اختلال اضطراب پس از سانحه یکی از انواع اختلال اضطراب است که به اختصار با PTSD نشان داده می‌شود، می‌تواند پس از یک واقعه بسیار استرس‌زا یا ناراحت کننده یا پس از یک تجربه آسیب‌زای طولانی مدت ایجاد شود. اختلال اضطراب پس از سانحه یک بیماری واقعی است. ممکن است شما پس از زندگی در یک محیط پر از تشویش و یا تجربه یک رویداد آسیب‌زا مانند جنگ، طوفان، تجاوز جنسی، آزار فیزیکی یا یک حادثه بد، دچار PTSD شوید. PTSD باعث می‌شود پس از پایان خطر نیز همچنان احساس استرس و ترس کنید که زندگی شما و اطرافیانتان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
میتوانید پرسشنامه اضطراب بک را برای تایین میزان اضطراب خود انجام داده و پاسخ را مشاهده کنید
اختلال اضطراب پس از سانحه می‌تواند مشکلاتی مانند کابوس و اختلال خواب، احساس گناه، نگرانی و عصبانیت ناگهانی را به همراه داشته باشد. علائم PTSD ممکن است بلافاصله پس از یک رویداد ترسناک شروع شود و سپس ادامه یابد. برخی افراد ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد از سانحه ممکن است علائم جدید یا شدیدتری نشان دهند. PTSD ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، حتی کودکان. میتوانید کاهش اضطراب در کودکان را در این مقاله بیاموزید
اختلال اضطراب پس از سانحه چیست؟
هر فردی ممکن است پس از تجربه یا دیدن چیزی که به نظر او آسیب‌زا است، دچار اختلال اضطراب پس از سانحه شود. این سانحه الزاما بر روی تمام افرادی که آن را تجربه می‌کنند، تاثیر یکسانی ندارد و تنها در برخی از افراد رد پای خود را باقی می‌گذارد و به اختلال اضطراب پس از سانحه تبدیل می‌شود. علائم PTSD می‌تواند بلافاصله یا پس از چند هفته یا با چند ماه تاخیر شروع شود اما به‌طور معمول در عرض ۶ ماه پس از رویداد آسیب‌زا علائم شروع می‌شوند.
بسیاری از افرد می‌توانند بهبود پیدا کنند و درمان موفقیت‌آمیز PTSD سال‌ها پس از تروما نیز امکان‌پذیر است، بنابراین هیچ وقت برای کمک گرفتن دیر نیست. برخی از افراد نیز ممکن است سال‌ها با علائم کنار بیایند که این مساله می‌تواند به تغییر شخصیت آن‌ها بیانجامد.
علائم اختلال اضطراب پس از سانحه
اختلال اضطراب پس از سانحه می‌تواند با علائم متعددی در فردی که آسیب‌دیده است بروز پیدا کند. مرور واقعه استرس‌زا و راه یافتن آن به خواب از طریق کابوس دیدن، عدم توانایی در تشخیص احساسات، قطع ارتباط با دیگران، تغییرات منفی در ارتباط با دیگران، داشتن احساس بد نسبت به خود و بی‌ارزش پنداشتن خود، برانگیختگی بیش از حد مانند عصبانیت، تحریک‌پذیری بالا یا مشکلات خواب، هوشیاری بیش از حد مانند احساس هوشیاری مداوم، حساس بودن نسبت به محرک‌هایی مانند بو و صدا همگی می‌توانند از علائم اختلال اضطراب پس از سانحه باشند.
روان‌پریشی نیز می‌تواند یکی از علائم اختلال اضطراب پس از سانحه باشد اما الزاما هر دوی این‌ها به یک معنا نیستند.
تشخیص اختلال اضطراب پس از سانحه
روانپزشک از طریق ارزیابی سلامت روان می‌تواند PTSD را تشخیص دهد. پزشک عمومی شما باید یک ارزیابی اولیه انجام دهد تا تصمیم بگیرد به چه مراقبتی نیاز دارید. ارزیابی باید شامل اطلاعاتی در مورد نیازهای فیزیکی شما، نیازهای ذهنی شما، نیازهای اجتماعی شما و سنجیدن میزان در خطر بودن شما باشد. اگر علائم بیش از ۴ هفته طول بکشد، ممکن است به درمان حرفه‌ای‌تر و پیچیده‌تری نیز نیاز داشته باشید.
اختلال اضطراب پس از سانحه پیچیده
این نوع از اختلال اضطراب پس از سانحه یا Complex PTSD علائمی دارد که ممکن است در PTSD بروز پیدا نکنند. این علائم اضافه می‌تواند شامل مواردی مانند مشکلات دائمی در حفظ رابطه، دشواری برقراری ارتباط با افراد دیگر، باور دائمی به اینکه شما بی‌ارزش هستید و… باشد. این‌ها همگی مربوط به تروما هستند و اختلالات عاطفی مداوم و شدید بدان معنی‌ست که کنترل احساسات برای‌تان دشوار است.
