فتق کشاله ران یا فتق اینگوینال (Inguinal hernia) قسمت برآمده‌ای است که در ناحیه کشاله ران، بین قسمت پایین شکم و ران ایجاد می‌شود. این عارضه به دلیل ضعیف‌شدن ماهیچه‌های زیر شکم روی می‌دهد و در مردان بسیار شایع‌تر از زنان است.
فتق کشاله ران میتواند مادرزادی هم باشد؛ یعنی کودک با آن به دنیا می‌آید، اما معمولا علائم بیماری بعد از بلوغ ظاهر می‌شود. اگر به تازگی متوجه یک برآمدگی در قسمت داخلی لگن خود شده‌اید، لازم است برای بررسی بیشتر با پزشک مشورت کنید. ما در این مقاله سعی می‌کنیم اطلاعاتی کلی درباره فتق کشاله ران، علل و علائم و روش‌های درمانی آن در اختیار شما قرار دهیم.
فتق کشاله ران چیست
ماهیچه‌های بدن انسان معمولا به اندازه‌ای قوی و محکم هستند که بتوانند روده‌ها و اندام‌های داخلی بدن را در جای خود نگه دارند. اما وجود یک نقطه ضعیف در آن میتواند باعث ایجاد فتق شود. در این حالت، بخشی از بافت چربی یا روده به قسمت داخلی کشاله ران نفوذ میکند. این عارضه که به نام فتق مغبنی هم نامیده می‌شود، در مسیری به نام کانال اینگوینال روی می‌دهد و به صورت یک توده یا ورم در کشاله ران یا کیسه بیضه دیده می‌شود.
فتق اینگوینال شایع‌ترین نوع فتق است و تورم ناشی از آن ممکن است دردناک باشد. آمارها نشان می‌دهد که حدود یک چهارم مردان و ۳ درصد زنان در مقطعی از زندگی خود به آن دچار می‌شود. مردان میانسال و مسن بیش‌ترین مبتلایان به آن را تشکیل می‌دهند. برآمدگی فتق میتواند در هر دو طرف کشاله ران ایجاد شود؛ اما در بیشتر مبتلایان در یک سمت روی می‌دهد که به آن فتق کشاله ران می‌گویند.
سوالات پزشکی خود را میتوانید از بخش دکتر آنلاین رایگان حال بپرسید.
علائم فتق کشاله ران
فتق کشاله ران معمولا نشانه‌های مشخصی دارد. این علائم در بیشتر موارد با ورزش شدید، سرفه‌کردن، بلندشدن یا ایستادن طولانی شدت می‌یابند و پس از درازکشیدن یا استراحت بهتر می‌شود. فتق کشاله ران در بیشتر مبتلایان باعث بروز علائم زیر می‌شود:
- وجود یک برآمدگی در ناحیه کشاله ران و دو طرف استخوان شرمگاهی (بخش بین شکم و ران‌ها)
- احساس درد به ویژه هنگام اجابت مزاج، خم‌شدن و بلندکردن اشیاء سنگین
- برآمدگی در کیسه بیضه مردان یا لابیا (بخش قابل مشاهده دهانه واژن) در زنان
- احساس سوزش شبیه نیشگون‌گرفتن در بخش پایینی بدن
- احساس فشار و سنگینی در کشاله ران
بیشتر بدانید: درمان کشیدگی کشاله ران
احساس درد تیرکشنده و فشار و سنگینی در زیر شکم و کشاله ران از رایج‌ترین علائم فتق اینگوینال است
عوامل موثر در تشدید اینگوینال
یکی از عواملی که باعث شدید و دردناک‌شدن فتق کشاله ران می‌شود، اضافه وزن زیاد، بلندکردن اجسام سنگین و زورزدن در هنگام دفع مدفوع است. خودداری از این موارد میتواند به کاهش گسترش فتق و درد و ناراحتی ناشی از آن کمک کند.
اگرچه این فتق کشاله ران در هر سنی دیده می‌شود، اما احتمال ایجاد یا تشدید آن با افزایش سن بالاتر خواهد رفت. این موضوع میتواند به ضعیف‌شدن عضلات اطراف شکم در اثر افزایش سن مرتبط باشد. به طور کلی سابقه جراحی در ناحیه شکم، سابقه خانوادگی ابتلا به فتق، درگیری مداوم با یبوست یا سرفه شدید و سیگار کشیدن هم از عواملی هستند که در ایجاد یا تشدید فتق اینگوینال موثرند.
فتق کشاله ران در زنان
زنان به دلایل مختلفی مثل وزن زیاد، بلندکردن اجسام سنگین، بارداری‌های چندقلویی، سابقه خانوادگی و یبوست مزمن به فتق اینگوینال دچار می‌شوند. آمارها نشان می‌دهند که از هر ۵۰ زن، یک نفر ممکن است دچار این عارضه شود. فتق کشاله ران در زنان معمولا علامت مشخصی ندارد و این موضوع باعث تاخیر در تشخیص بیماری می‌شود.
با پیشرفت فتق، احساس درد در کشاله ران، سوزن سوزن‌شدن و کشیدگی در این ناحیه ایجاد می‌شود. این عارضه در زنان نباید نادیده گرفته شود و لازم است اقدامات درمانی مناسب برای رفع فتق و راهکارهایی برای پیشگیری از عود مجدد آن انجام شود.
