آبله مرغان یک بیماری مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. آبله مرغان می‌تواند باعث ایجاد بثورات خارش‌دار و تاول مانند شود. راش‌های پوستی ابتدا روی قفسه سینه، پشت و صورت ظاهر می‌شود و سپس در تمام بدن پخش می‌شود. این بیماری به‌طور میانگین بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ تاول خارش‌دار روی بدن ایجاد می‌کند. آبله مرغان می‌تواند یک تهدید جدی برای سلامت باشد، به ویژه در نوزادان، نوجوانان، بزرگسالان، زنان باردار. همچنین در افرادی که بدنشان توانایی کمتری برای مبارزه با میکروب‌ها و بیماری‌ها را دارد و سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است؛ این بیماری می‌تواند تهدید جدی‌تری باشد. بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به آبله مرغان، تزریق واکسن آبله مرغان است.
این بیماری نیز مانند دیگر بیماری‌ها با علائمی همراه است که اگر زودتر تشخیص داده شوند، درمان آن راحت‌تر می‌شود. در این مطلب در مورد آبله مرغان، علائم آن و مراقبت‌هایی که لازم است در طی این بیماری به عمل بیایند نکاتی را می‌گوییم.
آبله مرغان
آبله مرغان یک عفونت ویروسی است که باعث تب و بثورات خارش‌دار با لکه‌هایی در سراسر بدن می‌شود. این بیماری در دوران کودکی بسیار رایج است و در کودکان زیر ١٢ سال بیشتر بروز پیدا می‌کند. امروزه اما به لطف واکسن واریسلا، آبله مرغان بسیار نادرتر شده است. میزان سرایت این بیماری بسیار بالاست، اما با اینکه علائم آن ناراحت‌کننده هستند، ولی اکثر افراد در عرض ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابند.
این بیماری در کودکان خردسال شایع‌تر و معمولاً خفیف‌تر است، اما می‌تواند برای کودک شما تجربه‌ای بسیار ناخوشایند باشد. معمولا نوجوانان و بزرگسالان در صورت ابتلا به آبله مرغان، علائم شدیدتری از خود نشان می‌دهند.
ویروس واریسلا زوستر همچنین می‌تواند باعث ایجاد بثورات پوستی دردناکی به نام زونا یا هرپس زوستر در اواخر زندگی شود. بعد از اینکه فردی مبتلا به آبله مرغان شد، ویروس تا آخر عمر در سیستم عصبی خفته و در حـال استراحت می‌ماند. ویروس می‌تواند بعداً به صورت زونا دوباره فعال شود.
در کودکانی که در برابر آبله مرغان واکسینه می‌شوند، احتمال ابتلا به زونا در سنین بالا بسیار کمتر است. شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
بیشتر بدانید: رژیم غذایی آبله مرغان
نشانه‌های آبله مرغان
هرکسی که مبتلا به آبله مرغان نشده باشد یا واکسن آبله مرغان را دریافت نکرده باشد می‌تواند به این بیماری مبتلا شود. بیماری آبله مرغان معمولاً حدود ۴ تا ۷ روز طول می‌کشد. علامت اولیه و رایج آبله مرغان، بثورات پوستی است که به تاول‌های خارش‌دار و پر از مایع و در نهایت به دلمه تبدیل می‌شود. بثورات ممکن است ابتدا روی قفسه سینه، پشت و صورت ظاهر شوند و سپس در تمام بدن از جمله داخل دهان، پلک‌ها یا ناحیه تناسلی پخش شوند. معمولاً حدود یک هفته طول می‌کشد تا همه تاول‌ها به پوسته تبدیل شوند و بهبود پیدا کنند. سایر علائمی که ممکن است یک تا دو روز قبل از راش‌های پوستی ظاهر شوند عبارتند از:
تب، خستگی، از دست دادن اشتها و سردرد.
به دلیل احتمال بالای سرایت این بیماری، کودکان معمولاً ۵ تا ۶ روز در خانه قرنطینه می‌شوند و نباید در مکان‌هایی که کودکان دیگری نیز در آنجا هستند، حضور یابند.
گاهی ممکن است آبله مرغان بدون راش‌های پوستی شناخته شده و با تب، سردرد، گلودرد یا معده درد شروع شود. این علائم ممکن است چند روز طول بکشد و تب در محدوده ٣٨.٣ تا ٣٨.٨ درجه سانتیگراد باشد.
بثورات با تعداد زیادی برجستگی قرمز رنگ که شبیه جوش یا نیش حشرات هستند شروع می‌شود. آنها در عرض ٢ تا ۴ روز گسترش پیدا می‌کنند و سپس به تاول‌هایی با دیواره نازک پر از مایع تبدیل می‌شوند. دیواره‌های تاول شکسته می‌شوند و زخم‌های بازی برجا باقی می‌گذارند که در نهایت پوسته پوسته شده و به پوسته‌های خشک و قهوه‌ای تبدیل می‌شوند.
