جستجو...

haal application

IOS

pwa

اندروید

google play

دیابت چیست؟/علائم و راه پیشگیری از بیماری قند

دیابت
تاریخ بروزرسانی : ۰۲ مرداد

با تخفیف مشاوره آنلاین بگیر
OFF15

در اولین مشاوره آنلاین پزشکی یا روانشناسی 15 درصد تخفیف بگیر

دریافت مشاوره آنلاین

دیابت یکی از شایع‌­ترین بیماری‌­های متابولیک در سطح جهان است. اثر دیابت بر بدن قابل چشم پوشی نیست. در این بیماری، مقدار انسولین ترشح شده کمتر از میزان لازم برای طبیعی نگه داشتن قند خون است. بدن به طور معمول، بعد از خوردن یا نوشیدن، قندهای موجود در غذا را تجزیه کرده و از آن­‌ها برای تامین انرژی سلول‌­ها استفاده می‌­کند. برای تحقق این امر، لازم است که پانکراس (لوزالمعده)، هورمونی به نام انسولین را تولید کند. انسولین همان ماده­‌ای است که روند خارج کردن قند از خون و دسترسی سلو‌‌‌‌ل‌­ها به آن را تسهیل می‌­کند.

در صورتی که پانکراس نتواند انسولین تولید کند یا انسولین تولید شده توسط این غده بسیار اندک باشد، دیابت ایجاد می‌­شود. این مسئله باعث می‌شود که سطح گلوکز خون افزایش یابد، در حالی که سلول­‌های بدن از انرژی مورد نیاز خود بی بهره هستند. این رویداد می­‌تواند به مشکلات گسترده­‌ای در بدن منجر شود که تقریبا همه اندام­‌های اصلی بدن را تحت تاثیر قرار می­‌دهد.

در صورت ابتلا به دیابت، می­‌توان این بیماری را به کمک راهکارهایی و به شکل موثر کنترل کرد. اگر این بیماری درمان نشود، منجر به عوارض بالقوه‌­ای مثل بیماری‌­های قلبی، سکته، مشکلات قلبی و عصبی خواهد شد. ضمن اینکه داروی جدید درمان قطعی دیابت را دراین مطلب می‌توانید بشناسید.


تصویر خدمات اقساطی

انواع دیابت

اثراتی که دیابت در بدن ایجاد می­‌کند به نوع دیابت وابسته است. دیابت دو نوع اصلی دارد: نوع ۱ و نوع ۲.

دیابت نوع ۱

در دیابت نوع یک، سیستم ایمنی بدن به سلول­‌های تولید کننده انسولین (سلول­‌های بتا) در لوزالمعده حمله کرده و آن‌­ها را از بین می‌­برد. این مسئله باعث می­‌شود که فرد انسولین کمی در بدن خود داشته باشد یا اصلا انسولین نداشته باشد! بدون انسولین، گلوکز به جای ورود به سلول­‌ها، در جریان خون تجمع می‌­یابد. در نتیجه بدن نمی‌­تواند از این گلوکز برای تامین انرژی خود استفاده کند. علاوه بر این، مقادیر بالای گلوکز خون باعث ادرار بیش از حد و کم‌­آبی بدن می­‌شود و به بافت‌­های بدن آسیب می‎­رساند.

افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، برای ادامه زندگی باید انسولین مصرف کنند. این نوع بیماری در کودکان و بزرگسالان روی می­‌دهد و محدوده سنی مشخصی ندارد.

 

دیابت نوع  ۲

این نوع دیابت مربوط به مقاومت به انسولین است. در گذشته این بیماری بیشتر در میان میانسالان و رده­‌های سنی بالاتر روی می‌­داد، اما این روزها بسیاری از جمعیت جوان کشورها به آن دچار هستند. عادت­‌های غذایی نادرست، رژیم غذایی ناسالم و سبک زندگی ماشینی و بدون تحرک، از عوامل شیوع دیابت نوع ۲ در میان جوانان هستند.

