تومور کارسینوئید را تومور عصبی غدد درون ریز (NETs) نیز مینامند. این تومور یک نوع سرطان نادر است. تومورهای کارسینوئید به کندی رشد می کنند و تعداد کمی از افراد مبتلا به این تومورها علائمی دارند. بنابراین ممکن است شما برای چندین سال تومور کارسینوئید داشته باشید و هرگز آن را نشناسید. در ادامه این مقاله درباره علائم آن و اینکه ایا تومور کارسینوئید کشنده است یا خیر و طول عمر بیماران کارسینوئید صحبت خواهیم کرد.
تومور کارسینوئید چیست
تومور کارسینوئید به انگلیسی (Carcinoid Tumor) که به آن تومورهای نورواندوکرین نیز گفته میشود، نشان دهنده یک کلاس خاص از نئوپلاسمهای مشتق شده از سلولهای عصبی غدد درون ریز است. این سلولهای تخصصی در سراسر بدن انسان پراکنده شدهاند و نقشی اساسی در پردازش اطلاعات حسی و انتقال سیگنالها از طریق هورمونها دارند و در نهایت بر عملکرد کلی ارگانیسم تأثیر میگذارند.
پیدایش تومورهای کارسینوئیدی ناشی از اختلال در رفتار طبیعی سلول های عصبی غدد درون ریز است که منجر به تقسیم سلولی تنظیم نشده و تشکیل ساختارهای توموری میشود. در حالی که اکثر تومورهای کارسینوئیدی در دستگاه گوارش و ریهها شناسایی میشوند، این تومورها به ندرت سایر اندامها مانند پانکراس، تخمدانها و بیضهها را نیز تحت تأثیر قرار میدهند.
جمعیت های بالغ عمدتاً تومورهای کارسینوئیدی را در دستگاه گوارش خود تجربه میکنند که تقریباً 80٪ از تمام موارد گزارش شده را تشکیل می دهد. برعکس، در گروههای کودکان، تومورهای کارسینوئیدی در آپاندیس یا ریهها ظاهر میشوند، علیرغم اینکه یک پدیده بسیار نادر در میان کودکان هستند.
علیرغم نادر بودن تومورهای کارسینوئیدی، به دلیل تمایل خاموش ماندن در مراحل اولیه، چالشهای تشخیصی قابل توجهی ایجاد میکنند. این ماهیت موذیانه شناسایی آن را قبل از رسیدن به مراحل پیشرفته دشوار میکند.
حقایقی در مورد تومور کارسینوئید
کمتر از 10 درصد از افراد مبتلا به تومور کارسینوئید، علائم دارند. این آمار ممکن است بر اساس محل تومور متفاوت باشد. از آنجایی که تومور کارسینوئید بسیار کند رشد میکند، معمولاً تا سن 55 تا 65 سالگی تشخیص داده نمیشود. مردان سیاه پوست بیشتر از زنان سیاه پوست در معرض خطر هستند و در میان سفیدپوستان، مردان و زنان خطر یکسانی دارند.
اگر شما یک بیماری نادر دارید که در خانوادهها به نام نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 1 (MEN1) وجود دارد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تومور کارسینوئید هستید. همچنین ممکن است با کشیدن سیگار خطر ابتلا به این تومور را افزایش دهید.
تومور کارسینوئیدی می تواند در هر جایی از بدن شما که سلولهای تولید کننده هورمون وجود دارد رشد کند. هورمونها پیام رسان های شیمیایی بدن شما هستند که از طریق خون حرکت میکنند. بیشتر تومورهای کارسینوئید در دستگاه گوارش (معده روده) تشکیل میشوند.
