اقدامات قبل از ماموگرافی از جمله موراردی است که باید فرا بگیرید تا بهترین نتایج را بدست آورید. ماموگرافی یک آزمایش غربالگری تشخیصی ارزشمند برای زنان است و می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان سینه کمک کند. بسیاری از زنان در مورد انجام ماموگرافی سوالات و نگرانی‌هایی دارند؛ اما این یک روش آسان، سریع و کم خطر با کمترین میزان احساس ناراحتی است. علاوه بر این، انجام ماموگرافی به آماده‌سازی خاصی نیاز نداشته و با آمادگی جزئی میتوان اقدام به انجام آن کرد. اگر در مورد ماموگرافی سوالی دارید، می‌توانید آن را از طریق متخصص زنان آنلاین حال با متخصصان این رشته مطرح کنید.
دستگاه ماموگرافی یک دستگاه اشعه ایکس با دوز کم است که از طریق ایجاد فشار بر بافت سینه، آن را پخش و امکان تصویربرداری از تمام زوایای سینه را فراهم می‌کند. تصاویر دیجیتالی سینه‌ها بر روی صفحه‌ای در مقابل پزشک یا کارشناس متخصص نمایش داده میشود تا او بتواند هر گونه تغییر را در بافت پستان جست‌وجو و شناسایی کند. در ماموگرافی، هر یک از پستانها به شکل جداگانه مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد. برای انجام آن لازم است که پستانها بین دو صفحه در بالا و پایین، فشرده شده تا بالاترین تجسم کلسیفیکاسیون‌ها یا توده‌ها به دست آید.
انجام ماموگرافی می‌تواند به تشخیص سرطان پستان، حتی قبل از احساس توده کمک کند. شناسایی و درمان توده‌ها در شرایطی که کوچک هستند، بسیار آسان‌تر خواهند بود. گرچه آماده شدن برای ماموگرافی کار سختی نیست، اما رعایت برخی نکات لازم است تا علاوه بر راحت بودن در حین انجام ماموگرافی، دقیق‌ترین نتایج را هم از طریق آن به دست آورید. در این مقاله به بایدها و نبایدهای قبل از ماموگرافی برای به دست آوردن بهترین نتیجه از انجام آن اشاره می‌کنیم. برای درخواست ماموگرافی درخانه خودتان، نیز از بخش خدمات پرستاری در منزل، قسمت ماموگرافی را انتخاب و درخواست خود را ثبت کنید
ماموگرافی چگونه انجام میشود
برای ماموگرافی سینه شما در مقابل یک دستگاه اشعه ایکس مخصوص می ایستید. یک تکنسین سینه شما را روی یک صفحه پلاستیکی قرار می دهد. بشقاب دیگر سینه شما را محکم از بالا فشار می دهد. این صفحات سینه را صاف می‌کنند و در حین عکسبرداری آن را ثابت نگه می‌دارند. کمی فشار احساس خواهید کرد.
مراحل برای ایجاد نمای جانبی از سینه تکرار می شود. سینه دیگر نیز به همین ترتیب عکسبرداری با اشعه ایکس خواهد شد. سپس منتظر بمانید تا تکنسین اشعه ایکس را بررسی کند تا مطمئن شود که تصاویر نیازی به انجام مجدد ندارند. به خاطر داشته باشید که تکنسین نمی تواند نتایج ماموگرافی را به شما بگوید. ماموگرافی هر زن ممکن است کمی متفاوت به نظر برسد زیرا سایز سینه ها کمی متفاوت هستند.
