هیپنوتیزم درمانی یا هیپنوتراپی نوعی تکنیک کمکی است که در آن از هیپوتیزم افراد برای کمک به درمان یا رفع علائم و شرایط خاص استفاده می‌شود. در این روش با القای یک حالت خواب همراه با هوشیاری، تمرکز فرد را از حالت خارجی دور کرده و بر تجربیات درونی متمرکز می‌کنند. گاهی از این روش به عنوان بخشی از روند درمان مشکلاتی مثل حملات هراس یا سایر اختلالات اضطرابی استفاده می‌شود. این تکنیک برای مدیریت درد، کاهش وزن، ترک سیگار و مسائل دیگر هم می‌تواند مفید باشد. برای آشنایی بیشتر با هیپنوتیزم درمانی، می‌توانید از مشاوره آنلاین حال استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: تست کرونا در منزل
افراد در طی یک جلسه هیپنوتراپی، فرآیندی را تجربه می‌کنند که به خلسه شبیه است. این حالت به آن‌ها کمک می‌کند تا ذهن خود را متمرکز کرده و با آرامش بیشتری به سوالات پاسخ داده و آرامش عمیق داشته باشند. این روش درمانی از قرار دادن فرد در وضعیت خلسه برای تمرکز عمیق بر روی مسائل استفاده می‌کند. در طول هیپنوتیزم درمانی:
- فرد توسط درمان‌گر راهنمایی می‌شود تا خود را در حالت آرامش و رهایی تجسم کند. این حالت حتی در هنگام مواجهه با یک رفتار مشکل‌ساز یا ترس هم امکان‌پذیر است.
- درمان‌گر احتمالا پیشنهادهایی برای تغییر رفتار به فرد ارائه می‌دهد که می‌تواند به او در حل مشکل کمک کند. به عنوان مثال ممکن است به بیمار یاد داده شود که در طی واکنش فوبیا، از خود حمایت کرده و به خود و توانایی‌هایش برای عبور از شرایط اعتماد کند.
- مهارت‌های مقابله‌ای شناختی -رفتاری و امکان توقف آن‌ها به فرد آموزش داده می‌شود. این تکنیک می‌تواند در هنگام رویارویی با ترس و اضطراب به فرد کمک کند. این روش فرد را ترغیب می‌کند تا در مورد اولین باری که رفتار یا مشکلی را تجربه کرده صحبت و بر آن غلبه کند.
بیشتر بخوانید: داروی ترک ناخن جویدن
این روش به افراد کمک می‌کند تا افکار، احساسات و خاطرات دردناکی را که ممکن است در لایه‌های دور از دسترس ذهن آن‌ها مخفی شده و باعث آزار فرد می‌شود، پیدا کنند. هم‌چنین کسانی که تحت هیپنوتیزم درمانی قرار می‌گیرند می‌توانند برخی چیزها مثل درد را متفاوت ببینند و حس کنند. هیپنوتیزم به دو روش قابل اجرا است:
پیشنهاد درمانی
حالت خلسه باعث می‌شود که فرد بتواند بهتر به پیشنهادات پاسخ بدهد. این روش به فرد کمک می‌کند تا برخی از رفتارها مثل جویدن ناخن، کشیدن سیگار و… را تغییر دهد. هم‌چنین می‌تواند به تغییر درک و احساسات کمک کرده و از این طریق در درمان درد موثر باشد.
تجزیه و تحلیل
این روش از حالت خلسه برای یافتن علت اصلی یک اختلال یا علامت مثل یک رویداد آسیب‌زا در گذشته که فرد در اعماق حافظه خود پنهان کرده است، استفاده می‌کند. به محض آشکار شدن این تروما، می‌توان به روان درمانی آن پرداخت و مسئله موجود را کنترل یا برطرف کرد.
