آیا تا به حال به کسانی مواجه شده‌اید که از چاق شدن ترس زیادی دارند؟ وزن این افراد معمولاً بسیار پایین است و دربارۀ ظاهر اندامشان دچار وسواس هستند. آنها از بی اشتهایی عصبی رنج می‌برند.
بعضی از کسانی که به بی اشتهایی عصبی مبتلا هستند، علاوه بر آنکه بسیار کم غذا می‌خورند، دست به کارهای عجیب و و گاهی خطرناک می‌زنند. مثلا بعد از غذا به صورت عمدی استفراغ می‌کنند. از ملین‌ها، مکمل‌های رژیمی و داروها استفاده می‌کنند، بدون آنکه به عوارض آنها فکر کنند؛ و همچنین با ورزش بیش‌ازاندازه سعی می‌کنند وزنشان را کاهش دهند.
این رفتارهای ناسالم حتی ممکن است زندگی فرد را تهدید کند. آمارها نشان می‌دهد که 5 الی 6 درصد از کسانی که دچار بی‌اشتهایی عصبی و اختلال خوردن هستند، جان خود را از دست می‌دهد، و حتی از هر 5 مرگی که بر اثر بی اشتهایی عصبی رخ می‌دهد، یک مرگ بر اثر خودکشی است. همین آمار نشان می‌دهد که اهمیت آگاهی‌بخشی دربارۀ این بیماری اهمیت زیادی دارد.
در این مطلب می‌خواهیم دربارۀ این بیماری بنویسیم و توضیح دهیم که بی‌اشتهایی عصبی چه نشانه‌ها، دلایل و عوارضی دارد و راه درمانش چیست.
دربارۀ دلایل و روش‌های درمان بی‌اشتهایی بیشتر بدانید.
همه علت های بی اشتهایی عصبی
علت دقیق بی اشتهایی عصبی ناشناخته است. اما محققان معتقدند ترکیبی از علت‌های ژنتیکی، روانی و محیطی در ابتلای یک فرد به بی‌اشتهایی عصبی نقش دارند.
علت ژنتیکی بی‌اشتهایی عصبی
هنوز مشخص نیست که دقیقا کدام ژن مسئول انتقال بیماری بی اشتهایی عصبی است. اما به هر ترتیب بعضی از افراد به صورت ژنتیکی کمال‌گرا هستند و ممکن است حساسیت زیادی دربارۀ ظاهرشان داشته باشند و برای آن سخت تلاش کنند.
علت روانشناختی بی‌اشتهایی عصبی
برخی افراد به دلیل اختلال وسواس دچار بی اشتهایی عصبی می‌شوند. آنها با وجود گرسنگی به رژیم‌های سخت خود پایبند باقی می‌مانند. این افراد عموما کمال‌گرا هستند و فکر می‌کنند به اندازۀ کافی لاغر نیستند.
علت محیطی بی‌اشتهایی عصبی
فرهنگی که بر لاغری تأکید دارد و موفقیت و ارزش را با لاغری برابر می‌داند، در سوق دادن افراد به سوی بی اشتهایی عصبی نقش دارد. در چنین فرهنگی معمولاً زنان و دختران بیشتر از مردان به لاغری تشویق می‌شوند. آنها حتی در جمع دوستان و همسالانشان تحت فشارند که لاغر بمانند.
نشانه های بی اشتهایی عصبی
بی اشتهایی عصبی بیشتر یک یک مسئلۀ روانی است؛ اما مستقیما بر جسم فرد تأثیر می‌گذارد. بر این اساس علائم بی اشتهایی عصبی را می‌توانیم به دو گروه جسمانی و رفتاری-روانی تقسیم کنیم. در ادامه به برخی از این علائم اشاره می‌کنیم.
د رصورت نیاز به مشاوره فوری در زمینه گوارش میتوانید از بخش دکتر گوارش آنلاین خدمات سامانه حال استفاده کنید.
