روانشناسی رنگ ها ابزاری قدرتمند است و میتواند برای ایجاد حسی خاص و انجام کاری مشخص مورد استفاده قرار گیرد. سوالی که پیش میآید این است که رنگها دقیقا چگونه کار میکنند؟ مدتهاست که هنرمندان و طراحان داخلی بر این باورند که رنگ میتواند به طور چشمگیری بر خلق و خو، احساسات و عواطف تاثیر بگذارد. مفهوم روانشناسی رنگ ها به موضوعی داغ در بازاریابی، هنر، طراحی و سایر حوزهها تبدیل شده است. محققان و کارشناسان در مورد روانشناسی رنگ ها و تاثیری که بر روحیه، احساسات و رفتارها دارد، به مشاهدات مهمی دست پیدا کردهاند. احساسات شما درباره رنگ اغلب عمیقا شخصی است و ریشه در تجربه شخصی یا فرهنگ جامعه دارد. به عنوان مثال، در حالی که رنگ سفید در بسیاری از کشورهای غربی برای نشان دادن پاکی و معصومیت از آن استفاده میشود، در بسیاری از کشورهای شرقی به عنوان نماد عزاداری به شمار میرود.
با این وجود که برداشت از رنگ تا حدودی ذهنی است، برخی از تاثیرات رنگی معنای جهانی دارند؛ رنگهای موجود در سمت قرمز طیف رنگها به عنوان رنگهای گرم شناخته میشوند و شامل قرمز، نارنجی و زرد هستند. این رنگهای گرم احساساتی از قبیل گرما و راحتی گرفته تا احساس خشم و خصومت را برانگیخته میکنند. از طرف دیگر رنگهای موجود در سمت آبی طیف رنگها، به عنوان رنگهای سرد شناخته میشوند و شامل آبی، بنفش و سبز هستند. این رنگها اغلب آرام توصیف میشوند، اما همچنین میتوانند احساس غم یا بیتفاوتی را به ذهن منتقل کنند.
بیشتر بخوانید: تست کرونا در تهران
روانشناسی رنگ زرد
در روانشناسی رنگ ها، رنگ زرد روشن و قدرتمند است و اغلب میتواند احساسات شدیدی ایجاد کند. رنگ زرد به سرعت جلب توجه میکند، اما استفاده بیش از حد آن نیز آزاردهنده است. روانشناسی رنگ زرد یکی از ویژگیهای اصلی این رنگ را جلب توجه اعلام میکند. رنگ زرد قابل مشاهدهترین رنگ است و بیشترین توجه را جلب میکند. برای این منظور میتوان از رنگ زرد به مقدار کم استفاده کرد. به همین دلیل از این رنگ در علایم راهنمایی و رانندگی و تبلیغات استفاده میشود. رنگ زرد به دلیل انعکاس نور زیاد، خوانایی پایینی دارد و چشم را خسته میکند. استفاده از رنگ زرد به عنوان پسزمینه روی مانیتور یا کاغذ میتواند در منجر به خستگی چشم یا حتی کاهش بینایی شود. رنگ زرد با اینکه میتواند با افزایش متابولیسم، سطح انرژی را افزایش دهد، میتواند احساس ناامیدی و عصبانیت ایجاد کند. گرچه این رنگ گرم و شاد در نظر گرفته میشود، اما بیشتر افراد در اتاقهای زرد رنگ، احساس خوبی ندارند. آزمایشات روانشناسی رنگ ها نشان دادهاند که نوزادان در اتاقهای زرد بیشتر از حالت عادی گریه میکنند.
روانشناسی رنگ صورتی
رنگ صورتی در واقع قرمز روشن است و معمولا با عشق و علاقه در ارتباط است. این رنگ اغلب به عنوان یک رنگ زنانه توصیف میشود که شاید به دلیل ارتباطاتی است که افراد در اوایل کودکی ایجاد میکنند؛ اسباب بازیهای دختران معمولا صورتی و بنفش هستند، در حالی که اسباب بازیهای پسران اغلب قرمز، زرد، سبز یا آبی هستند. مردم عموما رنگ صورتی را با خصوصیاتی مثل نرمی، مهربانی، پرورش و ترحم مرتبط میکنند که غالبا زنانه تصور میشوند. در حالی که اثر آرامبخشی صورتی اثبات شده است، محققان روانشناسی رنگ ها دریافتهاند که این اثر فقط در ابتدای مواجهه با این رنگ رخ میدهد. هنگامی که در زندانها از رنگ صورتی استفاده میشود، زندانیان پس از عادت به رنگ، اغلب حتی بیش از پیش آشفته میشوند.