درباره علت درد زیر شکم بیشتر بدانید
بلندکردن اجسام سنگین یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد فتق یا تشدید آن است
جراحی و ورزش مناسب بعد از عمل فتق کشاله ران
همه بیماران مبتلا به فتق کشاله ران نیاز به جراحی ندارند. انجام عمل جراحی معمولا برای کسانی که درد یا علائم شدید دارند تجویز می‌شود و طی عمل، پزشک برآمدگی را برطرف و دیواره شکم را تقویت میکند. عمل جراحی برای درمان با این بیماری به دو شکل جراحی باز و لاپاراسکوپی انجام می‌شود. هر دو روش مزایا و معایبی دارند که پزشک با توجه به شرایط بیمار، مناسب‌ترین روش را انتخاب میکند.
برخی افراد بعد از عمل ممکن است مجددا به فتق دچار شوند. فرآیند بهبودی بیماران به حدود شش هفته زمان نیاز دارد؛ اما آن‌ها می‌توانند از هفته دوم به کار و انجام فعالیتهای سبک روی آورند. در این دوره لازم است که خوردن غذاهای مناسب برای جلوگیری از یبوست، مراقبت از زخم و خودداری از فعالیتهای سنگین را جدی بگیرند. هر فعالیتی که منجر به احساس درد در ناحیه عمل می‌شود، باید فورا متوقف شود.
پزشک برای تشخیص فتق کشاله ران از معاینه فیزیکی بیمار و بررسی عکس‌های سونوگرافی یا سی تی اسکن کمک می‌گیرد
پزشکان به افراد توصیه می‌کنند که در ماه اول بعد از جراحی ورزش نکنند. بعد از گذشت شش هفته از جراحی، آن‌ها می‌توانند ورزش‌های سبک مثل شنا و پیاده‌روی را ادامه دهند. دوچرخه‌سواری هم در برخی از بیماران مفید است؛ اما به شرطی که باعث درد و ناراحتی در کشاله ران نشود. کسانی که می‌خواهند بعد از عمل به ورزش حرفه‌ای برگردند، حتما باید مشاوره پزشکی بگیرند. این کار با توجه به شرایط جسمی بیمار و از ماه سوم به بعد پیشنهاد می‌شود. شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
ورزش برای فتق کشاله ران
اگر با فتق مغبنی دست و پنجه نرم می کنید، احتمالاً از خود می پرسید که چه نوع ورزشی برای شرایط شما بی خطر و مناسب است. با ورزش های مناسب میتوانید علائم خود را کنترل کنید و حتی از عوارض بعدی جلوگیری کنید.
درواقع ورزش‌هایی که عضلات دیواره شکم شما را تقویت می‌کنند به کاهش خطر عود فتق کشاله ران کمک می‌کنند.
برخی از ورزش‌های مناسب برای فتق کشاله ران عبارتند از:
کج شدن لگن: به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید و پاها را صاف روی زمین بگذارید. لگن خود را به سمت بالا خم کنید و سپس دوباره به سمت پایین برگردید و این حرکت را برای 10-15 تکرار تکرار کنید.
تمرینات کگل: ماهیچه های کف لگن خود را منقبض کنید انگار می خواهید جریان ادرار را متوقف کنید. 5-10 ثانیه نگه دارید و رها کنید. برای 10-15 تکرار تکرار کنید.
پل زدن: به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید و پاها را صاف روی زمین بگذارید. به آرامی باسن خود را به سمت سقف بلند کنید و در حین انجام این کار عضلات شکم خود را منقبض کنید. 2-3 ثانیه نگه دارید و سپس کمر را پایین بیاورید. برای 10-15 تکرار تکرار کنید.
درمان فتق کشاله ران بدون جراحی (طب سنتی)
فتق‌هایی که بزرگ و دردناک نیستند معمولا به عمل جراحی نیاز ندارند. پزشکان با استفاده از راهکارهایی به رفع این مشکل یا جلوگیری از پیشرفت عارضه در افراد کمک می‌کنند. یکی از ساده‌ترین این روش‌ها، استفاده از فتق‌بند است. فتق بند از حرکت فتق جلوگیری میکند و آن را سر جای خود نگه می‌دارد. به همین دلیل یک راه حل موقت برای کنترل اوضاع و بدتر‌نشدن فتق است و نمیتواند راه حل درمانی قطعی برای آن باشد.
رژیم غذایی پرفیبر که از یبوست جلوگیری میکند یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای پیشگیری و درمان فتق اینگوینال است
طب سنتی برای درمان فتق کشاله ران که آن را باد فتق می‌نامد، راهکارهایی دارد. در طب سنتی برای درمان فتق از ریشه زنجبیل، آلوئه ورا، پودر ریشه شیرین بیان، دارچین و… استفاده می‌کنند. پیشگیری از مصرف غذاهای التهاب‌زا مثل غذاهای فرآوری‌شده یا حاوی گلوتن زیاد هم به این کار کمک میکند. در سال‌های اخیر، گرایش به تمرینات یوگا برای تقویت عضلات شکم و کاهش فشار شکم در درمان فتق اینگوینال محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
راه درمان فتق را در اینجا بخوانید
کلام پایانی درباره فتق کشاله ران
فتق کشاله ران زمانی روی می‌دهد که یک عضو مثل روده یا بخشی از بافت چربی بدن از نقطه ضعیفی از عضلات اطراف کشاله ران خارج شود. این وضعیت منجر به بیرون‌زدگی و برآمدگی در این ناحیه می‌شود. فتق در بخش‌های مختلفی از بدن ممکن است ایجاد شود اما فتق اینگوینال به ویژه در مردان از همه شایع‌تر است. اگر دچار علائم این بیماری هستید یا می‌خواهید درباره فتق کشاله ران با یک پزشک مشورت کنید، میتوانید از مشاوره آنلاین جراح عمومی حال کمک بگیرید.
منابع
مصطفی
2 سال پیش