هیپنوتراپی برای لاغری
کاهش وزن یک ترفند جادویی نیست. اکثر افراد برای سیدن به آن به ورزش منظم همراه با تصمیم گیری آگاهانه در مورد نوع، مقدار و زمان غذا خوردن نیاز دارند. هورمون‌ها و شرایط سلامتی فرد هم می‌تواند در این روند اثرگذار باشد. از سوی دیگر، ذهن و احساسات افراد ممکن است هم بر ساز و کار اندام‌های بدن و هم بر الگوهای غذا خوردن موثر باشد. هیپنوتیزم درمانی می‌تواند نقش موثری در این بخش از فرآیند لاغری بازی کند. استفاده از هیپنوتیزم برای لاغری احتمالا به تنهایی نتایج چشمگیری نخواهد داشت؛ اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این کار می‌تواند به تغییر باورها و احساسات افراد کمک کند. در نتیجه توانایی فرد برای اصلاح رژیم‌های غذایی و ورزش منظم بیشتر شده و کاهش وزن را در پی خواهد داشت. این کار از طریق روش‌های زیر امکان‌پذیر است:
تقویت کنترل خود
نتایج تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۸ بر روی دو گروه با شرایط مشابه نشان داد گروهی که تجربه هیپنوتیزم درمانی داشته‌اند، توانستند کالری کمتری مصرف کرده و وزن بیشتری را از دست بدهند. آن‌ها هم‌چنین مدعی بودند که کیفیت زندگی آن‌ها بعد از هیپنوتیزم بهتر شده است. افراد می‌توانند تکنیک‌های هیپنوتیزم درمانی را توسط افراد آموزش دیده یاد بگیرند و در شرایط مختلف روزمره به کار ببرند.
کاهش توده بدن
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۰ بر روی تعدادی از افراد تحت هیپنوتیزم تراپی انجام شده نشان داد که این افراد بعد از ۱۰ هفته، با کاهش شاخص توده بدن، میزان لپتین و هورمون مرتبط با چاقی در خون خود مواجه بودند. علاوه بر این، سطح آدیپونکتین در این افراد افزایش یافته بود. این هورمون با سوخت و ساز قند و چربی در بدن می‌تواند در چاقی و ابتلا به دیابت نوع دو نقش داشته باشد.
درمان ترکیبی
بسیاری از متخصصان معتقدند که هیپنوتیزم درمانی در صورت همراهی با سایر روش‌های کاهش وزن می‌تواند بسیار موثر بوده و در افزایش اثرگذاری آن‌ها نقش داشته باشد. یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۹ نشان داده است که هیپنوتیزم درمانی هنگامی که با سایر رویکردهای مبتنی بر رژیم و ورزش همراه شود، تاثیر زیادی بر کاهش وزن خواهد داشت.
هیپنوتیزم درمانی می‌تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم در کاهش وزن نقش داشته باشد
با توجه به شواهد موجود، هیپنوتراپی می‌تواند میزان هورمون کورتیزول -هورمونی مربوط به پاسخ‌های استرسی در بدن- را کاهش دهد. هم چنین به کاهش فشار خون منجر شود. به طور کلی می‌توان گفت که هیپنوتیزم قادر است نشان‌گرهای سلامتی در بدن را به خوبی مدیریت کند. این یک روش نسبتا ارزان است و برای بیشتر افراد عوارض جانبی خاصی ایجاد نمی‌کند. با این حـال اگر مبتلا به یک بیماری خاص هستید که ممکن است بر اضافه وزن شما تاثیر داشته باشد، احتمالا اثر هیپنوتیزم را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. با رفع موانع جسمی کاهش وزن، می‌توان از هیپنوتیزم در کنار سایر راهکارهای موثر برای لاغر شدن استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: استرس اکسیداتیو و دیابت
هیپنوتراپی پنهان
هیپنوتیزم درمانی می‌تواند پاسخ‌دهی به پتانسیل‌های برخی از عملکردهای فیزیولوژیکی غیر ارادی را امکان‌پذیر کند. هیپنوتیزم مدرن ادعا می‌کند که قادر است برای دستیابی به افزایش سطح آگاهی که اغلب به عنوان ترانس شناخته می‌شود، از آرامش هدایت شده، تمرکز شدید و غیر مستقیم استفاده می‌کند. گرچه این روش یک نوع درمان به حساب نمی‌آید، اما بخشی از هیپنوتراپی است که از طریق ورود به مدیتیشن، تمرکز ذهن ناخودآگاه را به خود جلب کرده و قادر است فرد را از تمرکز موقت بر وقایع عادی پیرامون خارج و توجه او را به مسائل پنهان درونی معطوف کند. در واقع می‌توان گفت که هیپنوتراپی پنهان یک روش غیر مستقیم است که به صورت ناخودآگاه، آن‌چه را که برای قوی شدن افکار نیاز است به فرد القا می‌کند.
چنین القائاتی بدون این که فرد متوجه شود، به ناخودآگاه او وارد شده و بدون مقاومت پذیرفته می‌شوند. این یک روش جدید است که بر مبنای ذهنیات ناخودآگاه تلاش می‌کند تا دستیابی افراد به اهداف و خواسته‌ها را تسریع کند. لازم به ذکر است که این روش فقط به روند رسیدن به اهداف سرعت می‌بخشد و نباید از آن انتظار معجزه برای دستیابی به شرایط غیر ممکن را داشت. به نظر می‌رسد این روش در ابتدای راه بوده و برای اثبات کاربردی بودن به تحقیقات بیشتر و جامع‌تری در مورد آن نیاز است.
