تله اطاعت یک طرحواره بسیار قوی و قدرتمند است. هنگامی که طرحواره اطاعت فعال می‌شود، باعث ایجاد احساس اضطراب، ترس، عصبانیت و گناه در افراد می‌شود. برای اجتناب از این احساسات منفی، این افراد تمایل به پیروی از دستورات و اطاعت از دیگران دارند و در نتیجه اعتماد به نفس پایینی در زندگی خواهند داشت.

اگر با این اختلال مواجه هستید و می‌خواهید همه چیز تغییر کند، باید با شرایط سخت روبرو شوید و با یک درمانگر برای تغییر این باور همکاری کنید. تغییر، آسان نیست، اما به جای تمرکز بر آنچه در پیش رو دارید، بر گذشته و تجربیات چالش برانگیز خود تمرکز کنید و مراحل درمان را طی کنید تا از این تله خلاص شوید.

طرحواره اطاعت چیست؟

طرحواره اطاعت یکی از انواع اختلالات روانی و یک روش واقعاً مهم در تفکر است که از کودکی شروع می‌شود و بر نحوه عملکرد ما در زمان بزرگ شدنمان تأثیر می‌گذارد. افراد دارای این طرحواره دوست دارند به آنچه دیگران می‌گویند و فکر می کنند گوش دهند و اغلب احساسات و خواسته های خود را نادیده می گیرند.

افراد دارای تله اطاعت اغلب اعتماد به نفس پایینی دارند. آنها حاضرند هر کاری که دیگران از آن‌ها می‌خواهند انجام دهند و از طرد شدن یا مجازات شدن نیز می‌ترسند. این افراد کمتر در مورد نیازهای خود صحبت نمی‌کنند، اما همیشه به مشکلات دیگران گوش می‌دهند. ضمن اینکه به دلیل ترسی که همیشه دارند اجازه می‌دهند طرف مقابل با آن‌ها بدرفتاری کند.

علت شکل گیری طرحواره اطاعت

برخی افراد طرحواره اطاعت دارند زیرا والدینشان در زمان کودکی، آن‌ها را کنترل می‌کردند. گاهی اوقات این والدین سختگیر بودند و در صورت زیر پا گذاشتن قوانین خانواده، بچه ها را تنبیه می‌کردند و باعث می‌شدند بچه‌ها در مورد همه چیز احساس گناه کنند، از مشکلات ازدواج گرفته تا مسائل مالی. آنها همه مشکلات را به گردن کودک می‌انداختند و از آنها انتظار داشتند که مسئولیت کار را بر عهده بگیرند.

به عنوان مثال، اگر کودکی یک میان وعده می‌خواست و والدین به دلیل وضعیت بد مالی امکان فراهم کردن آن را نداشت، کودک، خودخواه خطاب می‌شد.

وقتی والدین بسیار سخت گیر هستند و به دلیل رعایت نکردن قوانین بچه‌ها را تنبیه می‌کنند، این موضوع باعث می‌شود که در فرد الگویی ایجاد شود و تقریبا همیشه مایل به اطاعت از دیگران باشد. داشتن والدین کنترل‌کننده که همه تصمیم‌ها را برای کودک می‌گیرند نیز می‌تواند باعث شود که او مطیع شود. اگر کودک اجازه نداشته باشد برای خودش چیزی را انتخاب کند، همیشه احساس می‌کند که باید از دستورات دیگران پیروی کند و آن‌ها برای او تصمیم بگیرند.

در خانواده‌هایی که ابراز احساسات و صحبت در مورد نیازها دشوار است، ایجاد الگوی اطاعت بیشتر است. در نهایت، تجربه هر نوع سوء استفاده، اعم از جسمی، جنسی یا عاطفی، در دوران کودکی می‌تواند باعث شود تا باور کند که رفاه او به سکوت و اطاعت از فرد آزارگر بستگی دارد.

نشانه های تله اطاعت

تله اطاعت تاثیر زیادی بر زندگی فرد خواهد داشت زیرا او را از بیان عقیده، تعیین محدودیت، نشان دادن احساسات و حل تعارضات باز می‌دارد. باعث می‌شود تا از ابراز وجود احساس ترس و نگرانی کند زیرا می ترسد با او بدرفتاری شده یا طرد شود.  او در نهایت کارهایی را انجام می دهد که واقعاً نمی خواهد انجام دهد.

درواقع طرحواره اطاعت فقط باعث خشم و ناامیدی نسبت به دیگران و خود شخص می‌شود. گاهی اوقات، او این احساسات را نسبت به دیگران به روش‌های غیرمستقیم نشان می‌دهد، مانند نادیده گرفتن تماس‌ها یا تأخیر در کارهایی که از او خواسته‌اند.

افرادی که در تله اطاعت گرفتار می شوند از عبارات خاصی استفاده می کنند که می‌تواند به شناسایی آنها کمک کند. بیایید با این اصطلاحات آشنا شویم.