غده پانکراس در دیابت نوع ۲، جلوی دریافت و استفاده موثر از انسولین را می­‌گیرد. در نتیجه قند به راحتی در اختیار سلول­‌ها قرار نمی‌­گیرد و انرژی آن‌­ها تامین نمی­‌شود. این مسئله باعث می­‌شود که فرد بیمار نیاز به دریافت انسولین داشته باشد. این بیماری در مراحل اولیه که “پیش دیابت” نامیده می‌­شود، به کمک رژیم غذایی، ورزش و نظارت دقیق بر قند خون، قابل کنترل است. در این مرحله می‌­توان از پیشرفت پیش دیابت به دیابت نوع ۲ پیشگیری کرد.

 

تزریق انسولین

تزریق انسولین به صورت زیر جلدی و در چربی زیر پوست نواحی شکم، ران یا بازو انجام می­‌شود.

 

برای تشخیص آسان بیماری از دکتر آنلاین رایگان کمک بگیر

دیابت چه نشانه­‌هایی دارد؟

در صورت عدم تشخیص یا کنترل نشدن قند خون، اثرات دیابت در بدن با چند علامت قابل شناسایی است. اصلی‌­ترین نشانه­‌های دیابت عبارتند از:

  • تشنگی مکرر
  • تکرر ادرار
  • خستگی
  • تاری دید
  • سوزن سوزن شدن یا درد در دست­‌ها و پاها
  • کاهش وزن

 

اثرات طولانی مدت دیابت بر بدن

علاوه بر علائم ذکر شده، دیابت می­‌تواند باعث آسیب طولانی­ مدت به بدن انسان هم شود. این آسیب‌­های طولانی مدت، معمولا عوارض دیابتی نامیده می­‌شوند. دیابت با تحت تاثیر قرار دادن اعصاب و رگ‌­ها، می‌­تواند هر بخشی از بدن را درگیر کند. با این حال، قسمت­‌های خاصی از بدن، بیش از سایر بخش­‌ها تحت تاثیر قرار می‌­گیرد.

عوارض دیابتی معمولا چندین سال طول می‌­کشد؛ یعنی دیابت کنترل نشده می‌­تواند پس از گذشت چندین سال علائم خود را آشکار کند. این عوارض قطعی نیستند و می­‌توان با کنترل فشار خون، کلسترول و دیابت، از آن‌­ها جلوگیری کرد و یا بروز آن­ها را به تعویق انداخت. با رعایت رژیم غذایی سالم، پرهیز از سیگار و الکل و گنجاندن فعالیت منظم ورزشی در برنامه روزانه به منظور حفظ سطح قند خون، می‌­توان بروز عوارض دیابتی را کنترل کرد.

 

مصرف سیگار و الکل

مصرف سیگار و الکل می­‌تواند ریسک ابتلا به دیابت را افزایش دهد.

 

دیابت زمینه ساز ایجاد چه بیماری­‌هایی است؟

اگر پانکراس بدن اصلا انسولین تولید نکند یا انسولین کمی تولید کند یا یا بدن قادر به استفاده از انسولین تولید شده نباشد، از هورمون­‌های جایگزین برای تبدیل چربی به انرژی استفاده می­‌کند. در اثر این تغییرات، سطح بالایی از مواد شیمیایی سمی از جمله اسیدها و کتون ایجاد می‌­شود. این مسئله ممکن است منجر به بیماری کتواسیدوز دیابتی شود که عارضه‌­ای جدی است.

سندروم هایپر اسمولار هیپرگلیسمی دیابتی نیز از عوارض حاد دیابت است که ممکن است باعث به کما رفتن بیماران شود. سطح بالای گلوکز خون در افراد ممکن است باعث گاستروپارزی در بیماران شود. افراد مبتلا به این عارضه، در صورت خالی شدن کامل معده با مشکلاتی مواجه می‌­شوند. گرسنگی طولانی باعث افزایش سطح گلوگز خون شده و تهوع، استفراغ، نفخ و دل درد را به دنبال خواهد داشت.