بیشتر بخوانید: علل ایجاد دیسلکسیا چیست؟
هیپنوتراپی ثروت
رسیدن به ثروت با کمک هیپوتراپی پنهان که یکی از شاخه‌های هیپنوتیزم مدرن است، برای بهبود عملکرد فردی و دستیابی بهتر به اهداف فرد به کار می‌رود. متخصصان این روش مدعی هستند با کمک جملات تاکیدی و القائات مثبت که به صورت غیر مستقیم به ضمیر ناخودآگاه افراد فرستاده می‌شود، آن‌ها را برای پذیرش ثروت آماده می‌کنند. هماهنگی ایجاد شده بین خواسته‌های فرد با درخواست‌های ضمیر ناخودآگاه او باعث می‌شود که دستیابی به این خواسته‌ها زودتر روی دهد. ما در این مقاله سعی در تایید یا رد این ادعا نداریم. می‌توان منتظر تحقیقات بیشتر درباره این موضوع ماند و مشاهده کرد که تحقیقات علمی چطور به بررسی این ادعا و عملکرد منطقی آن در آینده می‌پردازد.
تاثیرات هیپنوتراپی
برخی افراد با استفاده از این روش نتایج چشمگیری را تجربه خواهند کرد. در برخی موارد هم احساس آرامش عمیق به سراغ آن‌ها می‌آید. برخی از تاثیراتی که هیپنوتیزم درمانی می‌تواند داشته باشد عبارتند از:
آگاهی
هیپنوتیزم در برخی افراد با آگاهی کامل همراه است. آن‌ها هر چه را که اتفاق می‌افتد به یاد می‌آورند و حتی می‌توانند در حالت خلسه، مکالمه کنند. افراد دیگر ممکن است آرامش را به حدی عمیق تجربه کنند که احساس کنند از هر آن‌چه روی می‌دهند رها هستند.
تمرکز
بیشتر اوقات حواس ما به اطراف پرت می‌شود. علت حواس پرتی می‌تواند صدای تلویزیون، صحبت کردن با بچه‌ها، نگرانی درباره پروژه‌های آینده، فکر کردن به شام امشب و… باشد که تمرکز بر کارها را دشوار می‌کند. هیپنوتیزم درمانی برای این به کار گرفته می‌شود تا نگرانی‌های روزمره را کاهش داده و به فرد قدرت دهد تا بتواند بر مسائل بهتر تمرکز کند.
در مدیتیشن فرد تصمیم می‌گیرد که بر چه چیزی تمرکز کند اما در هیپنوتیزم این تصمیم گیری غیر مستقیم است
افراد در حالت خلسه، عمیقا آرام خواهند بود. در این شرایط، ذهن هوشیار ساکت است و اجازه می‌دهد تا ذهن ناخودآگاه به صورت عمیق بر روی مسائل تمرکز کند. آرامش موجود باعث می‌شود که فرد در مواجهه با مشکلات یا ترس خود پذیراتر باشد.
بیشتر متخصصان هیپنوتیزم با استفاده از یک سری پیام‌های آرامش‌بخش مثل «شما در امان هستید» و «هیچ‌کس نمی‌تواند به شما آسیب برساند» به مراجعه کنندگان خود اطمینان می‌دهند که می‌توانند در طول هیپنوتیزم، بدون داشتن عکس‌العمل وحشت‌زده با مشکلات خود رو به رو شوند.
کاربردهای هیپنوتراپی
افراد می‌توانند به دلایل مختلفی هیپنوتیزم شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از کاربردهای احتمالی آن عبارتند از:
- بهبود درد مزمن
- کاهش علائم زوال عقل
- افزایش عزت نفس
- افزایش تمرکز و تقویت آن
- بهبود حالت تهوع یا استفراغ مربوط به شیمی درمانی
- کنترل درد هنگام زایمان
- بهبود اختلالات جنسی مثل واژینیسموس، اختلال نعوظ و…
- کنترل دردهای مربوط به اقدامات دندانپزشکی یا جراحی
- درمان بیماری‌های پوستی مثل پسوریازیس و زگیل
- بهبود علائم سندروم روده تحریک پذیر
- کاهش علائم اختلال بیش فعالی همراه با کمبود توجه
این روش درمانی هم‌چنین ممکن است توسط پزشکان و روانشناسان برای درمان بیماری‌هایی مثل اختلالات اضطرابی، انواع افسردگی، اختلال استرس پس از حادثه، اختلالات خوردن و انواع فوبیا مورد استفاده قرار گیرد. از دیگر کاربردهای آن هم می‌توان کاهش وزن، کمک به ترک سیگار و درمان اختلالات خواب اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:۱۰ نمونه سکسیسم در زندگی روزمره
باورهای غلط درباره هیپنوتراپی
این شیوه درمانی هنوز بحت برانگیز است؛ چون بسیاری از متخصصان بهداشت روان در مورد اثربخشی آن اختلاف نظر دارند و برخی از مراجعان از امتحان کردن آن می‌ترسند. یک سری افسانه‌ها و باورهای غلط در مورد هیپنوتیزم درمانی وجود دارد که می‌تواند بر نحوه مشاهده افراد از این ابزار درمانی اثر بگذارد؛ از جمله:
هیپنوتیزم درمانی خواندن افکار است!