• نگرانم که اگر احساساتم را بیان کنم، ممکن است کنترلم را از دست بدهم.
• در کودکی پدر و مادرم زندگی من را کنترل می کردند و من آزادی و انتخاب زیادی نداشتم.

• به سختی می‌توانم برای خودم حرف بزنم و اغلب احساس می‌کنم مردم فقط من را به عنوان کسی می‌بینند که باید از کنارش گذشت.
• در روابطم به دیگران اجازه می دهم به جای من تصمیم بگیرند.
• احساس می کنم تصمیمات مهم زندگی من توسط دیگران گرفته شده است.
• من اغلب احساس خشم و رنجش می کنم اما به ندرت آن را نشان می دهم.
• سعی می کنم دیگران را راضی کنم تا از درگیر شدن یا طرد شدن اجتناب کنم.
• تعیین مرزهای شخصی برای من سخت است.
• مراقبت از عزیزانم بیشتر بر دوش من است و برای اجتناب از طرد شدن، مدام به دنبال پذیرش، تایید و تحسین دیگران هستم.
• من به ندرت بیان می کنم که چه زمانی احساساتم جریحه دار شده است.

درباره تله نقص و شرم بیشتر بدانید.

آیا من طرحواره اطاعت دارم؟

افرادی که گرفتار این طرز فکر هستند، معتقدند نیازها و احساسات آنها برای دیگران ارزشی ندارد. آنها اغلب خشم خود را از طریق رفتارهای ناسالم مانند پرخاشگری، کناره گیری از جمع و عصبانیت غیرقابل کنترل ابراز می‌کنند. اگر اغلب احساس می‌کنید که باید دیگران را خوشحال کنید، خواه خانواده، همسایگان یا همکارانتان باشند، ممکن است الگویی به نام طرحواره اطاعت داشته باشید. با پاسخ دادن به چند سوال ساده می‌توانید مطمئن شوید.

• آیا از دیگران اطاعت می کنید زیرا تحمل دیدن رنج آنها را ندارید؟
• آیا اجازه می دهید دیگران هر طور که می خواهند با شما رفتار کنند؟
• آیا از مخالفت با دیگران و اولویت دادن به خود می ترسید؟
• آیا جذب افرادی می شوید که کنترل کننده و رئیس هستند؟
• آیا از درگیری متنفر هستید و به هر قیمتی از آن اجتناب می کنید؟
• آیا برای شما سخت است که از دیگران بخواهید به شما احترام بگذارند؟
• آیا در مورد آنچه در زندگی می خواهید مطمئن نیستید؟
• آیا برای صحبت در مورد احساسات و نیازهای خود تلاش می کنید؟

• آیا وقتی دیگران فکر می کنند شما خودخواه هستید شما را آزار می دهد؟
• آیا همیشه در روابط خود مراقب دیگران هستید؟
• آیا واقعاً تلاش می کنید که مورد پسند و پذیرش قرار بگیرید؟
• آیا تا به حال شده است که وقتی کسی چیزی از شما خواسته است، بدون فکر کردن به طور خودکار “بله” بگویید؟
• آیا اغلب احساس می کنید که مردم از شما سوء استفاده می کنند؟
• آیا دفاع از حقوق خود برای شما سخت است؟
• آیا خیلی جاه طلب نیستید و از توقعات کم راضی نیستید؟
• آیا همیشه سعی می کنید همه اطرافیانتان را راضی نگه دارید؟
• آیا وقتی نیازهای خود را اولویت بندی می کنید احساس گناه می کنید؟

اگر به بیشتر این سؤالات پاسخ «بله» داده‌اید، احتمالاً در تله اطاعت گرفتار شده‌اید و بهتر است آن را پذیرفته و برای درمان آن از مشاوره آنلاین روانشناسی کمک بگیرید.

عوارض ایجاد تله اطاعت

اثرات بلند مدت تله اطاعت تا حد زیادی بر احساستان نسبت به خود و اعتماد به نفستان تأثیر می‌گذارد. وقتی از این طرحواره پیروی کنید، آنچه که هستید را نمی‌پذیرید که این تاثیر منفی در اعتماد به نفس شما دارد و موجب سرکوب احساسات به ویژه خشم می‌شود. از نظر روانشناختی، سرکوب احساسات، به ویژه خشم، برای همه افراد واقعا آسیب زا است و حتی با انواع مختلف سرطان نیز مرتبط است. افرادی که نمرات بسیار پایینی در تست خشم دارند بیشتر دچار سرطان می‌شوند.

بیشتر بدانید: تله بی اعتمادی را چطور شناسایی و درمان کنم

عوارض تله اطاعت در زوج ها

افراد گرفتار در تله اطاعت در جنبه عاطفی رابطه خود، به خصوص در ابتدا، همه چیز را درست انجام می‌دهند. آن‌ها شریک زندگی خود را خوشحال می‌کنند زیرا مطیع، آرام و سازگار به نظر می رسند. در ابتدا از محیط آرام و رمانتیک هم راضی هستند. با این حال، با گذشت زمان، تسلیم شده و شروع به احساس ناراحتی و عصبانیت می‌کنند.

