سرطان معده در اثر رشد سلول‌های سرطانی در پوشش داخلی معده ایجاد می‌شود. این بیماری چهارمین سرطان رایج در جهان و دومین عامل مرگ بر اثر سرطان است که متاسفانه در ایران هم شیوع دارد. علائم سرطان معده در مراحل ابتدایی آن می‌تواند پنهان باشد، به همین دلیل شناسایی و تشخیص آن نسبت به برخی از سرطانهای دیگر دشوارتر است. میتوان گفت در بسیاری از موارد تا زمانی که این بیماری پیشرفت نکرده و به سایر بخشهای بدن سرایت نکند، قابل تشخیص نیست. به همین دلیل باید سالی یک بار برای چکاپ به پزشک مراجعه کرد و یا از خدمات بخش متخصص معده آنلاین سامانه حال استفاده کرد.
خوب است بدانید که معده یک کیسه عضلانی سه لایه است که در وسط شکم، زیر قفسه سینه قرار دارد. کار این اندام دریافت و نگهداری غذای خورده شده، تغذیه و آمادهسازی آن برای هضم است. سرطان معده می‌تواند همه بخشهای آن را درگیر کند، اما در بیشتر مواقع منظور از سرطان، درگیر شدن سلول‌های بافت دیواره داخلی معده است. محلی از معده که درگیر سلول‌های سرطانی شده، تعیین کننده انتخاب گزینههای درمانی است. روش معمول درمان برای این نوع سرطان، انجام عمل جراحی برای خارج کردن کل یا بخشی از آن است. سایر درمانها مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی انجام شوند.
در حال بخوانید: تست کرونا در تهران
علل و عوامل خطر ساز سرطان معده
هنوز به طور دقیق مشخص نیست که چه عواملی باعث سرطان معده می‌شود. پزشکان میدانند که سرطان از زمانی شروع می‌شود که تغییراتی در ساختار DNA سلول‌های معده ایجاد می‌شود. DNA سلول حاوی دستورالعملهایی است که به سلول میگوید چه کاری باید انجام دهد. این دستورالعملهای جدید باعث مرگ سلول‌های سالم شده و تومورها را تشکیل میدهند که می‌تواند به بافت سالم حمله کرده و آنها را از بین ببرد. با گذشت زمان سلولها میتوانند به مناطق دیگر بدن گسترش یافته و متاستاز دهند. برخی از عوامل خطرساز در این بیماری عبارتند از:
- بیماری بازگشت اسید معده به مری
- رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان معده
- گاستریت یا ورم معده
- سیگار کشیدن
- پولیپهای معده
- چاقی
- رژیم غذایی سرشار از غذاهای شور و دودی
استعمال دخانیات از جمله سیگار باعث افزایش ریسک سرطان معده می‌شود
علائم اولیه سرطان معده
گرچه به نظر میرسد که هیچ علائم و نشانه اولیهای در این نوع سرطان مشاهده نمیشود اما با رشد و گسترش بیماری، برخی از شواهد، گویای مشکلی در این اندام هستند. از جمله این موارد می‌تواند به نشانه‌های زیر اشاره کرد:
- کاهش وزن بی‌دلیل
- درد شکم یا درد مبهم در بالای شکم
شما میتوانید درباره علت درد زیر شکم نیز در حال بخوانید.
- نفخ بیش از حد. برای آگاهی بیشتر درباره این مشکل میتوانید مقاله درمان نفخ را از وبسایت حال مطالعه کنید.
- سوء هاضمه
- احساس سیری بعد از خوردن وعده غذایی کوچک
همینطور جهت مطالعه راجع به کم اشتهایی و نشانه‌های آن میتوانید به مقاله مرتبط با آن در حال سر بزنید.