تومور کارسینوئیدی بسته به سرعت رشد، گسترش به سایر نواحی بدن و ترشح میزام هورمون، رفتار متفاوتی نیز دارد. در ادامه بخشهایی از بدن که معمولاً تومور کارسینوئیدی در آنها یافت میشود، ذکر شده است:
- روده کوچک
- ضمیمه
- رکتوم
- ریه ها
- کولون
- معده
- پانکراس
- کبد
علائم تومور کارسینوئید
تومورهای کارسینوئیدی که با منشاء متفاوت مشخص میشوند، بسته به محل آنها در بدن، علائم متفاوتی را نشان میدهند. از آنجایی که این تومورها اغلب از نظر بالینی در مراحل اولیه نهفته میمانند، تشخیص سختی نیز دارند.
هنگامی که تومور کارسینوئیدی در ریهها ظاهر میشود، افراد درد قفسه سینه، خس خس سینه، تنگی نفس، اسهال، قرمزی و برافروختگی در صورت و گردن، افزایش وزن در قسمت میانی و بالای کمر و لکه های صورتی یا بنفش شبیه علائم کشش را تجربه میکنند. این علائم نشان دهنده وجود تومورهای کارسینوئیدی در ناحیه ریوی است.
در زمینه تومور کارسینوئیدی در دستگاه گوارش، بیماران با علائمی مانند درد معده، اسهال، تهوع و استفراغ، ایلئوس، خونریزی مقعدی و درد مقعدی مواجه میشوند. علاوه بر این، این تومورها منجر به قرمزی و برافروختگی در صورت و گردن میشوند که منعکس کننده علائم مشاهده شده در تومورهای کارسینوئیدی ریوی است.
علائم ناشی از سندرم کارسینوئید ممکن است در اثر ورزش، استرس و برخی غذاها یا نوشیدنی ها مانند الکل (به خصوص شراب قرمز)، شکلات و برخی پنیرها ایجاد شود.
اینها علائم رایج این مورد هستند:
- برافروختگی صورت شما
- اسهال
- آسم
- غش کردن
- تپش قلب
بیشتر بدانید: درمان تومور مغزی آستروسیتوما
علت تومورهای کارسینونید
علت تومور کارسینوئیدی مبهم است و علت دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، عوامل متعددی به عنوان عوامل بالقوه در ایجاد این شکل غیر معمول سرطان شناسایی شده است. این عوامل خطر عبارتند از:
1. استعداد ژنتیکی: وجود بیماری های ارثی، مانند نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 1 (MEN1)، می تواند احتمال ایجاد تومورهای کارسینوئید را افزایش دهد. تقریباً 10 درصد موارد به این بیماری ژنتیکی نسبت داده می شود.
2. قومیت: تحقیقات نشان می دهد که تومورهای کارسینوئید در بین افراد آفریقایی تبار شایعتر است.
3. جنسیت: زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به تومورهای کارسینوئید هستند.
4. سن: اکثر تومورهای کارسینوئید در افراد بین 40 تا 50 سال تشخیص داده می شوند.
5. اختلالات گوارشی: شرایط خاصی که بر تولید اسید معده تأثیر میگذارد، مانند کم خونی خطرناک و سندرم زولینگر-الیسون، با افزایش خطر ابتلا به تومورهای کارسینوئید مرتبط است.
انواع تومور کارسینوئید
انواع تومورهای کارسینوئید عبارتند از:
تومورهای با رشد آهسته: این تومورها شایع ترین نوع هستند و معمولا کوچک با عرض کمتر از یک اینچ باقی میمانند. آنها به سرعت رشد نمیکنند یا به سایر نواحی بدن گسترش نمییابند.
تومورهای با رشد سریعتر: این تومورها سریعتر رشد میکنند، بزرگتر شده و گسترش پیدا میکنند.
تومورهای ترشح کننده هورمون: این تومورهای کارسینوئیدی فعال، هورمونهایی از جمله سروتونین تولید میکنند. اثر سروتونین و سایر هورمونها باعث ایجاد علائمی میشود که به عنوان سندرم کارسینوئید شناخته میشود.
