و پژوهش، دو عامل اصلی برای به وجود آمدن این بیماری ذکر شده است: ژنتیک و سیستم ایمنی.
سیستم ایمنی
همان طور که اشاره شد، پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است. خود ایمنی به معنای حمله به خود بدن است. در مورد پسوریازیس، گلبول‌های سفید خون معروف به سلول‌های T به اشتباه، سلول‌های پوست را مورد حمله قرار می‌دهند.
در یک بدن معمولی، گلبول‌های سفید برای حمله کردن و از بین بردن باکتری‌های مهاجم و مبارزه با عفونت‌ها مستقر می‌شوند. این حمله اشتباه باعث می‌شود روند تولید سلول‌های پوستی بیش از حد به مصرف برسد. تولید سلول‌های پوستی با سرعت بالا باعث رشد سریع سلول‌های جدید پوست می‌شود. این سلول‌های جدید و اضافی، به سطح پوست رانده و در آنجا جمع می‌شوند.
این فرایند باعث به وجود آمدن پلاک‌هایی می‌شود که بیشتر با پسوریازیس مرتبط هستند. حملات به سلول‌های پوست همچنین باعث پدید آمدن مناطق قرمز و ملتهب روی پوست می‌شود.
برای تقویت سیستم ایمنی بدن این مطلب را بخوانید.
ژنتیک
برخی از افراد ژن‌هایی را به ارث می‌برند که احتمال ابتلا به پسوریازیس را در آن‌ها افزایش می‌دهد. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده‌تان به بیماری پوستی مبتلا باشد، خطر ابتلا به پسوریازیس در شما بیشتر می‌شود. با این حال، درصد افراد مبتلا به پسوریازیس که دلیل بیماری‌شان ژنتیک است، چندان زیاد نیست. طبق اعلام بنیاد ملی پسوریازیس ارمیکا، تقریبا ۲ تا ۳ درصد از افراد به واسطه ژن خود به این بیماری دچار شده‌اند.
درمان پسوریازیس
این بیماری را از طریق مصرف داروهای موضعی، سیستماتیک و بیولوژیک می‌توان درمان کرد
بیماری صدف درمان قطعی ندارد. تمام درمان‌هایی که در حـال حاضر برای این بیماری درنظر گرفته شده، کاهش التهاب‌ها، پوسته‌ها، کم شدن رشد سلول‌های پوستی و از بین بردن پلاک‌ها را هدف قرار می‌دهند. درمآن‌های این بیماری، به سه دسته تقسیم می‌شوند:
درمآن‌های موضعی
کرم‌ها و پمادهایی که به طور مستقیم روی پوست قرار می‌گیرند، می‌توانند درمان موثری برای پسوریازوس خفیف تا متوسط باشند.
درمان های موضعی پسوریازیس شامل موارد زیر است:
- کورتیکواستروئیدهای موضعی
- رتینوئیدهای موضعی
- آنترالین
- آنالوگ‌های ویتامین D
- اسید سالیسیلیک
- مرطوب کننده‌ها
بیشتر بخوانید: بیماری ام اس چیست؟
داروهای سیستماتیک
افرادی که میزان ابتلا به پسوریازیس آن‌ها از میزان متوسط تا شدید است، یا در مقابل سایر درمآن‌ها پاسخ نداده‌اند، باید از داروهای خوراکی یا تزریقی استفاده کنند. بسیاری از این داروها عوارض جانبی شدیدی دارند، بنابراین برای مدت کوتاه تجویز می‌شوند.
برخی از این داروها عبارتند از:
متوترکسات
سیکلوسپورین (Sandimmune) برای خرید قرص سیکلوسپورین از اینجا اقدام کنید.
داروهای بیولوژیک
رتینوئیدها
نوردرمانی
در این درمان از نور ماورا بنفش (UV) یا نور طبیعی استفاده می شود. نور خورشید باعث از بین رفتن گلبول‌های سفید خون بیش از حد فعال می‌شود؛ گلبول‌هایی که به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و باعث رشد سریع سلول‌ها می‌شوند. نور UVA و UVB ممکن است در کاهش علائم پسوریازیس خفیف تا متوسط مفید باشند.