انواع ماموگرافی
دو نوع ماموگرافی وجود دارد:
ماموگرافی غربالگری
ماموگرافی غربالگری معمولا برای زنان بالاتر از ۴۵ تا ۵۰ سال توصیه میشود تا در صورت وجود توده‌های مشکوک در بافت پستان، تشخیص سریع و زودهنگام انجام شود. این روش می‌تواند هر توده و تراکم مشکوکی در بافت پستانها را، پیش از قابل لمس بودن آن شناسایی کند. یک تکنیسین برای انجام ماموگرافی به بیمار کمک می‌کند. در طول تصویربرداری، بیمار و تکنسین در اتاق تنها هستند. برای به دست آوردن تصاویر با وضوح بهتر، لازم است که پستان صاف قرار بگیرد و بین دو صفحه، یکی در بالا و دیگری در پایین فشرده شود. کل فرآیند حدود ده تا بیست دقیقه زمان می‌برد؛ اما فشرده‌سازی کامل پستانها تنها چند ثانیه طول خواهد کشید.
ماموگرافی غربالگری، اشعه ایکس هر پستان را از دو زاویه می‌گیرد. در واقع، به طور معمول دو تصویر از هر پستان تهیه میشود. اما برای کسانی که سینه‌های بزرگ یا ایمپلنت سینه دارند، ممکن است به تصاویر بیشتری نیاز باشد. از این روش برای غربالگری تغییراتی استفاده می‌کنند که می‌تواند نشان دهنده سرطان پستان باشد، حتی قبل از این که علائم دیگری از این بیماری وجود داشته باشد.
ماموگرافی تشخیصی
این نوع ماموگرافی زمانی انجام میشود که فرد متوجه وجود تغییراتی مثل تغییر شکل، ترشح یا توده در بافت پستان خود شده است. از طریق این روش، تصاویر اضافی برای تشخیص بهتر عارضه گرفته شده و همچنین میتوان از آن برای بررسی یافته‌های غیر طبیعی دیگر استفاده کرد. در طول ماموگرافی تشخیصی، تصاویر توسط رادیولوژیست در حالی که فرد هنوز پشت دستگاه است، بررسی میشود. این کار باعث میشود که متخصص بتواند در صورت نیاز، تصاویر بیشتر و دقیق‌تری از ناحیه مورد نظر خود دریافت کند. در برخی موارد، از تصاویر خاصی به عنوان نمای نقطه‌ای یا بزرگنمایی استفاده میشود تا بتوان ناحیه بسیار کوچکی را با وضوح بیشتری مشاهده کرد.
با کمک ماموگرافی میتوان توده‌های مشکوک در بافت پستان را شناسایی و پیگیری کرد
انجام ماموگرافی به چه کسانی توصیه میشود؟
انجام ماموگرافی معمولا به زنان بالای سی سالی که با علائم مشکوکی مثل وجود توده قابل لمس، درد غیر عادی، ترشح و… در پستان‌های خود مواجه هستند توصیه میشود. البته این یک روش غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان و یک روش مراقبتی برای زنانی که قبلا به سرطان پستان دچار شده و یا در معرض ابتلا قرار دارند هم هست. سن شروع ماموگرافی یک تصمیم‌گیری شخصی است. لازم است که فرد در مورد عوامل خطر و ترجیحات خود با پزشک مشورت کرده و سپس بر اساس تشخیص پزشک، اقدام به انجام دوره‌ای ماموگرافی کند. به طور کلی، دستورالعمل‌های زیر برای شروع زمان انجام ماموگرافی وجود دارد:
ماموگرافی برای زنان با خطر متوسط ابتلا به سرطان پستان
این زنان می‌توانند از سن ۴۰ سالگی شروع به غربالگری کنند. بعضی از پزشکان سن ۴۵ یا ۵۰ سال را برای شروع ماموگرافی مناسب می‌دانند.
ماموگرافی برای زنان با خطر بالای ابتلا به سرطان پستان
پزشکان به افرادی که سابقه سرطان پستان در خانواده یا ضایعات پیش سرطانی دارند، توصیه می‌کنند که انجام ماموگرافی را قبل از ۴۰ سالگی شروع کنند. گرچه تفسیر دقیق نتایج ماموگرافی در زنان جوان ممکن است دشوارتر باشد، اما این یک راه مکمل برای تشخیص سرطان پستان در کنار تفسیر نتایج آزمایش‌های دیگر است.