جلوگیری از ابتلا
هیچ راهی برای جلوگیری از رشد تومور کارسینوئید وجود ندارد. یکی از عوامل خطر که میتوانید کنترل کنید سیگار نکشیدن است. ممکن است بتوانید خطر ابتلا به تومور کارسینوئید را با سیگار نکشیدن کاهش دهید. درمان تومور کارسینوئید نیز احتمالا به شما در جلوگیری از ابتلا به علائم دیگر سندرم کارسینوئید کمک میکند.
تومورهای کارسینوئید در دستگاه گوارش
علائم و نشانه های تومورهای کارسینوئید در دستگاه گوارش عبارتند از:
- درد شکم
- اسهال
- تهوع، استفراغ و ناتوانی در دفع مدفوع به دلیل انسداد روده (انسداد روده)
- خونریزی از رکتوم
- درد رکتوم
- قرمزی یا احساس گرما در صورت و گردن (گرگرفتگی پوست)
ریسک فاکتورهای تومور کارسینوئید
عواملی که خطر ابتلا به تومورهای کارسینوئیدی را افزایش می دهند عبارتند از:
سن بالا: احتمال تشخیص تومور کارسینوئید در افراد مسن بیشتر از افراد جوان یا کودکان است.
جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به تومورهای کارسینوئید هستند.
سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی نئوپلازی غدد درون ریز، نوع 1 (MEN 1)، خطر تومورهای کارسینوئید را افزایش میدهد.
عوارض تومور کارسینوئید شامل چه مواردی است؟
سلولهای تومور کارسینوئیدی هورمونها و سایر مواد شیمیایی را ترشح میکنند که باعث ایجاد طیفی از عوارض خواهد شد.
سندرم کارسینوئید باعث قرمزی یا احساس گرما در صورت و گردن (گرگرفتگی پوست)، اسهال مزمن و مشکل در تنفس و سایر علائم و نشانهها میشود.
تومورهای کارسینوئید ممکن است هورمون هایی ترشح کنند که باعث ضخیم شدن پوشش حفره های قلب، دریچهها و رگهای خونی شود، که در نهایت منجر به نشتی دریچه های قلب و نارسایی قلبی میشود و ممکن است به جراحی تعویض دریچه نیاز داشته باشد. بیماری قلبی کارسینوئید معمولاً با داروها قابل کنترل است.
تومور کارسینوئید ریه هورمونی را بیش از حد تولید میکند که باعث میشود بدن شما بیش از حد هورمون کورتیزول تولید کند.
ایا تومور کارسینوئید کشنده است؟
آیا تومور کارسینوئید کشنده است؟ این سوال برایبسیاری از بیماران و خانواده]ای آنها مطرح است. اگر تومورهای کارسینوئیدی به ویژه زمانی که سرطان به نواحی مختلف بدن شما گسترش مییابد میتواند خطرناک و یا کشنده باشد.
راه های تشخیص تومور کارسینوئید
تشخیص یک تومور کارسینوئید کوچک که باعث علائم سندرم کارسینوئید نشده است، دشوار است. این تومورها معمولاً هنگام انجام عمل جراحی یا در معاینه برای وضعیت دیگری یافت میشوند. به عنوان مثال، برخی از تومورهای کارسینوئید زمانی که یک جراح، آپاندیس را عمل میکند، پیدا می شود.
البته این آزمایشات ممکن است برای کمک به تشخیص تومور کارسینوئید استفاده شوند:
اشعه ایکس و اسکن. رادیوگرافی قفسه سینه، توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) همگی در تشخیص مفید هستند.
OctreoScan: نوع خاصی از اسکن است که اغلب برای یافتن تومورهای کارسینوئید استفاده می شود. این اسکن پس از تزریق یک ماده رادیواکتیو که توسط سلول های تومور کارسینوئید گرفته می شود، انجام میشود.
معاینه و بیوپسی: یک روش جراحی برای آزمایش نمونهای از بافت تومور کارسینوئید و مشاهده آن در زیر میکروسکوپ برای تشخیص دقیق است. گاهی اوقات این کار با استفاده از یک وسیله برای نگاه کردن به داخل بدن شما انجام میشود. این روش آندوسکوپی نامیده میشود. اگر تومور پیدا شود، پزشک احتمالا نمونهای از بافت را برای بیوپسی برمیدارد.