آشنایی با این علائم و مراجعه زودهنگام به پزشک می‌تواند به شناسایی به‌موقع این بیماری و درمان مناسب منجر شود. یکی از عواملی که باعث خطرساز بودن این سرطان شده است، مراجعه دیرهنگام برای درمان و ناتوانی در کنترل آن است. سرطان معده در مرحله پیشرفته رشد و گسترش یافته و می‌تواند اندامهای اطراف یا دوردست را هم تحت تاثیر قرار دهد از جمله کبد و روده بزرگ. برخی از علائم پیشرفته این بیماری هم عبارتند از:
- کاهش وزن قابل توجه و استفراغ بیش از حد در اثر انتشار بیماری به روده و بروز انسداد در معده یا روده
- زردی پوست یا چشم در اثر گسترش بیماری به کبد
آیا بیماریهای دیگری با علائم مشابه سرطان معده میشناسید؟
بیشتر بدانید: خواص دارچین و عسل
انواع سرطان معده
بیش از ۹۰ درصد موارد سرطان معده را نوعی از آن به نام آدنوکارسینوم تشکیل میدهد. با این حـال این بیماری انواع دیگری هم دارد که گرچه احتمال ابتلا به آنها کمتر است، اما لازم است که در مورد آنها نیز بیشتر بدانیم. در ادامه به توضیح بیشتر درباره انواع سرطان معده میپردازیم.
آدنوکارسینوم
شایعترین نوع سرطان معده به نام آدنوکارسینوم شناخته می‌شود. این بیماری از بافت غده‌ای سرچشمه میگیرد. منشا آن به طور خاص، نوعی بافت غده‌ای است که به عنوان بافت اپیتلیال شناخته می‌شود و سطوح، حفرهها و تمام اندامهای بدن را میپوشاند. از آنجا که تمام اندامهای بدن ما با این بافت پوشیده شده است، آدنوکارسینوم می‌تواند بر روی هر اندام دارای آن بافت به جز معده هم اثر بگذارد و باعث گسترش بیماری شوند.
در صورت متاستاز سرطان معده به کبد، بخش سفید چشمها ممکن است به رنگ زرد دیده شود
لنفوم معده
لنفوم به سرطانی گفته می‌شود که از سیستم لنفاوی منشاء میگیرد. سیستم لنفاوی که متشکل از لنفوسیتهاست، وظیفه دفاع از بدن در برابر عفونت و بیماری را بر عهده دارد. رشد و تکثیر غیر طبیعی لنفوسیتهای بدخیم در ناحیه معده عامل لنفوم معده است. این بیماری تنها دو درصد از موارد سرطان معده را تشکیل میدهد.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
تومورهای استرومال دستگاه گوارش
این تومورها شایعترین تومورهای دستگاه گوارش هستند که بیشتر در معده یا روده کوچک فعال میشوند. چنین تومورهایی میتوانند خوشخیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. این تومورها از سلول‌های دیواره معده به نام سلول‌های بینابینی که نوعی بافت عضلانی صاف هستند، تشکیل می‌شود و تشکیل آنها بیشتر در افراد سنین ۴۰ تا ۷۰ سال مشاهده می‌شود.
تومورهای کارسینوئید
این تومورهای معده باعث ایجاد نوعی سرطان نادر با سرعت رشد آهسته میشوند که از سلول‌های سیستم عصبی و غدد درونریز سرچشمه میگیرند. تومور کارسینوئید می‌تواند در هر قسمتی از بدن ایجاد شوند و معمولا تا قبل از پیشرفت بیماری هیچ علامت و نشانه مشهودی ایجاد نمیکنند. این تومورها ممکن است باعث تولید هورمونهایی در بدن شوند که علائمی مثل اسهال را در پی دارد.
بیشتر بدانید: علت پف زیر چشم
سن سرطان معده
سن معمول برای ابتلا به سرطان معده در جهان، بعد از ۷۲ سالگی و سن شیوع و افزایش شیب بیماری بعد از ۶۰ سالگی است. اما به طور کلی احتمال بروز آن بعد از ۵۰ سالگی بالا میرود. سن ابتلا به سرطان معده در زنان و مردان ایرانی به ترتیب بین ۶۵ تا ۶۹ و ۶۰ تا ۶۴ سال بوده که ۱۰ سال کمتر از میانگین جهانی آن است. به نظر میرسد این موضوع به عادات غذایی و سبک زندگی ایرانیها بستگی داشته باشد.
