کووید-۱۹بیماری ناشی از کرونا ویروس که منجر به همه گیری جهانی شده، به عنوان یک ویروس آسیب رسان به ریه‌ها شناخته می‌شود. اما با آلوده شدن تعداد بیشتری به این ویروس، پزشکان به درک بیشتری نسبت به آن دست پیدا کردند و حقایق زیادی برای آنان آشکار شد. پزشکان و محققان دریافتند که این نوع از ویروس کرونا که رسما SARS-CoV-2 نامیده می‌شود، میتواند باعث آسیب‌های شدید و پایدار به سایر اندام‌ها از جمله قلب و کلیهها شود.
آسیب کلیه ناشی از کرونا ویروس: یک عارضه احتمالی
برخی از افراد مبتلا به موارد شدید کووید-۱۹ علائم آسیب شدید کلیوی را نشان می‌دهند. حتی کسانی که قبل از آلوده شدن به ویروس کرونا هیچ مشکل اساسی در کلیه‌هایشان نداشته‌اند. گزارش‌های اولیه می‌گوید که حدود ۳۰ درصد بیماران بستری مبتلا به کووید-19 در چین و نیویورک، دچار آسیب‌های کلیوی متوسط تا شدید شده‌اند. گزارشی از پزشکان نیویورکی ارائه شده که می‌گویند این مقدار میتواند بیشتر هم باشد.
نشانه‌های مشکلات کلیوی در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شامل مقادیر بالای پروتئین دفع شده از طریق ادرار و وجود خون غیر طبیعی در آن است. آسیب کلیهها گاهی آنقدر شدید است که بیمار به انجام دیالیز نیاز پیدا میکند. برخی از بیمارستان‌ها با افزایش موجی از بیماران کووید-۱۹ نیازمند به دیالیز، رو به رو شده که باعث کمبود دستگاه و مواد ضدعفونی کننده برای انجام این کار شده است.
دکتر اسپراتی، متخصص سلامت کلیه می‌گوید: بسیاری از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شدید، کسانی هستند که از بیماریهای مزمن از جمله فشار خون بالا و دیابت رنج می‌برند. هر دوی این بیماری‌ها میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای کلیوی را افزایش دهد. اما او و سایر پزشکان در افرادی که قبل از ابتلا به این ویروس دچار مشکلات کلیوی نشده بودند هم آسیب کلیه را مشاهده کردند. چنین مشاهداتی بر پیچیدگی ابعاد این موضوع افزوده است.
مبتلایان به دیابت و فشار خون بالا، بیشتر در معرض ابتلا به کووید-۱۹ شدید هستند.
چطور کووید-۱۹ به کلیهها آسیب وارد میکند؟
تاثیر کووید-۱۹ بر روی کلیهها هنوز به درستی مشخص نیست. در این بخش برخی از احتمالات پزشکان و محققان را در این زمینه بررسی می‌کنیم:
کرونا ویروس ممکن است سلولهای کلیه را هدف قرار دهد.
این ویروس میتواند خود سلولهای کلیه را آلوده کند. سلولهای کلیه گیرنده‌هایی دارند که ویروس کرونا قادر است به آنها متصل شده، کپی برداری کرده و با حمله به این بافت‌ها به آنها آسیب وارد کند. گیرندههای مشابهی در سلولهای قلب و ریه یافت می‌شود؛ جایی که کرونا ویروس جدید میتواند به سرعت به آنها آسیب وارد کند.
بیشتر بخوانید: علائم از کار افتادن کلیه
کمبود اکسیژن میتواند باعث اختلال در عملکرد کلیهها شود.
احتمال دیگر این است که مشکلات کلیوی ایجاد شده در بیماران مبتلا به ویروس کرونا، به دلیل سطح غیر طبیعی اکسیژن در خون آنها باشد. نتیجه چنین مشکلی علائمی مشابه ذات الریه است که معمولا در موارد شدید بیماری در میان بیماران مشاهده می‌شود.
درصورت داشتن هرگونه سوال در زمینه مشکلات کلیوی میتوانید از طریق خدمات دکتر اورولوژیست آنلاین سامانه حال با مشاوران در ارتباط باشید.
کمبود اکسیژن خون ناشی از کرونا ویروس میتواند به کلیهها صدمات جبران ناپذیری وارد کند.
طوفان سیتوکین میتواند بافت کلیه را از بین ببرد.
واکنش بدن در برابر عفونت هم میتواند مسئول چنین مشکلی باشد. پاسخ ایمنی به ویروس کرونا ممکن است در بعضی افراد شدید باشد و منجر به طوفان سیتوکین (آزادسازی سیتوکین) شود. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، سیستم ایمنی بدن، سیتوکین‌ها را به خون می‌فرستد. سیتوکین‌ها پروتئین‌های کوچکی هستند که در هنگام مقابله سیستم ایمنی بدن با عفونت به سلول‌ها کمک می‌کنند تا ارتباط برقرار کنند. اما این هجوم ناگهانی و گسترده سیتوکین‌ها میتواند باعث التهاب شدید در بدن شود. در تلاش برای از بین بردن ویروس مهاجم، این واکنش التهابی میتواند به بافت2های سالم مانند کلیه آسیب‌های شدیدی وارد کرده و در مواردی به تخریب و نابودی آنها منجر شود.