آزمایش ادرار: اگر یک تومور کارسینوئیدی دارید که هورمون زیادی تولید میکند، ممکن است به صورت نوعی اسید در ادرار شما به نام 5-HIAA (5-هیدروکسی ایندول استیک اسید) ظاهر شود که محصول زائد سروتونین است.
آزمایش خون: آزمایش خون افزایش سطح هورمون سروتونین یا سطوح بالای کروموگرانین A (CgA) را نشان دهد. این ماده دیگری است که توسط اکثر تومورهای کارسینوئید ساخته میشود.
بهترین درمان برای تومورهای کارسینوئید
بهترین درمان برای تومورهای کارسینوئید کوچک که گسترش نیافته اند، جراحی است. جراحی برای این تومورها آنها را درمان میکند. هنگامی که یک تومور گسترش یافته یا بیش از حد بزرگ میشود، سایر درمان ها ممکن است همچنان خوب عمل کنند. در ادامه چند درمان وجود دارد که ممکن است مورد استفاده قرار گیرد:
جراحی جزئی: اگر تومور آنقدر بزرگ باشد که به طور کامل از بین نرود، از جراحی برای برداشتن بخشی از آن استفاده میشود تا سایر درمانها بهتر عمل کنند.
شیمی درمانی: داروهایی که با سلولهای تومور کارسینوئید مبارزه میکنند تزریقی یا خوردنی هستند. معمولاً بهتر است چندین مورد از این داروها را به صورت ترکیبی استفاده کنید.
اکتروتید: دارویی است که به صورت تزریقی تجویز میشود. این دارو به کنترل علائم تومور کارسینوئید کمک میکند و ممکن است رشد تومور را مسدود یا معکوس کند.
درمان کبد: اگر یک تومور کارسینوئید به کبد شما گسترش یافته باشد، داروهای شیمی درمانی به کبد شما تزریق میشود یا گلوله های کوچکی تزریق میشود که جریان خون را به سلول های تومور مسدود کند.
درمانهای خانگی
درمان های خانگی برای تومورهای کارسینوئید مفید نیستند. مکملهای ویتامین ممکن است مفید باشند. مکملهای معدنی مانند پتاسیم، منیزیم و کلسیم نیز ممکن است کمک کننده باشند. جوز هندی تازه آسیاب شده گاهی اوقات به کنترل اسهال کمک میکند.اما به طور کلی درمان]ای خانگی راه مناسب و کاملی برای درمان برای تومورهای کارسینوئید نیستند.
نحوه مدیریت بیماری تومور کارسینوئید
علاوه بر پیروی از دستورالعملهای پزشکان، میتوانید با یادگیری هرچه بیشتر در مورد بیماری و ایفای نقش فعال در درمان، به مدیریت تومور کارسینوئید کمک کنید. در اینجا چند پیشنهاد دیگر برای شما وجود دارد:
- مطمئن شوید که از یک رژیم غذایی مغذی و پر پروتئین پیروی می کنید.
- از مصرف الکل و غذاهایی که باعث علائم کارسینوئید میشوند خودداری کنید.
- تا حد امکان از استرس دوری کنید.
- برخی از داروها مانند داروهای ضد احتقان، داروهای استنشاقی آسم و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث تحریک یا بدتر شدن علائم کارسینوئید شوند.
- تمرینات ذهن و بدن مانند یوگا یا تای چی را برای کمک به کاهش اضطراب و استرس امتحان کنید.
طول عمر بیماران کارسینوئید
این افراد نرخ بقای 5 ساله کلی 78-95٪ و نرخ بقای 10 ساله 77-90٪ دارند. اگر تومور کارسینوئید ریه به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد، میزان بقای پنج ساله می تواند بین 37 تا 80 درصد باشد. امید به زندگی برای تومور کارسینوئیدی که به سایر اندام های بدن گسترش یافته است چندان زیاد نیست.