آمادگی قبل از ماموگرافی
غذاهای معمول خود را بخورید
ناشتا بودن از اقدامات قبل از ماموگرافی نیست. بنابراین شما می‌توانید با خیال راحت غذاها و نوشیدنیهای مورد نظرتان را مصرف کرده و داروهای همیشگی را هم بخورید. البته در مورد مصرف داروای خاص مثل هورمون‌ها، استروئیدها و… لازم است به پزشک یا تکنیسین ماموگرافی اطلاع دهید. گرسنه بودن ممکن است باعث کلافه شدن شما در هنگام انتظار برای رسیدن نوبتتان شده و میزان اضطراب را افزایش دهد.
اطلاعات کافی را در اختیار پزشک بگذارید
هر چیزی که ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلای شما به سرطان پستان شود را به پزشک خود اطلاع دهید. این موارد شامل سابقه خانوادگی، سابقه پزشکی و بیماری‌های قبلی، داشتن باتری قلبی، شیردهی، بارداری، داشتن پروتز یا ایمپلنت در سینه، تغییرات ظاهری پستان، احساس وجود توده در پستان، مسائلی مانند اعتیاد به الکل یا مصرف داروهای خاص و… هستند.
از داروهای مسکن استفاده کنید (در صورت احساس درد)
اگر تجربه ماموگرافی‌های قبلی برای شما با درد و ناراحتی زیادی همراه بوده یا نگران احساس درد زیاد در اولین تجربه خود هستید، می‌توانید از داروهای مسکن مثل ایبوپروفن، ادویل، استامینوفن و… استفاده کنید. اگرچه تکنسین‌های ماموگرافی تلاش می‌کنند تا این کار بدون درد انجام شود، اما برخی افراد نسبت به دیگران حساس‌تر بوده و ممکن است این کار برای آن‌ها با درد و ناراحتی بیشتری همراه باشد.
همراه داشتن نتایج ماموگرافی و آزمایشات قبلی می‌تواند به تشخیص بهتر و دقیق‌تر بیماری کمک کند
یک مرکز معتبر و مطمئن را انتخاب کنید
در مورد مراکز ماموگرافی محل زندگی خود تحقیق کرده و مرکزی را انتخاب کنید که بیشترین امکانات و پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها را داشته باشد. آخرین فناوری‌های موجود در این زمینه مثل اسکنر سه بعدی، این امکان را فراهم می‌کند که حداکثر وضوح تصویر را با کمترین تابش اشعه و احساس درد و ناراحتی داشته باشید. در غیر این صورت و واضح نبودن تصویرها، گاهی ممکن است نیاز به تکرار تصویربرداری داشته باشید.
گزارشات قبلی پزشکی و نتایج آزمایش‌های خود را به همراه داشته باشید
این گزارشات به متخصصان ماموگرافی کمک می‌کند تا نتایج قابل مشاهده خود را با نتایج به دست آمده از ماموگرافی قبلی یا سایر آزمایشات مقایسه کنند. ترکیب نتایج به دست آمده می‌تواند به ارائه یک گزارش قطعی و دقیق‌تر منجر شود.
نکات قبل از انجام ماموگرافی
روزهای پیش از قاعدگی و یا در طول دوره قاعدگی
بافت پستان در روزهای پیش از قاعدگی و در طول آن نسبت به سایر روزهای دوره ماهانه، با تورم، التهاب و حساسیت بیشتری مواجه است. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در حین فشرده‌سازی بافت پستان برای انجام ماموگرافی شود. به همین دلیل پزشکان به زنان جوانی که در سنین پیش از یائسگی هستند، توصیه می‌کنند که بهترین زمان برای مراجعه به ماموگرافی و انجام تصویربرداری، حدود یک هفته پس از قاعدگی است. بافت پستانها در این روزها دارای بهترین شرایط برای تحت فشار قرار گرفتن جهت تصویربرداری خواهد بود.