بیشتر بخوانید: تست کرونا در منزل
کووید-۱۹ با لخته کردن خون میتواند به اندامهایی مانند کلیه آسیب جدی وارد کند.
کلیهها مانند فیلترهایی هستند که سموم، آب اضافی و موارد زائد بدن را از آن خارج می‌کنند. کووید-19 میتواند باعث ایجاد لخته‌های کوچک در جریان خون شود که این لخته‌ها با مسدود کردن رگ‌های کوچک خونی به کلیهها آسیب وارد کرده و عملکرد آن را مختل می‌کنند.
آسیب کلیه توسط کرونا نشانه‌ای جدی است.
اندام‌های مختلف بدن مانند قلب، ریه‌ها، کبد و کلیهها به عملکرد یکدیگر متکی هستند و از هم پشتیبانی می‌کنند. بنابراین وقتی ویروس کرونا باعث آسیب به یک ناحیه می‌شود، سایر اندام‌ها هم ممکن است در معرض خطر قرار گیرند. عملکردهای اساسی کلیه بر قلب، ریه‌ها و سایر سیستم‌های بدن اثرگذار است. ممکن است به همین دلیل باشد که پزشکان یادآوری می‌کنند که آسیب کلیه در بیماران مبتلا به کووید-19، به عنوان یک هشدار احتمالی از روند جدی و حتی کشنده بیماری است. شما میتوانید سوالات خود را درباره درباره مشکلات کلیوی از طریق سامانه حال با مشاوران
کرونا ویروس میتواند عملکرد ارگان‌های حیاتی مانند قلب، کلیهها و ریه‌ها را مختل کند.
آیا کلیهها می‌توانند پس از کووید-۱۹ بهبود یابند؟
اسپراتی می‌گوید که هنوز مشخص نیست که کلیه‌های بسیاری از افراد مبتلا به آسیب‌های کلیوی ناشی از کرونا ویروس بتوانند عملکرد طبیعی خود را باز یابند. مشاهدات این طور به نظر می‌رسند که برخی از افراد مبتلا به این آسیب‌ها احتمالا تا پایان عمر به دیالیز نیاز خواهند داشت. او می‌گوید: بیمارانی که به علت کووید-19 دچار آسیب حاد کلیوی شده‌اند و نیازی به دیالیز ندارند، نتیجه بهتری نسبت به بیماران دیالیزی خواهند داشت. برخی از این بیماران در بیمارستان جانز هاپکینز، عملکرد طبیعی کلیه‌های خود را باز یافته‌اند. او می‌گوید ما حتی بیمارانی در آی سی یو داشته‌ایم که دچار آسیب‌های حاد کلیوی بودند و به دیالیز نیاز پیدا کردند، اما متعاقبا عملکرد کلیه‌های آنها به حالت طبیعی نزدیک شد. این که این مسئله در چه تعداد از بیماران رخ می‌دهد هنوز مشخص نیست؛ اما نیاز به دیالیز یک نگرانی عمده در میان بیماران مبتلا به کووید-19 است.
آیا مبتلایان به کووید-۱۹ باید داروی تجویزی برای فشار خون بالای خود را مصرف کنند؟
فشار خون بالا یکی از دلایل عمده مشکلات کلیوی است. فشار خون بالا به عروق خونی کلیه آسیب وارد کرده و بر توانایی آنها در تصفیه خون تاثیر می‌گذارد. کلیهها همچنین به تنظیم فشار خون کمک می‌کنند. بنابراین آسیب کلیوی میتواند فشار خون را بدتر کند. با گذشت زمان، فشار خون بالا هم میتواند باعث نارسایی کلیه شود.
اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید، ممکن است برای این مشکل دارو مصرف کنید. شما ممکن است گزارش‌های خبری را بشنوید که ایمنی مصرف برخی از داروهای تجویزی برای کنترل این وضعیت را زیر سوال می‌برد؛ داروهایی مانند مهارکننده‌های ACE و مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARB). اسپراتی می‌گوید که بیماران باید به مصرف داروهای خود ادامه دهند و در مورد مشکلات پیش آمده با پزشک خود مشورت کنند. در حـال حاضر دو گروه در این زمینه بحث می‌کنند: یک طرف معتقدند که بر اساس مطالعات حیوانی صورت گرفته، این داروها ممکن است مضر باشند و خطر عفونت را در بیماران افزایش دهند. گروه دیگر می‌گویند که این داروها احتمالا در برابر آسیب ریه و سایر مشکلات مرتبط با کووید-۱۹ از بدن محافظت می‌کنند.
