علت آب آوردن ریه یا پلورال افیوژن که یک مشکل پزشکی بوده و با تجمع مایع در فضای بین ریه‌ها و حفره قفسه سینه مشخص میشود، متفاوت است و منجر به کاهش قابل توجهی از اکسیژن رسانی میشود. تجمع مایع در فضای ریه به خاطر عوامل مختلفی از جمله نارسایی قلبی، ذات‌الریه، سرطان ریه و بیماری کبد است. علائم پلورال افیوژن بسته به شدت بیماری متفاوت خواهد بود که عبارتند از تنگی نفس، درد قفسه سینه و سرفه. در موارد شدید نیز تنگی نفس و نارسایی اکسیژن نیز از علائم آن خواهد بود.
علت آب آوردن ریه چیست؟
پلورا لایه نازکی از بافت است که ریه‌ها و حفره قفسه سینه را احاطه کرده و مسئول تولید یک مایع حیاتی است که به سالم نگه داشتن ریه‌ها و عملکرد مناسب آن کمک می‌کند. این مایع در فضای بین ریه‌ها و قفسه سینه ترشح میشود و به تدریج جذب جریان خون میشود.
اما وقتی مقدار زیادی از این مایع تولید میشود چه اتفاقی می‌افتد؟ ریه ممکن است با مایع اضافی پر شود و تنفس را دشوار کند. زیرا وظیفه اصلی ریه انتقال اکسیژن از هوایی است که تنفس می‌کنیم به جریان خون که مایع اضافی موجود، این روند را مختل می‌کند.
اما علت آب آوردن ریه چیست؟ در برخی موارد، به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای مانند نارسایی قلب، فشار خون بالا یا بیماری کلیوی است. هنگامی که این بیماری‌ها درمان نشوند، منجر به عدم تعادل در سطح مایعات بدن شده و پلور بیش از حد لازم مایع تولید می‌کند.
یکی از شایع ترین علل پلورال افیوژن یا اب اوردن ریه، نارسایی قلبی است. هنگامی که قلب نتواند خون را به طور موثر پمپاژ کند، منجر به تجمع مایع در ریه‌ها شده و سپس به فضای بین ریه‌ها و دیواره قفسه سینه گسترش می‌یابد.
حمله قلبی، کاردیومیوپاتی و آریتمی قلبی، همگی می‌توانند فشار را در رگ‌های خونی افزایش دهند و منجر به آب اوردن ریه‌ها شوند.
در برخی موارد نیز علت آب آوردن ریه ناشی از عوامل خارجی مانند سپسیس شدید خون یا فشار خون بالا است.
نارسایی قلب و اب اوردن ريه
نارسایی احتقانی قلب یک بیماری جدی است که در آن قلب قادر به پمپاژ خون کافی برای رفع نیازهای بدن نیست. وقتی قلب نتواند به درستی کار کند، به وریدهای ریوی فشار وارد می‌کند که حتی می‌تواند منجر به فروپاشی شود. همین موضوع باعث نشت خون و سایر مایعات به ریه‌ها شده و آن‌ها را با مایع پر می‌کند.
ترکیبی از نارسایی احتقانی قلب و ذات الریه ترکیبی مرگبار است که نیاز به توجه فوری و درمان ذات الریه دارد. زیرا اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود.
علت آب آوردن ریه بعد از عمل قلب باز
یکی از علل شایع آب آوردن ریه پس از جراحی قلب باز، تجمع مایع در حفره قفسه سینه است. در حین جراحی، قفسه سینه برای دسترسی به قلب باز می شود که ممکن است منجر به تجمع مایع در فضای بین ریه‌ها و دیواره قفسه سینه شود. این مایع باعث التهاب و تحریک شده و منجر به ادم ریوی میشود.
یکی دیگر از علل احتمالی، عفونت است. مانند هر روش جراحی دیگری، پس از جراحی قلب باز خطر عفونت وجود دارد. باکتری‌ها در طول جراحی وارد بدن شده و باعث عفونت در ریه ها می‌شوند که منجر به التهاب و آب آوردن ریه میشود.
پلورال افیوژن بر اثر نارسایی کلیه
وقتی کلیه‌های شما به درستی کار نمی‌کنند، قادر به حذف مایعات اضافی و مواد زائد از بدن شما نیستند. در نتیجه بدن شما مایعات بیشتری نسبت به نیاز خود در خودش نگه می‌دارد که منجر به تورم در قسمت‌های مختلف بدن از جمله ریه‌ها میشود.