شناخت قرص سیتاگلیپتین برای درمان قند خون

دیابت چه مشکلاتی در اندام‌­های مختلف ایجاد می‌­کند؟

دانستیم که دیابت می‌­تواند تمامی ارگان‌­های بدن را تحت تاثیر قرار دهد. اثرگذاری دیابت بر اندام­‌های حیاتی بدن، گاهی می­‌تواند مرگ‌­آفرین باشد. در ادامه به نقش­ دیابت بر سلامت ارگان­‌های اصلی بدن می­‌پردازیم.

اثر دیابت بر قلب و سکته

دیابت و بیماری کرونر قلب، ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. دیابت باعث تشدید فشار خون بالا می­‌شود و فشار خون و کلسترول بالا، به طور قابل توجهی احتمال بروز بیماری‌­های قلبی و عروقی، حملات قلبی و سکته را افزایش می‌­دهند.

 

اثر دیابت بر چشم

عارضه نسبتاً شایع دیابت، رتینوپاتی دیابتی است. همانند سایر عوارض دیابت، این عارضه نیز به وسیله یک دوره دیابت کنترل نشده، ایجاد می­‌شود. رتینوپاتی دیابتی معمولا علامت خاصی ندارد و فقط از طریق معاینه چشمی قابل شناسایی است. این بیماری قابل درمان است و بهترین راه برای تشخیص و درمان به موقع آن، انجام معاینه و غربالگری سالانه است.

 

اثر دیابت بر کلیه­‌ها

کلیه‌­ها یکی از مهم‌­ترین اندا‌م‌­هایی هستند که توسط دیابت در معرض خطر قرار می‌­گیرند. دیابت کنترل نشده دشمن جدی کلیه است و آسیب‌­های ناشی از آن به همراه فشار خون و کلسترول بالا، به شدت افزایش می‌یابد. نفروپاتی دیابتی، اصطلاح بیماری کلیه در اثر دیابت است و باعث بروز مشکلاتی مانند تورم در پاها، خارش بدن، بی اشتهایی و… خواهد شد. آسیب کلیه‌­ها معمولا تدریجی است و طی چند سال اتفاق می‌­افتد. این عارضه می‌­تواند پیش از جدی شدن، با غربالگری نفروپاتی شناسایی و درمان شود. درمان این بیماری شامل تغییر در سبک زندگی است. البته ممکن است پزشک برای کنترل فشار خون و کلسترول بالا، درمان دارویی را هم توصیه کند.

 

تورم­ پا

تورم­ پا در مبتلایان به دیابت می­‌تواند از عوارض نفروپاتی دیابتی باشد.

 

اثر دیابت بر سیستم عصبی

اثرات دیابت بر اعصاب می‌­تواند بسیار جدی شود، زیرا اعصاب در بسیاری از عملکردهای بدن ما نقش دارند: از حرکت و هضم غذا گرفته تا رابطه جنسی و تولید مثل. وجود آسیب عصبی یا نوروپاتی معمولا با نشانه‌­های زیر آشکار می­‌شود:

  • بی­‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست­‌ها یا پاها
  • عدم تحریک در آلت تناسلی مرد یا زن
  • مشکل در تخلیه معده

درمان­‌های نوروپاتی بر کاهش درد متمرکز هستند، اما داروهای کاهنده فشار خون هم ممکن است برای جلوگیری از پیشرفت بیماری در این افراد تجویز شود.

بیشتر بخوانید: سوالات مشاوره ازدواج

 

اثر دیابت بر گوارش

دیابت می‌­تواند از طرق مختلف بر هضم و گوارش غذا اثر بگذارد. اگر دیابت باعث آسیب عصبی شده باشد، می‌­تواند منجر به حالت تهوع، یبوست و یا اسهال شود. گاهی اختلال در گوارش می­‌تواند از عوارض داروهای کنترل دیابت هم باشد. به عنوان مثال برخی از داروهای دیابت نوع ۲، زمینه‌­ساز مشکلات گوارشی هستند. البته پس از این که بدن به مصرف این داروها عادت کند، بروز چنین عوارضی فروکش خواهد کرد.