عدم استفاده از زیورآلات گردنی
استفاده از زیورآلات گردنی مثل گردنبند و سینه‌ریز مجاز نیست. بهتر است پیش از مراجعه به مراکز ماموگرافی و برای جلوگیری از گم شدن جواهرات خود، آن‌ها را از گردن خارج کرده و در خانه بگذارید. وجود اشیاء فلزی مثل انواع زیور آلات در ناحیه گردن می‌تواند دریافت عکس‌های واضح به کمک اشعه ایکس را مختل کند.
عدم مصرف کافئین پیش از ماموگرافی
بهتر است چند روز تا دو هفته پیش از ماموگرافی از مصرف محصولات کافئیندار مثل شکلات، قهوه، چای، نوشابه‌های انرژی‌زا و… خودداری کنید. واقعیت این است که اگر چه چنین محصولاتی بر نتایج آزمایش تاثیر مستقیم ندارند، اما استفاده از آن‌ها باعث حساسیت پستانها میشود. حساسیت پستانها هم باعث میشود که لمس و تحت فشار قرار گرفتن بافت پستان، دردناک و ناراحت‌کننده باشد. این وضعیت در کسانی که به محصولات کافئینی حساسیت دارند شدیدتر خواهد بود. بنابراین اگر از چند روز قبل، مصرف محصولات حاوی کافئین را محدود کنید، ماموگرافی شما آسان‌تر و تجربه دلپذیرتری خواهد بود.
نترسید
اگرچه ممکن است برخی از زنان در حین غربالگری ماموگرافی، احساس درد و ناراحتی داشته باشند، اما این وضعیت در بیشتر زنان بسیار خفیف است. علاوه بر این، شما نباید هیچ نگرانی در مورد تابش اشعه ایکس داشته باشید. به خود این اطمینان را بدهید که در حـال مراقبت از خود در مقابل سرطان هستید و این کار ارزش کمی درد کشیدن را دارد. استرس و اضطراب می‌تواند باعث شود که در طول ماموگرافی، درد و ناراحتی بیشتری حس کنید.
از لوسیون‌ها و دئودورانت استفاده نکنید
از مصرف هر نوع عطر، لوسیون، کرم و هر ماده دیگری بر روی پستانها و نواحی اطراف سینه از جمله زیر بغل‌ها خودداری کنید. ذرات موجود در ترکیب این مواد می‌توانند در غربالگری ماموگرافی به صورت لکه‌های سفید ظاهر شده و قرائت و تفسیر نتایج را با خطا مواجه کنند. این وضعیت ممکن است باعث از دست دادن فرصت تشخیص زودهنگام ضایعات سرطانی در پستانها شود.
اگر نیاز به مصرف این مواد دارید، بهتر است آن‌ها را همراه خود داشته باشید تا پس از انجام ماموگرافی، با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید. اگر نکات توصیه شده را فراموش کرده و پیش از انجام ماموگرافی از این مواد استفاده کردید، می‌توانید پیش از انجام تصویربرداری آن‌ها را به خوبی پاک کنید تا اختلالی در نتایج ماموگرافی شما ایجاد نکند.
نباید لباس یک تکه و متصل بپوشید
در روز مراجعه به ماموگرافی لازم است که لباس مناسبی بپوشید. بهترین لباس برای این کار، لباسی است که بخش بالا و پایین آن کاملا از هم مجزا باشند؛ مثل بلوز و دامن یا شلوار. چون لازم است که برای انجام ماموگرافی، بخش بالاتنه کاملا لخت باشد و در صورت اتصال بخش بالا و پایین لباس (مثل پیراهن) احتمالا برای ایستادن پشت دستگاه دچار مشکل می‌شوید و مجبور به خارج کردن کل لباس خود خواهید بود.
