اگر خودتان خروپف نمی‌کنید، به احتمال زیاد در خانه کسی را دارید که هر شب برایتان کنسرت بگذارد! اما دلیل این خروپف‌های شبانه که حتی گاهی به خرناس شیر شبیه می‌شوند، چیست؟ آیا روشی برای درمان خروپف وجود دارد یا تا آخر عمر باید از صدای خروپف نزدیکانمان بد خواب شویم؟ شاید هم برعکس، نزدیکانمان را بد خواب کنیم؟ اصلاً دلیل این صداهای نخراشیده و نتراشیده چیست که فقط هم در خواب اتفاق میافتد؟ بیایید از خودِ خروپف شروع کنیم و بعد به راه‌های درمان خروپف بپردازیم.
صدای ناخوشایند و خشن خروپف وقتی ایجاد می‌شود که هوا از کنار بافت‌های آرامی که در گلو وجود دارند، عبور می‌کند و باعث لرزش بافت‌ها هنگام تنفس می‌شود. تقریباً همه گاه گاهی خرخر می‌کنند، اما برای بعضی از افراد خروپف می‌تواند تبدیل به یک مشکل مزمن شود. گاهی اوقات هم ممکن است این خرخرها نشان دهنده یک بیماری جدی‌تر و پنهان باشد. و خوب همان‌طور که گفتیم، خروپف می‌تواند برای همسرتان آزار دهنده باشد، پس بهتر است به فکر درمان خروپف خود باشید. تغییر در سبک زندگی، مثل کاهش وزن، پرهیز از نوشیدن الکل نزدیک به زمان خواب یا خوابیدن به پهلو از روش‌های درمان خروپف به حساب می‌آیند و می‌توانند به جلوگیری از خروپف کمک کنند. علاوه بر این، تجهیزات پزشکی و جراحی هم در دسترس است که ممکن است خرخر مختل کننده را کاهش دهد. با این حال، این‌ها درمان خروپف برای همه کسانی که خروپف می کنند را تشکیل نمی‌دهد و مناسب و ضروری نیستند.
علت خروپف
اما علت خروپف در خواب چیست؟ علت خروپف در خواب می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، مثل آناتومی دهان و سینوس‌ها، مصرف الکل، آلرژی و حساسیت، سرماخوردگی و اضافه وزن. اقداماتی مثل کاهش وزن و وضعیت خوابیدن می‌تواند به درمان خروپف که از این عوامل نشأت می‌گیرند، کمک کند. اما دلیل اینکه خروپف در خواب اتفاق میافتد چیست؟ وقتی به خواب می‌روید و از یک خواب سبک به یک خواب عمیق فرو می‌روید، عضلات سقف دهان (کام نرم)، زبان و گلو شل می‌شوند. بافت‌های گلو می‌توانند به اندازه‌ای شل شوند که مجاری تنفسی شما را مسدود کرده و لرزان شوند. هرچه مجرای تنفسی شما باریک‌تر شود، جریان هوا با فشار بیش‌تری انجام می‌شود که خوب همین باعث افزایش لرزش بافت می‌شود و در نتیجه خروپف شما بلند و بلندتر می‌شود. حالا باید دید که عواملی که به آنها اشاره کردیم، چطور باعث تنگ شدن مجاری تنفسی می‌شوند.
علت خروپف در خواب می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، مثل آناتومی دهان و سینوس‌ها، مصرف الکل، آلرژی و حساسیت، سرماخوردگی و اضافه وزن
داشتن کام نرم پایین و ضخیم می‌تواند مجرای تنفس شما را باریک کند. افرادی که دارای اضافه وزن هستند ممکن است بافت‌های اضافی در پشت گلو داشته باشند که همین بافت‌ها مجاری تنفسی آنها را باریک‌تر می‌کند. به چز این موارد، اگر زبان کوچک فرد هم از حد عادی بزرگ‌تر باشد، باز می تواند جریان هوا را مسدود کرده و ارتعاش بافت‌ها را افزایش دهد.
به جز آناتومی دهان که خوب چندان هم در کنترل شما نیست (مگر اینکه به دلیل اضافه وزن تحت تأثیر قرار گرفته باشد)، مصرف بیش از حد الکل قبل از خواب هم می‌تواند یک علت خروپف در خواب باشد. الکل باعث شل شدن عضلات گلو و کاهش قدرت دفاعی طبیعی شما در برابر انسداد مجاری تنفسی می‌شود. اگر الکل مصرف می‌کنید، بهتر است فاصله‌ای معقول را تا زمان خواب حفظ کنید که از تأثیر الکل بر عضلات گلو کاسته شود.