بیشتر افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید از ترکیبی از روش‌های درمانی بهره‌مند می‌شوند. در این نوع درمان بیش از یکی از انواع درمان برای کاهش علائم استفاده می‌شود. برخی از افراد ممکن است در کل زندگی خود از همان درمان استفاده کنند. در صورت توقف پاسخ پوست به آنچه که استفاده می کنند، احتمالا باید روش درمانی را تغییر داد.
حتما بخوانید: نوروبیون چیست؟
انواع پسوریازیس
همان طور که اشاره شد، پسوریازیس انواع مختلفی دارد که بر اساس محل درگیری نامگذاری می‌شود. در ادامه به طور اختصار به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود.
پسوریازیس سر
همان طور که از نامش پیداست، این نوع از بیماری پوست سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. خارش و ملتهب شدن پوست سر، از شایع‌ترین عوارض پسوریازیس سر است. خشکی پوست سر، مشاهده پوسته‌هایی شبیه شوره در بین موها و قرمز شدن کف و پوسته سر از دیگر علائم این بیماری است. حتی در برخی از موارد، پسوریازیس به سایر نواحی نظیر گوش‌ها، گردن و پیشانی نیز گسترش پیدا می‌کند.
تمام درمان‌هایی که پیشتر برای مبارزه با این بیماری پوستی بیان شد، برای سر نیز قابل استفاده است. البته از آنجایی که در قسمت سر، ممکن است وجود موها مانع از رسیدن کرم به نواحی آسیب‌دیده شود، پزشکان برای درمان انواع شامپو را برای بیماران تجویز می‌کنند.
اگر به پسوریازیس سر مبتلا شده‌اید، سعی کنید به هیچ وجه محل مبتلا را نخارانید. ضمنا شوره‌ها را که به رنگ نقره‌ای هستند، نکَنید.
در صورتی که طی فرآیند درمان دچار ریزش مو شدید، نگران نباشید؛ ریزش‌ها احتمالا به دلیل استفاده از داروها و برگشت‌پذیر است. البته در صورت شدت، ریزش، موضوع را با پزشک‌تان مطرح کنید.
پسوریازیس ناخن
تغییر رنگ، کلفت یا جدا شدن ناخن از پوست از علائم پسوریازیس ناخن است
یکی دیگر از انواع شایع این بیماری، پسوریازیس ناخن است. علائمی نظیر شکستن ناخن، حفره‌دار شدن، قهوه‌ای یا زرد شدن، کلفت شدن، جدا شدن از پوست و وجود خون زیر ناخن از شایع‌ترین عوارض آن است.
برای درمان پسوریازیس ناخن، تمام شیوه‌های درمان نظیر درمان موضعی، بیولوژیک و… کاربرد دارند. اما علاوه بر اینها، برداشتن ناخن نیز یکی دیگر از شیوه‌های درمانی است که در صورت صلاحدید پزشک، تجویز می‌شود.
برای پیشگیری از بروز پسوریازیس ناخن، اهمیت بهداشت دست‌ها و ناخن‌ها بیش از پیش مورد تاکید قرار می‌گیرد. کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها، مراقبت از دست‌ها و استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و همچنین آسیب نزدن به ناخن‌ها، در پیشگیری از این بیماری موثرند.
سوالات پزشکی خود را میتوانید از بخش سوال پزشکی از هوش مصنوعی آنلاین سایت حال بپرسید.
پسوریازیس تناسلی
پسوریازیس تناسلی، اطراف ناحیه تناسلی را درگیر می‌کند. همچنین ممکن است در قسمت فوقانی ران، چین‌های پوست ران، کشاله ران و بین باسن نیز عوارض این بیماری دیده شود. ناحیه داخل واژن به ندرت تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرد.
دستگاه تناسلی ناحیه حساسی است، بنابراین پوست آن نیز لطیف است. پسوریازیس دستگاه تناسلی می‌تواند باعث خارش ، سوزش و کمی ناراحتی شود؛ حتی ممکن است دردهایی را در این ناحیه به وجود بیاورد.
برخی از موارد می‌توانند علائم شما را تشدید کنند، از جمله:
- لباس زیر تنگ
- دستمال توالت خشن
- محصولات بهداشتی
- هر چیزی که روی پوست شما ساییده شود یا باعث اصطکاک شود، از جمله فعالیت جنسی
بیشتر بخوانید: تاثیر اوتیسم بر دختران
علاوه بر درمان‌های دارویی که برای پسوریازیس تناسلی تجویز می‌شود، باید برخی نکات را نیز به طور دقیق رعایت کنید. برخی از این نکات:
- از محصولات بهداشتی معطر برای ناحیه تناسلی استفاده نکنید.
