مری بارت به خودی خود علائمی ایجاد نمی کند. ممکن است پس از مراجعه به پزشک برای علائم بیماری رفلاکس معده، به آن مبتلا شده اید. به دلیل عدم وجود علائم، هیچ کس مطمئن نیست که چقدر شایع است. اما کارشناسان تخمین می زنند که مری بارت حدود 1 درصد از افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. در ادامه این مقاله درباره اینکه مری بارت چیست، چه علائمی دارد و اینکه ایا مری بارت باعث سرطان میشود صحبت خواهیم کرد.
مری بارت چیست؟
مری بارت تغییری در بافت پوشاننده مری است، لولهای در گلو که غذا را به معده میبرد. به دلایلی که هیچ کس به طور کامل متوجه نشده، سلولهای پوشش مری گاهی بیشتر شبیه سلولهای روده میشوند. محققان تصور میکنند که داشتن ریفلاکس اسید یا بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) با مری بارت مرتبط است. بیماری مری بارت خطر ابتلا به سرطان مری را که البته نادر است افزایش میدهد.
چه کسانی به مری بارت دچار میشوند؟
پس از آنکه متوجه شدید مری بارت چیست بهتر است افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به مری بارت هستند را نیز بشناسید:
- سفید پوست غیر اسپانیایی
- میانسال یا مسن هستند
- چاق هستند
- سابقه خانوادگی مری بارت یا سرطان مری دارند
- علائم سوزش سر دل به مدت 10 سال را دارند
- بیماری ریفلاکس معده (GERD) طولانی دارند
علائم مری بارت
مری بارت به خودی خود علائمی ایجاد نمیکند. اما میتوانید علائم بیماریهای مرتبط با آن را مشاهده کنید که همان سوزش معده و بازگشت اسید است.
سوزش سر دل که حداقل دو بار در هفته اتفاق میافتد، بزرگترین علامت خطر است. علائم سوزش سر دل عبارتند از احساس سوزش در قفسه سینه و استفراغ و بازگشت اسید.
علائم دیگری که باید مراقب آنها باشید عبارتند از:
- سوزش سر دل که بدتر می شود یا شما را از خواب بیدار می کند
- بلع دردناک یا مشکل
- احساس گیرکردن غذا در مری
- گلودرد مداوم، طعم ترش در دهان یا بوی بد دهان
- کاهش وزن ناخواسته
- خون در مدفوع
- استفراغ
عوامل خطر بیماری مری بارت
ریسک فاکتورهای بیماری مری بارت شامل موارد زیر است:
- شروع زودهنگام : اگر قبل از 30 سالگی علائم رفلاکس را تجربه کرده اید و ده سال یا بیشتر با آن دست و پنجه نرم کردهاید، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشید.
- چاقی: داشتن وزن اضافی به خصوص در ناحیه میانی بدن، احتمال ابتلا به مری بارت را افزایش میدهد.
- سیگار کشیدن: کشیدن سیگار به افزایش تولید اسید معده و کاهش ترشح بزاق کمک میکند، که هر دو مورد علائم GERD را بدتر کرده و اسفنکتر تحتانی مری را ضعیف میکنند.
- سابقه خانوادگی: عوامل ژنتیکی در تعیین اینکه چه کسی به مری بارت مبتلا میشود، نقش دارد، بنابراین داشتن بستگان نزدیک مبتلا به این بیماری، خطر ابتلا را افزایش خواهد داد.
- سن بالا: اگرچه بیشتر موارد بعد از 50 سالگی رخ میدهد، اما میانگین سنی در تشخیص 55 سالگی است.
- رفلاکس مزمن: ریفلاکس طولانی مدت اسید یک عامل خطر بسیار مهم است، زیرا به مری آسیب میرساند و منجر به مری بارت میشود.
- جنس مرد: مردان سه تا چهار برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به مری بارت هستند.