طول عمر سرطان معده
بقای بیماران مبتلا به سرطان معده به مرحله و پیشرفت آن و متاستاز بیماری به سایر نقاط بدن بستگی دارد. به نظر میرسد که شانس بقای ۵ ساله بیماران مبتلا به سرطان معده در ایران خیلی زیاد نیست. این مسئله با سن بالا، مرحله بیماری و متاستاز به سایر نواحی بدن مرتبط است. یکی از مهمترین دلایل شانس پایین زنده ماندن این بیماران، دیر مراجعه کردن برای تشخیص و درمان بیماری است. اکثر بیماران در مراحل نهایی مراجعه میکنند که در این وضعیت اغلب دچار متاستازهای غدد لنفاوی، کبد و حتی نواحی دوردست هستند. در نتیجه درمان آنها بسیار دشوار خواهد بود. بنابراین آموزشهای فراگیر از طریق رسانههای عمومی در مورد علائم اولیه بیماری و انجام معاینات دورهای برای تشخیص زودهنگام بیماری ضروری است.
تشخیص سرطان معده
اولین مرحله در تشخیص سرطان معده با بررسی کامل تاریخچه خانوادگی شروع می‌شود. این مسئله در شناسایی این بیماری بسیار مهم است. البته علاوه بر گرفتن سابقه خانوادگی و انجام معاینه فیزیکی، چندین روش پیشرفته هم برای شناسایی سرطان معده وجود دارد. این روشها عبارتند از:
- آزمایش خون پنهان در مدفوع برای بررسی وجود خون در مدفوع
درباره آزمایش خون میتوانید به مقاله مرتبط به آن رجوع کنید و بطور کامل درباره این آزمایش بخوانید.
- آندوسکوپی مجاری فوقانی گوارشی برای بررسی وجود سلول‌های غیر طبیعی
- رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی، یک آزمایش تشخیصی اشعه ایکس برای بررسی دستگاه گوارش
- آزمایش هلیکوباکترپیلوری برای بررسی وجود این باکتری در معده که می‌تواند باعث زخم معده و سرطان شود.
- جراحی لاپاراسکوپی که یک روش جراحی کم‌خطر با حداقل آسیب برای شناسایی قسمتهای داخلی بدن است.
برای تعیین و شناسایی مراحل سرطان معده از روشهایی مانند نمونه برداری، سی تی اسکن، سونوگرافی، آندوسکوپی و لاپاراسکوپی استفاده می‌شود. متخصصان این بیماری را با توجه به اندازه تومور، تعداد غدد لنفاوی درگیر و متاستاز آن به سایر نقاط بدن، طبقه‌بندی میکنند که به آن استیج بیماری میگویند. این طبقه بندی بین صفر تا چهار بوده که استیج صفر با حداقل و استیج چهار با حداکثر خطر است.
در حال بخوانید: تفسیر آزمایش تالاسمی ماژور
درمان سرطان معده
به طور کلی دو نوع درمان موضعی و سیستمیک برای سرطان معده قابل انجام است. ممکن است پزشک تشخیص دهد که یکی از آنها یا هر دو نوع برای درمان بیمار مورد نیاز است. این روشها با توجه به سن و سلامتی بیمار، مرحله بیماری، نوع، اندازه و محل تومور و نتایج آزمایشات فرد انتخاب میشوند. در ادامه به توضیح درباره هر یک از این روشها میپردازیم.
درمان موضعی
جراحی و پرتو درمانی نمونههایی از درمان‌های موضعی هستند که فقط ناحیهای را که توسط تومور درگیر شده، تحت تاثیر قرار میدهند. در این روشها تلاش می‌شود که فقط سلول‌های سرطانی تخریب شده و از آسیب رساندن به سلول‌های سالم جلوگیری شود.
درمان سیستمیک
در این روش دارو با عبور از جریان خون به تمام سلول‌های بدن میرسد. شیمی درمانی نمونهای از این روش است. از درمان سیستمیک برای حذف یا کنترل سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. البته روش دیگری به نام درمان بیولوژیک هم ممکن است برای مقابله با سرطان معده به کار گرفته شود که عوارض جانبی روشهایی مانند شیمی درمانی را به حداقل میرساند. این روشها توانایی بدن بیمار برای مبارزه با بیماری را تقویت کرده و سیستم ایمنی بدن را به سمت هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی هدایت کند.