هر سه مرحله راش آبله مرغان که شامل برجستگی‌های قرمز، تاول و دلمه است، به طور هم‌زمان روی بدن ظاهر می‌شود. بثورات ممکن است در کودکانی که سیستم ایمنی ضعیف یا اختلالات پوستی مانند اگزما دارند گسترش یابد یا شدیدتر باشد.
آبله مرغان نورادان ۶ ماهه را نیز می‌تواند مبتلا کند و پزشک با معاینه بثورات پوستی این بیماری را تشخیص می‌دهد
مراحل آبله مرغان
آبله مرغان در بدن طی مراحلی ایجاد می‌شود. قبل از ظاهر شدن بثورات، ممکن است فرد در بدن خود شاهد خستگی یا احساس کلی ناخوشی داشته باشد. همچنین تبی که ۳ تا ۵ روز طول می‌کشد نیز می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به آبله مرغان باشد. از دست دادن اشتها، دردهای عضلانی یا مفصلی، علائم سرماخوردگی مانند سرفه یا آبریزش بینی و سردرد نیز ممکن است از علائم اولیه این بیماری باشد. در مرحله بعدی بیماری، بثوراتی روی صورت، بدن یا داخل دهان ظاهر می‌شود. بثورات به صورت لکه‌هایی ایجاد می‌شوند و گاهی اوقات می‌توانند روی پلک‌ها یا اندام تناسلی نیز به وجود بیایند.
شدت بثورات می‌تواند متفاوت باشد. بثورات به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شوند که کدر هستند. در مرحله نهایی بیماری، تاول‌ها تبدیل به دلمه می‌شوند و پوسته‌ها بعد از حدود یک هفته می‌ریزند.
با اینکه بیماری آبله مرغان در کودکان شابع‌تر است، افراد ممکن است در بزرگسالی نیز به آبله مرغان دچار شوند
علائم آبله مرغان در بزرگسالان
علائم آبله مرغان در بزرگسالان آلوده که در کودکی به این بیماری مبتلا نشده‌اند ممکن است مشابه علائم در کودکان اما با شدت بیشتری ایجاد می‌شود. کسانی که واکسینه نشده یا نقص ایمنی دارند، اگر به آبله مرغان مبتلا شوند به‌طور ویژه در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
برخی از بزرگسالان ممکن است دچار بثورات پوستی نشوند یا اگر شدند، ممکن است به همان صورتی که در کودکان می‌بینیم، در بدنشان پخش نشوند. با این حال، اگر بثورات پوستی داشته باشند ممکن است آثار و اسکارهای عمیق‌تری بر جای بگذارند. همچنین بزرگسالان بیشتر در معرض خطر عوارضی مانند ذات‌الریه قرار می‌گیرند.
افراد تحت خطر
برخی از افراد، بیشتر در معرض خطر عوارض آبله مرغان هستند؛ از جمله: زنان باردار، نوزادان متولد شده از مادرانی که آبله مرغان داشتند، بیماران مبتلا به سرطان خون، کودکانی که داروهایی دریافت می‌کنند که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند، افرادی که تحت درمان‌هایی مانند پرتو درمانی یا شیمی درمانی هستند، مبتلایان به بیماری‌های مزمن خاصی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید، افرادی که بیماری‌های مزمن دیگری مانند دیابت کنترل نشده یا نارسایی قلبی، کبدی یا کلیوی دارند.
آبله مرغان در بارداری
اگر در دوران بارداری دچار آبله مرغان شوید، در معرض خطر عوارضی جدی مانند ذات‌الریه قرار دارید. در مورد جنین شما، خطرات این بیماری به زمان ابتلای مادر بستگی دارد. اگر آبله مرغان در طول ۲۰ هفته اول بارداری و به‌ویژه بین هفته‌های هشتم تا بیستم ایجاد شود، کودک با خطر گروه نادری از نقایص جدی مادرزادی به نام سندرم واریسلای مادرزادی مواجه است. نوزادی که سندرم واریسلای مادرزادی دارد ممکن است دچار زخم‌های پوستی و ناهنجاری‌های چشم، مغز، اندام‌ها و دستگاه گوارش شود. اگر آبله مرغان در چند روز قبل از زایمان تا ۴۸ ساعت پس از زایمان ایجاد شود، ممکن است نوزاد با عفونتی که به‌طور بالقوه زندگی او را تهدید می‌کند متولد شود.