بیشتر بخوانید: پایین آوردن تب در بزرگسالان
مشکلات بینی مثل احتقان مزمن بینی یا کجی تیغه بین سوراخ‌های بینی (انحراف تیغه بینی) هم ممکن است علت خروپف در خواب شما را توضیح دهد. کمبود خواب هم می‌تواند علت خروپف شما در خواب باشد، چرا که ممکن است کم خوابی منجر به شل شدن بیشتر عضلات گلو شود. به جز این‌ها وضعیت خوابیدن شما هم در خروپفتان مؤثر است. معمولاً خوابیدن به پشت مداوم‌ترین و بیش‌ترین صدای خروپف شما را بلند می‌کند، چون اثر جاذبه روی گلو مجرای تنفسی را باریک می‌کند. مواردی که به آنها اشاره کردیم همه موارد لیست ” علت خروپف در خواب ” را تشکیل نمی‌دهند. خروپف اغلب با اختلال خوابی به نام آپنه انسدادی خواب، یا وقفه تنفسی در خواب (OSA) همراه است. البته همه کسانی که خروپف می‌کنند دچار آپنه انسدادی نیستند، اما اگر هریک از علائم زیر را در کنار خروپف تجربه می‌کنید، احتمال آپنه انسدادی وجود دارد و بهتر است برای تشخیص دقیق و درست و درمان خروپف خود به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- زمانی که خواب هستید، در تنفستان مکث مشاهده می‌شود
- خواب‌آلودگی مفرط در طول روز
- مشکل در تمرکز
- سردردهای صبحگاهی
- گلودرد هنگام بیدار شدن از خواب
- بی‌قراری در خواب
- نفس نفس زدن یا احساس خفگی در خواب
- فشار خون بالا
- درد قفسه سینه در شب
- خروپفی که به‌طور غیرطبیعی صدای بلندی دارد
- در کودکان، دامنه توجه ضعیف، مشکلات رفتاری یا عملکرد ضعیف در مدرسه
شما میتوانید راجع به کنترل فشار خون در منزل که یکی از خدمات سامانه حال است بیشتر بخوانید.
آپنه انسدادی اغلب با خروپف بلند که پس از هر خروپف، زمانی که تنفس کامل متوقف می‌شود یا زمانی که تنفس تقریباً متوقف می‌شود، سکوت اتفاق بیافتد، مشخص می‌شود. یعنی چه؟ یعنی شما خروپف مداوم با صدای ثابتی ندارید، مثلاً بعد از 5 دقیقه خروپف مداوم، یک خروپف خیلی بلند می‌کنید و بعد تنفس شما بدون صدا می‌شود. در نهایت، این کاهش تنفس یا مکث در تنفس ممکن است نشانه بیدار شدن شما باشد و شما با صدای بلند و خرناس مانند یا صدای نفس گرفتن، از خواب بیدار شوید. به دلیل اختلال در خواب ممکن است خواب سبکی داشته باشید و به همین دلیل در طول روز خسته خواهید بود. این الگوی مکث‌های تنفسی ممکن است در طول شب بارها تکرار شود. افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب معمولاً دوره‌هایی را تجربه می‌کنند که تنفس در خواب، در هر ساعت حداقل پنج بار کند یا متوقف می‌شود. در صورت مشاهده هر کدام از این علائم به پزشک مراجعه کنید. این‌ها ممکن است نشان دهنده خروپف شما به دلیل آپنه انسدادی خواب باشد.
