فضای مجازی به کاربران اجازه تعامل می‌دهد.
مثلا میتوانید در فضای مجازی با افراد دیگر صحبت کنید. اطلاعات خودتان را به اشتراک بگذارید.
همچنین ایده‌هایتان را مبادله کنید، در بحث‌ها و انجمن‌های اجتماعی مشارکت کنید و خیلی کارهای دیگر.
اما فضای مجازی پشت این قابلیت‌ها چه اثراتی روی زندگی ما دارد؟
در این مطلب قصد داریم برخی از آثار فضای مجازی را معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
فضای مجازی، اثرات و کاربردهای آن!
تلویزیون و رادیو از رسانه‌های معمولی هستند که افراد به آنها دسترسی دارند.
این ابزارها بیشتر ارتباطی یک طرفه با کاربران برقرار می‌کنند.
اما در فضای مجازی یک رابطه دوطرفه با امکانات زیادی در دسترس است. بیشتر افراد فضای مجازی را به عنوان ابزاری برای تعامل اجتماعی می‌شناسند.
قابلیت‌های زیاد آن برای ایجاد رسانه‌های بصری مختلف، راه اندازی کسب و کار، تجارت و.. هم روز به روز به محبوبیت فضای مجازی اضافه می‌کند.
قبل از هر توضیح بیشتری از شما یک سوال دارم:
آخرین کاری که پیش از خوابیدن یا به محض بیدار شدن در صبح انجام می‌دهید؛ چیست؟
احتمالا گوشی‌تان را چک نمی کنید؟
بررسی کردن پیام رسان‌ها، ایمیل و اخبار به دفعات به یک کار عادی تبدیل شده است.
طوری که اگر چند روزی به اینترنت دسترسی نداشته باشیم انگار بخشی از کارهای روزانه‌مان لنگ می زند.
شبیه کسانی که چیزی را گم کرده اند، آشفته هستیم.
بنابراین فضای مجازی چیزی بیشتر از ابزار تعامل است.
در واقع بخشی از زندگی ما را تشکیل می‌دهد.
اما سوال مهمتر این است که این بخش شامل روح و روان ما هم می‌شود یا خیر؟
اثرات اینترنت روی رفتار انسان
بگذارید بعضی از کاربردهای فضای مجازی را با هم مرور کنیم:
- طبیعتا با استفاده از فضای مجازی و پیام رسان‌هایی مانند اسکایپ، واتس آپ و.. برقراری ارتباط با افراد ساده‌تر است.
فرقی نمی‌کند چقدر فاصله‌تان از هم دور است شما میتوانید به سادگی ارتباطی تعاملی و پایدار داشته باشید.
- برای کسانی که حوصله گشت و گذار در بازار و پیدا کردن محصولات موردنظرشان را ندارند؛ خرید آنلاین یک قابلیت عالی است.
- همه ما موافقیم که دنیای آنلاین سرگرم کننده است.
گوش کردن به موسیقی، دیدن فیلم و سریال، بازی‌‌های آنلاین گروهی و.. تقریبا هر سلیقه‌ای را پوشش می‌دهند.
- موتورهای جستجویی مثل گوگل به سوالات‌تان به خوبی پاسخ می‌دهند.
برای افراد اهل مطالعه و کنجکاو فضای مجازی شبیه یک کتابخانه عمومی نامحدود است.
از این طریق میتوانید به اخرین دستاوردهای سوی دیگر کره زمین به سادگی دسترسی داشته باشید.
تا به حـال درمورد کاربردهای مفید آن گفتیم.
ولی فضای مجازی برای افراد کلاهبردار و سودجو هم بسیار جالب و وسوسه کننده است.
آنها میتوانند رد پای دیجیتالی شما را پیدا کنند.
از اطلاعات شخصی‌تان سوء استفاده کنند.
ویروس و بدافزار وارد دستگاه‌تان کنند، شما را هک کرده یا حریم شخصی‌تان را از بین ببرند.
بنابراین در فضای مجازی احساس ناامنی و خطر هم بیشتر است.
اما این کاربردها چه ارتباطی با اثرگذاری فضای مجازی روی رفتار انسان دارد!؟
فرض کنید پشت میزکارتان نشسته‌اید و یک گزارش چند صد صفحه‌ای را میخوانید.
با شنیدن صدای گوشی‌تان آن را چک میکنید.
چون عملا حواستان را پرت می‌کند.
