بیماری بهجت یک بیماری نادر است که با التهاب گسترده در سراسر بدن مشخص می‌شود. این بیماری منجر به طیف وسیعی از علائم، از جمله زخم‌های مکرر و دردناک دهان، زخم‌های تناسلی، ضایعات پوستی و مشکلات چشمی می‌شود. در ادامه این مقاله درباره اینکه بیماری بهجت چیست، علائم آن کدام است و راه درمان قطعی بیماری بهجت چیست بیشتر توضیح خواهیم داد.
بیماری بهجت چیست؟
بیماری بهجت یک اختلال خود ایمنی نادر است که باعث التهاب مزمن عروق خونی در سراسر بدن می شود. به طور معمول چندین عضور از جمله دهان، پوست، چشم، اندام تناسلی و مفاصل را تحت تاثیر قرار می دهد که شامل زخم های دردناک دهان، زخم های تناسلی، ضایعات پوستی، التهاب چشم و درد مفاصل می‌باشد.
علائم بیماری بهجت
پیش از درمان قطعی بیماری بهجت بهتر است علائم آن را کامل بشناسید. درواقع بیماری بهجت با التهاب مکرر در سراسر بدن مشخص می‌شود. اما سایر علائم بیماری بهجت در افراد به شکل متفاوتی خود را نشان می‌دهد که شامل موارد زیر است.
- زخم های دهان: زخم های دردناکی در دهان ایجاد می شود که معمولاً شبیه آفت دهان است. این زخم‌ها روی زبان، لب‌ها، داخل گونه‌ها یا روی لثه ها میز ظاهر می‌شوند.
- زخم های تناسلی: مانند زخم های دهان، زخم های دردناک روی اندام تناسلی، از جمله فرج، واژن، کیسه بیضه یا آلت تناسلی ایجاد می‌شوند.
- ضایعات پوستی: ندول های دردناک، لکه های آکنه مانند، یا برجستگی های قرمز و حساس روی پوست ظاهر می‌شوند. این ضایعات معمولا در قسمت تحتانی پاها دیده می‌شوند.
- التهاب چشم: بیماری بهجت باعث التهاب در چشم ها شده و منجر به قرمزی، درد، تاری دید، حساسیت به نور و در موارد شدید از دست دادن بینایی شود.
- درد مفاصل: درد مفاصل، اغلب بر زانو، مچ پا، مچ دست یا آرنج تاثیر می‌گذارد و ممکن است از یک مفصل به مفصل دیگر منتقل شود.
- علائم گوارشی: بیماری بهجت منجر به التهاب در دستگاه گوارش شده و باعث درد شکم، اسهال و گاهی خونریزی شود.
- درگیری سیستم عصبی مرکزی: در برخی موارد، بیماری بهجت سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار داده و در نتیجه علائمی مانند سردرد، گیجی، از دست دادن حافظه و علائمی شبیه سکته ایجاد می‌کند.
عوامل خطر بیماری بهجت
عوامل خطر بیماری بهجت و عواملی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند شامل موارد زیر است:
سن شروع
بیشترین شیوع بیماری بهجت در سنین 20 تا 40 سالگی رخ می دهد. با این حال، این بیماری می تواند افراد را در تمام سنین، از جمله افراد جوان تر و مسن تر نیز مبتلا کند.
جنسیت
در شرق مدیترانه، بیماری بهجت در مردان شایع تر است اما در اروپا، بیشتر در زنان مشاهده می شود. ضمن اینکه مردان معمولا علائم شدیدتری را در مقایسه با زنان تجربه می‌کنند.
موقعیت جغرافیایی
بیماری بهجت بیشتر در کشورهای حاشیه جاده ابریشم مشاهده می شود. بیشترین شیوع در ترکیه و پس از آن کشورهای دیگر مانند ایران، ژاپن، عربستان سعودی، چین و کره است.
عوامل ژنتیکی
بیماری بهجت اساساً یک بیماری چند ژنی است که چندین ژن را درگیر می کند.
ژن های HLA
خطر ابتلا به سندرم بهجت با انواع خاصی از HLA از جمله HLA-B51 مرتبط است. چندین مطالعه نشان داده است که افراد حامل ژن HLA-B51/B5 نسبت به سایرین حساسیت بیشتری نسبت به این بیماری دارند.