اگر در دوران بارداری در معرض آبله مرغان قرار گرفتید و ایمن نیستید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. او ممکن است توصیه کند که یک آنتی بادی آبله مرغان به شما تزریق شود. متأسفانه به دلیل نادر بودن سندرم واریسلای مادرزادی، مشخص نیست آیا این درمان به محافظت از کودک در حـال رشد کمک می‌کند یا خیر.
آبله مرغان در بارداری باید به سرعت درمان شود و ممکن است پزشک داروهای ضد ویروسی خوراکی را برای تسریع بهبودی تجویز کند. این دارو زمانی موثرتر است که در عرض ۲۴ ساعت پس از ایجاد بثورات تجویز شود. اگر هنگام زایمان به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، ممکن است کودک شما بلافاصله پس از تولد با یک داروی ایمونوگلوبولین درمان شود تا از ابتلا به آبله مرغان نوزادی جلوگیری شود. اگر کودک شما در دو هفته اول زندگی دچار آبله مرغان شد، ممکن است داروهای ضد ویروسی نیز تجویز شود.
اگر قصد بارداری دارید و قبلا آبله مرغان نگرفته‌اید یا واکسینه نشده‌اید، از پزشک خود در مورد واکسن آبله مرغان سوال کنید. با اینکه آبله مرغان برای بزرگسالان بی‌خطر است، اما توصیه می‌شود قبل از تلاش برای باردار شدن، تا سه ماه پس از دوز دوم واکسن صبر کنید. اگر مطمئن نیستید که ایمنی دارید، پزشک شما می‌تواند یک آزمایش خون انجام دهد تا بتواند میزان ایمنی شما را بسنجد.
آبله مرغان در نوزاد ۶ ماهه
حتی نوزادان بسیار کوچک نیز ممکن است به آبله مرغان مبتلا شوند. گاهی اوقات اگر مادر در دوران بارداری یا در حین شیردهی به آبله مرغان مبتلا شود، کودک ممکن است به یک مورد خفیف آبله مرغان مبتلا شود. اگر مادر واکسینه شده باشد، اکثر کودکان نسبت به آبله مرغان مصونیت غیرفعال دارند.
نوزادان تا زمانی که حداقل ۱۲ ماه نداشته باشند نمی‌توانند واکسن آبله مرغان را دریافت کنند. با این حال، طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، موارد ابتلا به آبله مرغان در نوزادان زیر یک سال اخیرا تا ۹۰ درصد کاهش یافته است. این مساله به دلیل مصونیت گله‌ای و افزایش واکسیناسیون مادران است.
آبله مرغان در کودک ۳ ساله
این بیماری همان‌طور که گفته شد، ممکن است در هر سنی افراد را مبتلا کند. از آنجا که کودک در ۱۲ ماهگی می‌تواند واکسن آبله مرغان را دریافت کند، اگر در ۳ سالگی به این بیماری دچار شود، خطر زیادی متوجه او نیست.
اولین دوز واکسن آبله مرغان برای همه افراد سالمی که هرگز به این بیماری مبتلا نشده‌اند، در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی توصیه می‌شود. دوز دوم باید در سن ۴ تا ۶ سالگی تزریق شود، اما ممکن است تزریق دوز دوم زودتر نیز انجام شود و باید بین دوز اول و دوم، ۳ ماه فاصله وجود داشته باشد. تا زمانی که فرزندتان به اولین سالگرد تولدش برسد، بهترین راه برای محافظت از او در برابر آبله مرغان این است که او را از کودکان مبتلا به این بیماری دور نگه دارید. به خاطر داشته باشید اگر مادر نوزاد در مقطعی از زندگی خود به آبله مرغان مبتلا شده باشد و یا واکسن آن را دریافت کرده باشد، نوزاد او در چند ماه اول زندگی مصونیت خواهد داشت.
بعد از ۱۲ ماهگی تمام افراد می‌توانند واکسن آبله مرغان را تزریق کنند. در این صورت یا به این بیماری دچار نمی‌شوند یا علايم آن بسیار خفیف خواهد بود.
درمان آبله مرغان
از آنجا که یک ویروس باعث آبله مرغان می‌شود، آنتی بیوتیک‌ها نمی‌توانند آن را درمان کنند. اما اگر باکتری، زخم‌ها را آلوده کند، ممکن است آنتی بیوتیک نیز تجویز شود. این مساله می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که بچه ها تاول‌ها را خراش دهند.
با توجه به نکاتی مانند سن و سلامت کودک، میزان عفونت و زمان درمان ممکن است برای افراد مبتلا به آبله مرغان که در معرض خطر عوارض هستند، یک داروی ضد ویروسی نیز تجویز شود.
به‌طور کلی هیچ درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، اما این بیماری در طی یک یا دو هفته بدون درمان برطرف می‌شود و شما میتوانید با رعایت نکاتی که در ادامه می‌آید به کودک خود کمک کنید تا این زمان راحت‌تر سپری شود.