پیام مربوط به اظهار نظر یک کاربر روی پست اینستاگرامتان است.
یک عکس درباره درگیری‌های ذهنتی این روزهایتان گذاشته‌اید و یک نظر ناخوشایند نصیبتان شده است.
در حالی که کفرتان در آمده؛ فکر میکنید که میتوانست نظرش کمی دلگرم کننده یا حاوی یک راه حل باشد.
او با نظرش نه تنها شما را ناراحت کرده، بلکه باعث شده احساس ناامیدی بیشتری کنید.
البته احساس ناامیدی که گاهی همراه با تحقیر و توهین همراه است.
خب همه اینها در حالی اتفاق افتاده‌اند که فضای مجازی میتوانست وسیله‌ای برای افزایش بهره وری باشد.
واقعیت این است که فناوری برای خدمت به بشر ساخته شده ولی مفید یا مضر بودن آن به کاربرانش بستگی دارد.
اما بازتاب این کاربرد؛ روی رفتار، احساسات و حتی واکنش‌های کاربران اثر می‌گذارد.
اثرات جسمی و روحی فضای مجازی
افرادی که مدت زمان طولانی از فناوری یا فضای مجازی استفاده می‌کنند معمولا چاق‌تر هستند (به علت کم تحرکی).
آنها کمتر ورزش می‌کنند.
مدت زمان طولانی در روز می‌نشینند.
گردش خون در بدنشان کمتر است.
اغلب از درد گردن و سر شکایت می‌کنند.
چنین زندگی بی‌تحرکی باعث می شود تا ستون فقراتشان در وضعیت نامناسبی قرار بگیرد.
گیمرهایی که از فضای مجازی برای بازی استفاده می‌کنند معمولا در تاندونیت انگشتان به دلیل فشار آوردن زیاد به دکمه‌ها دچار مشکل می‌شوند.
الگوی خواب ناسالم
همانطور که در مثال بالا گفتیم استفاده از این فضا میتواند روی رفتار و روان انسان هم اثراتی بر جا بگذارد.
یکی از چشمگیرترین تاثیرات آن مشکلات خواب است.
اینکه قبل از خواب یا به محض بیدار شدن به سراغ گوشی‌تان میروید نشانه زیاده روی در استفاده از فضای آنلاین است.
هر چه قدر این وابستگی جدی‌تر باشد میزان اعتیاد مجازی شما به آن بیشتر است.
استرس و افسردگی
شاید با خودتان فکر کنید با خبر بودن از اخبار، تعامل زیاد و.. جنبه منفی ندارد.
اما تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده زیاد از فضای مجازی میتواند باعث افزایش استرس افراد شود.
امروزه تعداد زیادی از افراد به توهم شنیداری فناوری مبتلا هستند.
احتمالا برای شما هم پیش آمده که فکر کنید گوشی‌تان زنگ خورده یا ویبره می‌رود.
در حالی که نه پیامی دارید و نه صدایی وجود دارد. این انتظار همیشگی برای دسترسی به اطلاعات استرس زا است.
از طرف دیگر در فضای مجازی برخی واکنش‌ها یا رفتارها به صورت اغراق آمیز نشان داده می‌شوند.
به همین خاطر استفاده بیش از حد و مقایسه اجتماعی آن با واقعیت در تحریک رفتارهای منتهی به افسردگی موثر است.
شکل گیری انتظارات غیر واقعی
نمونه بارز آن در اینستاگرام است.
تعداد زیادی از افراد تصاویر خود را به اشتراک می‌گذارند.
در حالی که گاهی این تصاویر ارتباطی با وضعیت واقعی زندگی آنها ندارد.
فقط تصاویر بزک شده‌ای هستند که کاربران با دیدن و مقایسه آن احساس ناخوشایندی خواهند داشت.
اولین واکنش بسیاری از کاربران به این تصاویر تغییر سطح توقعات و ایجاد شدن مجموعه دنبال داری از انتظارات غیر واقعی است.
منابع:
- https://www.techopedia.com/definition/2493/cyberspace
- https://wyredproject.eu/2018/08/28/the-positives-and-the-negatives-of-the-cyberspace/
- https://rampages.us/helloplease/the-effect-of-the-internet-on-human-behavior/
- https://kidslox.com/blog/top-5-negative-effects-of-technology-you-even-dont-suspect/
- https://www.makeuseof.com/tag/negative-effects-social-media/