این یک روش درمانی تخصصی است و با شعبده و جادو تفاوت دارد. کسانی که در صحنه، افراد را به خواب برده و آن‌ها را وادار به انجام برخی کارها می‌کنند، قطعا هیپنوتراپیست نیستند!
هیپنوتیزم باعث فراموشی می‌شود!
افراد می‌توانند همه چیز را در خلسه به یاد بیاورند، چون بیهوش یا خواب نیستند. باقی ماندن در حالت هیپنوتیزم غیر ممکن است و آن‌ها به راحتی از آن خارج می‌شوند.
هیپنوتیزم باعث از دست دادن کنترل می‌شود!
در طول هیپنوتیزم درمانی فرد بر همه چیز کنترل دارد و هیچ نیرویی نمی‌تواند او را وادار به انجام کاری خلاف میل خود کند. فرد با کارهای فعلی هماهنگ خواهد شد و فقط ممکن است تمرکز او از محیط اطراف برداشته شود. اما هم‌چنان مسئولیت اعمال، رفتار و گفتار خود را به عهده خواهد داشت.
هیپنوتیزم می‌تواند با دستیابی به مشکلات مخفی شده در لایه‌های پنهان ذهن به ریشه یابی و کنترل آن‌ها کمک کند
بخش کمی از مردم می‌توانند هیپنوتیزم شوند!
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که بیشتر افراد را می‌توان هیپنوتیزم کرد. در واقع فقط ده درصد از مردم ممکن است برای این کار مشکل داشته باشند و هیپنوتیزم کردن آن‌ها کار سخت یا غیر ممکنی باشد.
حرف آخر
هیپنوتیزم درمانی یک روش درمانی علمی در روانشناسی است که می‌تواند برای درمان بسیاری از اختلالات روانی و جسمی وابسته به روان، تغییر عادت‌ها و بهبود سبک زندگی موثر باشد. در این روش با القای خلسه یا خواب مصنوعی به فرد، می‌توان به بخش ناخودآگاه ذهن راه یافت و انگیزه‌ها، عادات، خاطرات و موانع ذهنی را تغییر داد. این روش هم‌چنین باعث بالا رفتن تمرکز، کاهش تنش‌ها و آرامش هم می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره هیپنوتراپی می‌توانید از مشاوران حال راهنمایی بگیرید. آیا شما دوست دارید که هیپنوتیزم را تجربه کنید؟
سوالات متداول
هیپنوتراپی برای درمان چه بیماری‌هایی به کار می‌رود؟
این یک روش موثر برای درمان اختلالات روانی مثل افسردگی، هراس اجتماعی، اضطراب شدید، وسواس، سیگار کشیدن، واژینیسموس، شب ادراری، ناخن جویدن، چاقی و دردهای مزمن و… به حساب می‌آید.
تفاوت هیپنوتراپی با مدیتیشن چیست؟
هدف هیپنوتیزم درمانی دسترسی به ناخودآگاه افراد با تمرکز غیر مستقیم برای رفع مشکلات موجود است. اما مدیتیش مبتنی بر آرامش و رهایی ذهن است و قدرت تمرکز فرد بر مسائل مستقیما در اختیار خود او قرار دارد.
خطرات هیپنوتراپی چیست؟
این روش به طور معمول خطرات زیادی ندارد اما افراد معتاد به الکل یا مواد مخدر ممکن است پس از انجام هیپنوتیزم درمانی به سرگیجه، سردرد، اضطراب یا خواب آلودگی دچار شوند.
برای هیپنوتراپی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
افرادی که تمایل دارند از هیپنوتیزم برای اهداف درمانی استفاده کنند، می‌توانند با مراجعه به روانشناس یا روانپزشک مجرب و پس از انجام مشاوره‌های لازم، به این کار اقدام کنند.
منابع
ناهید
4 سال پیش