 

اثر دیابت بر پوست بدن

تاثیر دیابت بر روی پوست بدن، معمولا به دلیل نقش این بیماری بر اعصاب و گردش خون روی می‌­دهد. دیابت می­‌تواند باعث خشکی پوست، التیام آهسته زخم‌­ها، بریدگی‌­ها و سوختگی­‌ها، عفونت­‌های قارچی و باکتریایی و از بین رفتن حس لامسه در پا شود. به افراد دیابتی توصیه می‌­شود که حداقل سالی یک بار پای خود را از نظر وجود آسیب یا عفونت چک کنند. از تاثیر دیابت بر پا، اغلب به عنوان عارضه پای دیابتی یاد می­‌شود.

 

اثر دیابت بر پا

نوروپاتی دیابتی باعث احساس بی حسی در ناحیه پا میشود بنابراین درصورت هرگونه زخم یا تاول در ناحیه پا و متوجه نشدن آن میتواند باعث بروز عفونت و یا مشکلات حاد شود. چون التیام زخم در دیابتی ها روند کندتری را نسبت به سایر افراد دارد بهتر است روزانه از سلامت پا های خود اطمینان حاصل کنید.

 

اثر دیابت بر لثه

افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض بیماری و مشکلات دهان و دندان هستند. تحلیل رفتن لثه ها و یا عفونت و التهاب لثه از جمله مشکلات شایع برای دیابتی ها است.

 

اثر دیابت بر سیستم تناسلی

تغییر هورمون‌­ها در دوران بارداری، می­‌تواند باعث دیابت بارداری شود. این عارضه به نوبه خود خطر ابتلا به فشار خون بالا را نیز در مادران باردار افزایش می­‌دهد. این بیماری می­‌تواند باعث ابتلای خانم­‌های باردار به اکلامپسی و پره اکلامپسی شود.

در بیشتر موارد، دیابت بارداری به راحتی کنترل می‌­شود و سطح گلوکز بدن پس از زایمان به حالت طبیعی بر می­‌گردد. دیابت در زنان باردار، علاوه بر علائم رایج این بیماری، ممکن است مشکلات دیگری مثل عفونت‌­های مکرر واژن و مثانه را هم ایجاد ­کند. ابتلا به دیابت بارداری در برخی موارد باعث تولد نوزاد با وزن بالاتر از نرمال یا زایمان سخت می­‌شود. از طرف دیگر مادران و نوزادان در چنین شرایطی، بیش از سایرین در معرض ابتلا به دیابت نوع دو در آینده خواهند بود.

با تست گلوکز بارداری و نحوه انجام آن آشنا شوید

اختلالات نعوظ (ED) هم یکی از مشکلات رایج دیابت در مردان است البته فشارخون و مشکلات کلیوی و عصبی هم میتوانید باعث اختلال نعوظ در مردان شود. معمولا بیماران دیابتی در سنین زیر 45 سال که دیابت خود را کنترل نکرده اند با این مشکل زیاد مواجه اند.

همچنین دیابت میتواند بر روی مثانه و ادرار هم اثر بگذارد نیمی از مردان دیابتیک مثانه بیش فعال یا پرکار و نیز ناتوانی در کنترل ادرار دارند.

 

دیابت بارداری

دیابت بارداری یکی از عوامل خطرساز در سلامتی زنان باردار است که نیاز به درمان و کنترل دارد.

بیشتر بخوانید: فیبروم رحم چگونه از بین می‌رود

درمان دیابت

دیابت نوع یک، نیاز به تزریق انسولین دارد. اما درمان دیابت نوع دو، با کاهش وزن از طریق اصلاح رژیم غذایی و ورزش آغاز خواهد شد. رژیم غذایی مناسب برای یک فرد دیابتی باید کم کالری، فاقد چربی ترانس، حاوی مقادیر کافی غلات کامل، میوه‌­ها، سبزیجات و چربی­‌های غیر اشباع باشد. بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع دو، برای درمان نیاز به دارو دارند. با این حال، دستیابی به سطح نرمال قند خون با کاهش وزن، رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم امکان­پذیر است. حتی در صورت نیاز به مصرف دارو هم تغییرات گفته شده در سبک زندگی، اثرگذار خواهند بود.