سلیقه رنگی اغلب با تجربیات گذشته و خاطرات مرتبط و در هر فرد متفاوت است. اما رنگ صورتی را چطور میتوان توصیف کرد؟ صورتی رنگی شاد است که احساس شادی و خوشبختی را برمیانگیزد و باعث افزایش روحیه هنری و خلاقیت میشود. از دیگر حسهایی که رنگ منتقل میکند احساس طراوت است؛ این حس بیشتر به دلیل صورتیرنگ بودن بسیاری از گلهای بهاری است.
بیشتر بخوانید: تفسیر جواب آزمایش کم خونی
روانشناسی رنگ سفید
در فرهنگهای غربی، رنگ سفید اغلب عروسی، بیمارستان و فرشتگان را به ذهنها میآورد و برای انتقال حس پاکی، تمیزی و آرامش از آن استفاده میشود. با این حال، در بسیاری از فرهنگهای شرقی، رنگ سفید به طور نمادین با مرگ و غم ارتباط دارد. این اغلب رنگی است که در مراسم تشییع جنازه و سایر مراسم عزاداری استفاده میشود. رنگ سفید روشن است و طراحان اغلب از رنگ سفید برای بزرگتر نشان دادن فضاها استفاده میکنند. رنگ سفید همچنین سرد و نرم توصیف میشود. اتاقهایی که کاملا سفید رنگ شدهاند میتوانند جادار، اما خالی و غیر دوستانه به نظر برسند. برخی از مفاهیم مثبتی که از نظر روانشناسی رنگ ها، سفید میتواند منتقل کند شامل پاکیزگی، طراوت و سادگی است و نمادی از یک شروع دوباره است. از طرف دیگر، رنگ سفید میتواند سرد و منزوی به نظر برسد. در نظر بگیرید که چگونه یک اتاق بزرگ سفید به نظر خالی، خسته کننده و بیرمق به نظر میرسد.
روانشناسی رنگ طوسی
طوسی یک رنگ غیر احساسی، بیطرف و بلاتکلیف است. از دیدگاه روانشناسی رنگ ها، طوسی رنگ سازش است؛ چرا که نه سیاه است و نه سفید. طوسی، محکم و پایدار است و باعث ایجاد احساس آرامش، خونسردی و رهایی از دنیای آشفته میشود. رنگ طوسی ملایم، ساکت و محفوظ است و باعث تحریک و افزایش انرژی نمیشود. با توجه به روانشناسی رنگ ها، طوسی کسل کننده، خسته کننده و دلگیر است و از طرف دیگر زیبا و رسمی محسوب میشود اما هرگز پر زرق و برق نیست. طوسی رنگ بلوغ و مسئولیت پذیری است که با موهای طوسی در پیری مرتبط است.
طوسی رنگی بسیار قابل کنترل است. ترکیب آن با سایر رنگها ثبات ایجاد میکند و باعث کاهش شدت آنها میشود. استفاهده بیش از حد رنگ طوسی باعث ایجاد غم، اندوه، افسردگی و گرایش به تنهایی و گوشهگیری میشود. مقداری رنگ دیگر به آن اضافه کنید تا این احساس را تغییر دهید. بیشتر مردم نسبت به رنگ طوسی بیتفاوت هستند اما اگر رنگ مورد علاقه شما طوسی باشد احتمالا شما محافظهکار، باوقار، بیطرف، حرفهای، بالغ، باهوش، محکم و قابل اعتماد هستید. اما برداشتهای منفی به دلیل علاقه به رنگ طوسی میتوانند شامل بلاتکلیفی، غیر عاطفی بودن، بیتفاوتی، خستهکننده بودن، غمگین، افسرده، بیروح و تنها بودن باشند. اما آنچه که روانشناسی رنگ ها نشان میدهد طوسی نشان دهنده بیطرفی، سازش و کنترل است.
