آزمایش گروه خونی / سریع ترین راه برای تعیین گروه خونی

آزمایش گروه خونی برای اهداف مختلف پزشکی مانند انتقال خون و پیوند اعضای بدن انجام می‌شود. قرن‌هاست که انسان‌ها گروه‌های خونی را شناخته‌اند، اما در اوایل قرن بیستم بود که یک پزشک اتریشی به نام کارل لندشتاینر سیستم گروه‌های خونی ABO را کشف کرد. در سال 1901، لندشتاینر دریافت که مخلوط خون از افراد مختلف گاهی باعث ایجاد توده یا آگلوتیناسیون می شود. او به درستی این فرضیه را مطرح کرد و در ادامه سه گروه خونی اصلی A، B و O را شناسایی کرد. بعدها، لندشتاینر چهارمین گروه خونی را کشف کرد که آن را AB نامید که دارای آنتی ژن های A و B در سطح گلبول های قرمز خون است. کشف این گروه های خونی پیشرفت قابل توجهی در پزشکی بود و راه را برای انتقال ایمن خون بین افراد هموار کرد.

امروزه آزمایش گروه خونی، آزمایشی است که برای تعیین گروه خونی افراد و قبل از انتقال خون یا پیوند اعضا انجام می شود تا از سازگاری بین اهدا کننده و گیرنده اطمینان حاصل شود. علاوه بر این، تعیین گروه خونی برای زنان باردار نیز مهم است و ممکن است نیاز به تزریق ایمونوگلوبولین Rh داشته باشند. در نتیجه، کشف گروه های خونی پیشرفت قابل توجهی در علم پزشکی بود که جان افراد بی شماری را از طریق انتقال خون نجات داده است. در صورت تمایل می‌توانید از بخش آزمایش در منزل این تست را در خانه خودتان انجام دهید و دیگر به کلینیک های یا مراکز آزمایشگاهی مراجعه نکنید.

گروه خونی چیست

گروه خونی درواقع طبقه بندی خون بر اساس وجود یا عدم وجود آنتی ژن ها و آنتی بادی های خاص در سطح گلبول های قرمز خون است. چهار گروه خونی اصلی وجود دارد: A، B، AB و O. وجود یا عدم وجود آنتی ژن های A و B تعیین کننده گروه خونی است. گروه خونی A دارای آنتی ژن A، گروه خونی B دارای آنتی ژن B، گروه خونی AB دارای هر دو آنتی ژن A و B است و گروه خونی O دارای آنتی ژن A و B نیست.

علاوه بر آنتی ژن های A و B، آنتی ژن دیگری به نام فاکتور Rh وجود دارد که اگر این آنتی ژن وجود داشته باشد، گروه خون به عنوان Rh مثبت (Rh+) و در صورت عدم وجود آن، گروه خون Rh منفی (Rh-) طبقه بندی می شود. گروه خونی در اقدامات پزشکی مانند انتقال خون و پیوند اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند زیرا گروه های خونی ناسازگار می توانند عوارض جدی برای بدن ایجاد کنند. به عنوان مثال، دادن خون به بیمار با گروه خونی A از اهداکننده با گروه خونی B می تواند منجر به واکنش ایمنی خطرناک شود.

دانستن گروه خونی شما می تواند به دلایل سلامت شخصی نیز مهم باشد زیرا برخی از مطالعات نشان داده‌اند که گروه‌های خونی خاص ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به برخی بیماری‌ها باشند و برخی از گروه‌های خونی ممکن است به ملاحظات غذایی متفاوتی نیاز داشته باشند.

انجام آزمایش گروه خونی چگونه است

آزمایش گروه خونی یک آزمایش پزشکی است که برای تعیین گروه خونی افراد استفاده می شود. دو روش اصلی برای تعیین گروه خونی وجود دارد: سیستم ABO و سیستم Rh. سیستم ABO خون را به چهار نوع A، B، AB و O طبقه بندی می کند. سیستم Rh خون را به دو دسته Rh مثبت یا Rh منفی طبقه بندی می کند. بنابراین، هشت گروه خونی وجود دارد: A+، A-، B+، B-، AB+، AB-، O+ و O-.

برای آزمایش گروه خونی با استفاده از سیستم ABO، تکنسین آزمایشگاه مقدار کمی از خون بیمار را با محلول هایی که حاوی آنتی بادی علیه آنتی ژن های A و/یا B هستند مخلوط می کند. اگر گلبول‌های خون در پاسخ به یکی از محلول‌ها به هم بچسبند (آگلوتینه شوند)، نشان‌دهنده آن است که فرد آن آنتی‌ژن خاص را روی گلبول‌های قرمز خون خود دارد و آن گروه خونی را دارد. به عنوان مثال، اگر گلبول های خون در پاسخ به محلول ضد A چسبیده شوند، اما محلول ضد B نباشد، فرد دارای گروه خونی A است.