درمان خانگی آبله مرغان
برای کمک به تسکین خارش و ناراحتی آبله مرغان در چند روز اول هر ۳ تا ۴ ساعت یک‌بار از کمپرس مرطوب و خنک استفاده کنید یا در آب ولرم کودک را حمام کنید. محصولات حمام بلغور جو دوسر موجود در سوپرمارکت‌ها و داروخانه‌ها می‌توانند به تسکین خارش کمک کنند. حمام باعث گسترش بثورات نمی‌شود. بعد از حمام بدن را خشک کنید و لوسیون کالامین را روی نواحی خارش‌دار قرار دهید اما آن را روی صورت و به خصوص نزدیک چشم استفاده نکنید. از پزشک در مورد کرم‌های تسکین‌دهنده برای استفاده روی زخم‌های ناحیه تناسلی سوال کنید.
شابد بخواهید از آبله میمون بیشتر بدانید…
برای جلوگیری از خراشیدن در هنگام خواب، دستکشی را به کودک خود بپوشانید و ناخن‌های دست را کوتاه کنید و تمیز نگه دارید. خارش می‌تواند شدید شود، اما مهم است که خاراندن را به حداقل برسانید تا خطر ایجاد جای زخم را کاهش دهید. مواردی که می‌تواند به شما کمک کنند عبارتند از: پمادهای موضعی، حمام خنک یا قرص های بنادریل خوراکی.
اگر کودک شما تاول دهانی دارد، به او غذاهای سرد و نرم بدهید. تاول‌های آبله مرغان در دهان می‌تواند نوشیدن یا خوردن را سخت کند. از هر چیز اسیدی یا نمکی مانند آب پرتقال یا چوب شور پرهیز کنید. بستنی‌های بدون قند نیز می‌توانند به کاهش علائم درد در ناحیه دهان کمک کنند.
برای تسکین درد به کودک خود استامینوفن بدهید اما هرگز به کودکان مبتلا به آبله مرغان آسپرین ندهید. این مساله می‌تواند منجر به یک بیماری جدی به نام سندرم ری شود. همچنین باید از ایبوپروفن اجتناب کنید. زیرا می‌تواند خطر ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی را افزایش دهد.
نوشیدن مایعات زیاد، ترجیحا آب برای جلوگیری از کم آبی بدن که می‌تواند از عوارض آبله مرغان باشد، مهم است.
سوالات پزشکی خود را میتوانید از بخش دکتر آنلاین رایگان حال بپرسید.
مراجعه به دکتر
درست است که آبله مرغان با درمان‌های خانگی نیز بهبود پیدا می‌کند اما مواردی وجود دارند که در صورت مشاهده آنها لازم است به پزشک مراجعه شود.
اگر فرزند شما تبی دارد که بیش از ۴ روز طول کشیده است، سرفه شدید یا مشکل تنفسی دارد، دارای ناحیه‌ای از بثورات پوستی است که مایع غلیظ و زرد از آن نشت می‌کند یا قرمز، گرم، متورم و زخم می‌شود، سردرد شدید دارد، خیلی خواب‌آلود است یا در بیدار شدن و نگاه کردن به نورهای روشن مشکل دارد، در راه رفتن مشکل دارد، گیج به نظر می‌رسد، استفراغ می‌کند و در کل خیلی بیمار به نظر می‌رسد لازم است به پزشک مراجعه کنید.
هر سوالی در این زمینه دارید میتوانید به بخش دکتر آنلاین پوست حال مراجعه کنید.
سوالات متداول
علائم آبله مرغان چیست؟
علائم اولیه بیماری می‌تواند شامل تب، از دست دادن اشتها، سردرد و خستگی و احساس ناخوشی عمومی و بی‌حالی باشد.
آیا آبله مرغان مسری است؟
آبله مرغان بسیار مسری است و اکثر بچه‌هایی که خواهر یا برادرشان مبتلا هستند نیز به آن مبتلا می‌شوند و حدود ۲ هفته پس از اولین مواجهه، کودک علائم بیماری را نشان می‌دهند.
فرد مبتلا به آبله مرغان چگونه ویروس را منتشر می‌کند؟
از طریق قطرات موجود در هوا با سرفه یا عطسه، از طریغ مخاط، بزاق و یا مایعات ناشی از تاول‌ها.
آیا آبله مرغان قابل پیشگیری است؟
بله. اکثر افرادی که واکسن آبله مرغان را دریافت می‌کنند به آبله مرغان مبتلا نمی‌شوند و در صورت ابتلا، علائم آنها بسیار خفیف‌تر خواهد بود.
آبله مرغان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشکان معمولاً می‌توانند آبله مرغان را با مشاهده بثورات آشکار تشخیص دهند.
منابع