علائم جسمانی بی اشتهایی عصبی
- کاهش شدید وزن
- ظاهر بسیار لاغر
- خستگی
- اختلال در خواب
- سرگیجه و بیهوش شدن
- کبود شدن انگشتان
- اختلال در قاعدگی
- یبوست و دردهای شکمی
- پوست خشک و مایل به زرد
- عدم تحمل سرما
- ریتم نامنظم قلب
- فشار خون پایین
- کم‌آبی بدن
- تورم در دست و پا
- فرسایش دندان‌ها و …
علائم رفتاری-روانی
- روزه گرفتن یا بسیار کم غذا خوردن
- ورزش بیش از اندازه
- استفراغ خودخواسته
- استفاده از ملین و مکمل‌های رژیمی
- غذا پختن برای دیگران اما نخوردن
- انکار گرسنگی؛ بهانه آوردن برای غذا نخوردن
- محدود بودن نوع غذاهای انتخابی
- تمایل نداشتن به غذا خوردن در جمع
- ترس از افزایش وزن
- اندازه‌گیری مکرر بدن یا نگاه کردن به بدن در آینه برای پیدا کردن عیوب بدن
- شکایت دائمی از چاق بودن
- انزوای اجتماعی
- کاهش علاقه به رابطۀ جنسی
- افسردگی
- تغییر خلق و خو
بی اشتهایی عصبی در کودکان
کودکانی که دچار بی اشتهایی عصبی هستند، به شدت نگران وزن خود هستند و به همین دلیل غذا خوردنشان را بسیار محدود می‌کنند. آنها حتی به اندازۀ کافی مایعات نمی‌نوشند و بسیار تحرک و ورزش می‌کنند. وزن کودکان مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی معمولاً از همسالان خود کمتر است و بسیار لاغر هستند.
دلایل بی‌اشتهایی عصبی در کودکان عبارتند از:
- ژنتیک
- رفتارهای خانواده
- محیط اجتماعی و رفتار همسالان و دوستان و …
این کودکان معمولا در خانواده‌های زندگی می‌کنند که:
- اعضای آن با مشکلاتی در وزنشان مواجه هستند.
- دچار بیماری‌های جسمی خاصی هستند.
- دچار مشکلات روانی مثل افسردگی و اعتیاد هستند.
- کنترل‌گر هستند و دائما به کودک انتقاد می‌کنند.
بی‌اشتهایی عصبی علاوه بر آنکه مانع از رشد صحیح کودکان می‌شود، بر روان آنها تأثیرات منفی عمیق و ماندگاری می‌گذارد. بنابراین درمان بی اشتهایی عصبی در کودکان را باید جدی گرفت. دربارۀ درمان این بیماری در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد. میتوانید از اینجا درباره بی اشتهایی کودکان و دلایل آن بیشتر بدانید.
همه راه های درمان و داروی بی اشتهایی عصبی
اولین قدم پزشک برای درمان بی اشتهایی عصبی تشخیص بیماری است. برای تشخیص این بیماری، پزشک نیاز به ارزیابی‌های پزشکی و روانشناسی دارد. پس از آنکه ابتلای فرد به بی‌اشتهایی عصبی تأیید شد، لازم است که با ترکیبی از روش‌های پزشکی و روانشناسی، تحت درمان قرار بگیرد.
تشخیص بی‌اشتهایی عصبی
پزشکان برای تشخیص اینکه فرد دچار بی اشتهایی عصبی است یا خیر، از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
- معاینۀ فیزیکی: اندازه‌گیری وزن، بررسی علائم حیاتی مثل ضربان قلب و فشار خون، بررسی مو و ناخن و …
- تست آزمایشگاهی: تجویز آزمایش خون و ادرار برای شمارش گلبول‌های قرمز خون، بررسی الکترلیت و پروتئین بدن، ارزیابی عملکرد کبد و کلیه و تیروئید
- بررسی روانشناختی: گفت‌و‌گو و پرسشنامه برای آشنایی با احساسات و عادت‌های فرد
- روش‌های دیگری مثل تست تراکم استخوان، بررسی مشکلات قلبی و …
درباره جراحی برای کاهش وزن بیشتر بدانید
درمان بی‌اشتهایی عصبی
وقتی روش‌های تشخصیی بالا نشان بدهد که فرد دچار بی‌اشتهایی عصبی است، برای او یک برنامۀ درمانی در نظر گرفته می‌شود، که شامل موارد زیر است:
- اگر فرد به دلیل مشکل قلبی، کم‌آبی و … وضعیت بحرانی داشته باشد، لازم است که به اورژانس انتقال پیدا کند و بستری شود.