اگر ترومای شما به یک رویداد یا مجموعه‌ای از رویدادهای تهدیدکننده و ترسناک مرتبط باشد، احتمال ابتلا به PTSD پیچیده بیشتر است. مانند آسیبی که نتوانستید از آن فرار کنید. برای نمونه شکنجه، برده‌داری، یک دوره طولانی آزار خانگی یا یک دوره طولانی سوءاستفاده جنسی یا فیزیکی از آسیب‌هایی هستند که می‌توانند فرد را دچار اختلال اضطراب پس از حادثه کنند.
درمان PTSD پیچیده نیز مانند خود بیماری پیچیده است و نیاز دارد که فرد آسیب‌دیده کمک‌های خاصی را دریافت کند.
اختلال اضطراب فراگیر را بیشتر بشناسد
عوامل ایجاد PTSD
PTSD ناشی از تجربه یا مشاهده یک رویداد منفرد، مکرر یا چندگانه است. مثلا: تصادفات جدی، آزار جسمی و جنسی که می‌تواند شامل دوران کودکی یا آزار خانگی باشد، قرار گرفتن در معرض ترومای ناشی از کار مانند حضور در ارتش، ترومای مربوط به مشکلات جدی سلامتی یا زایمان، جنگ و شکنجه. همه کسانی که تروما را تجربه می‌کنند دچار PTSD نمی‌شوند.
خطر ابتلا به PTSD بستگی به این دارد که این تجربه چگونه بر شما تأثیر می‌گذارد. PTSD در صورت بروز حادثه آسیب‌زا بیشتر است چرا که به‌طور معمول غیرمنتظره است، برای مدت طولانی ادامه دارد، شامل به دام افتادن است، توسط مردم و یا افراد نزدیک ایجاد می‌شود، باعث مرگ و میر بسیاری می‌شود، باعث مثله شدن بدن می‌شود یا کودکان را درگیر می‌کند.
اگر در هنگام وقوع تروما از قبل به افسردگی دچار باشید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به PTSD هستید.
یکی از راه‌های درمان اختلال اضطراب پس از حادثه درمان روانشناختی است. در این روش متخصص با ارزیابی حـال شما به تجویز روش درمانی مناسب اقدام می‌کند
درمان اختلال اضطراب پس از سانحه
درمان‌های اختلال اضطراب پس از سانحه شامل درمان‌های روانشناختی و دارو هستند. کنار آمدن با رویدادهای آسیب‌زا بسیار دشوار است. اما مقابله با احساسات خود و جستجوی کمک حرفه‌ای، راه توصیه شده برای درمان PTSD است. میتوانید سوالات خود را در زمینه اختلالات روانی با پزشک آنلاین سامانه حال در میان بگذارید.
ارزیابی
ارزیابی علائم شما انجام خواهد شد تا اطمینان حاصل شود که درمان متناسب با نیازهای شما است. پزشک عمومی شما اغلب یک ارزیابی اولیه را انجام می‌دهد. اگر علائم شما شدید باشد، آن‌ها شما را برای ارزیابی و درمان بیشتر به یک متخصص سلامت روان ارجاع می‌دهند. تعدادی از متخصصان سلامت روان وجود دارند که در صورت ابتلا به PTSD ممکن است به آن‌ها مراجعه کنید. این افراد می‌توانند یک روانشناس، یک پرستار روانپزشکی جامعه یا یک روانپزشک باشند.
تحت‌نظر بودن
اگر علائم خفیف باشند یا ۴ هفته از واقعه آسیب‌زا گذشته باشد، شما باید تحت مراقبت قرار بگیرید که این مراقبت شامل نظارت بر علائم‌تان برای دیدن بهبود یا بدتر شدن آن علائم است. این دقیقا به معنای درمان نیست اما نیاز است که علائم شما تحت کنترل باشند و بهتر است هر ماه به پزشک متخصص مراجعه کنید.
درمان‌های روان شناختی
اگر دچار PTSD هستید که نیاز به درمان دارد، معمولاً ابتدا درمان‌های روانشناختی توصیه می‌شود. در صورت داشتن PTSD شدید یا مداوم، ممکن است ترکیبی از یک درمان روانشناختی و دارو توصیه شود.
یکی از درمان‌های روان شناختی، درمان شناختی رفتاری یا CBT است که به شما کمک می‌کند تا با مثبت اندیشی، مشکلات را مدیریت کنید و از الگوهای رفتاری غیرمفید رها شوید. CBT متمرکز بر تروما از طیف وسیعی از تکنیک٬های روانشناختی استفاده می‌کند تا به شما در کنار آمدن با رویداد آسیب‌زا کمک کند. به عنوان مثال، درمانگرتان ممکن است از شما بخواهد با فکر کردن در مورد تجربیات خود با جزئیات، با خاطرات آسیب‌زا روبه‌رو شوید. در طول این فرآیند، درمانگر به شما کمک می‌کند تا با هر نوعی از ناراحتی که احساس می‌کنید کنار بیایید. آن‌ها هر گونه افکار غیرمفیدی که در مورد این تجربه دارید را شناسایی می‌کنند. درمانگر شما می‌تواند به شما کمک کند ترس و پریشانی خود را کنترل کنید و این کار را با تغییر طرز فکر منفی شما در مورد تجربه شما انجام می‌دهند. به عنوان مثال، احساس اینکه شما مقصر اتفاقاتی هستید که ممکن است دوباره تکرار شود. همچنین ممکن است تشویق شوید که به تدریج هر فعالیتی را که از زمان تجربه خود از آن اجتناب کرده اید، دوباره شروع کنید.