داروهای مورد استفاده برای دیابت نوع دو شامل داروهای خوراکی و تزریقی هستند. آن­‌ها داروهایی هستند که:

  • انسولین(کوتاه اثر/متوسط اثر/ترکیبی)
  • متفورمین
  • ریپاگلینید
  • کلرپروپامید

داروهای مربوط به دیابت مقاومت به انسولین در عضلات و کبد را کاهش می‌­دهند همچنین مقدار انسولین ساخته شده و آزاد شده توسط پانکراس را افزایش میدهند.

 

پیشگیری از دیابت

دیابت نوع یک غیر قابل پیشگیری است، اما می‌­توان به کمک روش‌­هایی، احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش داد. اگر یکی از بستگان نزدیک فرد به ویژه والدین یا خواهر و برادر مبتلا به دیابت نوع دو باشد، یا اگر آزمایش قند خون نشان‌­دهنده پیش دیابت باشد، فرد در معرض ابتلا به دیابت نوع دو خواهد بود.

حفظ وزن ایده‌­آل بدن، ورزش منظم مانند ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع روزانه و داشتن برنامه غذایی سالم، از عوامل کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دو هستند. نکته مهم این است که داشتن فعالیت بدنی، حتی در صورت عدم کاهش وزن، مقاومت به انسولین را کاهش می‌­دهد.

تمایل به مصرف وعده های غذایی پر حجم را در افراد کم میکند و نیز تبدیل چربی به گلوکز را کاهش میدهند. اگر از قبل به دیابت نوع دو دچار هستید، با انجام موارد زیر می­‌توانید عوارض را به تاخیر انداخته و یا از بروز آن‌­ها جلوگیری کنید:

  • قند خون خود را کنترل کنید. این مسئله به کاهش خطر عوارض کمک می­‌کند
  • مشکلات مرتبط با قلب را کنترل کنید. مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و تری گلیسرید
  • سیگار کشیدن را کنار بگذارید
  • چاقی را درمان کنید
  • هر ساله به یک چشم پزشک و یک پزشک متخصص برای معاینه پا مراجعه کنید. این مسئله به شما کمک می­‌کند تا خطر عوارض چشم و پا را کاهش دهید

 

کلام آخر

انجام آزمایش قند خون به صورت منظم، افراد را از پیش دیابت و احتمال ابتلا به دیابت آگاه می­‌کند. توصیه می­‌شود که همه افراد، سالانه میزان قند خون بدن خود را چک کنند و در صورت بروز مشکل، به کمک پزشک متخصص در صدد حل آن برآیند. آگاهی زودهنگام از دیابت، احتمال درمان آن را با شیوه­‌های ساده مثل کنترل وزن، تغییر سبک زندگی و ورزش افزایش می‌­دهد. دیگر برای مشاوره با پزشک خوب و مجرب، نیازی به صرف وقت و هزینه زیاد نخواهید داشت. شما می‌­توانید از منزل، محل کار یا هر مکان دیگری، به صدها پزشک متخصص دسترسی داشته باشید و به شیوه­‌های مختلفی از جمله تصویری، متنی یا تلفنی با آن‌­ها گفت­‌و­گو کنید. مشاوران حال همیشه و همه جا همراه شما خواهند بود. برای دسترسی به خدمات سامانه خدمات آنلاین پزشکی- سلامت حال می‌­توانید به وب­سایت یا اپلیکیشن این سامانه مراجعه و با کمترین هزینه، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پاسخ سوالات پزشکی خود را بیابید.

 

منابع

www.healthline.com

www.diabetes.co.uk

 

 

 

 

 

سوالات متداول

مقالات مرتبط

نظرات کاربران

جستجو

جدیدترین مقالات