خجالت نکشید
بیشتر مراکز ماموگرافی از تکنسین‌ها و متصدیان خانم برای کمک و راهنمایی بیماران استفاده می‌کنند تا آن‌ها احساس شرم و خجالت نداشته باشند. در هر صورت نباید فراموش کنید این کاری است که شما برای کمک به سلامتی خود انجام می‌دهید و هیچ عاملی نباید باعث شود که از انجام آن شرم و نگرانی داشته باشید.
تفسیر نتایج به دست آمده از ماموگرافی
بسته به این که دستگاه ماموگرافی از آن استفاده کرده‌اید دارای چه نوع تکنولوژی است، چند تصویر دو تا سه بعدی از پستانها به شما ارائه میشود. معمولا یک گزارش نهایی هم که حاصل جمع‌بندی نتایج است، به همراه تصاویر در اختیار شما قرار می‌دهند. یک رادیولوژیست بر اساس تصاویری که مشاهده کرده می‌تواند وجود توده‌هایی را در بافت پستان تشخیص دهد. البته برای تعیین خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن‌ها و اطمینان بیشتر در مورد بیماری، به انجام آزمایشات تکمیلی دیگری هم نیاز است.
اما به طور کلی، تصاویر حاصل از ماموگرافی می‌توانند وجود توده‌ها و بافت‌های غیر‌طبیعی، وجود عدم تقارن در بافت‌های مختلف پستان، توده‌های کلسیمی در بافت شیری پستان و نواحی متراکم در بافت پستانها را شناسایی کنند. گاهی برای بزرگنمایی و مشاهده بهتر بافت مشکوک، نیاز به انجام مجدد ماموگرافی یا سونوگرافی و گاهی، تصویربرداری از طریق ام آر آی خواهد بود. در صورت تشخیص پزشک، لازم است این موارد را انجام دهید تا تشخیص بهتر و دقیق‌تری انجام شود.
پزشکان با تفسیر نتایج ماموگرافی می‌توانند تصمیمات لازم را برای شروع اقدامات درمانی بگیرند
پزشک مناسب برای تفسیر آزمایش ماموگرافی
ماموگرافی یک گام مهم در مراقبت از خود و پستانها و تشخیص زودهنگام نشانه‌های سرطان و عوامل پیش سرطانی است. انجام ماموگرافی کار سخت و زمان‌بری نیست و در طول مدتی کمتر از نیم ساعت انجام میشود. این کار اغلب با درد و ناراحتی همراه نبوده و بدن را در مقابل مقادیر زیادی اشعه ایکس قرار نمی‌دهد. به همین دلیل، پزشکان به زنان توصیه می‌کنند که در صورت وجود ریسک ابتلا به سرطان پستان، آن را در دوره‌های منظم انجام دهند. برای آماده سازی انجام ماموگرافی، بایدها و نبایدهایی وجود دارد که بهتر است رعایت شوند. در این صورت، احتمال خطا و اشتباه در تصاویر کاهش یافته و تصاویر دقیق‌تری برای تشخیص بیماری به پزشک ارسال میشود. شما می‌توانید برای آگاهی از بایدها و نبایدهای قبل از ماموگرافی با پزشکان متخصص حال صحبت کنید. تجربه شما از انجام ماموگرافی چه بوده است؟
سوالات متداول
دریافت نتایج ماموگرافی چقدر طول می‌کشد؟
معمولا نتایج غربالگری ماموگرافی در مدت زمانی حدود دو هفته آماده میشود. اما در افرادی که ماموگرافی را برای پیگیری بیماری و تشخیص آن انجام داده‌اند، نتایج زودتر و در صورت امکان، فوری ارائه میشود.
اگر نتیجه ماموگرافی غیر طبیعی باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
تصاویر حاصل از ماموگرافی، نقطه‌های غیر طبیعی در بافت پستان را نشان می‌دهند و راهی برای تشخیص قطعی سرطان پستان نیستند. سپس باید این نقاط مشکوک از طریق آزمایش‌های دیگر بررسی شده و سرطانی بودن یا نبودن آن‌ها تعیین شود.
منابع
www.hackensackmeridianhealth.org
سپیده
1 سال پیش