برای آزمایش فاکتور Rh، تکنسین آزمایشگاه مقدار کمی از خون بیمار را با محلولی حاوی آنتی بادی های Rh مخلوط می کند. اگر گلبول های خون آگلوتینه شوند، نشان دهنده این است که فرد Rh مثبت است.

مراحل انجام آزمایش گروه خونی در منزل

برای انجام آزمایش گروه خونی، نمونه کوچکی از خون با استفاده از سوزن و سرنگ از بازوی بیمار گرفته می شود. سپس خون با آنتی بادی هایی که مخصوص هر یک از گروه های خونی مختلف است مخلوط می شود. اگر خون با یک آنتی بادی خاص واکنش نشان دهد، نشان دهنده وجود آنتی ژن مربوطه است.

آزمایش گروه خون شامل مراحل زیر است:

1- جمع آوری نمونه خون: این مرحله شامل گرفتن نمونه خون از ورید بیمار توسط پرستار یا پزشک است.

2- آماده سازی نمونه: در این مرحله نمونه خون با موادی مانند ضد انعقادها مخلوط می شود تا از لخته شدن آن در لوله جلوگیری شود.

3- انجام آزمایشات سرولوژیکی: در این مرحله نمونه خون با سرم های مختلف آزمایش می شود تا گروه خونی فرد مشخص شود. سرم های مختلف شامل آنتی بادی های A و B هستند که به ترتیب برای گروه های خونی A و B آزمایش می شوند.

4- تعیین گروه خونی: بر اساس نتایج به دست آمده از آزمایشات سرولوژیکی، گروه خونی فرد مشخص می شود. به عنوان مثال، اگر نمونه خون با سرم های آنتی A و آنتی B واکنش نشان ندهد، گروه خونی فرد AB است.

انواع آزمایش تعیین گروه خونی

انواع مختلفی از آزمایش گروه خونی وجود دارد که می توان برای تعیین گروه خونی افراد از آن‌ها استفاده کرد. این آزمایش ها به دلایل مختلفی مانند انتقال خون، پیوند اعضا و مراقبت های دوران بارداری مهم هستند. موارد زیر رایج ترین آزمایشات گروه خونی هستند:

1- ABO Blood Typing: این آزمایش برای تعیین گروه خونی فرد بر اساس وجود یا عدم وجود آنتی ژن های A و B در سطح گلبول های قرمز استفاده می شود. نمونه های خون با آنتی بادی های ضد A و آنتی B مخلوط می شوند تا واکنش های آگلوتیناسیون (کلوپینگ) مشاهده شود. اگر نمونه خون با سرم ضد A آگلوتینه شود اما با سرم ضد B آگلوتینه شود، گروه خون A است و برعکس، اگر نمونه خون با سرم آنتی B آگلوتینه شود اما با سرم آنتی A آگلوتینه نشود، گروه خون B است. اگر نمونه خون با هر دو سرم آگلوتینه شود، گروه خون AB و اگر با هر یک از سرم ها آگلوتینه نشود، گروه خون O است.

2- تست فاکتور Rh: این آزمایش مشخص می کند که آیا آنتی ژن Rh(D) در سطح گلبول های قرمز وجود دارد یا خیر. نمونه ها با آنتی بادی های ضد Rh(D) مخلوط می شوند و اگر آگلوتیناسیون رخ دهد، فرد Rh مثبت (Rh+) است. اگر آگلوتیناسیون وجود نداشته باشد، فرد Rh منفی (Rh-) است.

3- غربالگری آنتی بادی: آزمایش آنتی بادی برای شناسایی هر گونه آنتی بادی غیرمنتظره (به غیر از ABO و Rh) که ممکن است در خون فرد وجود داشته باشد استفاده می شود. شناسایی این آنتی بادی ها قبل از انتقال خون یا پیوند اعضا برای جلوگیری از هرگونه واکنش نامناسب امری ضروری است.

4- Cross-Matching: این آزمایش قبل از تزریق خون انجام می شود تا از سازگاری گروه خونی اهداکننده و گیرنده اطمینان حاصل شود. نمونه خون گیرنده با نمونه خون اهداکننده مخلوط می شود و در صورت آگلوتیناسیون نباید خون تزریق شود.

آزمایش گروه خون برای روش های پزشکی ایمن ضروری است و نقش مهمی در تضمین موفقیت در عمل های جراحی و جلوگیری از هرگونه عارضه جدی دارد.

تفسیر آزمایش خون را در این مطلب بخوانید

سریع ترین راه برای تعیین گروه خونی

سریع‌ترین راه برای تعیین گروه خونی از طریق یک آزمایش سریع در محل است، مانند کارت آزمایش یا نواری که می‌تواند در عرض چند دقیقه نتایج را ارائه دهد. این آزمایش‌ها معمولاً با شناسایی آنتی‌ژن‌ها یا آنتی‌بادی‌های خاص روی سطح گلبول‌های قرمز کار می‌کنند. اما بهترین راه برای تعیین گروه خونی از طریق آزمایش آزمایشگاهی است که در آن نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه بالینی ارسال می شود. این روش شامل آزمایش های گسترده تری است و می تواند عوامل دیگری مانند وضعیت Rh و آنتی بادی های نامنظم را نیز شناسایی کند.