- به دلیل عوارض جسمانی فراوانی که بی‌اشتهایی عصبی موجب می‌شود، فرد باید دائما تحت نظارت پزشک باشد و وضعیت بدن او ارزیابی شود.
- وزن سالم فرد باید بازگردانده شود. بدون بازگشت به وزن سالم، درمان بی اشتهایی عصبی ممکن نیست. پزشک باید بر کالری دریافتی روزانه و تغییرات وزنی فرد نظارت داشته باشد.
- فرد باید تحت نظر روانشناس روان‌درمانی و رفتاردرمانی شود تا برای بازگشتن به وزن سالم آماده شود. روانشناس معمولا روی احساسات و افکار فرد دربارۀ خودش کار می‌کند.
لازم به یادآوری است که خانواده در درمان بی اشتهایی عصبی نقش مهمی دارد. مخصوصا اگر کودک یا نوجوانی به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا باشد، خانواده می‌تواند در عادی سازی الگوها و رفتارهایی که باعث بازگشت به وزن باسالم شوند، کمک کند.
تاکنون دارویی برای درمان بی‌اشتهایی عصبی معرفی نشده است. اما اگر دلیل بی‌اشتهایی عصبی فرد مشکلات روانی مثل افسردگی و اضطراب باشد، تجویز دارو برای درمان آنها، به بهبود بی اشتهایی عصبی کمک می‌کند.
سخن پایانی
آیا فکر می‌کنید خود یا یکی از عزیزانتان با بی‌اشتهایی عصبی دست به گریبان هستید؟ یعنی بیش از اندازه نگران افزایش وزن خود هستید، غذا کم می‌خورید و در عین حال کمبود وزن دارید؟ در این صورت باید هشیار باشید که تداوم این وضعیت می‌تواند برای جسم و روان شما آسیب‌های جدی داشته باشد. حتما از پزشک و روانشناس کمک بگیرید و هم‌زمان از یک متخصص تغذیه بخواهید به شما برای بازگشتن به وزن سالم کمک کند. پیشنهاد ما به شما مشورت با مشاوران تغذیه در «حال» است.
سوالات متداول
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”برای بی اشتهایی عصبی چه بخوریم ؟” answer-0=”تاکنون ثابت نشده که خوردن دارو یا یک مادۀ غذایی برای درمان بی اشتهایی عصبی موثر باشد؛ درمان بی اشتهایی عصبی با ترکیبی از مراقبت‌های پزشکی و روانشناسی میسر است.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”نام قرص برای بی اشتهایی عصبی ؟” answer-1=”قرصی که مستقیما برای درمان بی‌اشتهایی عصبی استفاده شود، تاکنون معرفی نشده است. اما اگر علت بی اشتهایی عصبی، افسردگی یا مسائل روانی دیگر باشد و روانپزشک برای آن دارو تجویز کند، از آثار غیرمستقیم این دارو، درمان بی‌اشتهایی عصبی است.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]
“مراقبت از سلامت فردی یک امر مهم انسانیست، زیرا بر فرصت‌های ما برای پیگیری اهداف زندگی تأثیر مستقیم دارد؛ درد و رنج را کاهش داده و شرایط مورد نیاز برای برنامه ریزی درباره آینده را فراهم می‌کند. «حال» با شعار حال خوب برای همه شکل گرفت تا خدمات پزشکی به شکلی کامل و جامع در اختیار همه افراد قرار بگیرد”
منابع
https://centerfordiscovery.com
https://www.hopkinsmedicine.org
https://www.hopkinsmedicine.org