بیشتر بخوانید: آزمایش خون کامل
روانشناسی رنگ سیاه
واکنشهای فردی به رنگ سیاه میتواند بسیار متفاوت باشد. برای برخی افراد رنگ سیاه حسهای مثبتی از جمله جذابیت و ظرافت ایجاد میکند. رنگ سیاه حس کمال را منتقل میکند و به همین دلیل بسیاری از افراد هنگام حضور در رویدادهای رسمی لباسهای سیاه انتخاب میکنند. به همین دلیل مارکهای سطح بالا مثل شنل و تیفانی از رنگ سیاه در آرم خود استفاده می کنند. اما در بسیاری از افراد و جوامع رنگ سیاه نمادی منفی تلقی میشود. در طول تاریخ این رنگ غمانگیز و نشانهای از مرگ و شرارت محسوب شده و احساس عصبانیت، پرخاشگری، ترس و اندوه را برمیانگیزد. منفی بودن رنگ سیاه به وضوح در زبان ما هم دیده میشود؛ کافی است که عبارات طاعون سیاه، جادوی سیاه، سیاه چاله، سیاهبخت و… را در نظر بگیرید. رنگ سیاه اغلب به عنوان رنگ کلیشه برای مجرمان و تبهکاران هم در ذهنها جا افتاده است. به نظر شما چرا رنگ انتخابی برار کاراکترهای شرور در فیلمها عموما سیاه است؟ البته که برای کاراکترهای عمیق، کامل و رسمی مثل بتمن هم از همین رنگ استفاده میشود. رنگ مشکی نمونه کاملی از تفاوت معنای رنگ در فرهنگهای مختلف است و به همین دلیل نمیتوان آن را فقط با روانشناسی رنگ ها سنجید. در بسیاری از سنتها، رنگ سیاه با مرگ و عزاداری همراه است، در حالی که در چین رنگ مرگ سفید است.
روانشناسی رنگ بنفش
بر اساس روانشناسی رنگ ها، بنفش یکی از رنگهایی است که میتواند به احساسات متفاوتی منجر شود. مردم اغلب این رنگ را مرموز، معنوی و تخیلی توصیف میکنند. رنگ بنفش به ندرت در طبیعت مشاهده میشود، بنابراین نادر و جذاب به نظر میرسد. مانند بسیاری از رنگهای دیگر، احساساتی که رنگ بنفش برانگیخته میکند اغلب به دلیل ارتباطات فرهنگی است. از آنجا که بنفش به شدت با سلطنت و ثروت در ارتباط است، مردم اغلب آن را رنگی بسیار سلطنتی میدانند. در دوران باستان، ایجاد رنگ بنفش در پارچه اغلب به تلاش و هزینه زیادی احتیاج داشت و تهیه منابع مورد نیاز برای این کار بسیار سخت و پر هزینه بود. ارتباط رنگ بنفش با ثروت و سلطنت به این دلیل بود که غالبا ثروتمندان تنها افرادی بودند که توانایی خرید چنین وسایل گران قیمتی را داشتند. این ارتباط فقط به دوران باستان محدود نمیشود؛ بنفش، رنگ انتخاب شده برای لباسی بود که ملکه الیزابت دوم در راه بازگشت به کاخ باکینگهام پس از تاج گذاری در سال ۱۹۵۳ به تن کرد.
رنگ بنفش همچنین نشان دهنده خرد، شجاعت و معنویت است. ماهیت نادر و مرموز آن باعث میشود به نظر برسد که با چیزهای ناشناخته، ماورایی و الهی مرتبط است. بنفش منحصر به فرد و عجیب است و از آنجا که اغلب در طبیعت دیده نمیشود، گاهی میتواند عجیب و مصنوعی به نظر برسد. به همین دلیل، نظر افراد در مورد رنگ بنفش کاملا قطبی است؛ یا واقعا بنفش را دوست دارند یا از آن متنفرند.