هر دو روش قابل اعتماد و دقیق هستند، اما انتخاب روش ممکن است به نیازهای خاص بیمار یا نظر پزشک بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، در شرایط اضطراری که نیاز به انتقال فوری خون است، ممکن است یک آزمایش سریع ترجیح داده شود اما در شرایط غیر فوری، آزمایش آزمایشگاهی ممکن است به دلیل دقت و توانایی بیشتر در تشخیص ترجیح داده شود.

آزمایش گروه خونی در بارداری

آزمایش گروه خونی یکی از جنبه های مهم مراقبت های دوران بارداری است. هدف از این آزمایش تعیین گروه خونی و فاکتور Rh مادر است که می تواند بر سلامت مادر و نوزاد تاثیر بگذارد اگر خانمی Rh منفی و همسرش Rh مثبت باشد، خطر ابتلا به ناسازگاری Rh در دوران بارداری وجود دارد. در این شرایط، سیستم ایمنی مادر ممکن است آنتی‌بادی‌هایی تولید کند که به گلبول‌های قرمز خون نوزاد حمله می‌کند و به طور بالقوه منجر به عوارض جدی برای نوزاد می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق، زنان Rh منفی معمولاً در هفته 28 بارداری یک شات دارویی به نام ایمونوگلوبولین Rh دریافت می کنند. این دارو از تولید آنتی‌بادی‌هایی که می‌تواند به نوزاد آسیب برساند جلوگیری می‌:ند.

علاوه بر گروه خونی و فاکتور Rh، آزمایش گروه خونی ممکن است شرایط دیگری را نیز تشخیص دهد که می تواند بر بارداری تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر گروه خونی یک زن O باشد، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کم خونی در دوران بارداری قرار داشته باشد و پزشک او ممکن است آزمایش و درمان اضافی را برای جلوگیری از آن توصیه کند.

با شناسایی هر گونه خطر احتمالی در مراحل اولیه، دکتر زنان آنلاین می‌تواند اقداماتی را برای محافظت از مادر و کودک انجام دهند و از بارداری سالم اطمینان حاصل کنند.

معنی positive در آزمایش گروه خونی

در سیستم گروه خونی ABO، نتیجه positive نشان دهنده وجود فاکتور Rh در گلبول های قرمز است. خونی که برای فاکتور Rh مثبت باشد، خون Rh مثبت شناخته می شود، در حالی که خونی که فاکتور Rh ندارد، خون Rh منفی شناخته می شود. درواقع نماد “+” برای نشان دادن نتیجه مثبت در گروه خونی استفاده می شود.

آزمایش گروه خونی برای ازدواج

آزمایش گروه خونی برای ازدواج یکی از جنبه های مهم غربالگری سلامت قبل از ازدواج است که می تواند به جلوگیری از عوارض احتمالی در دوران بارداری و زایمان کمک کند. این آزمایش شامل تعیین گروه خونی هر دو طرف برای اطمینان از سازگاری و شناسایی خطرات احتمالی است. سیستم گروه خونی ABO متداول ترین روش برای تعیین گروه خونی است که خون را به چهار گروه اصلی A، B، AB و O طبقه بندی می کند. این گروه ها با وجود یا عدم وجود آنتی ژن های خاص در سطح خون قرمز تعیین می شوند. علاوه بر این، آزمایش فاکتور Rh نیز تعیین می‌کند که آیا خون فرد برای این آنتی ژن مثبت است یا منفی.

در دوران بارداری، اگر گروه خونی زن با همسرش ناسازگار باشد، می تواند منجر به عوارضی مانند کم خونی همولیتیک نوزاد (HDN) یا اریتروبلاستوز جنین شود. این شرایط زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی مادر آنتی بادی هایی را علیه خون جنین تولید می کند که به طور بالقوه منجر به کم خونی، زردی، آسیب مغزی یا حتی مرگ در موارد شدید می شود.

بنابراین، انجام آزمایش گروه خونی قبل از ازدواج برای زوجین ضروری است تا خطرات احتمالی را شناسایی کرده و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند.

هزینه آزمایش گروه خونی 1402

هزینه پرداختی برای آزمایش گروه خونی در بیمارستان‌ها و مراکز در سال 1402 مبلغ 90 هزار تومان اعلام شده است و در صورتی که بخواهید این آزمایش را در خانه خودتان انجام دهید می‌توانید از بخش آزمایش در منزل این سرویس را ثبت درخواست کرده و منتظر حضور نمونه گیر در منزل خودتان باشید. در این شرایط هزینه بیشتری را پرداخت خواهید کرد اما مزایای بسیار آن می‌تواند آن را پوشش دهد. ضمن اینکه در صورتی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و یا بیمه تکمیلی باشید، می‌توانید از آن نیز استفاده کنید.

سوالات متداول