این احساسات خشم افزایش می‌یابد و گاهی اوقات منجر به فوران های انفجاری می‌شود. حتی ممکن است دیگرمحبت نکنند و در رابطه سرد و بی انگیزه شوند، زیرا طرف مقابل فاقد عزت نفس است و احساس می کند هیچ همکاری یا درک متقابلی وجود ندارد. او حتی ممکن است شروع به سوء استفاده از فرد مطیع کند و مسئولیت هایی را بر دوش او بگذارند که خسته کننده و آزار دهنده است.

فردی که تله اطاعت دارد نیز احساس می‌کند که گیر افتاده و وابسته است و قدرت تصمیم گیری یا ترک رابطه را ندارد. بنابراین دائما دعوا و یا خشونت در زندگی آن‌ها وجود خواهد داشت.

بیتشر بدانید: چگونه از تله وابستگی عاطفی رها شویم

روش های رهایی از تله اطاعت

اثرات تله اطاعت به خصوص زمانی که از تجربیات دوران کودکی نشات می‌گیرد، بسیار قدرتمند است. بنابراین باید برای درمان آن به سرعت اقدام کنید. به یاد داشته باشید بهترین راه برای رهایی از تله اطاعت مشاوره با یک متخصص است که در این زمینه تخصص دارد و می‌تواند بهترین راهکارها را به شما ارائه کند. برای این کار می‌توانید از مشاوره فردی آنلاین استفاده کرده و در منزل با روانشناس خود گفتگو کنید.

لحظاتی را به تفکر در موقعیت های روزانه در محل کار یا خانه اختصاص دهید، جایی که اغلب، نیازهای خود را فدای نیازهای دیگران می‌کنید. از منظر بیرونی به خود نگاه کنید و شواهد این تله را ببینید. فهرستی از موقعیت‌های دشواری که با آن‌ها روبرو شده‌اید تهیه کنید، و همچنین به موقعیت‌هایی فکر کنید که آرزو می‌کردید به گونه‌ای متفاوت با آن برخورد می‌کردید. به عنوان مثال، می توانید از همسرتان بخواهید که بچه ها را به مدرسه ببرد یا بیان کند که وقتی در حضور دیگران شما را سرزنش می‌کند، چه احساسی در شما ایجاد می کند.

از توجیه خود به جلب رضایت دیگران با گفتن دائمی «اشکالی ندارد» خودداری کنید. شروع به بیان اولویت های خود در روابط کنید، از قدم های کوچک شروع کنید. اولویت های خود را در جنبه های مختلف زندگی مانند فیلم، غذا، سرگرمی و سیاست در نظر بگیرید. به جای اینکه همیشه خواسته‌های دیگران را دنبال کنید، تمرکز خود را به خواسته های خودتان معطوف کنید. به این فکر کنید که چه چیزی را ترجیح می دهید و دوست دارید.

فهرستی از کارهایی که برای دیگران انجام داده‌اید و همچنین کارهایی که به آنها داده اید تهیه کنید. به کارهایی که دیگران برای شما انجام داده اند نیز توجه داشته باشید. در روابط خود با همسر، فرزندان، دوستان، شرکا و رئیس خود به تعادل بین آنچه داده اید و آنچه دریافت کرده اید توجه کنید. این لیست به شما کمک می کند تا میزان پویایی در روابط خود را بهتر درک کنید.

از پرخاشگری خودداری کنید و خود را مجبور کنید تا نیازها و خواسته ها را به دیگران بیان کنید. با درخواست های کوچک و آسان شروع کنید. تغییر رفتار باعث افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس شما می شود و به شما کمک می کند تا آزادانه خود را ابراز کنید. به یاد داشته باشید که روی خواسته‌ها و نیازهای خودتان تمرکز کنید.

در مورد مسائل مختلف بحث کنید و سعی کنید بین آنچه می‌شنوید و آنچه می‌گویید، تعادل سالمی برقرار باشد. به جای اینکه دائماً سازش کنید، رویارویی با دیگران را تمرین کنید و خشم خود را به جای سرکوب کردن به شیوه‌ای مناسب ابراز کنید.

بهترین پزشک برای درمان طرحواره اطاعت

درمان تله اطاعت بهترین راه برای مقابله با افکار و احساساتی است که شما را گرفتار کرده است.. گاهی اوقات، ذهن ما می تواند مشکلاتی را در زندگیمان ایجاد کند و حتی بر نحوه ارتباط ما با دیگران تأثیر بگذارد. بنابراین، یافتن این مشکلات و تلاش برای رفع آنها بسیار مهم است. بهترین راه برای انجام این کار کمک گرفتن از یک درمانگر مناسب است که اطلاعات زیادی در مورد این مشکلات دارد. مشاور روانشناس پس از گفتگو با شما متوجه خواهد شد که در ذهن شما چه می گذرد و راه هایی برای بهبود آن به شما ارائه می‌کند. بنابراین بهترین پزشک برای درمان طرحواره اطاعت، یک روانشناس مجرب است که در این راه شما را همراهی خواهد کرد.

سوالات متداول