کیست چشم که به عنوان شالازیون نیز شناخته می‌شود، یک بیماری شایع است که با یک توده متورم و بدون درد روی پلک مشخص می شود. در حالی که این مشکل در بیشتر موارد در عرض چند روز تا چند ماه به خودی خود بهبود می یابد، اما برخی نیز ممکن است نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشند. عواملی که در شکل گیری شالازیا نقش دارند عبارتند از التهاب، ویروس های موثر بر غدد میبومین و سایر بیماری ها مانند روزاسه، درماتیت، سل و عفونت های ویروسی. است. در ادامه درباره سایر علل کیست چشم، انواع کیست چشمی و راه های درمان آن صحبت خواهیم کرد.
کیست چشم چیست؟
کیست چشم یا شالازیون یک برآمدگی متورم و بدون درد روی پلک شما است. پلک دارای غدد ریزی است که برای مرطوب نگه داشتن چشم یک ماده روغنی تولید می‌کند. هنگامی که یکی از آن غدد مسدود می‌شودکیست چشمی ایجاد می‌شود.
در ابتدا، کیست چشم ممکن است دردناک باشد، اما پس از مدت کوتاهی، درد آن از بین می‌رود. کیست چشمی معمولاً در قسمت زیرین پلک فوقانی شما شکل می‌گیرد، اما ممکن است گاهی اوقات در پلک پایین نیز ایجاد شود.
کیست داخل سفیدی چشم چیست؟
کیست داخل سفیدی چشم یا کیست ملتحمه کیسه کوچک پر از مایعی است که روی ملتحمه (غشای شفافی است که قسمت سفید چشم و سطح داخلی پلک‌ها را می‌پوشاند) تشکیل می شود. معمولاً به صورت یک برآمدگی شفاف یا نیمه شفاف ظاهر می شود و اندازه آن نیز متفاوت است.
این کیست‌ها معمولاً زمانی ایجاد می‌شوند که ملتحمه تحریک شده یا زخمی می‌شود. آنها به طور کلی بدون درد و بی ضرر هستند، اما اگر به اندازه ای بزرگ شوند که سطح چشم را مختل کنند، باعث ناراحتی، احساس جسم خارجی یا تاری دید می‌شوند. اکثر کیست‌های داخل سفیدی چشم نیازی به درمان ندارند و به مرور زمان خود به خود از بین می‌روند. با این حال، اگر کیست آزاردهنده شد یا بینایی را تحت تاثیر قرار داد بلافاصله با چشم پزشک آنلاین به صورت تصویری ارتباط گرفته و مشورت کنید.
انواع کیست چشمی
انواع مختلفی از کیست های چشمی وجود دارد که عبارتند از:
شالازیون
این کیست شایعی است که روی پلک ایجاد می شود. معمولاً به دلیل مسدود شدن غده چربی ایجاد می‌شود و در نتیجه برآمدگی متورمی نیز ایجاد می‌کند. شالازیون معمولاً بدون درد است و اغلب خود به خود برطرف می‌شود.
کیست درموئید
کیست درموئید یک کیست مادرزادی است و حاوی بافت‌هایی است که به طور معمول در سایر قسمت‌های بدن مانند مو، غدد چربی یا غدد عرق یافت می‌شود. در طول رشد چشم ایجاد شده و می‌تواند در بدو تولد نیز وجود داشته باشد یا حتی در مراحل بعدی زندگی ایجاد شود.
کیست ملتحمه
این کیست‌ها روی ملتحمه که همان غشای نازک در قسمت سفید چشم و سطح داخلی پلک‌ها هستند ایجاد می‌شود. کیست های ملتحمه از نظر اندازه متفاوت بوده و معمولاً با مایع شفافی پر می‌شوند.
کیست اپیدرموئید
کیست های اپیدرموئید توده‌های خوش خیمی هستند که در اطراف چشم ایجاد شده و با کراتین (پروتئینی که در لایه بیرونی پوست یافت می شود) پر شده‌اند.
