این مطلب به تایید دکتر مریم پورکار جدید فوق تخصص نفرولوژی رسیده است.

زخم مری (Esophageal ulcer) یکی از زخم‌های شایع گوارشی است که معمولا در بخش انتهایی مری –جایی که مری به معده وصل می‌شود- ایجاد می‌شود. درمان زخم مری بسیار مهم است و باید هرچه زودتر انجام شود؛ چون در این بیماری، لایه‌ای از بافت محافظ مری آسیب می‌بیند و این بخش از بدن را مستعد آسیب‌های ناشی از اسید معده می‌کند. تداوم این وضعیت ممکن است عوارض جدی به دنبال داشته باشد.

خوشبختانه زخم مری با وجود دردناک بودن، قابل درمان است و شما می‌توانید با کمک داروها و اصلاح سبک زندگی خود، این بیماری را پشت سر بگذارید. مشورت با یک دکتر گوارش آنلاین اولین گام برای درمان زخم مری است. مطالعه مقاله پیش‌ رو به شما کمک می‌کند تا این بیماری را بهتر بشناسید و با راهکارهای موثر در بهبود زخم مری بیش‌تر آشنا شوید.

علت ایجاد زخم مری

پزشکان در گذشته مصرف غذاهای تند و استرس را مقصر این بیماری می‌دانستند. اما امروزه به این نتیجه رسیده‌اند که اگرچه این عوامل می‌توانند باعث تشدید بیماری شوند، اما عامل مستقیمی در ایجاد زخم مری نیستند. مهم‌ترین علت زخم مری، عفونت‌ ناشی از فعالیت برخی از باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها است که می‌تواند به پوشش داخلی مری آسیب بزند. البته این تنها علت ایجاد زخم مری نیست. عوامل پزشکی و شیوه‌های غلط زندگی می‌توانند در ایجاد یا تشدید این بیماری نقش داشته باشند؛ از جمله:

مصرف بعضی از داروها

استفاده بیش از حد از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن، آسپرین، و بعضی از آنتی بیوتیک‌ها و… در ایجاد التهاب مری و زخم آن نقش دارند.

تماس مکرر بافت مری با اسید معده

این وضعیت باعث التهاب مزمن، تحریک مری و در نهایت ایجاد زخم در آن می‌شود. بیماران مبتلا به رفلاکس معده به مری، بیش از دیگران در معرض زخم مری قرار دارند.

آسیب سوزاننده بافت 

این زخم می‌تواند در اثر بلع یک ماده خورنده یا سوزاننده ایجاد شود. کودکانی که سهوا مواد شوینده در دسترس خود را می‌خورند، افرادی که دچار سوء مصرف الکل هستند یا کسانی که به قصد خودکشی، به خوردن مواد آسیب‌زا روی می‌آورند، با زخم مری مواجه خواهند شد.

علاوه بر موارد گفته شده، استفراغ بیش از حد، انجام درمان‌های خاص مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هم  می‌تواند در ایجاد یا تشدید زخم مری نقش داشته باشد. عادات بد غذایی مثل مصرف زیاد نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌های گازدار، فست‌فودها و… هم اثر مستقیم و غیرمستقیمی در ابتلا به بیماری‌های مری و معده دارند.

راه های درمان آنفولانزای معده را بشناسید

حالت تهوع، بلع دردناک و دردهای سوزشی در قسمت بالای شکم از علائم زخم مری است

علائم بیماری زخم مری

اگر از بیماران مبتلا به زخم مری درباره علائم‌شان بپرسید، بیشتر آن‌ها به دردهای خفیف تا شدید سوزشی در قفسه سینه اشاره می‌کنند. سوزش سر دل شایع‌ترین علامت زخم مری است؛ اگرچه برخی از بیماران هم ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.

درد در بخش بالایی شکم یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های زخم مری است. البته باید به نوع این درد توجه کنید! درد ناشی از زخم مری به گونه‌ای است که با خوردن غذا، نوشیدن مایعات و مصرف داروهای آنتی اسید، کاهش می‌یابد و بیمار احساس بهتری خواهد داشت. این بیماران ممکن است علائم دیگری را هم تجربه کنند؛ مانند:

• رفلاکس اسید معده
• سرفه خشک
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن
• حالت تهوع یا استفراغ
• بلع دردناک یا احساس پایین‌نرفتن غذا از گلو

عدم درمان زودهنگام زخم مری در بعضی از بیماران باعث سوراخ‌شدن و خونریزی مری خواهد شد. در این صورت بیمار ممکن است با علائم دیگری مانند تب و لرز، بالاآوردن خون، اختلال در تنفس و… مواجه شود که نیاز به مداخله فوری پزشکی خواهد داشت. البته می‌توانی درباره خونریزی دستگاه گوارش و راه های درمان آن اطلاعات بیشتری بدست آورید.