رادیوتراپی یا پرتو درمانی یک روش موضعی در درمان سرطان معده است
پیشگیری از سرطان معده
پزشکان توصیه میکنند که برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده موارد زیر را رعایت کنید:
اضافه وزن خود را کاهش دهید:
کاهش وزن و داشتن وزن مناسب و حفظ تناسب اندام می‌تواند ریسک ابتلا به انواع بیماریها از جمله سرطان معده را کاهش دهد. اگر برای کاهش وزن و دریافت برنامه مناسب برای این کار به راهنمایی تخصصی نیاز دارید، میتوانید از متخصص تغذیه در سایت حال کمک بگیرید.
رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی داشته باشید:
انتخاب طیف گستردهای از میوهها و سبزیجات رنگارنگ می‌تواند به سلامت معده کمک کند. درباره خواص کلم بروکلی برای کبد و همینطور سایر خواص آن میتوانید مقاله مرتبط با را در حال بخوانید.
مقدار غذاهای شور و دودی را کاهش دهید:
این غذاها محرک معده هستند و با آسیب به دیواره معده، احتمال زخم و بروز سرطان را در آن افزایش میدهند.
مصرف دخانیات را کنار بگذارید:
کشیدن سیگار و قلیان ریسک ابتلا به انواع سرطانها از جمله سرطان معده را به شدت بالا میبرد. گرچه ترک سیگار ممکن است دشوار باشد، اما می‌تواند برای شما سلامتی را به ارمغان آورد.
کلام آخر
همان طور که گفته شد سرطان معده یکی از خطرناکترین سرطانهاست که علت آمار مرگ و میر زیاد ناشی از آن در بیشتر مواقع، علائم اولیه پنهان است. این مسئله به شناسایی دیرهنگام بیماری و ناتوانی در انجام درمان مناسب منجر می‌شود. اگر افراد جامعه نسبت به بدن خود آگاه بوده و هر گونه تغییر در روند طبیعی آن را پیگیری کنند، میتوان چنین بیماریهایی را در مراحل اولیه شناسایی و درمان به‌موقع را آغاز کرد. با این کار احتمال شکست سرطان بالا رفته و آمار مرگ ناشی از آن کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر، حفظ روحیه بیمار و حمایت اطرافیان هم یک نکته مهم در درمان بیماریهایی مانند سرطان معده است. برخی از بیماران در اثر فشار بیماری و عوارض درمان با مشکلات روحی مواجه میشوند که نیاز به درمان تخصصی دارد. داشتن شرایط روحی مناسب می‌تواند در افزایش اثرگذاری درمان‌های انجام شده برای این بیماری نقش داشته باشد.
با توجه به آنچه در مورد علائم سرطان معده در این مقاله خواندید، میتوانید با مشاهده خفیفترین علائم با یک پزشک مجرب تماس گرفته و توصیههای لازم را دریافت کنید. مشاوران متخصص سامانه آنلاین پزشکی- سلامت حال میتوانند در این زمینه به خوبی به شما کمک کنند. برای مشاوره آنلاین با آنها کافی است که به وبسایت یا اپلیکیشن حال مراجعه کرده و از خدمات ۲۴ ساعته آن بهرهمند شوید. بهتر است بی تفاوت از کنار این علائم عبور نکنید و برای سلامتی خود بیش از پیش ارزش قائل باشید. آیا با علائم سرطان معده به خوبی آشنا شدهاید؟
پرسشهای متداول
سرطان معده چیست؟
به تشکیل و گسترش سلول‌های تغییر شکلیافته بر روی بافت داخلی معده سرطان معده گفته می‌شود. این بیماری در صورت عدم تشخیص زودهنگام ممکن است به اندامهای دیگر مثل کبد منتشر شود.
علائم سرطان معده چیست؟
این بیماری در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ندارد اما سوزش معده، دشواری در بلع، بی‌اشتهایی و کاهش وزن ناگهانی، احساس درد و پر بودن معده و استفراغ از مهمترین نشانه‌های آن هستند.
درد سرطان معده چگونه است؟
درد مرتبط با سرطان معده در مراحل ابتدایی دردی مبهم یا خفیف و متناوب است که در نواحی بالای شکم حس می‌شود. این درد با تهوع مختصر ولی دائم و سوزش سر دل همراه است.
از کجا بفهمیم سرطان معده داریم؟
اگر به درد معده، استفراغ، کاهش وزن، بی اشتهایی، احساس پری در معده و سیری زودهنگام دچار هستید، میتوانید به متخصص داخلی یا گوارش مراجعه کنید.
منابع