- ناحیه مبتلا را تمیز نگه دارید.
- پس از حمام از حوله‌ای نرم و تمیز برای خشک کردن استفاده کنید.
- دستمال توالت‌تان نرم، بهداشتی و با جذب بالا باشد.
- لباس زیرتان تا حد ممکن نخی و غیرچسبان باشد.
- به خاطر داشته باشید که درمان شما نیازمند زمان، پیگیری درمان و استفاده مداوم از داروهاست.
پسوریازیس و ازدواج
شاید یکی از پرسش‌هایی که درباره مبتلایان به این بیماری در ذهن‌تان شکل بگیرد، موضوع ازدواج آن‌هاست. تقریبا مانعی در مسیر ازدواج مبتلایان به پسوریازیس وجود ندارد. هرچه هست، مربوط به توافق میان دو طرف است. اگر هر دو نفر مشکلی با ظاهر فرد دیگر نداشته باشد، قضیه تا حد زیادی حل شده است. ضمن اینکه افراد تا حد زیادی می‌توانند با درمآن‌های فعلی مشکل خود را حل کنند.
این بیماری واگیردار نیست بنابراین مشکلی برای ازدواج وجود نخواهد داشت. تنها نکته‌ای که باقی می‌ماند، رعایت کامل اصول بهداشتی توسط فرد بیمار است، خصوصا اگر ناحیه درگیر ناحیه تناسلی باشد.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
عکس بیماری پسوریازیس
اگر می‌خواهید تصور دقیقی از ظاهر فرد مبتلا به پسوریازیس داشته باشید، مشاهده عکس‌هایی که در ادامه می‌آید، می‌تواند کمکتان کند.
بیماری صدف می‌تواند در نقاط مختلف پوست ایجاد شود
زخم و خارش از علائم شایع بیماری صدف است
درمان‌های موضعی می‌تواند بیماری صدف را بهبود دهد
کلام آخر
در همین مقاله، بارها اشاره کردیم که پسوریازیس درمان قطعی ندارد و از آن دست بیماری‌هایی است که ممکن است بازگشت داشته باشد. اما با مصرف دقیق داروها و رعایت نکات بهداشتی و سلامتی، تا حد زیادی می‌توان این بیماری را کنترل کرد. ضمنا این بیماری به هیچ وجه نباید حضور فرد در جامعه را محدود کند و به فعالیت‌های اجتماعی‌اش آسیب بزند. آگاه‌سازی افراد جامعه درباره این بیماری و اینکه واگیردار نیست، تا حد زیادی می‌تواند نگرانی‌ها درباره حضور افراد مبتلا را برطرف سازد. بی‌تردید خود بیماران به عنوان اصلی‌ترین افراد درگیر، بهتر از سایرین می‌توانند مسئولیت آگاه‌سازی دیگران را بر عهده بگیرند.
سوالات متداول
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یک بیماری پوستی است که با ظاهر شدن پوسته‌های فلس مانند، خشکی، التهاب و خارش خود را نشان می‌دهد. دلیل این بیماری خودایمنی و ژنتیک ذکر می‌شود. اگرچه این بیماری درمان قطعی ندارد، اما داروهای موضعی، داروهای سیستماتیک، داروهای بیولوژیک و نوردرمانی، روش‌های کاهش عوارض آن است.
آیا بیماری صدف خطرناک است؟
بیماری صدف اگر شدید نباشد، چندان خطرناک نیست. اما اگر فرد به پسوریازیس اریترودرمیک مبتلا شود، علائمی نظیر سوختگی شدید آفتاب در بدنش نمایان شود، بیمار تب بالا داشته باشد و حـال جسمانی‌اش مناسب نباشد، باید صدای زنگ خطر را بشنوید. این علائم در کنار هم می‌تواند این بیماری را به عارضه‌ای خطرناک تبدیل کند.
آیا پسوریازیس واگیردار است؟
همان طور که اشاره شد دلیل بروز پسوریازیس خودایمنی و ژنتیک است. بنابراین این بیماری مسری نیست و به افراد نزدیک به بیمار منتقل نمی‌شود. البته به دلایل ژنتیکی ممکن است چند عضو خانواده همزمان یا یکی پس از دیگری به این بیماری مبتلا شوند.