تجمع مایع در ریه‌ها یکی از عوارض شایع نارسایی کلیه است و می‌تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود. یکی از عوامل اصلی تجمع مواد زائد در خون مانند اوره و کراتینین است. این مواد زائد فشار خون را افزایش داده و باعث نشت مایع به ریه‌ها می‌شوند که منجر به احتقان و مشکل در تنفس خواهد شد.
عامل دیگر، عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن است. الکترولیت‌هایی مانند سدیم و پتاسیم نقش مهمی در تنظیم تعادل مایعات بدن دارند. وقتی کلیه‌های شما به درستی کار نمی‌کنند، قادر به حذف الکترولیت‌های اضافی نیستند که منجر به احتباس مایعات و تورم در ریه‌ها میشود.
علاوه بر این، نارسایی کلیه همچنین باعث التهاب و زخم در ریه‌ها نیز میشود که منجر به تجمع مایع یا همان آب آوردن ریه میشود. این التهاب در اثر عوامل مختلفی از جمله عفونت، آسیب یا قرار گرفتن در معرض سموم ایجاد میشود.
آب آوردن ریه بر اثر عفونت
یکی از علل شایع ادم ریوی، عفونت است. هنگامی که باکتری‌ها یا ویروس‌ها ریه را آلوده می‌کنند، طیف وسیعی از علائم، از جمله درد قفسه سینه، سرفه و تنگی نفس ایجاد میشود.
ذات الریه که یک عفونت ریوی است، یکی از علل شایع آب آوردن ریه است. سایر عفونت‌هایی که می‌توانند باعث ادم ریوی شوند عبارتند از بیماری سل، عفونت‌های قارچی و عفونت‌های ویروسی مانند ذات‌الریه ناشی از ویروس کرونا.
البته عفونت‌ها از راه‌های مختلفی باعث ریه آب آورده می‌شوند. به عنوان مثال، باکتری‌ها سمومی را آزاد می‌کنند که پوشش ریه‌ها را تحریک کرده و باعث التهاب آن میشود.
بیشتر بدانید: علائم عفونت ریه
سایر علت‌های اب آورن ریه
در حالی که نارسایی احتقانی قلب یکی از علل اصلی آب آوردن ریه است، اما تنها عاملی نیست که باعث آن میشود. علل خارجی نیز می توانند نقش مهمی در اب اوردن ریه داشته باشند.
یکی از موارد،غرق شدن است. وقتی فردی غرق می شود، آب وارد ریه‌ها شده و باعث التهاب و تجمع مایعات میشود.
یکی دیگر از علل خارجی، قرار گرفتن در معرض ارتفاع است. هنگامی که افراد به ارتفاعات بسیار بالا سفر می‌کنند، تغییرات فشار هوا باعث تجمع مایع در ریه‌ها میشود.
صدمات فیزیکی به ریه‌ها نیز ممکن است یک علت دیگر آب آوردن ریه باشد. ضربه به قفسه سینه یا ریه‌ها باعث آسیب به بافت‌های ظریف ریه شده و منجر به التهاب و تجمع مایع میشود.
در نهایت، قرار گرفتن در معرض سمومی مانند آزبست یا سیلیس نیز می‌تواند خطر ابتلا به آب اوردن ریه را افزایش دهد. این سموم باعث التهاب و زخم در ریه ها و در نهایت ادم ریوی می‌شوند
آب آوردن ریه براثر کرونا
یکی از عوارض شایع کرونا، آب آوردن ریه است و علت آن پاسخ ایمنی شدید به ویروس است که منجر به آزاد شدن مواد شیمیایی التهابی و تجمع مایع میشود. در موارد شدید نیز این موضوع منجر به نارسایی اکسیژن، نیاز به تهویه مکانیکی و حتی مرگ میشود.
علت آب آوردن ریه در کودکان
شایع ترین علت آب آوردن ریه در کودکان، ذات الریه است. هنگامی که باکتری‌ها یا ویروس‌ها ریه را آلوده می‌کنند، در پوشش اطراف ریه آب جمع میشود و منجر به درد شدید قفسه سینه، سرفه و مشکل در تنفس کودک میشود.
سایر علل جمع شدن آب در ریه کودکان عبارتند از:
- عفونت های ویروسی مانند آدنوویروس یا ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
- عفونت های باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی یا مننژیت
- عفونت های قارچی مانند هیستوپلاسموز
- شرایط التهابی مانند آرتریت روماتوئید
- آب یا غذای آلوده و ابتلا به بیماری لژیونر
در برخی موارد، علت آب اوردن ریه در کودک، ناشی از وضعیتی به نام سندرم ری است که یک بیماری نادر اما جدی بوده و مغز و کبد را با مشکل مواجه می‌سازد. این وضعیت معمولا با عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا یا آبله مرغان همراه است.