اسپراتی می‌گوید که گرو‌ه‌های حر‌ف‌های مقالاتی را منتشر کرد‌ه‌اند که به بیماران توصیه میکند داروهای مصرفی خود را تغییر ندهند. او اضافه میکند که با مصرف این داروها، بیماران می‌توانند خطر آسیب‌های قلبی و کلیوی ناشی از فشار خون کنترل نشده را کاهش دهند. او توصیه میکند که بیماراتن مبتلا به مشکلات کلیوی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن دور باشند. این داروها می‌توانند فشار خون را افزایش داده و حجم مایعات را در بدن بالا ببرند. این مسئله میتواند کلیهها را تحت فشار قرار داده و به آنها آسیب وارد کند.
بیماران مبتلا به فشار خون بالا باید داروهای خود را زیر نظر پزشک و به صورت منظم مصرف کنند.
تحقیقات بیشتر درباره آسیب‌های کلیوی ناشی از SARS-CoV-۲ نشان می‌دهد که:
در حالی که آسیب کلیه در کووید-۱۹ هنوز به خوبی شناخته شده نیست، اما اطلاعات بیشتری در مورد نحوه وقوع آن شناسایی شده است. بخش نفرولوژی مرکز جانز هاپکینز در حـال بررسی دقیق‌تر تاثیر کرونا ویروس بر سلامت کلیه و پاسخ بدن به آن است. اسپراتی می‌گوید که بیماران مبتلا به آسیب‌های کلیوی ناشی از کووید-۱۹ باید پس از درمان این بیماری، تحت نظر پزشک متخصص باشند تا عملکرد کلیه‌های آنها به حالت طبیعی بازگردد. آسیب طولانی مدت کلیه حتی پس از بهبودی از کووید-۱۹ هم ممکن است به دیالیز یا سایر روش‌های درمانی نیاز داشته باشد.
متخصصان بر اهمیت رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی به ویژه حفظ فاصله فیزیکی و شستن دست‌ها تاکید می‌کنند. آنها می‌گویند که جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ میتواند برای همه به ویژه افراد مبتلا به بیماریهای مزمن زمین‌های مانند دیابت و فشار خون بالا، امری حیاتی باشد. در حـال حاضر هیچ درمان یا واکسنی برای این بیماری وجود ندارد. هرچه افراد بتوانند با رعایت نکات بهداشتی، ابتلا به این بیماری را به تعویق بیندازند، شانس بیشتری برای بهره‌مندی از درمان در آینده خواهند داشت.
این روزها به همه افراد توصیه می‌شود که تا حد امکان از منزل خارج نشوند، مگر در موارد بسیار ضروری. با این که مراجعه به پزشک و دریافت خدمات پزشکی جزو موارد ضروری و حیاتی هستند اما می‌توان به وسیله بهره‌گیری از خدمات آنلاین غیر حضوری، برای این قبیل کارها هم نیاز به خروج از منزل نداشت. سامانه خدمات پزشکی- سلامت حال با مجموعه‌ای از خدمات مرتبط با حوزه سلامت و درمان آماده است تا کلیه نیازهای کاربران به این خدمات را به شکل غیر حضوری و در منزل در اختیار آنان قرار دهد. از سوی دیگر، گروهی از روانشناسان، پزشکان عمومی و سایر تخصص‌های ضروری در بخش “مشاوره کرونا” آماده ارائه نکات جدید، راهنمایی و پاسخ به سوالات شما در زمینه بیماری کووید-۱۹ هستند. شما میتوانید در تمام روزهای هفته به صورت ۲۴ ساعته، از طریق اپلیکیشن و وبسایت حال به پزشک مورد نظر خود دسترسی داشته باشید و از سایر خدمات این سامانه بهره مند شوید.
حال همیشه همراه شماست.
سوالات متداول
آیا مبتلایان به کووید-۱۹ باید داروی تجویزی برای فشار خون بالای خود را مصرف کنند؟
فشار خون بالا یکی از دلایل عمده مشکلات کلیوی است. اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید، ممکن است برای این مشکل دارو مصرف کنید. ا مصرف این داروها، بیماران می‌توانند خطر آسیب‌های قلبی و کلیوی ناشی از فشار خون کنترل نشده را کاهش دهند اما بهتر است بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن دور باشند.
آیا کلیهها می‌توانند پس از کووید-۱۹ بهبود یابند؟
بیمارانی که به واسطه کرونا دچار آسیب کلیوی شده اند معمولا نیازی به دیالیز ندارند، نتیجه بهتری نسبت به بیماران دیالیزی خواهند داشت و بسیاری از آنها حتی پس از بستری شدن شرایطی نزدیک به حالت طبیعی پیدا کرده اند.
چطور کووید-۱۹ به کلیهها آسیب وارد میکند؟
کرونا ویروس ممکن است سلولهای کلیه را هدف قرار دهد. کمبود اکسیژن میتواند باعث اختلال در عملکرد کلیهها شود و همچنین طوفان سیتوکین میتواند بافت کلیه را از بین ببرد علاوه بر آن کووید-۱۹ با لخته کردن خون میتواند به اندامهایی مانند کلیه آسیب جدی وارد کند.
منبع
سلام آیا کرونا موجب ایجاد سنگ کلیه هم می‌شود؟