کووید-۱۹بیماری ناشی از کرونا ویروس که منجر به همه گیری جهانی شده، به عنوان یک ویروس آسیب رسان به ریه‌­ها شناخته می­‌شود. اما با آلوده شدن تعداد بیشتری به این ویروس، پزشکان به درک بیشتری نسبت به آن دست پیدا کردند و حقایق زیادی برای آنان آشکار شد. پزشکان و محققان دریافتند که این نوع از ویروس کرونا که رسما SARS-CoV-2 نامیده می­‌شود، می­‌تواند باعث آسیب‌­های شدید و پایدار به سایر اندام‌­ها از جمله قلب و کلیه­‌ها شود.

آسیب کلیه ناشی از کرونا ویروس: یک عارضه احتمالی

برخی از افراد مبتلا به موارد شدید کووید-۱۹ علائم آسیب شدید کلیوی را نشان می‌­دهند. حتی کسانی که قبل از آلوده شدن به ویروس کرونا هیچ مشکل اساسی در کلیه‌­هایشان نداشته‌اند. گزارش­‌های اولیه می­‌گوید که حدود ۳۰ درصد بیماران بستری مبتلا به کووید-19 در چین و نیویورک، دچار آسیب‌­های کلیوی متوسط تا شدید شده‌­اند. گزارشی از پزشکان نیویورکی ارائه شده که می‌­گویند این مقدار می­‌تواند بیشتر هم باشد.

نشانه­‌های مشکلات کلیوی در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شامل مقادیر بالای پروتئین دفع شده از طریق ادرار و وجود خون غیر طبیعی در آن است. آسیب کلیه‌­ها گاهی آنقدر شدید است که بیمار به انجام دیالیز نیاز پیدا می­‌کند. برخی از بیمارستان­‌ها با افزایش موجی از بیماران کووید-۱۹ نیازمند به دیالیز، رو به رو شده که باعث کمبود دستگاه و مواد ضدعفونی کننده برای انجام این کار شده است.

دکتر اسپراتی، متخصص سلامت کلیه می­‌گوید: بسیاری از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شدید، کسانی هستند که از بیماری­‌های مزمن از جمله فشار خون بالا و دیابت رنج می­‌برند. هر دوی این بیماری­‌ها می‌­تواند احتمال ابتلا به بیماری­‌های کلیوی را افزایش دهد. اما او و سایر پزشکان در افرادی که قبل از ابتلا به این ویروس دچار مشکلات کلیوی نشده بودند هم آسیب کلیه را مشاهده کردند. چنین مشاهداتی بر پیچیدگی ابعاد این موضوع افزوده است.

مبتلایان به دیابت و فشار خون بالا، بیشتر در معرض ابتلا به کووید-۱۹ شدید هستند.

چطور کووید-۱۹ به کلیه‌­ها آسیب وارد می­‌کند؟

تاثیر کووید-۱۹ بر روی کلیه‌­ها هنوز به درستی مشخص نیست. در این بخش برخی از احتمالات پزشکان و محققان را در این زمینه بررسی می‌کنیم:

کرونا ویروس ممکن است سلول­‌های کلیه را هدف قرار دهد.

این ویروس می‌­تواند خود سلول‌­های کلیه را آلوده کند. سلول­‌های کلیه گیرنده‌­هایی دارند که ویروس کرونا قادر است به آن­ها متصل شده، کپی برداری کرده و با حمله به این بافت­‌ها به آن­‌ها آسیب وارد کند. گیرنده­های مشابهی در سلول­‌های قلب و ریه یافت می‌­شود؛ جایی که کرونا ویروس جدید می‌­تواند به سرعت به آن­‌ها آسیب وارد کند.

بیشتر بخوانید: علائم از کار افتادن کلیه

کمبود اکسیژن می‌­تواند باعث اختلال در عملکرد کلیه‌­ها شود.

احتمال دیگر این است که مشکلات کلیوی ایجاد شده در بیماران مبتلا به ویروس کرونا، به دلیل سطح غیر طبیعی اکسیژن در خون آن­‌ها باشد. نتیجه چنین مشکلی علائمی مشابه ذات الریه است که معمولا در موارد شدید بیماری در میان بیماران مشاهده می‌­شود.

درصورت داشتن هرگونه سوال در زمینه مشکلات کلیوی میتوانید از طریق خدمات دکتر اورولوژیست آنلاین سامانه حال با مشاوران در ارتباط باشید.

کمبود اکسیژن خون ناشی از کرونا ویروس می­‌تواند به کلیه‌­ها صدمات جبران ناپذیری وارد کند.

طوفان سیتوکین می­‌تواند بافت کلیه را از بین ببرد.