- نژاد: سفیدپوستان غیر اسپانیایی بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
علت بیماری مری بارت
مری بارت وضعیتی است که در آن پوشش مری (لوله ای که دهان را به معده شما متصل میکند) به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اسید معده تغییر میکند. این موضوع معمولا زمانی رخ میدهد که شما مبتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری هستید، به این معنی که محتویات معده به طور منظم به مری شما برمیگردند. سلولهای طبیعی مری با سلولهایی شبیه به سلولهای موجود در روده جایگزین شده و منجر به مری بارت میشود.
به عبارت سادهتر، تصور کنید بدن شما سعی می کند از خود در برابر تحریک مداوم ناشی از جریان اسید معده از مری به سمت بالا محافظت کند. با گذشت زمان، این تحریک منجر به تغییراتی در پوشش بافتی مری و در نتیجه مری بارت میشود.
عوارض ناشی از مری بارت
مری بارت می تواند منجر به عوارض جانبی متعددی شود که این عوارض اهمیت نظارت و مدیریت مری بارت برای جلوگیری از مشکلات شدید سلامتی را برجستهتر میکند.
1. سرطان مری: افراد مبتلا به مری بارت در معرض افزایش خطر ابتلا به آدنوکارسینوم مری، نوعی سرطان هستند.
2. زخم مری: در برخی موارد، جای زخم در مری ایجاد می شود
3. خونریزی: زخم و فرسایش در مری ایجاد شده و منجر به خونریزی میشود.
4. تنگی مری: جای زخم باعث باریک شدن مری شده و دفع غذا را سخت میکند.
5. ضایعات پیش سرطانی: رشد غیرطبیعی به نام دیسپلازی میتواند در مری ایجاد شود و خطر سرطان را افزایش دهد.
نحوه تشخیص مری بارت
تنها راه برای تایید تشخیص مری بارت آزمایشی به نام آندوسکوپی فوقانی است و شامل وارد کردن یک لوله کوچک (اندوسکوپ) از طریق گلو و داخل مری برای بررسی تغییر در پوشش مری است.
برای انجام آندوسکوپی، دکتر گوارش، پس از دادن آرامبخش به بیمار، یک لوله انعطافپذیر بلند را با دوربینی که از پایین گلو متصل است، وارد مری میکند. این روند ممکن است کمی ناراحت کننده باشد، اما دردناک نیست. اکثر مردم مشکل کمی با آن دارند یا اصلاً مشکلی ندارند.
هنگامی که لوله وارد می شود، پزشک می تواند پوشش مری را به صورت بصری بررسی کند. مری بارت، اگر آنجا باشد، در دوربین قابل مشاهده است، اما تشخیص نیاز به بیوپسی دارد. پزشک نمونه کوچکی از بافت را برای بررسی زیر میکروسکوپ در آزمایشگاه برای تأیید تشخیص برمیدارد.
نمونه همچنین از نظر وجود سلول های پیش سرطانی یا سرطان بررسی میشود. اگر بیوپسی وجود مری بارت را تأیید کرد، پزشک احتمالاً آندوسکوپی و بیوپسی بعدی را برای بررسی بافت بیشتر برای علائم اولیه سرطان توصیه میکند.
اگر مری بارت دارید اما سلول های سرطانی یا پیش سرطانی یافت نشد، پزشک همچنان به احتمال زیاد توصیه میکند که آندوسکوپی دورهای را انجام دهید که یک اقدام احتیاطی است، زیرا سرطان میتواند سال ها پس از تشخیص مری بارت در بافت ایجاد شود.
ایا مری بارت باعث سرطان میشود؟
مری بارت یک بیماری پیش سرطانی است که ممکن است به آدنوکارسینوم مری منجر شود و البته این نوع سرطان، نادر است.
اکثر افراد مبتلا به مری بارت نباید نگران نباشند. بیش از 90٪ به آدنوکارسینوم مری مبتلا نمیشوند. اما با این حال، نظارت مرتب بر وضعیت بیمار حتما توصیه میشود. به این ترتیب، پزشک شما میتواند هر گونه نشانه سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
درمان قطعی مری بارت
درمان مری بارت تا حد زیادی به وجود علائم و دیسپلازی در بیوپسی بستگی دارد:
مری بارت بدون دیسپلازی
داشتن مری بارت بدون دیسپلازی به این معنی است که پزشک سلولهای پیش سرطانی را شناسایی نکرده است. معمولاً در این مرحله نیازی به درمان ندارید. اما شما باید هر دو تا سه سال یک بار آندوسکوپی فوقانی انجام دهید.