روانشناسی رنگ برای اتاق خواب
رنگ اتاق خواب میتواند از بسیاری جهات بر روحیه و افکار ما بر ما تاثیر بگذارد. همین موضوع باعث اهمیت و توجه به این موضوع و انتخاب عاقلانه رنگ میشود. بیایید نگاهی دقیقتر به تاثیر رنگها در اتاق خواب بیاندازیم. اتاق خواب محلی برای آرامش است، بنابراین باید شامل رنگهایی باشد که آرامش را به فضا وارد میکنند. روانشناسی رنگ برای اتاق خواب طیفهای کمرنگی از سبز، آبی و بنفش را پیشنهاد میکند. رنگ سبز استرس را از بین میبرد و به باروری کمک میکند که آن را به گزینهای مناسب برای اتاق خواب تبدیل میکند. آبی فشار خون را کاهش میدهد و تنفس و ضربان قلب را کند میکند. بنفش در طیفهای روشن فضای اتاق را آرامبخش میکند. از سوی دیگر رنگ نارنجی بسیار پر انرژی است که با ماهیت آرامش بخش اتاق خواب در تضاد است. آبی روشن، خصوصا در اتاق خوابهایی که نور طبیعی کمی دریافت میکنند، فضا را بسیار سرد و ناخوشایند میکند.
بیشتر بخوانید: خواص عرق رازیانه در تنبلی تخمدان
روانشناسی رنگ در کودکان
مطالعات انجام شده به وضوح فواید رنگها را در مورد رشد مغز، خلاقیت، بهرهوری و یادگیری نشان میدهد. کودکان میتوانند نسبت به رنگها حساسیت بیشتری نشان دهند. به همین دلیل انتخاب رنگهای مناسب برای کودکان بسیار مهم است. استفاده از رنگ قرمز پررنگ در اتاق کودک، یا پوشیدن لباس قرمز میتواند او را بیش از حد ناآرام و متشنج کند. هر یک از اتاقهای خانه مهم هستند اما حساسیت در مورد اتاق کودکان باید بیشتر باشد. اتاق کودک باید دارای عناصری باشد که علاوه بر اینکه به پرورش مغز او کمک میکند، جذاب و سرگرمکننده باشد.
برای آرامش کودکان از رنگهای آرام مانند آبی و سبز استفاده کنید. در روزهای گرم از لباسهای آبی استفاده کنید تا حس خنکی را به آنها منتقل کند. کودکانی که عصبی هستند در اتاقی آبی احساس آرامتری خواهند داشت. اگر فرزندانتان برای خوابیدن مشکل دارد، سعی کنید از رنگهای آبی، سبز یا بنفش استفاده کنید. در اتاق کودکتان از رنگهای تیره استفاده نکنید، چون باعث تشدید احساسات منفی میشود. رنگهای بیش از حد روشن و گرم ممکن است در خواب کودک اختلال ایجاد کند. میتوانید از ظروف قرمز و زرد یا نارنجی که افزایش اشتها را به همراه دارند در آشپزخانه استفاده کنید. رنگ زرد به افزایش تمرکز میانجامد برای استفاده در محل درس خواندن گزینه مناسبی است. اما این نکته را فراموش نکنید که حتما از کودکتان احساس شخصیاش به رنگها را بپرسید.
سوالات متداول
چه رنگی برای اتاق خواب مناسب است؟
اتاق خواب محل آرامش است و رنگهای استفاده شده در آن هم باید همین احساس آرامش را منقل کنند. طیفهای روشن از رنگهای آبی، سبز و بنفش گزینههای بسیار مناسبی برای اتاق خواب هستند.
روانشناسی رنگ ها چه تاثیری در روحیه دارد؟
روانشناسی رنگ ها نشان داده که هر رنگ بسته به عوامل مختلفی به هر شخص حس خاصی میدهد. اما برخی از این تاثیرات بر همه افراد مشترک هستند. با انتخاب درست رنگ، میتوانیم تاثیر دلخواه را بر روحیه بگذاریم.
استفاده از چه رنگ هایی برای کودکان مناسب است؟
این موضوع بسته به شخصیت و سلیقه کودک دارد. همانطور که استفاده از رنگ قرمز برای کودکان بیشفعال پیشنهاد نمیشود، میتواند به افزایش اشتهای کودک کمک کند.