نشانه های کیست چشم
اگر کیست چشم اشته باشید، متوجه برآمدگی روی پلک خود خواهید شد که معمولاً روی پلک بالایی شما تأثیر می‌گذارد. هنگامی که شالازیون برای اولین بار ایجاد می شود، دردناک است، اما درد به سرعت از بین می‌رود. البته با رشد شالازیون، ممکن است قرمز، متورم و حساس نیز بشود.
سایر علائم کیست چشم شامل موارد زیر است:
- سوزش خفیف که باعث آبریزش چشم می‌شود.
- تاری دید ناشی از فشار کیست بزرگتر به کره چشم شما.
- پلک کاملاً متورم شده است.
عفونت کیست چشمی
اگر باکتری به داخل غده چربی وارد شود، شالازیون عفونی می‌شود و به این ترتیب شالازیون تبدیل به گل مژه می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، توده ممکن است دردناک و متورم‌تر شود. پزشک پماد آنتی بیوتیک، قطره یا قرص خوراکی را برای گل مژه تجویز خواهد کرد
اگر عفونت به پوست اطراف یا خود چشم سرایت کند، یک موقعیت اورژانس ایجاد خواهد شد زیرا عفونت های چشمی در صورت عدم درمان می توانند به سرعت گسترش یافته و به بینایی آسیب برسانند.
عوامل ایجاد کیست چشم
کیست چشمی، به ویژه شالازیا، به دلیل مسدود شدن غده چربی در پلک ایجاد می‌شوند. برخی از عواملی که در ایجاد شالازیا نقش دارند عبارتند از:
- التهاب: التهاب یا ویروس‌های موثر بر غدد میبومین می توانند منجر به شالازیا شوند.
- اختلال عملکرد غدد میبومین: اختلال در ساختار یا عملکرد غدد میبومین می تواند احتمال انسداد و تشکیل کیست را افزایش دهد.
- بلفاریت چشم: التهاب پلک ها، که اغلب توسط باکتری ها یا بیماری های پوستی مانند روزاسه ایجاد می شود، می تواند منجر به انسداد شود.
- سایر شرایط سلامت: شالازیا می تواند با مسائل سلامتی مختلفی مانند روزاسه، درماتیت سبورئیک، سل و عفونت های ویروسی همراه باشد.
عوامل خطر هنگام ایجاد و گسترش کیست چشم
درواقع کیست چشم بسیار رایج است و هر کسی می‌تواند به آن مبتلا شود. اما ممکن است احتمال ابتلا به آن بیشتر باشد اگر:
- قبلا شالازیون داشته باشید.
- بلفاریت مزمن (التهاب پلک) داشته باشید.
- بیماری های پوستی خاصی مانند شوره سر (درماتیت سبورئیک) یا روزاسه داشته باشید.
- پوست خشکی داشته باشید.
- تغییرات هورمونی مانند هفته های بارداری را تجربه می‌کنید..
بهترین راه برای خلاص شدن از کیست چشمی
در بیشتر موارد، می‌توانید شالازیون را در خانه درمان کنید. کیست چشمی در یک ماه یا کمتر از بین می‌رود.
اما هرگز به شالازیون فشار نیاورید یا سعی نکنید آن را بیرون بیاورید که این کار باعث التهاب و عفونت می‌شود. در عوض از راه‌های زیر استفاده کنید.
کمپرس گرم: یک دستمال تمیز را با آب گرم خیس کنید. آن را به مدت 15 دقیقه روی چشم آسیب دیده نگه دارید. این کار را حداقل سه بار در روز انجام دهید تا به باز شدن غده چربی مسدود شده کمک کنید.
بهداشت خوب: تا زمانی که کیست چشمی دارید از آرایش چشم خودداری کنید. پس از تخلیه شالازیون نیز، چشم را تمیز نگه دارید.
اگر شالازیون از بین نرفت، باید از یک متخصص چشم پزشک کمک بگیرید. درمان شالازیون در مطب یا کلینیک، شامل تخلیه مایع از طریق یک برش کوچک می‌باشد. همچنین ممکن است برای کاهش تورم و التهاب نیاز به تزریق استروئید نیز باشد.