خروپف کودکان
علائمی که به آنها اشاره کردیم ممکن است در کودکان هم به‌چشم بخورند. اگر فرزند شما خرخر می‌کند، از پزشک متخصص اطفال در این باره سؤال کنید. کودکان نیز می توانند آپنه انسدادی داشته باشند. مشکلات بینی و گلو – مثل بزرگ شدن لوزه‌ها – و چاقی اغلب می‌تواند راه تنفسی کودک را باریک کند، که در نهایت ممکن است منجر به ایجاد آپنه انسدادی خواب در کودک شما شود. به جز آپنه انسدادی، احتقان بینی هم می‌تواند از علل خروپف کودکان در سرماخوردگی یاشد. علائم شبیه به سرماخوردگی مثل آلرژی و حساسیت فصلی، که منجر به گرفتگی بینی می‌شوند، می‌توانند جریان روان هوا را مسدود کنند؛ از طرف دیگر، عفونت هم ممکن است التهاب لوزه را در پی داشته باشد و یکی دیگر از دلایل خروپف کودکان در سرماخوردگی باشد. اگر فرزند شما خروپف می‌کند، حتماً برای بررسی دقیق‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
علاوه بر خروپف کودکان در سرماخوردگی، علائم شبیه به سرماخوردگی مثل آلرژی و حساسیت فصلی، که منجر به گرفتگی بینی می‌شوند هم می‌توانند جریان روان هوا را مسدود کنند و خروپف کودکان شما را تشدید کنند
جدیدترین درمان خروپف
حالا که علت‌های خروپف را بررسی کردیم، به سراغ روش‌های درمان خروپف می‌رویم. درمان خروپف با توجه به عامل آن انجام می‌شود. برای درمان خروپف شما، پزشک احتمالاً ابتدا تغییر در سبک زندگی را به شما پیشنهاد می‌کند، همان مواردی که پیش‌تر هم برای درمان خروپف و بهبود کیفیت خواب به آنها اشاره کردبم:
- کاهش وزن
- پرهیز از مصرف الکل نزدیک به زمان خواب
- درمان گرفتگی بینی
- پرهیز از کم خوابی
- پرهیز از خوابیدن به پشت
درباره کاهش وزن و اینکه بدانید چگونه باید لاغر شوید این مطلب را حتما بخوانید.
درمان خروپف ناشی از آپنه انسدادی
برای درمان خروپف ناشی از آپنه انسدادی خواب، پزشک معالج احتمالاً درمان‌های دیگری را مد نظر قرار می‌دهد. این موارد شامل محافظ دهان، دستگاه‌های خروپف یا درواقع دستگاه‌های ضد خروپف و جراحی می‌شوند. یکی از این روش‌های درمان خروپف استفاده از محافظ دهان و دندان متناسب با فرم دهان و دندان شما هستند که به حفظ وضعیت قرارگیری فک، زبان و کام نرم شما کمک می‌کنند تا مجرای هوای شما باز بماند. اگر استفاده از این محافظ را انتخاب کنید، با دندانپزشکتان هم کار خواهید داشت تا تناسب و موقعیت دستگاه را برای فک و دندان شما بهینه کند. علاوه بر این، با متخصص خواب خود کار خواهید داشت تا اطمینان حاصل کنید که دستگاه مطابق هدف کار می‌کند. ویزیت‌های دندانپزشکی حداقل شش ماه یک بار در طول سال اول و بعد از آن حداقل سالی یک بار، برای بررسی تناسب و ارزیابی سلامت دهان و دندان شما لازم خواهد بود. ترشح زیاد بزاق دهان، خشکی دهان، درد فک و ناراحتی صورت از عوارض جانبی و البته احتمالی استفاده از این دستگاه‌ها هستند.
بیشتر بخوانید: برای خواب راحت چه بخوریم؟
فشار هوای مثبت مداوم (CPAP)
دستگاه CPAP (Continuous Positive Airway Pressure ) یا همان فشار هوای مداوم، شامل یک ژنراتور جریان هوا و یک ماسک است و به عنوان دستگاه ضد خروپف هم شناخته می‌شود. این دستگاه ضد خروپف از یک فن قدرتمند برای وارد کردن هوای بیرون استفاده می‌کند، فشار و رطوبت هوا را تنظیم می‌کند، و سپس هوا را به شخصی که می‌خواهد بخوابد از طریق یک شلنگ همبند به بینی یا ماسک تنفس انتقال می‌دهد. درمان خروپف به‌وسیله دستگاه CPAP می‌تواند بسیار هزینه بر باشد، علاوه بر این، دستگاه آن هم صدای زیادی تولید می‌کند؛ اما برای خیلی از افراد مبتلا به آپنه خواب انسدادی، این مدل از درمان اثرگذارترین مدل درمان خروپف است. این روش درمان خروپف شامل پوشیدن ماسک روی بینی یا دهان هنگام خواب است. ماسک هوای تحت فشار را از پمپ که همان ژنراتوری است که از آن صحبت کردیم و کنار تخت قرار می‌گیرد، به مجرای تنفسی شما هدایت می‌کند تا مجرا در زمان خواب باز بماند و مسدود نشود. (CPAP) خروپف را از بین می‌برد و بیشتر اوقات برای درمان خروپف ناشی از آپنه انسدادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه CPAP مطمئن‌ترین و مؤثرترین روش درمان خروپف انسدادی است، اما بعضی از افراد این روش را گران‌قیمت و پر سر و صدا می‌دانند.