واکنش بدن در برابر عفونت هم می‌­تواند مسئول چنین مشکلی باشد. پاسخ ایمنی به ویروس کرونا ممکن است در بعضی افراد شدید باشد و منجر به طوفان سیتوکین (آزادسازی سیتوکین) شود. وقتی چنین اتفاقی می­‌افتد، سیستم ایمنی بدن، سیتوکین‌­ها را به خون می­‌فرستد. سیتوکین­‌ها پروتئین­‌های کوچکی هستند که در هنگام مقابله سیستم ایمنی بدن با عفونت به سلول­‌ها کمک می‌­کنند تا ارتباط برقرار کنند. اما این هجوم ناگهانی و گسترده سیتوکین­‌ها می‌­تواند باعث التهاب شدید در بدن شود. در تلاش برای از بین بردن ویروس مهاجم، این واکنش التهابی می­‌تواند به بافت2­های سالم مانند کلیه آسیب‌­های شدیدی وارد کرده و در مواردی به تخریب و نابودی آن­ها منجر شود.

بیشتر بخوانید: تست کرونا در منزل

کووید-۱۹ با لخته کردن خون می‌­تواند به اندام‌­هایی مانند کلیه آسیب جدی وارد کند.

کلیه‌­ها مانند فیلترهایی هستند که سموم، آب اضافی و موارد زائد بدن را از آن خارج می­‌کنند. کووید-19 می­‌تواند باعث ایجاد لخته­‌های کوچک در جریان خون شود که این لخته‌­ها با مسدود کردن رگ­‌های کوچک خونی به کلیه‌­ها آسیب وارد کرده و عملکرد آن را مختل می­‌کنند.

آسیب کلیه توسط کرونا نشانه‌­ای جدی است.

اندام­‌های مختلف بدن مانند قلب، ریه‌­ها، کبد و کلیه‌­ها به عملکرد یکدیگر متکی هستند و از هم پشتیبانی می­‌کنند. بنابراین وقتی ویروس کرونا باعث آسیب به یک ناحیه می‌­شود، سایر اندام‌­ها هم ممکن است در معرض خطر قرار گیرند. عملکردهای اساسی کلیه بر قلب، ریه‌­ها و سایر سیستم‌­های بدن اثرگذار است. ممکن است به همین دلیل باشد که پزشکان یادآوری می‌­کنند که آسیب کلیه در بیماران مبتلا به کووید-19، به عنوان یک هشدار احتمالی از روند جدی و حتی کشنده بیماری است. شما میتوانید سوالات خود را درباره درباره مشکلات کلیوی از طریق سامانه حال با مشاوران

کرونا ویروس می‌­تواند عملکرد ارگان‌­های حیاتی مانند قلب، کلیه­‌ها و ریه­‌ها را مختل کند.

آیا کلیه‌­ها می‌­توانند پس از کووید-۱۹ بهبود یابند؟

اسپراتی می­‌گوید که هنوز مشخص نیست که کلیه­‌های بسیاری از افراد مبتلا به آسیب‌­های کلیوی ناشی از کرونا ویروس بتوانند عملکرد طبیعی خود را باز یابند. مشاهدات این طور به نظر می­‌رسند که برخی از افراد مبتلا به این آسیب‌­ها احتمالا تا پایان عمر به دیالیز نیاز خواهند داشت. او می­‌گوید: بیمارانی که به علت کووید-19 دچار آسیب حاد کلیوی شده­‌اند و نیازی به دیالیز ندارند، نتیجه بهتری نسبت به بیماران دیالیزی خواهند داشت. برخی از این بیماران در بیمارستان جانز هاپکینز، عملکرد طبیعی کلیه­‌های خود را باز یافته­‌اند. او می‌­گوید ما حتی بیمارانی در آی سی یو داشته­‌ایم که دچار آسیب­‌های حاد کلیوی بودند و به دیالیز نیاز پیدا کردند، اما متعاقبا عملکرد کلیه­‌های آن­‌ها به حالت طبیعی نزدیک شد. این که این مسئله در چه تعداد از بیماران رخ می­‌دهد هنوز مشخص نیست؛ اما نیاز به دیالیز یک نگرانی عمده در میان بیماران مبتلا به کووید-19 است.

آیا مبتلایان به کووید-۱۹ باید داروی تجویزی برای فشار خون بالای خود را مصرف کنند؟

فشار خون بالا یکی از دلایل عمده مشکلات کلیوی است. فشار خون بالا به عروق خونی کلیه آسیب وارد کرده و بر توانایی آن‌­ها در تصفیه خون تاثیر می­‌گذارد. کلیه­‌ها هم­‌چنین به تنظیم فشار خون کمک می­‌کنند. بنابراین آسیب کلیوی می­‌تواند فشار خون را بدتر کند. با گذشت زمان، فشار خون بالا هم می­‌تواند باعث نارسایی کلیه شود.

اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید، ممکن است برای این مشکل دارو مصرف کنید. شما ممکن است گزارش‌­های خبری را بشنوید که ایمنی مصرف برخی از داروهای تجویزی برای کنترل این وضعیت را زیر سوال می‌­برد؛ داروهایی مانند مهارکننده­‌های ACE و مسدود کننده­‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARB). اسپراتی می­‌گوید که بیماران باید به مصرف داروهای خود ادامه دهند و در مورد مشکلات پیش آمده با پزشک خود مشورت کنند. در حـال حاضر دو گروه در این زمینه بحث می­‌کنند: یک طرف معتقدند که بر اساس مطالعات حیوانی صورت گرفته، این داروها ممکن است مضر باشند و خطر عفونت را در بیماران افزایش دهند. گروه دیگر می‌­گویند که این داروها احتمالا در برابر آسیب ریه و سایر مشکلات مرتبط با کووید-۱۹ از بدن محافظت می­‌کنند.

اسپراتی می‌­گوید که گرو‌ه‌­های حر‌ف‌ه­ای مقالاتی را منتشر کرد‌ه‌­اند که به بیماران توصیه می‌­کند داروهای مصرفی خود را تغییر ندهند. او اضافه می‌­کند که با مصرف این داروها، بیماران می‌توانند خطر آسیب­‌های قلبی و کلیوی ناشی از فشار خون کنترل نشده را کاهش دهند. او توصیه می­‌کند که بیماراتن مبتلا به مشکلات کلیوی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن دور باشند. این داروها می‌­توانند فشار خون را افزایش داده و حجم مایعات را در بدن بالا ببرند. این مسئله می­تواند کلیه‌­ها را تحت فشار قرار داده و به آن‌ها آسیب وارد کند.

بیماران مبتلا به فشار خون بالا باید داروهای خود را زیر نظر پزشک و به صورت منظم مصرف کنند.

تحقیقات بیشتر درباره آسیب‌­های کلیوی ناشی از SARS-CoV-۲ نشان می‌­دهد که:

در حالی که آسیب کلیه در کووید-۱۹ هنوز به خوبی شناخته شده نیست، اما اطلاعات بیشتری در مورد نحوه وقوع آن شناسایی شده است. بخش نفرولوژی مرکز جانز هاپکینز در حـال بررسی دقیق­‌تر تاثیر کرونا ویروس بر سلامت کلیه و پاسخ بدن به آن است. اسپراتی می‌­گوید که بیماران مبتلا به آسیب‌­های کلیوی ناشی از کووید-۱۹ باید پس از درمان این بیماری، تحت نظر پزشک متخصص باشند تا عملکرد کلیه­‌های آن­‌ها به حالت طبیعی بازگردد. آسیب طولانی مدت کلیه حتی پس از بهبودی از کووید-۱۹ هم ممکن است به دیالیز یا سایر روش­‌های درمانی نیاز داشته باشد.

متخصصان بر اهمیت رعایت دستورالعمل­‌های بهداشتی به ویژه حفظ فاصله فیزیکی و شستن دست­‌ها تاکید می­‌کنند. آن­‌ها می‌­گویند که جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ می­‌تواند برای همه به ویژه افراد مبتلا به بیماری­‌های مزمن زمین‌ه­ای مانند دیابت و فشار خون بالا، امری حیاتی باشد. در حـال حاضر هیچ درمان یا واکسنی برای این بیماری وجود ندارد. هرچه افراد بتوانند با رعایت نکات بهداشتی، ابتلا به این بیماری را به تعویق بیندازند، شانس بیشتری برای بهره­‌مندی از درمان در آینده خواهند داشت.

این روزها به همه افراد توصیه می‌­شود که تا حد امکان از منزل خارج نشوند، مگر در موارد بسیار ضروری. با این که مراجعه به پزشک و دریافت خدمات پزشکی جزو موارد ضروری و حیاتی هستند اما می­‌توان به وسیله بهره­‌گیری از خدمات آنلاین غیر حضوری، برای این قبیل کارها هم نیاز به خروج از منزل نداشت. سامانه خدمات پزشکی- سلامت حال با مجموعه‌­ای از خدمات مرتبط با حوزه سلامت و درمان آماده است تا کلیه نیازهای کاربران به این خدمات را به شکل غیر حضوری و در منزل در اختیار آنان قرار دهد. از سوی دیگر، گروهی از روانشناسان، پزشکان عمومی و سایر تخصص‌­های ضروری در بخش “مشاوره کرونا” آماده ارائه نکات جدید، راهنمایی و پاسخ به سوالات شما در زمینه بیماری کووید-۱۹ هستند. شما می­‌توانید در تمام روزهای هفته به صورت ۲۴ ساعته، از طریق اپلیکیشن و وب­سایت حال به پزشک مورد نظر خود دسترسی داشته باشید و از سایر خدمات این سامانه بهره مند شوید.

حال همیشه همراه شماست.

سوالات متداول

منبع

www.hopkinsmedicine.org