حساسیت‌زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم روش دیگری از درمان روانشناختی است. حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR) یک درمان نسبتاً جدید است و در جایی که در دسترس باشد می‌تواند به کاهش علائم PTSD کمک کند. این روش شامل انجام حرکات چشم از پهلو به پهلو است. شما حرکت انگشت درمانگر خود را دنبال می‌کنید، در حالی که حادثه آسیب‌زا را به یاد می‌آورید. دقیقاً مشخص نیست EMDR چگونه کار می‌کند اما ممکن است به شما کمک کند تا طرز فکر منفی خود را در مورد یک تجربه آسیب زا تغییر دهید.
گروه درمانی نیز روش مورد استفاده دیگری است. برای برخی از افراد صحبت در مورد تجربیات خود با سایر افرادی که PTSD دارند مفید است. گروه درمانی می‌تواند به شما کمک کند تا راه‌هایی برای مدیریت علائم خود بیابید و به شما در درک شرایط کمک کند.
در صورتی که از پیش یک بیماری مانند افسردگی را داشته باشید و به اختلال اضطراب پس از سانحه نیز دچار شوید، پزشک ممکن است ابتدا PTSD شما را درمان کند. افسردگی به احتمال زیاد پس از درمان PTSD بهبود می‌یابد.
دارودرمانی زمانی توصیه می‌شود که یا خود فرد بیمار از درمان روانشناختی امتناع کند و یا درمان روانشناختی روی فرد بیمار تاثیری نداشته باشد
دارو درمانی اختلال اضطراب پس از سانحه
گاهی اوقات از داروهای ضد افسردگی برای درمان PTSD در بزرگسالان استفاده می‌شود. استفاده از دارو فقط در صورتی توصیه می‌شود که شما انتخاب کنید درمان روانشناختی متمرکز بر تروما نداشته باشید، یا درمان روانشناختی موثر نباشد، زیرا تهدید مداوم ترومای بیشتر وجود دارد. همچنین اگر شما از یک دوره درمان روانشناختی متمرکز بر تروما سود کمی به دست آورده‌اید یا هیچ فایده‌ای نداشته باشد نیز دارو وارد درمان خواهد شد.
اگر دارو برای PTSD موثر باشد، معمولاً برای حداقل ١٢ ماه ادامه می‌یابد. پس از آن ممکن است طی ۴ هفته یا بیشتر قطع شود. اگر دارویی در کاهش علائم شما موثر نباشد، ممکن است دوز مصرفی شما افزایش یابد.
قبل از تجویز دارو، پزشک شما را در مورد عوارض جانبی احتمالی که ممکن است در حین مصرف آن داشته باشید، آگاه می‌کند. آن‌ها همچنین به شما در مورد علائم احتمالی ترک در هنگام قطع دارو اطلاع خواهند داد. اگر دارو به آهستگی کاهش یابد، احتمال علائم ترک کمتر است.
درمان با دارو معمولاً برای کودکان و جوانان مبتلا به PTSD توصیه نمی‌شود.
درصورت هرگونه سوال در زمینه داروهای روان میتوانید از خدمت روانپزشک انلاین سامانه حال استفاده کنید.
سوالات متداول
پنج نشانه اختلال اضطراب پس از سانحه چیست؟
تغییر خلق و خو، یادآوری مکرر اتفاق ناخوشایند، کابوس، اضطراب مداوم، خودمقصر انگاری
PTSD چه احساسی در شما ایجاد می کند؟
اگر دچار PTSD هستید، ممکن است احساسات بسیار شدیدی از اضطراب، غمگینی، خشم، گناه یا شرم را تجربه کنید. هنگامی که چندین مورد از این احساسات PTSD را پشت سر هم احساس می‌کنید، تشخیص اینکه در هر لحظه چه احساسی دارید می‌تواند بسیار سخت باشد.
چگونه می توان تشخیص داد که فردی دچار PTSD است؟
افزایش تعارض با دیگران، کناره گیری از روابط و کاهش اعتماد و صمیمیت از شاخص های رایج PTSD هستند. ممکن است تغییراتی در رابطه فرد با خودش نیز رخ دهد.
PTSD چگونه بر بدن تأثیر می گذارد؟
شواهد زیادی نشان می‌دهد که PTSD با تعداد قابل توجهی از عوارض جسمی به شکل درد مزمن اسکلتی عضلانی، فشار خون بالا، چربی خون بالا، چاقی و بیماری قلبی عروقی مرتبط است.
منابع