خروپف اغلب با اختلال خوابی به نام آپنه انسدادی خواب، یا وقفه تنفسی در خواب (OSA) همراه است، استفاده از دستگاه ضد خروپف CPAP یکی از مؤثرترین روش‌های درمان خروپف ناشی از آپنه انسدادی خواب است
جراحی مجرای تنفسی فوقانی
روش‌های متعددی برای باز کردن مجارای تنفسی و درمان خروپف ناشی از انسداد آن وجود دارد، به‌عنوان مثال، در یکی از این جراحی‌ها به‌نام UPPP یا UP3 شما بیهوشی عمومی دریافت می‌کنید و پزشک جراح بافت‌های اضافی گلو را اصلاح می‌کند. روش دیگری به نام جراحی پیشرفت فک (MMA) وجود دارد که در طی آن فک بالا و پایین را جلو می‌آورند و با این کار به باز شدن مجرای تنفسی کمک می‌کنند. درمان خروپف با روش فرکانس رادیویی (Radio Frequency) یا همان آر اِف (RF) با شدت کم برای کوچک کردن بافت در کام نرم، زبان یا بینی استفاده می‌کند. یک جراحی جدیدتر برای درمان خروپف به نام تحریک عصب هایپوگلوسال محرکی است که بر روی عصب اعمال می‌شود و حرکت رو به جلو زبان را کنترل می‌کند تا زبان هنگام نفس کشیدن مجاری تنفسی را مسدود نکند. اثربخشی این جراحی‌ها متفاوت است و پیش‌بینی نتیجه درمان می‌تواند چالش برانگیز باشد.
قرص برای خروپف
مطالعه‌ای که در سال 2018 در بیمارستان Brigham و بیمارستان زنان در بوستون انجام شد، نشان داد که مصرف شبی یک قرص برای خروپف که ترکیبی از دو داروی غیرخواب‌آور است، به طور مؤثری تعداد دفعات خروپف را برای 20 داوطلب این تحقیقات تا 74٪ کاهش می‌دهد و میانگین تعداد مکث‌های تنفسی از 28.5 قطع تنفس در هر ساعت به فقط 7.5 قطع تنفس در ساعت رسید. اما قرص برای خروپف به یک درمان تأیید شده تبدیل نشده و فقط در حد تحقیقات یا مکمل‌های دارویی که نتایج قطعی هم ندارند، باقی مانده.
بیشتر بخوانید: قرص خواب ملاتونین
دلیل خروپف نوزاد
مجاری بینی نوزادان بسیار کوچک هستند، بنابراین کم‌ترین میزان خشکی یا مخاط اضافی در بینی آنها باعث خروپف یا تنفس پر سر و صدا می‌شود. گاهی اوقات، آنچه به نظر خروپف می‌رسد فقط نحوه نفس کشیدن آنها به‌عنوان یک نوزاد تازه متولد شده است. با رشد آنها، تنفس نوزاد تازه متولد شده آرام‌تر می‌شود.
سؤالات متداول
خروپف در خواب نشانه چیست؟
خروپف در خواب معمولاً با اختلال خوابی به نام آپنه انسدادی خواب (OSA) همراه است. همه کسانی که خروپف می‌کنند، آپنه انسدادی ندارند، اما اگر خروپف با علائمی مثل مکث‌های تنفسی در هنگام خواب، خواب‌آلودگی مفرط در طول روز و… همراه است، برای بررسی احتمال ابتلا به آپنه انسدادی به پزشک متخصص مراجعه کنید.
چکار کنیم در خواب خروپف نکنیم؟
تغییر در سبک زندگی، مثل کاهش وزن، پرهیز از نوشیدن الکل نزدیک به زمان خواب یا خوابیدن به پهلو از روش‌های درمان خروپف به حساب می‌آیند
چگونه از خروپف جلوگیری کنیم؟
همان مواردی که برای درمان خروپف و بهبود کیفیت خواب به کار می‌آیند، یعنی کاهش وزن، پرهیز از مصرف الکل نزدیک به زمان خواب، درمان گرفتگی بینی، پرهیز از کم‌خوابی و پرهیز از خوابیدن به پشت، برای جلوگیری از خروپف هم مفید هستند.
منابع