علت آب آوردن ریه در افراد مسن
یکی از شایع ترین علل آب آوردن ریه در سالمندان، ذات الریه و نارسایی قلبی است. سالمندان به دلیل ضعف سیستم ایمنی، شرایط سلامتی و داروهایی که مصرف می‌کنند، بیشتر مستعد ابتلا به ذات الریه هستند.
سایر علل آب آوردن ریه در سالمندان عبارتند از:
- سرطان ریه یا تومور
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- پنوموتوراکس (جمع شدن ریه)
- آزبستوز
- پرتو درمانی
ضمن اینکه برخی از انواع آنتی بیوتیک، داروهای ضد تشنج و داروهای ضد التهابی نیز می توانند باعث تجمع مایع در ریه‌های سالمندان شوند.
علت آب آوردن ریه در بیماران سرطانی
شایع ترین علت آب آوردن ریه در بیماران سرطانی، گسترش سرطان به پلورا (پوششی که ریه‌ها را احاطه کرده) است. این امر به ویژه برای بیماران مبتلا به جمله سرطان ریه، سرطان سینه، تخمدان و سرطان روده بزرگ بیشتر صادق است.
شیمی درمانی نیز یکی از علل ادم ریوی است. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان هم باعث التهاب و تجمع مایع در ریه‌ها می‌شوند. پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه نیز خطر تجمع آب در ریه را افزایش می‌دهد.
نشانه های پلورال افیوژن
علائم شایع آب آوردن ریه عبارتند از:
• تنگی نفس، حتی در هنگام استراحت
• سرفه کردن مخاط صورتی و کف آلود
• احساس خستگی شدید به علت کاهش اکسیژن رسانی
• تورم در پاها
• افزایش وزن به دلیل تجمع مایعات
• درد یا ناراحتی قفسه سینه
با مشاهده این علائم حتما با دکتر داخلی آنلاین مشورت کرده و مراحل درمان را شروع کنید.
در موارد شدید،، ممکن است علائم شدیدتری نیز ظاهر شود که شامل موارد زیر میشود:
- تنگی نفس شدی
- سرفه خونی یا مخاط زرد رنگ
- درد یا سفتی قفسه سینه
- تب و لرز
- سرگردانی
راه های درمان آب آوردن ریه
پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش علائم آب آوردن ریه تجویز کند. به عنوان مثال، داروهای ضد احتقان، فشار مایع را در ریه ها کاهش می‌دهند و برخی دیگر نیز به گشاد شدن رگ‌های خونی برای کاهش فشار قلب کمک می‌کنند.
داروی ادرار آور
فوروزماید یکی از رایج ترین داروهای مورد استفاده است که آب دور قلب و ریه را کاهش داده و باعث بهبود تنفس میشود.
داروی گشاد کننده عروق
این نوع داروها را می‌توان همراه با داروهای ادرار آور برای کنترل ادم ریوی استفاده کرد. این داروها عبارتند از:
- نیتروگلیسیرین (NTG) که باعث کاهش پیش بارگذاری و احتقان ریوی میشود.
- نسیریتاید که یک گشادکننده عروق است.
- سرلاکسین، داروی جدیدتری که برای درمان ادم ریوی استفاده میشود.
- نیفدیپین، یک مسدود کننده کانال کلسیم که به پیشگیری و درمان آب آوردن ریه در ارتفاعات کمک می‌کند.
اکسیژن تراپی
در برخی موارد، آب آوردن ریه به دلیل عوارض جانبی دارو در افراد مسن است و پزشک، اکسیژن درمانی را با استفاده از کپسول اکسیژن، ماسک یا نبولایزر بینی تجویز می‌کند.
تخلیه آب ریه
در موارد شدید، پزشک، روش تخلیه آب ریه را با استفاده از یک کاتتر ساکشن کوچک برای خارج کردن مایع اضافی از ریه‌ها توصیه می‌کند. این درمان به تشخیص و وضعیت بیمار بستگی دارد.
کلام پایانی
در این مطلب از مجله سلامت حال، درباره علت های آب آوردن ریه صحبت کردیم و راه‌های درمان را نیز ذکر کردیم. به یاد داشته باشید که شرایط هر بیمار منحصر به فرد است و درمان آن نیز بسته به عوامل فردی متفاوت خواهد بود. بنابراین با راهنمایی پزشک می‌توانید بهترین نتیجه را دریافت کرده و مشکل را به سرعت حل کنید.
منابع:
سمانه
3 ماه پیش