رژیم غذایی مناسب برای درمان زخم مری

اصلاح رژیم غذایی یکی از بخش‌های اصلی بهبود و رفع زخم مری است. فرقی نمی‌کند که شما به چه علت دچار زخم مری شده‌‌اید؛ مصرف غذاهای سرشار از فیبر، میوه‌ها و سبزیجات و دوری از ادویه‌ها و دخانیات، بهترین رژیم غذایی برای شما است. ضمنا پرهیز از پرخوری، آهسته غذاخوردن و خودداری از درازکشیدن بعد از صرف غذا هم می‌تواند به کاهش علائم بیماری کمک کند.

راه درمان آشالازی و اختلال بلع را بشناسید

اضافه‌کردن مواد غذایی سالم و طبیعی مثل میوه‌ها و سبزیجات از بهترین روش‌های درمانی زخم مری است

حبوبات، جو دوسر، غلات کامل، ماهی، میوه‌هایی مثل سیب و موز، پروتئین بدون چربی و سبزیجاتی مثل بروکلی، اسفناج و هویج از جمله مواد غذایی مناسب برای درمان زخم‌های گوارشی از جمله مری هستند. البته باید توجه کنید که دوری از نوشیدنی‌های کافئین‌دار، شکلات، الکل، مرکبات، گوجه‌فرنگی، غذاهای سرخ‌شده و محرک‌ها هم به رفع بهتر زخم مری کمک می‌کند.

داروی گیاهی برای درمان زخم مری

اصلی‌ترین توصیه پزشکان برای بهبود زخم مری این است که بیماران، نوشیدنی‌ها و غذاهای ملایم را جایگزین انواع محرک کنند. به همین دلیل، مصرف دمنوش‌های ملایم و ضدالتهابی مثل بابونه به همراه کمی عسل که یک آنتی‌بیوتیک طبیعی است، می‌تواند به بهبود این بیماران کمک کند. البته فراموش نکنید هر نوع غذا و نوشیدنی در این بیماران باید به صورت خنک یا ولرم مصرف شود و از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های داغ جدا خودداری شود.

مصرف میوه‌هایی که به کاهش اسید معده کمک می‌کنند، مثل سیب و موز نارس و ترکیبات کاهش‌دهنده التهاب مانند زردچوبه هم به کاهش علائم بیماری منجر می‌شوند. زنجبیل و ریشه شیرین‌بیان هم که دوستان دیرینه دستگاه گوارش هستند و علاوه بر کاهش التهاب و بهبود زخم، از رشد باکتری‌ها هم جلوگیری می‌کنند.

آنتی بیوتیک برای درمان زخم مری

انتخاب روش درمانی برای رفع زخم مری به یافتن علت ایجاد زخم بستگی دارد. آنتی‌ بیوتیک‌ بهترین راهکار برای رفع زخم مری ناشی از عفونت هستند. تجویز دارو در هر بیمار متفاوت از دیگری است و برای هر فرد، متناسب با شدت بیماری و عوارض ناشی از آن تجویز می‌شود.

به همین دلیل لازم است که در این شرایط از مصرف خودسرانه هر دارویی خودداری کرده و از راهنمایی پزشک برای آن کمک بگیرید. به طور کلی، تتراسایکلین، امپروازول، کلاریترومایسین، قرص آموکسی سیلین و بیسموت ساب‌سالیسیلات از مهم‌ترین آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که توسط پزشکان برای رفع زخم مری تجویز می‌شوند.

رفلاکس معده به مری از دلایل اصلی ابتلا به زخم مری است که با احساس سوزش سر دل همراه است

کلام پایانی

زخم مری معمولا نتیجه رفلاکس معده مزمن یا نوعی عفونت است؛ اما عوامل دیگری هم در ایجاد یا تشدید آن نقش دارند. بیماران مبتلا به آن ممکن است به دلایل مختلفی به بیماری دچار شوند و درمان‌های متفاوتی هم نیاز داشته باشند. درمان زخم مری در بعضی از بیماران، تنها با مصرف چند دوره آنتی بیوتیک انجام می‌شود؛ درحالی‌که ممکن است برخی دیگر از آن‌ها به جراحی نیاز داشته باشند. پس توصیه می‌شود با مشاهده علائم اولیه آن، حتما با یک پزشک متخصص گوارش مشورت کنید. پزشکان متخصص سامانه «حال» می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.

منابع

healthline.com

uhhospitals.org

medicalnewstoday.com

myhealth.ucsd.edu

بیماری های دستگاه گوارش (معده و روده)

سوالات متداول