درمان ذات الریه یا سینه پهلو یا پنومونی، که نوعی عفونت ریه به حساب می‌آید بسیار مهم است. وقتی کسی به این بیماری مبتلا می‌شود، کیسه‌های هوای درون ریه‌هایش پر از مایع می‌شوند، رسیدن اکسیژن به بدن او سخت می‌شود و او به دشواری نفس می‌کشد.
هرکسی ممکن است به ذات‌الریه مبتلا شود. در کودکان سینه‌پهلو بیماری شایعی است؛ به خصوص کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند. پدر و مادران زیادی نگران ابتلای فرزندشان به این بیماری هستند؛ به خصوص که مدرسه‌ها دوباره حضوری شده و حتی عاملی مثل ویروس آنفولانزا می‌تواند منشا ذات‌الریه در کودکان باشد.
خواندن این مطلب را به همۀ مخاطبان توصیه می‌کنیم؛ به خصوص والدینی که دربارۀ ابتلای کودکشان به این بیماری نگرانی دارند. در این مطلب دربارۀ علل و علائم ذات الریه و راه‌های درمان ذات الریه خواهید خواند. همچنین، در صورتی که نیاز به مشورت تخصصی دارید، مشاوره با پزشکان متخصص اطفال یا پزشکان متخصص ریه و دستگاه تنفسی در «حال» می‌تواند به شما کمک کند.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
شاید بخواهید دربارۀ بیماری‌های ریوی دیگر مثل سرطان ریه بیشتر بدانید.
ذات الریه چیست؟
ذات الریه یا پنومونی نوعی التهاب ریه است که در آن کیسه‌های آلوئول در ریه متورم می‌شوند و درونشان از مایع پر می‌شود. در نتیجه اکسیژن کافی به بیمار نمی‌رسد.
کودکان، سالمندان و کسانی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، بیشتر در معرض ذات‌الریه قرار دارند. در میان کودکان، گروه‌های زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به پنومونی هستند:
- کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
- به بیماری مزمنی مثل آسم یا فیبروز ریه مبتلا هستند.
- ریه‌هایشان دچار مشکل است.
- کودکان زیر یک سالی که دود تنباکو در محیط اطرافشان زیاد است، به خصوص اگر مادرشان سیگار می‌کشد.
راه های درمان بیماری مزمن انسدادی ریه را بشناسید
شناخت علائم قبل از درمان ذات الریه
تنگی نفس تنها علامت ذات‌الریه نیست. سرفه‌های خلط‌دار و دردناک، اسهال استفراغ، تب و لرز، خستگی و از دست دادن اشتها علائمی است که بیمار مبتلا به سینه‌پهلو آن‌ها را تجربه می‌کند.
اگر نگران این هستید که کودکتان دچار ذات‌الریه شده یا نه و به دنبال درمان ذات الریه هستید، به علائم زیر توجه کنید. در صورتی که آن‌ها را مشاهده می‌کنید، لازم است کودک را فوراً نزد پزشک ببرید:
- آیا کودک در نفس کشیدن مشکل دارد و به صورت غیرطبیعی و با سرعت نفس می‌کشد؟
- آیا ناخن‌ها یا لب‌هایش رنگی مایل به آبی یا خاکستری پیدا کرده‌اند؟
- آیا کودک تبی نزدیک به 39 درجه دارد؟ (اگر کودک نوزاد است، تب 38 درجه هم می‌تواند علامتی از ذات‌الریه باشد.
عوامل ایجاد بیماری ذات الریه
ذات الریه یک بیماری ثانویه است. یعنی در بیشتر موارد عامل آن یک ویروس معمولی است که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا در فرد شده است. برای مثال این ویروس‌ها می‌توانند باعث سینه پهلو شوند: ویروس سنسیشیال تنفسی که معمولا کودکان زیر 5 سال را درگیر می‌کند، ویروس آنفولانزا، ویروس پاراآنفلوانزا و غیره. ذات‌الریه‌ای که عاملش ویروسی باشد، معمولا خفیف‌تر است و به تدریج علائمش بروز می‌کند.
گاهی عامل ذات‌الریه باکتری است. ذات الریه بر اثر باکتری کمتر شایع است. بعضی از باکتری‌هایی که باعث پنومونی می‌شوند عبارتند از: استرپتوکوک پنومونیه، مایکوپلاسما پنومونیه، بوردتلا پرتوزیس (که عامل سیاه‌سرفه است). علائم ذات‌الریه باکتریایی معمولا با بروز ناگهانی سرفه و تنفس تند شروع می‌شود.
درباره خروسک در کودکان و راه های درمان آن این مطلب را بخوانید
ویروس‌ها و باکتری‌هایی که عامل ذات‌الریه هستند، از طریق عطسه و سرفه یا تماس با لیوان و ظروف و دستمال آلوده، یا حتی شیر آب و دستگیرۀ در منتقل می‌شوند. اما سرایت این ویروس‌ها لزوماً باعث ذات الریه در فرد نمی‌شود.
ذات الریه عامل قارچی و انگلی نیز دارد و همچنین در میان کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، شیوع بیشتری دارد. به همین جهت درمان ذات الریه در مراحل ابتدایی بسیار با اهمیت است. درصورت نیاز به مشاوره با یک مشاور میتوانید از خدمات دکتر اطفال آنلاین سامانه حال استفاده کنید.
دربارۀ تقویت سیستم ایمنی بدن بیشتر بخوانید.
برای تشخیص آسان بیماری از دکتر آنلاین رایگان کمک بگیر
نحوه تشخیص ذات الریه
پزشکان از روش‌های مختلفی برای تشخیص و درمان ذات الریه استفاده می‌کنند؛ به موارد زیر توجه کنید:
- معاینۀ فیزیکی و بررسی سوابق بیماری
- تصویربرداری از قفسۀ سینه با اشعۀ ایکس برای درمان ذات الریه
- آزمایش خون برای تشخیص عفونت، و آزمایش گاز خون که میزان دی اکسید کربن و اکسیژن در خون را نشان می‌دهد.
- کشت خلطی که به واسطۀ سرفه، از ریه وارد دهان می‌شود. البته نمونه‌گیری خلط از کودکان دشوار است.
- استفاده از دستگاه پالس اکسی‌متر که میزان اکسیژن خون را نشان می‌دهد. این دستگاه کوچک را که شبیه به یک گیره است، روی انگشت دست می‌گذارند.
- برونکوسکوپی که برای بررسی و معاینۀ داخل نای و نایژه‌ها استفاده می‌شود.
راه های پیشگیری از ذات الریه
با توجه به اینکه ذات الریه معمولا بر اثر بیماری‌های ویروسی مثل آنفولانزا ایجاد می‌شود، اولین و مؤثرترین راه پیشگیری از آن رعایت بهداشت است. برای مثال زمانی که سرفه و عطسه می‌کنیم، لازم است که دهان و بینی خود را بپوشانیم و دست‌های خود را بشوییم. اگر کودکی دارید، حتما این موارد را به او آموزش دهید.
نکتۀ مهم دیگر واکسیناسیون است که به پیشگیری از ذات الریه باکتریایی کمک می‌کند.. واکسن سه گانه از کودک در برابر بیماری سیاه سرفه که یک ذات الریه باکتریایی است، محافظت می‌کند. این واکسن به کودکان بین 6 هفته تا 6 سال تزریق می‌شود. موارد بعدی واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع B و واکسن پنوموکوک است که از فرد در برابر ذات الریه محافظت می‌کند.
بیشتر بخوانید: واکسن‌های کودکان
روش های درمان ذات الریه
ذات الریه باکتریایی با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. اما برای ذات‌الریه ویروسی روش درمان قطعی وجود ندارد و تنها با استراحت و گذشت زمان بهبود پیدا می‌کند. اگر کودکتان دچار سینه‌پهلو شده، موارد زیر را رعایت کنید:
- لازم است که استراحت فراوان کند.
- مایعات زیاد دریافت کند.
- برای تب استامینوفن مصرف کند.
- از داروی ضدسرفه مناسب مصرف کند.
درصورتی که فرد یا کودکِ مبتلا به ذات الریه مشکلات تنفسی جدی داشته باشد، ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشد. در بیمارستان از این روش‌ها برای درمان ذات الریه استفاده می‌کنند:
- تجویز آنتی‌بیوتیک وریدی یا خوراکی
- اگر بیمار نمی‌تواند به خوبی مایعات بنوشد، مایعات به صورت تزریقی (با سرم) برایش تجویز می‌شود.
- اکسیژن درمانی
- همچنین برای کودک ساکشن بینی و دهان انجام می‌شود، تا از شر خلط خلاص شود.
بیشتر بخوانید: ساکشن تراپی و نحوه ساکشن بیمار در منزل
پزشک مناسب برای درمان ذات الریه کودک
ذات الریه در نظر خیلی‌ها بیماری ترسناکی است. اما همین بیماری با رعایت مواردی ساده تا حد زیادی قابل‌پیشگیری است. برای آن‌که کودکتان از این بیماری در امان باشد، به او حتما اصول بهداشت شخصی را یاد بدهید و زیر نظر پزشک واکسن‌های لازم را برایش بزنید. به خصوص اگر کودکتان سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری زمینه‌ای دارد، لازم است بیشتر مراقب او باشید.
در صورت مبتلا شدن، کمک گرفتن از تخصص پزشکی برای درمان ذات الریه بسیار مهم است. به شما پیشنهاد می‌کنیم که از مشاورۀ پزشکی در شرکت «حال» کمک بگیرید. پزشکان متخصص ریه و دستگاه تنفسی و همچنین پزشکان متخصص اطفال به شما در پیشگیری از این بیماری و درمانش کمک خواهند کرد.
سوالات متداول
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h3″ question-0=”ذات الریه برای چه کسانی خطرناک است؟” answer-0=”ذات الریه برای کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، یا به بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت یا سایر بیماری‌های ریوی مبتلا هستند، خطر بیشتری دارد.” image-0=”” headline-1=”h3″ question-1=”آیا درمان ذات الریه امکانپذیر است؟” answer-1=”ذات الریه قابل پیشگیری و درمان است. اما طبق آمارها نوع وخیم آن تاکنون باعث مرگ و میر در میان کودکان و بزرگسالان هم شده است؛ به ویژه در کشورهای در حال توسعه که سطح بهداشت پایین دارند، در میان کودکان، سالمندان و همچنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. رعایت بهداشت، واکسیناسیون و اقدام به موقع برای درمان مهم‌ترین راه مقابله با مرگ بر اثر ذات الریه است.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]
منابع
https://www.stanfordchildrens.org/
https://www.nationwidechildrens.org/
