خروسک در کودکان از ایام قدیم بیماری شناخته شدهای است؛ تقریبا 15 درصد از کودکان 6 ماهه تا 3 ساله به این بیماری مبتلا میشوند. اما بزرگسالان به ندرت خروسک میگیرند. شاید بپرسید چرا؟ مجاری تنفسی بچهها در مقایسه با بزرگسالان تنگتر است و وقتی این مجاری ملتهب شوند، ریسک مسدود شدن آنها بالاتر است.
خروسک کودکان یک بیماری عفونی است. عامل آن میتواند هم ویروسی باشد و هم باکتریایی. در گذشته بیماری دیفتری علت اصلی خروسک در کودکان بود. اما امروز با پیشرفت بهداشت و واکسیناسیون این بیماری تقریبا از بین رفته است. دربارۀ واکسنهای کودکان نیز میتوانید این مطلب را مطالعه کنید
در این مطلب میخواهیم دربارۀ انواع خروسک، نشانههای آن و راههای درمانش بنویسیم. اگر در خانه کودکی دارید، پیشنهاد میکنیم که این مطلب را بخوانید.
خروسک در کودکان و انواع آن
به خروسک، لارنگوتراکئوبرونشیت (laryngotracheobronchitis) نیز میگویند. این بیماری به معنای التهاب حنجره، نای و نایژههاست و بیشتر در کودکان ایجاد میشود.
خروسک در کودکان معمولا در فصلهای پاییز و زمستان شایع میشود و علت آن عفونت دستگاه تنفسی است. این عفونت موجب میشود که گلوی کودک دچار التهاب شود، مشکل تنفسی پیدا کند و صدایش تغییر یابد.
امروزه خروسک کودکان معمولا بر اثر عفونت ویروسی به وجود میآید؛ اما همانطور که گفتیم باکتریها هم میتوانند علت ابتلا به این بیماری باشد. به طور کلی خروسک در کودکان را میتوان به دو دستۀ ویروسی و باکتریایی تقسیم کرد:
- خروسک در کودکان با عامل ویروسی: در اکثر موارد ویروس پاراآنفلوآنزا باعث ابتلای کودکان به خروسک میشود. این ویروس هم در کودکان و هم در بزرگسالان باعث میشود که آنها علائم سرماخوردگی داشته باشند، صدایشان خشن شود و سرفه کنند؛ اما این عفونت ویروسی در کودکان بسیار بیشتر دیده میشود. ویروسهای دیگری که میتوانند عامل خروسک کودکان باشند عبارتند از: ویروس آنفولانزای A و B، سرخک، آدنوویروس و ویروس سنسیشیال تنفسی. میتوانید داروهای درمان آنفولانزا در کودکان را در این مطلب ببینید.
- خروسک در کودکان با عامل باکتریایی: این روزها ابتلا به خروسک بر اثر باکتری نادر است. در گذشته مهمترین علت خروسک بیماری دیفتری بود که به آن خُنّاق هم میگفتند. عامل دیفتری یک باکتری به اسم کورینه باکتریوم دیفتری است. بیماری باکتریایی دیگری که باعث خروسک میشود تراکئیت باکتریایی است که نوعی عفونت نادر در نای است.
درباره واکسن آنفولانزا هلندی و تفاوت های آن با واکسن آنفولانزای فرانسوی این مطلب را بخوانید
علائم و نشانه های مهم بیماری خروسک کودکان
خروسک در کودکان معمولا به شکل یک سرماخوردگی ساده شروع میشود و بعد به مرور نشانههای بیماری بدتر میشود. نشانهها عبارتند از:
- تب کودک (درباره درمان تب کودک این مقاله را بخوانید)
- صدای خشن
- تنفس دشوار و پرسروصدا
- جاری شدن آب دهان
علائم خروسک کودکان ناشی از تورم در حنجره و نای و نایژههاست. وقتی کودک سرفه میکند، عبور هوا از حنجرۀ متورم موجب میشود که تارهای صوتی کودک صدایی شبیه پارس تولید کنند. به همین ترتیب نفس کشیدن هم صدایی شبیه به سوت میدهد. اگر کودک مضطرب باشد و بیقراری و گریه کند، این علائم تشدید میشود.
علائم خروسک کودکان معمولا در شبها بدتر میشود و معمولا سه تا پنج روز طول میکشد.
راه های افزایش قد کودکان را در این مطلب بخوانید
تشخیص و راه های درمان خروسک در کودکان
خروسک در کودکان معمولا علائم خفیفی دارد و با مراقبت در خانه قابل درمان است. در موارد کمی علائم ممکن است شدید باشند و درمان خانگی مؤثر نباشد. در این صورت احتمالا به کمک تخصصی نیاز دارید. به طور کلی اگر موارد زیر را مشاهده کردید، حتما با متخصص اطفال آنلاین مشورت کنید.
- علائم بیش از 5 روز طول بکشد.
- صدای تنفس کودک بسیار بلند و پرسروصدا باشد.
- حتی زمانی که کودک گریه و بیقراری نمیکند، تنفسش سروصدای زیادی دارد.
- در بلع مشکل دارد و آب دهانش مدام جاری میشود.
- مضطرب و آشفته است.
- به دشواری اما با سرعت زیادی نفس میکشد.
- رنگ پوست اطراف بینی و دهان و ناخنهایش مایل به آبی و خاکستری شده است.
تشخیص خروسک در کودکان
تشخیص خروسک در کودکان برای پزشکان کار پیچیدهای نیست. آنها معمولا با معاینه و بر اساس علائم بالینی، این بیماری را در کودک شما تشخیص میدهند.
پزشک به صدای کودک و سرفۀ او گوش میکند و از شما دربارۀ علائم دیگرش میپرسد، مثلا میپرسد که آیا کودک تب و آبریزش بینی داشته یا نه، و یا اینکه قبلا هم به بیماریهای تنفسی دچار شده یا خیر که این کار در مشاوره آنلاین پزشکی و تماس تصویری با پزشک امکانپذیر خواهد بود.
برای تشخیص خروسک کودکان بیشتر اوقات نیازی به آزمایش خون، تصویربرداری و کشت میکروب نیست. اما اگر خروسک خیلی شدید باشد، و درمان هم به زودی تأثیر خودش را نشان ندهد، ممکن است که پزشک عکسبرداری از ناحیۀ گردن با اشعه ایکس را تجویز کند.
روش درمان خروسک کودکان
همانطور که گفتیم خروسک در کودکان معمولا بین 3 تا 5 روز طول میکشد و با کمی مراقبت در خانه برطرف میشود. اما گاهی خروسک علائم شدیدتری دارد و باعث بیقراری کودک میشود؛ در موارد بسیار کمی هم نیاز به بستری شدن کودک در بیمارستان وجود دارد. در این بخش میخواهیم برایتان از انواع روشهای درمانی در خانه، نزد پزشک و در بیمارستان بنویسیم.
- مصرف دارو تجویزی پزشک
وقتی برای درمان خروسک، کودک را نزد پزشک میبرید، معمولا برای او داروهای کورتیکواستروئیدی مثل دگزامتازون تجویز میکند. در مواردی که خروسک در کودک شدید باشد، همراه با دگزامتازون، نبولایزر ال- اپی نفرین هم تجویز میشود. تجویز این دو دارو با یکدیگر باعث کنترل بهتر علائم بیماری میشود. استفاده از داروهای ضدسرفه مثل دکسترومتورفان یا گایفنزین در درمان این بیماری ممنوع است. میتوانید برای خرید داروی بدون نسخه و یا با نسخه، از داروخانه آنلاین حال نیز استفاده کنید و دارو را درب منزل تحویل بگیرید.
- بستری در بیمارستان در موارد حاد
گاهی خروسک در کودکان حاد میشود و لازم است که او را در بیمارستان بستری کنید. اگر پزشک با دستگاه پالس اکسیمتر مشاهده کند که اکسیژن کودک کمتر از 92 درصد است، معمولا تجویز میکند که کودک اکسیژن دریافت کند. همچنین در موارد نادری خروسک باعث نارسایی تنفسی میشود؛ در این صورت لازم است که به صورت اورژانسی برای تنفس کودک لولهگذاری انجام شود. کودک تا زمانی در بیمارستان میماند که تنفس بهتری داشته باشد.
- درمان خانگی خروسک کودکان
در اکثر موارد خروسک خفیف است و در خانه درمان میشود. برای درمان خانگی خروسک کودکان لازم است که به این نکات توجه کنید:
- نوشیدن مایعات مفید است؛ به کودک آب فراوان برای نوشیدن بدهید.
- تب کودک را پایین بیاورید (با استامینوفن)
- سعی کنید که کودک استرس نداشته باشد؛ او را راحت و آرام نگاه دارید، خستگی و گریه وضعیت کودک را بدتر میکند
- دستگاههای بخارساز میتواند کمک کننده باشد، زیرا راه تنفس کودک خشک شده و با رطوبت بهتر میشود؛ همچنین میتوانید کودک را 10 دقیقه در حمام پر از بخار نگاه دارید.
- گاهی چند دقیقه تنفس در هوای خنک بیرون علائم کودک را کاهش میدهد.
- از شربتهای ضدسرفه استفاده نکنید. برای مصرف دارو حتما از متخصص اطفال آنلاین استفاده کنید. مشورت کنید. در صورتی که کودک نیاز به دارو داشته باشد، پزشک معمولا برای او دگزامتازون تجویز میکند.
- خروسک در کودکان معمولا یک عفونت ویروسی است و انواع آنتی بیوتیک در درمانش تأثیری ندارد. مگر آنکه پزشک تشخیص دهد که کودک مستعد ابتلا به عفونت باکتریایی ثانویه است. خودسرانه آنتی بیوتیک مصرف نکنید.
پزشک مناسب برای درمان خروسک در کودکان
اگر کودکتان خروسک گرفته و درمانهای خانگی هم باعث بهبود علائم او نشده، بهتر است با پزشک مشورت کنید. پیشنهاد ما به شما مشاوره با مشاوره آنلاین با متخصص اطفال در شرکت «حال» است که هم به صورت صوتی و هم به صورت تصویری امکانپذیر است.
سوالات متداول درباره خروسک کودکان
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h3″ question-0=”خروسک در کودکان چیست” answer-0=”علت خروسک التهاب و عفونت دستگاه تنفسی است که باعث گرفتگی راه تنفس و تغییر صدای کودک میشود.” image-0=”” headline-1=”h3″ question-1=”آیا خروسک خطرناک است” answer-1=”در اکثر موارد خروسک علائم خفیفی دارد و در خانه قابل درمان است. بنابراین معمولا خطرناک نیست.” image-1=”” headline-2=”h3″ question-2=”آیا خروسک واگیر دارد” answer-2=”خروسک یک بیماری ویروسی و در موارد نادری یک بیماری باکتریایی است؛ بنابراین واگیردار است. اما بزرگسالان به ندرت به علائمی مثل دشواری تنفس و تغییر صدا دچار میشوند. علائم خروسک در بزرگسالان بیشتر شبیه به یک سرماخوردگی ساده است.” image-2=”” headline-3=”h3″ question-3=”آیا خروسک مسری است” answer-3=”خروسک یک بیماری ویروسی و در مواردی یک بیماری باکتریایی است؛ بنابراین واگیردار است. اما بزرگسالان به ندرت به علائمی مثل دشواری تنفس و تغییر صدا دچار میشوند. علائم خروسک در بزرگسالان بیشتر شبیه به یک سرماخوردگی ساده است.” image-3=”” headline-4=”h3″ question-4=”برای خروسک چه شربتی خوبه” answer-4=”پزشکان معمولا برای درمان خروسک شربت دگزامتازون تجویز میکنند.” image-4=”” headline-5=”h3″ question-5=”چه چیزهایی برای خروسک بد است” answer-5=”برای درمان خروسک نباید از داروهای ضدسرفه مثل دکسترومتورفان یا گایفنزین استفاده کرد. همچنین استرس و بیقراری میتواند علائم خروسک را تشدید کند.” image-5=”” headline-6=”h3″ question-6=”برای درمان خروسک کودکان چه باید کرد” answer-6=”خروسک معمولا با مراقبتهای خانگی ظرف 3 تا 5 روز بهبود مییابد. لازم است که در خانه تب کودک پایین نگاه داشته شود، به او آب فراوان داده شود، کودک راحت و آرام باشد و هوای خانه مرطوب باشد. در صورتی که خروسک بهبود پیدا نکرد، بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کنید.” image-6=”” headline-7=”h3″ question-7=”برای جلوگیری از خروسک چه باید کرد” answer-7=”پیشگیری از خروسک ساده است. لازم است که کودک در نزدیکی کودک دیگری که دچار این بیماری شده قرار نگیرد و همچنین دستهایش را مرتب بشوید تا ویروس به بدن او منتقل نشود.” image-7=”” count=”8″ html=”true” css_class=””]
منابع