جراحی کیست چشم
برای فردی که شالازیون شدید یا مداوم دارد، پزشک جراحی را برای تخلیه آن توصیه می‌کند. شالازیا گاهی اوقات عود می‌کند. اگر این اتفاق زیاد رخ دهد، ممکن است پزشک نیاز به بیوپسی از توده داشته باشد. بیوپسی شامل برداشتن یک نمونه بافت کوچک است که پزشک آن را برای علائم یک بیماری جدی تر بررسی می‌کند.
پزشکان همچنین می توانند تزریق کورتیکواستروئید را برای درمان شالازیا انجام دهند که التهاب را کاهش خواهد داد.
راه های پیشگیری از ابتلا به کیست چشم
سوال مهم دیگر این است که آیا می توان از ایجاد کیست چشم پیشگیری کرد؟
برخی از کیست های چشمی به دلیل گل مژه شکل می‌گیرند. بنابراین اگر بتوانید از گل مژه جلوگیری کنید، ممکن است بتوانید از ابتلا به شالازیون نیز جلوگیری کنید.
با رعایت نکات بهداشتی ذکر شده از ابتلا به کیست چشم پیشگیری کنید.
- قبل از اینکه چشمان خود را لمس کنید، حتما دستان خود را بشویید.
- قبل از برداشتن لنز، دست های خود را بشویید.
- قبل از رفتن به رختخواب هر روز صورت خود را بشویید تا آلودگی و آرایش پاک شود
- تمام لوازم آرایش قدیمی یا تاریخ مصرف گذشته خود را دور بریزید و حتما هر دو تا سه ماه یکبار ریمل و سایه چشم را تعویض کنید.
درمان کیست چشم چقدر طول میکشد؟
مدت زمان درمان کیست چشم بستگی به این دارد که آیا کیست به خودی خود برطرف می شود یا نیاز به جراحی دارد. سناریوهای مختلف و مدت زمان درمان مربوط به آنها در ادامه ذکر شده است.
1. درمان خانگی: اکثر کیست های چشمی با مدیریت صحیح در منزل در عرض یک هفته از بین می‌روند. استفاده از کمپرس گرم و رعایت بهداشت در پلک می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند.
2. بدون بهبود: اگر شالازیون ادامه یابد و بهتر نشود، ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد که شامل تخلیه مایع از طریق یک برش کوچک یا تزریق استروئید برای کاهش تورم و التهاب است.
3. جراحی: در موارد نادری که شالازیون به درمان خانگی یا دارویی پاسخ نمی دهد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. این روش معمولاً تحت بی حسی موضعی در مطب پزشک انجام می‌شود.
به طور کلی ابتلا به کیست چشم مشکل حادی نیست اما در صورتی که خود به خود از بین نرود نیاز به درمان پزشکی دارد. مدت زمان درمان به نحوه پاسخ کیست به کارهای انجام شده بستگی دارد. کمپرس گرم و درمان دارویی معمولا به چند هفته زمان نیاز دارد و روش های جراحی نیز اگرچه نیازی به حضور در بیمارستان و بستری شدن ندارند اما به چندین هفته زمان برای درمان کامل نیاز خواهد بود.
برای کیست چشم چه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کرد؟
اگر کیست چشم ظرف 1 ماه تخلیه نشد و بهبود نیافت، باید به چشم پزشک مراجعه کنید. برای برخی افراد، پزشک جهت کاهش تورم، استروئید تزریق می‌کند. این بستگی به محل، اندازه و تعداد کیست چشمی دارد. البته در صورت بزرگ بودن کیست، جراحی نیز پیشنهاد می‌شود.
در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فورا به پزشک مراجعه کنید
- درد یا تورم شدید
- تورمی که به سرعت در حال گسترش است
- تغییرات در بینایی
- دوبینی
- حرکت دردناک چشم
- تب
اگر علائم عفونت باکتریایی مانند درد وجود دارد نیز حتما با چشم پزشک صحبت کنید تا یک پماد آنتی بیوتیک یا یک دوره آنتی بیوتیک خوراکی را مصرف کنید.
منابع:
