معاینه منظم پستان از جمله مواردی است که لازم است زنان به‌طور مداوم در طول زندگی خود انجام دهند. این معاینات انواع مختلفی دارد. از جمله معایناتی که خود فرد به‌طور روتین انجام می‌دهد تا معایناتی که دوره‌ای و نزد متخصص انجام می‌شود. ممکن است ضمن معاینه توسط خود یا پزشک موارد مشکوک و نگران کننده‌ای وجود داشته باشد. کلسیفیکاسیون پستان یکی از این موارد است که تنها در معاینه تخصصی قابل تشخیص است. در این مطلب در مورد آن می‌خوانیم.

همچنین میتوانید از خدمات مشاوره دکتر زنان انلاین سامانه حال استفاده کنید.

ارتباط کلسیفیکاسیون و سرطان پستان

کلسیفیکاسیون پستان رسوبات بسیار ریز کلسیمی است که در بافت پستان ممکن است مشاهده شود. این رسوبات که حاصل ته‌نشین شدن کلسیم در بافت پستان هستند، اغلب در ماموگرافی ظاهر می‌شوند و در بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال شایع است. احتمال ابتلا به این بیماری، بعد از یائسگی بیشتر می‌شود. کلسیفیکاسیون پستان به‌طور معمول غیرسرطانی و خوش‌خیم است، با این‌حال برخی از انواع و اشکال آن می‌تواند نشان‌دهنده سرطان پستان باشد. رسوبات ریز ناشی از کلسیفیکاسیون پستان در ماموگرافی به خوبی امکان دیده شدن دارند. این یعنی کلسیفیکاسیون هیچ نشانه‌ای ایجاد نمی‌کنند و پزشک نمی‌تواند با بررسی معمول پستان آن‌ها را تشخیص دهد، اما در ماموگرافی به صورت نقاط سفید ظاهر می‌شوند. سایر اسکن های سینه، مانند سونوگرافی یا اسکن MRI، کلسیفیکاسیون را نشان نمی‌دهند.

ماموگرافی در تشخیص کلسیفیکاسیون پستان

تجزیه و تحلیل کلسیفیکاسیون پستان از آن جهت دارای اهمیت است که ممکن است نشانه‌ای از سرطان پستان در بدن باشد. در در معاینه‌های بافت‌شناسان از بافت پستان، دیده شده است که ۵۰ تا ۸۰ سرطان‌های پستان دارای کلسیفیکاسیون هستند.
تشخیص کلسیفیکاسیون‌های سرطانی و انواع مختلف آن از کلسیفیکاسیون خوش‌خیم دشوار است اما غیرممکن نیست. به کار گرفتن دقت بالا و پیروی از اصول سیستماتیک، رادیولوژیست را قادر می‌سازد تا کلسیفیکاسیون سرطانی را به درستی تشخیص دهد. هنگامی که در ماموگرافی، کلسیفیکاسیون مشاهده شود؛ رادیولوژیست باید به فرم، شکل، محل قرارگیری آن و جابجایی صورت گرفته در طول زمان دقت کند تا تشخیص دهد که این نوع از کلسیفیکاسیون یک تهدید جدی محسوب می‌شود یا خیر.
اکثر کلسیفیکاسیون های سینه خوش خیم هستند، اما مجموعه‌ای از رسوبات کلسیم می‎تواند نشان‎دهنده سرطان اولیه سینه باشد. اگر که کلسیفیکاسیون به سرطان تبدیل نشود، می‌تواند نشان دهد که یک فرآیند زمینه‌ای در حـال رخ دادن است که ممکن است با سرطان پستان مرتبط باشد.

انواع متفاوت کلسیفیکاسیون پستان

دو نوع از کلسیفیکاسیون پستان در ماموگرافی قابل مشاهده است. ماکروکلسیفیکاسیون و میکروکلسیفیکاسیون. در ادامه تفاوت این دو با هم را توضیح می‌دهیم.
ماکروکلسیفیکاسیون: این نوع از کلسیفیکاسیون به صورت نقاط سفید بزرگی در سراسر بافت پستان ظاهر می‌شود. ماکروکلسیفیکاسیون به طور تصادفی در سراسر بافت پستان پراکنده می‌شود و  قطر آن‌ها بیش از ۰.۵ میلی‌متر است.
این مشکل در بین زنان، بسیار رایج است و پزشکان به‌طور معمول آن را خوش‌خیم می‌دانند. در نتیجه، افرادی که دارای این نوع از کلسیفیکاسیون در پستان خود هستند، اغلب نیازی به آزمایش مداوم و پیگیری ندارند. ماکروکلسیفیکاسیون ممکن است به دلیل پیر شدن عروق، آسیب به بافت پستان در اثر جراحی یا پرتودرمانی و عفونت در بافت پستان ایجاد شود. ماکروکلسیفیکاسیون اغلب به سادگی قابل تشخیص است.

میکروکلسیفیکاسیون: این نوع کلسیفیکاسیون به صورت دانه‌های ریز سفید رنگ ظاهر می‌شوند. بسیاری از موارد میکروکلسیفیکاسیون خوش‌خیم هستند،‌ با این حـال ممکن است آن‌ها ویژگی خاصی داشته باشند که نشان‌دهنده سرطان پستان باشد. قطر میکروکلسیفیکاسیون‌ها کمتر از ۰.۵ میلی‌متر است و به صورت خوشه‌ای در یک ناحیه از سینه متمرکز می‌شوند. اندازه و شکل این دانه‌های ریز می‌تواند با یکدیگر متفاوت باشد.
یک خوشه از میکروکلسیفیکاسیون شامل پنج کلسیفیکاسیون یا بیشتر از این تعداد است. اگر میزان تراکم میکروکلسیفیکاسیون در بافت پستان کمتر و سست‌تر باشد، احتمال آن‌که خوش‌خیم باشد بیشتر است.
وقتی سلول‌های پستان رشد کرده و تقسیم می‌شوند، کلسیم بیشتری تولید می‌کنند. در نتیجه، میکروکلسیفیکاسیون اغلب در ناحیه‌ای از پستان ایجاد می‌شود که سلول‌ها در حـال رشد و تقسیم هستند. هنگامی که سلول‎ها در ناحیه خاصی از سینه فعال‌تر هستند، ممکن است به این معنی باشد که سلول های سرطانی در آن ناحیه وجود دارد. پزشکان ممکن است مجموعه‏ای از ریزکلسیفیکاسیون ها را در ماموگرافی تشخیص داده و بررسی کنند، اما داشتن میکروکلسیفیکاسیون به این معنی نیست که شما به‌طور قطعی سرطان دارید.
توجه به این نکته ضروری‌ست که ممکن است برخی از زنان ترکیبی از این دو کلسیفیکاسیون را داشته باشند.

کلسیفیکاسیون خارج از بافت اصلی

کلسیفیکاسیون به‌طور معمول در بافت اصلی پستان ظاهر می‌شود. گاهی نیز ممکن است این رسوبات در جایی غیر از بافت اصلی و روی پوست یا درون رگ‌های خونی در ماموگرافی به چشم بخورند.
کلسیفیکاسیون روی پوست به دلیل استفاده از عطر و خوش‌بو کننده‌های بدن بوجود می‌آیند. در صورت تشخیص نوعی از کلسیفیکاسیون که خارج از بافت اصلی پستان شکل گرفته است، می‌توان اطمینان خاطر یافت که نیاز به انجام آزمایشات بیشتر وجود ندارد.

علت ایجاد کلسیفیکاسیون پستان

کلسیفیکاسیون به دلایل مختلفی ممکن است بوجود بیاید. از آن جمله می‌توان به بروز عفونت و آسیب بوجود آمده بر اثر عمل جراحی یا جراحت اتفاقی اشاره کرد. وجود کیست در پستان نیز از دیگر عوامل بروز کلسیفیکاسیون پستان است. گاهی بر اثر تجمع کلسیم در پستان نیز ممکن است این ماده رسوب کرده و کلسیفیکاسیون ایجاد کند. این مساله مشابه گرفتگی عروق خونی است. مسدود شدن مجاری شیر، تومور خوش‌خیم پستان، سرطان تهاجمی پستان و سرطان مجاری شیری نیز از دیگر علل بوجود آمدن کلسیفیکاسیون هستند.
برخی از مسايل زمینه‌ای و مشکلات پیشینی می‌توانند خطر ابتلا به کلسیفیکاسیون را افزایش دهند. برای مثال وجود سابقه سرطان در خود فرد یا در خانواده از این موارد هستند.

تشخیص کلسیفیکاسیون پستان

در صورت ظهور کلسیفیکاسیون در ماموگرافی، رادیولوژیست با توجه به ویژگی‌های آن می‌تواند تحقیقات بیشتری را توصیه کند یا تشخیص دهد که نیازی به تحقیقات بیشتر نیست. به‌طور کلی در صورت مشاهده ماکروکلسیفیکاسیون، بررسی‌های بیشتر غیرضروری است و این مشکل، چندان خطرناک تلقی نمی‌شود. اگر کلسیفیکاسیون در ابعاد بزرگ و به‌طور خوشه‌ای ظاهر شده باشند و یا همراه با میکروکلسیفیکاسیون دیده شوند، به‌طور معمول آزمایشات بیشتری نیز توصیه می‌شود. در این صورت ممکن است به یک ماموگرافی با دقت بالاتر و وضوح بیشتری نیاز باشد، ام‌آر‌آی انجام شود و تغییرات مورد بررسی قرار گیرد.

درمان کلسیفیکاسیون پستان

نوع خوش‌خیم کلسیفیکاسیون به درمان نیازی ندارد اما ممکن است این کلسیفیکاسیون نشان از بیماری‌های مرتبط دیگری نیز داشته باشد. در این صورت ممکن است بررسی‌های بیشتری زیر نظر پزشک انجام شود.
در هر ماموگرافی جدیدی که انجام می‌شود، رادیولوژیست می‌تواند تصاویر را با تصاویر قبلی مقایسه کند تا مشخص شود که آیا آن‌ها تغییر کرده‎اند یا خیر. با این حال، اگر یک یا چند آزمایش بعدی نشان دهد که کلسیفیکاسیون ممکن است سرطانی باشد، پزشک، شما را به یک متخصص در زمینه سرطان ارجاع می‌دهد. شایع‌ترین نوع سرطانی که همراه با کلسیفیکاسیون سینه ایجاد می‌شود، کارسینوم داکتال درجا است که اغلب به اختصار DCIS نامیده می‌شود.
اگر کلسیفیکاسیون نشان‏دهنده سرطان سینه باشد، لازم است فرد به‌سرعت درمان شود تا از گسترش سرطان در بدن جلوگیری به عمل آید. درمانی که ممکن است در مورد افراد توسط پزشک معالج توصیه شود، به موارد مختلفی مانند نوع سرطان، اندازه سلول‌های سرطانی و مواردی از این دست ارتباط دارد.

 

سوالات متداول

کلسیفیکاسیون پستان چیست؟‌

کلسیفیکاسیون رسوبات ریز کلسیم در بافت پستان است و با معاینه خانگی یا معاینه ساده توسط پزشک قابل تشخیص نیست.

آیا کلسیفیکاسیون خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد؟

بیشتر کلسیفیکاسیون‌های موجود در پستان به دلیل تغییرات خوش‎خیم و نه سرطانی ایجاد می‌شوند که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‌دهد.با این حال، اگر کلسیفیکاسیون به دلیل تغییرات غیرمعمول باشد، ممکن است کمی خطر ابتلا به سرطان پستان را بالا ببرد.

آیا ممکن است ماموگرافی در تشخیص کلسیفیکاسیون خطا داشته باشد؟

گاهی اوقات توده‌های غیرسرطانی یا کیست‌ها ممکن است با کلسیفیکاسیون در ماموگرافی اشتباه گرفته شوند، همچنین پودرها، کرم‌ها یا دئودورانت‌هایی که روی پوست نزدیک سینه‌ها استعمال می‌شوند نیز تحت عنوان کلسیفیکاسیون مشاهده شوند. به همین دلیل از بیماران خواسته می‌شود که در ماموگرافی از دئودورانت استفاده نکنند یا قبل از شروع آزمایش آن را پاک کنند.

آیا می‌توانم از کلسیفیکاسیون پستان جلوگیری کنم؟

اگرچه نمی‌توان از کلسیفیکاسیون پستان جلوگیری کرد، اما تشخیص زود هنگام آن از طریق ماموگرافی، در درمان هر گونه سرطان احتمالی که ممکن است ایجاد شود، بسیار مهم است.

آبا کلسیفیکاسیون درد دارد؟

کلسیفیکاسیون پستان با درد همراه نیست و نشانه‌ای ندارد. به همین دلیل است که برای تشخیص آن به ماموگرافی نیاز دارید. توصیه می‌شود زنان بررسی این مورد را در چکاپ تخصصی خود جدی بگیرند.

آیا خوردن مکمل کلسیم باعث کلسیفیکاسیون می‌شود؟

این دو هیچ ربطی به یکدیگر ندارند و رسوب کلسیم در پستان به دلیل مصرف کلسیم و خوراکی‌های کلسیمی رخ نمی‌دهد. بیشتر کلسیفیکاسیون‌ها به دلیل سرطان پستان، کیست سینه و عواملی از این دست اتفاق می‌افتند.

 

منابع

www.sciencedirect.com

myhealth.alberta.ca

www.medicalnewstoday.com

my.clevelandclinic.org

cancer.ca