اگر مبتلا به رفلاکس معده هستید، داروهایی برای درمان تجویز میشود که این داروها اسید معده را کاهش میدهند. تغییرات سبک زندگی، مانند خوابیدن با بالشت بلندتر و پرهیز از دیر شام خوردن، اغلب کمک کننده است.
مری بارت با دیسپلازی
دیسپلازی وجود سلولهای پیش سرطانی است. پزشک نیز نظارت یا درمان مکرر را برای جلوگیری از ایجاد سرطان توصیه میکند.
دیسپلازی درجه پایین
دیسپلازی درجه پایین به این معنی است که شما تعدادی سلول غیر طبیعی دارید، اما اکثر آنها تحت تأثیر قرار نمیگیرند. در این مورد، ممکن است فقط به بررسیهای مکرر نیاز داشته باشید تا ببینید آیا تغییرات بیشتری رخ میدهد یا خیر. انتظار میرود هر شش ماه تا یک سال یک بار آندوسکوپی فوقانی انجام شود. درمان ابلیشن نیز در بیماران منتخب توصیه می شود.
دیسپلازی درجه بالا
دیسپلازی درجه بالا نشان دهنده تغییر اساسی در پوشش مری شما است. با این تشخیص احتمال ابتلا به سرطان بیشتر میشود. ممکن است برای جستجوی سرطان نیاز به تکرار آندوسکوپی بالایی داشته باشید و پزشک نیز احتمالا درمان را توصیه میکند که شامل برداشتن بافت آسیب دیده است و با روشهای زیر انجام میشود.
- فرسایش با فرکانس رادیویی: این رایج ترین روش است که بافت غیر طبیعی را با استفاده از امواج رادیویی که گرما تولید میکند، میسوزاند.
- کرایوتراپی: متخصص از نیتروژن مایع برای منجمد کردن قسمتهای بیمار پوشش مری استفاده میکند تا از بین برود (ریزش کند).
- رزکسیون آندوسکوپی مخاط: با استفاده از آندوسکوپ، پزشک لکههای پیش سرطانی روی پوشش مری را حذف میکند.
- جراحی: اگر دیسپلازی شدید یا سرطان مری تضخیص داده شود، پزشک انجام ازوفاژکتومی، جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از مری را توصیه میکند.
پیشگیری از ابتلا به مری بارت
بهترین راه برای سالم نگه داشتن پوشش مری، رفع سوزش سر دل یا علائم رفلاکس است. افرادی که سوزش معده مداوم و درمان نشده دارند، بسیار بیشتر در معرض ابتلا به مری بارت هستند. سوزش معده درمان نشده خطر ابتلا به آدنوکارسینوم مری را تا 64 برابر افزایش میدهد.
راه های کاهش عوامل خطر عبارتند از:
- از نوشیدن الکل و استعمال دخانیات خودداری کنید، که هر دو می توانند بافت مری را تحریک میکنند.
- وزنی را حفظ کنید که برای شما مناسب است زیرا چاقی شما را مستعد باین بیماری میکند.
نحوه زندگی و رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به مری بارت
رژیم غذایی خاصی برای مری بارت وجود ندارد. اما اگر به رفلاکس معده یا سوزش سر دل مبتلا هستید، این تغییرات را در زندگی خود اعمال کنید.
- از خوردن وعده های غذایی حجیم خودداری کنید.
- حداقل سه ساعت قبل از خواب شام بخورید.
- سیگار را ترک کنید.
- غذاهایی که باعث سوزش سر دل یا علائم رفلاکس میشوند را محدود کنید. غذاهای مشکل ساز رایج عبارتند از غذاهای سرخ شده یا چرب، حبوبات، شکلات، نوشابه (نوشیدنی های گازدار) و گوجه فرنگی، نعناع
منابع: