روده بزرگ کجاست و چه کاری انجام می‌دهد

روده بزرگ نقش حیاتی در سیستم گوارش ما، از جذب مواد مغذی گرفته تا حذف مواد زائد را ایفا می‌کند و شامل کولون، رکتوم و مقعد است و درواقع قسمت از دستگاه گوارش (GI) است که مانند یک لوله بلند و در قسمت‌های مختلف آن اتفاقات متفاوتی می‌افتد. در ادامه درباره این بخش از بدن بیشتر صبحت کرده و کارهای روده بزرگ و بیماری‌های آن را بررسی خواهیم کرد.

وظیفه روده بزرگ چیست؟

روده بزرگ در چندین عملکرد بدن نقش حیاتی دارد. یکی از وظایف اصلی آن تنظیم تعادل مایعات در بدن است. پس از انتقال غذا از روده کوچک، روده بزرگ آب اضافی را جذب می‌کند و باعث حفظ سطح مناسب آب در بدن می‌شود. روده بزرگ همچنین مسئول استخراج ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری از غذا است. ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین K و بیوتین را جذب می‌کند که برای بدن لازم و ضروری هستند.

روده همچنین آنتی بادی‌های مهمی تولید می‌کند که سیستم ایمنی بدن ما را تقویت می‌کند. این آنتی بادی ها با شناسایی و مبارزه با پاتوژن‌های مضر از ما در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کنند.

علاوه بر این عملکردها، روده بزرگ با دفع مواد اضافی از طریق مدفوع، به حفظ سلامت دستگاه گوارش و جلوگیری از تجمع سموم بسیار کمک می‌کند. ضمن اینکه روده بزرگ با باکتری‌های روده برای تولید اسیدهای چرب کار می‌کند که یک محیط اسیدی در روده ایجاد می‌کند. با این حال، روده بزرگ با تولید محلول قلیایی که از ورود باکتری های مضر به جریان خون جلوگیری می‌کند و خطر عفونت را کاهش می دهد، این اسیدیته را متعادل می‌کند.

قسمت های روده بزرگ

بیایید نگاهی به قسمت‌های روده بزرگ بیندازیم.

سکوم

سکوم اولین قسمت روده بزرگ است و نقش مهمی در جذب آب و الکترولیت های غذا دارد. بقایای غذای هضم نشده را به شکل مایع به روده بزرگ منتقل می‌کند.

کولون صعودی

کولون بالارونده مایعات و الکترولیت‌هایی را که توسط سکوم جذب نشده‌اند جذب می‌کند و فضایی را برای تشکیل مواد زائد ایجاد می‌کند. سپس این مایعات را به کولون نزولی منتقل می‌کند.

کولون نزولی

کولون نزولی آب و الکترولیت‌های روده بزرگ را جذب می‌کند و مواد زائد را تشکیل می‌دهد. بقایای غذا به شکل جامد به رکتوم منتقل می‌شود.

رکتوم

رکتوم قسمت پایانی روده بزرگ و مسئول ذخیره مواد زائد است. البته تا زمانی که از بدن دفع شوند. عملکرد اصلی آن این است که به ما کمک می‌کند مدفوع کنیم.

بیشتر بدانید: عفونت روده چیست؟

روده بزرگ کجا قرار دارد؟

روده بزرگ در قسمت پایین شکم شما قرار دارد. به طور دقیق‌تر، روده بزرگ از محل اتصال به روده کوچک که در قسمت بالای شکم قرار دارد شروع می‌شود. از آنجا از طریق حفره ایلیاک راست به سمت پایین امتداد می‌یابد، به سمت چپ شکم منحنی شده و در نهایت به کانال مقعدی ختم می‌شود.

روده بزرگ انسان چند متر است؟

طول روده بزرگ تقریباً 150 سانتی متر یا 1/5 متر است که نقش حیاتی در هضم غذا و دفع مواد زائد از بدن دارد.

روده بزرگ چه شکلی است؟

روده بزرگ شبیه لوله ای نیمه مسطح و قطعه قطعه شده است که به طور آزاد در اطراف لبه های حفره شکمی قرار دارد. یک خط به صورت عمودی از وسط لوله کشیده می شود و باعث می‌شود که بخش ها در دو طرف آن برآمده شوند.

از چه چیزی ساخته شده است؟

لایه‌های ماهیچه‌ها و بافت‌ها، دیواره های روده را تشکیل می‌دهند. لایه های مجزا از عضلات دایره‌ای شکل و عضلات، به روده اجازه می‌دهد تا به روش‌های مختلف منقبض شود. پوشش مخاطی خون، رگ‌های عصبی و غدد ترشح و جذب نیز از اجزای دیگر آن هستند.

آناتومی روده بزرگ

روده بزرگ یکی از اجزای حیاتی دستگاه گوارش است که از پنج بخش مجزا با قطری بین 6 تا 7.5 سانتی‌متر تشکیل شده است. روده بزرگ به چندین بخش تقسیم می‌شود که هر کدام وظایف مشخصی دارند.

سکوم اولین قسمت روده بزرگ است که به انتهای روده کوچک متصل می شود.

کولون نیز به چهار بخش تقسیم می‌شود: کولون صعودی، کولون عرضی، کولون نزولی و کولون سیگموئید. کولون صعودی آب و الکترولیت بیشتری جذب می‌کند، کولون عرضی و کولون نزولی آب و الکترولیت کمتری را جذب می‌کنند. کولون سیگموئید مسئول ذخیره مدفوع قبل از دفع از بدن است.

رکتوم قسمت نهایی روده بزرگ است که به مقعد متصل می شود. مواد زائد از روده بزرگ سیگموئید وارد رکتوم می شود و در آنجا ذخیره می‌شود تا از طریق مقعد دفع شود.  رکتوم مجهز به حسگرهایی است که پر شدن آن را تشخیص می‌دهند و سیگنال‌هایی را برای شروع اجابت مزاج به مغز ارسال می‌کنند.

مقعد نیز آخرین بخش در فرآیند گوارش است که در آن مواد زائد از بدن دفع می‌شوند.

انقباضات روده بزرگ

روده بزرگ نقش مهمی در مخلوط کردن و پردازش محتویات دارد. هنگامی که غذا وارد روده بزرگ می‌شود، باعث انقباضاتی می‌شود که به تجزیه ترکیبی از مواد مغذی و مواد زائد کمک می‌کند. این انقباضات با وجود مواد چرب، نمک‌های صفراوی هضم نشده و هورمون‌هایی مانند گاسترین و کوله سیستوکینین تحریک می‌شوند. از سوی دیگر، هورمون‌های خاصی مانند سکرتین، گلوکاگون و پپتید وازواکتیو روده، تأثیر آرام‌بخشی بر انقباضات روده دارند.

نحوه خونرسانی به روده بزرگ

وریدهای ژوگولار فوقانی و خلفی که شاخه های آئورت شکمی هستند، خون رسانی به ناحیه را انجام می‌دهند. علاوه بر این، شاخه هیپوگاستریک و عروق مربوط به استخوان داخلی لگن جریان خون را به دیواره‌های لگن و اندام‌های داخلی از جمله اندام تناسلی، باسن و داخل ران‌ها می‌رسانند. رگ های خونی که وارد روده بزرگ می شوند منشعب شده و در نهایت به وریدهای طحال فوقانی و تحتانی تخلیه می‌شوند، که سپس ادغام شده و سیاهرگ باب کبدی را تشکیل می‌دهند.

بیماری های روده بزرگ

از بیماری‌های روده بزرگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

پولیپ

پولیپ روده توده های غیر طبیعی هستند که در داخل روده بزرگ ایجاد می شوند. در حالی که بیشتر پولیپ ها خوش خیم هستند، برخی از آنها می توانند سرطانی شوند یا ممکن است سرطانی باشند. برای اطمینان از ایمنی بیمار، پزشکان معمولا پولیپ‌ها را در طول کولونوسکوپی برداشته و تست می‌کنند.

پولیپ‌ها می‌توانند هر فردی را درگیر کنند، اما برخی عوامل خطر را افزایش می‌دهند. این موارد شامل سن 50 سال یا بالاتر، سابقه خانوادگی پولیپ یا سرطان روده بزرگ و سابقه شخصی برداشتن پولیپ است.

بیماری های التهابی روده

کولیت اولسراتیو (UC) یک بیماری التهابی روده است که با التهاب مزمن و زخم در روده بزرگ مشخص می‌شود. این بیماری معمولا بین 15 تا 30 سالگی شروع می‌شود و علائم آن شامل درد شکم، اسهال خونی، کم خونی، خستگی شدید، کاهش وزن، کاهش اشتها، خونریزی مقعدی، درد مفاصل و عدم رشد در کودکان است.

دیورتیکولیت

زمانی رخ می دهد که دیورتیکول ها (کیسه های کوچکی که از پوشش روده بزرگ بیرون زده‌اند) ملتهب یا عفونی می‌شوند. این عارضه در افراد مسن به ویژه افراد بالای 60 سال شایع‌تر است. اعتقاد بر این است که رژیم غذایی کم فیبر به ایجاد دیورتیکولوز کمک می‌کند. علائم آن نیز شامل گرفتگی خفیف، نفخ یا یبوست است. دیورتیکولیت با درد شکم در سمت چپ، تب، حالت تهوع، استفراغ، لرز، گرفتگی عضلات و یبوست ظاهر می‌شود. در موارد شدید، می‌تواند منجر به خونریزی، پارگی یا انسداد نیز بشود.

سرطان کولورکتال

سرطان کولورکتال زمانی ایجاد می شود که تغییرات ژنتیکی در بافت روده بزرگ یا راست روده رخ دهد. این تغییرات می‌تواند خود به خود در طول زندگی رخ دهد یا از اعضای خانواده به ارث برسد. عوامل دیگری مانند سبک زندگی نیز در افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش دارند. سرطان کولورکتال در افراد مسن، کسانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند و کسانی که سابقه بیماری التهابی روده یا مصرف سیگار و الکل دارند، بیشتر است.

تشخیص زودهنگام این بیماری‌ها به افراد کمک می‌کند تا بیماری‌را در مراحل اولیه تشخیص و درمان کنند. به همین منطور بهتر است اگر علائمی را دارید حتما با دکتر گوارش آنلاین مشورت کرده و بهترین راهکار را دریافت کنید.

نحوه تشخیص بیماری های مربوط به روده بزرگ

تشخیص مشکلات روده بزرگ یک فرآیند تقریبا پیچیده است و شامل موارد زیر است:

کولونوسکوپی

کولونوسکوپی یک آزمایش تشخیصی رایج است که برای بررسی داخل روده بزرگ استفاده می‌شود. در طی این روش، یک لوله قابل انعطاف به نام کولونوسکوپ از طریق رکتوم وارد می‌شود و توسط پزشک از طریق روده بزرگ هدایت می‌شود. پزشک می‌تواند داخل روده بزرگ شما را تجسم کند و پولیپ‌ها را دیده یا نمونه‌هایی از بافت برای بررسی بیشتر بگیرد.

آزمایش خون و نمونه مدفوع

آزمایش خون به شناسایی شرایط زمینه‌ای مانند بیماری التهابی روده (IBD) کمک می‌کند. نمونه های مدفوع نیز برای تشخیص خون یا التهاب پنهان در روده نیز تجزیه و تحلیل شود.

تست تصویربرداری

تست‌های تصویربرداری مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، اسکن تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) و اشعه ایکس برای شناسایی انسداد یا ناهنجاری‌ها در روده بزرگ استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها همچنین برای تشخیص سرطان یا سایر شرایط دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آندوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی

آندوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی مشابه کولونوسکوپی هستند اما برای قسمت‌های خاصی از روده بزرگ هستند. آندوسکوپ قسمت بالایی کولون را بررسی می‌کند و سیگموئیدوسکوپ قسمت پایینی را بررسی می‌کند. این روش‌ها نیز برای تشخیص مشکلاتی مانند دیورتیکولیت یا بیماری التهابی روده کاربرد دارند.

 راه‌های درمان بیماری های روده بزرگ

در صورتی که تضخیص پزشک برای شما یکی از بیماری‌های روده بزرگ بوده است، خبر خوب این است که راه‌های مختلفی برای کنترل علائم و جلوگیری از عوارض بیماری‌های روده بزرگ وجود دارد.

برای پولیپ های روده بزرگ، پزشکان معمولاً آن‌ها را در طول کولونوسکوپی برداشته و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه می‌فرستند. برای بیماری التهابی روده (IBD)، ترکیبی از داروها و تغییرات سبک زندگی به کنترل التهاب و کاهش علائم کمک خواهد کرد که شامل داروهایی مانند آمینوسالیسیلات ها، کورتیکواستروئیدها و تعدیل کننده های ایمنی است. علاوه بر این، تغییرات رژیم غذایی مانند افزایش مصرف فیبر و اجتناب از غذاهای محرک نیز به کاهش علائم کمک می‌کند.

جراحی و تغییر سبک زندگی

در برخی موارد، ممکن برای درمان مشکلات روده بزرگ جراحی لازم باشد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به دیورتیکولیت باید برای برداشتن نواحی آسیب دیده جراحی کنند. ضمن اینکه می‌توان از جراحی برای ترمیم فیستول یا درمان عوارضی مانند انسداد روده نیز استفاده کرد.

تغییرات سبک زندگی مانند ترک سیگار و کاهش مصرف الکل نیز نقش مهمی در کاهش علائم دارد. حفظ یک رژیم غذایی سالم و غنی از فیبر، ورزش منظم و کنترل استرس نیز می‌تواند به کاهش علائم IBD و سایر مشکلات روده بزرگ کمک کند.  در این راه حتما توصیه می‌شود با پزشک انلاین نیز مشورت کرده و با توصیه او اقدام به درمان کنید.

آیا پولیپ روده بزرگ خطرناک است؟

طبق گفته انجمن سرطان آمریکا، پولیپ‌های روده بزرگ، رشد غیرطبیعی روی پوشش روده بزرگ هستند که ممکن است خوش خیم یا سرطانی باشند. در صورت عدم درمان، این پولیپ‌های سرطانی به سرطان روده بزرگ تبدیل می‌شوند که یک بیماری جدی خطرناک است. به همین دلیل پزشکان توصیه می کنند که افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا افراد بالای 50 سال به طور منظم غربالگری روده بزرگ را انجام دهند تا پولیپ‌ها را قبل از تبدیل شدن به یک مشکل شناسایی و حذف کنند.

منابع:

my.clevelandclinic.org

nursingtimes.net

sciencelearn.org.nz