ژن های محافظ
HLA-B49 و HLA-A03 با کاهش خطر ابتلا به بیماری بهجت و عملکرد محافظتی در برابر توسعه آن مرتبط هستند.
آزمایش تشخیص بیماری بهجت
تشخیص بیماری بهجت کمی سخت است زیرا آزمایش خاصی صرفا برای تشخیص آن وجود ندارد که بتواند به طور قطع وجود آن را تایید کند.
اما متخصصان از معیارهای تشخیصی که شامل در نظر گرفتن وجود زخم‌های مکرر دهان (حداقل سه دوره در یک سال) به‌علاوه حداقل دو مورد از مواردی چون زخم‌های مکرر تناسلی، التهاب چشم، ضایعات پوستی است، استفاده می‌کنند.
تست پاترژی یک ابزار تشخیصی منحصر به فرد برای بیماری بهجت است. این تست شامل سوزن زدن پوست با سوزن استریل و مشاهده برآمدگی قرمز رنگ در عرض 24 تا 48 ساعت است. جواب آزمایش حدود نیمی از افراد مبتلا به بیماری بهجت در این تست مثبت است، اما منحصر به این بیماری نیست و در سایر اختلالات التهابی نیز می تواند مثبت باشد.
درمان قطعی بیماری بهجت
در حالی که درمان قطعی بیماری بهجت هنوز کشف نشده اما گزینه های درمانی مختلفی برای مدیریت علائم آن و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا وجود دارد.
داروهای بیماری بهجت
رویکرد اولیه در درمان بیماری بهجت درمان دارویی است. داروهایی مانند پردنیزون معمولاً برای سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب استفاده می‌شوند. داروهای دیگری مانند کلشیسین، آزاتیوپرین و مهارکننده های فاکتور نکروز تومور (TNF) نیز ممکن است برای کنترل علائم تجویز شوند.
درمان های موضعی
برای افراد مبتلا به زخم های دهان یا تناسلی، داروهای موضعی مانند دهان شویه های حاوی کورتیکواستروئیدها یا بی حس کننده ها به کاهش درد و بهبودی کمک می‌کنند.
مراقبت از چشم
درگیری چشمی در بیماری بهجت شایع است. قطره های چشمی حاوی کورتیکواستروئیدها یا سایر عوامل ضد التهابی، برای کاهش التهاب چشم تجویز می‌شوند.
کاهش درد مفاصل
داروهایی مانند ایبوپروفن برای تسکین درد و التهاب مفاصل استفاده می‌شود. در موارد شدیدتر، داروهای ضدروماتیسمی مانند متوترکسات ممکن است تجویز شود.
مراقبت از پوست
برای ضایعات پوستی، کرم ها یا پمادهای موضعی حاوی کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب استفاده می‌شود. ضمن اینکه بهداشت پوست و محافظت از آن در برابر نور خورشید نیز بسیار کمک کننده خواهد بود.
آیا بیماری بهجت خطرناک است؟
بیماری بهجت یک بیماری مزمن است که به طور بالقوه می‌تواند جدی باشد، زیرا عروق خونی را در سراسر بدن تحت تاثیر قرار داده و طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند. این بیماری در موارد خیلی شدید باعث لخته شدن خون، آنوریسم و التهاب در مغز و سایر اندام ها می‌شود که می‌تواند بسیار خطرنام باشد.
با این حال، شدت بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است و همه افراد به همان میزان شدت یا عوارض را تجربه نمی کنند.
التهاب چشم در بیماری بهجت
در بیماری بهجت، التهاب چشم یک عارضه شایع و جدی است. این التهاب به طور معمول لایه میانی چشم را تحت تاثیر قرار می دهد که به نام یوویا شناخته می‌شود و شامل عنبیه، جسم مژگانی و مشیمیه است. علائم التهاب چشم در بیماری بهجت شامل درد چشم، قرمزی، تاری دید و حساسیت به نور می‌باشد.
در صورت عدم درمان، التهاب چشم در بیماری بهجت، منجر به مشکلات بینایی و حتی از دست دادن دائمی بینایی می‌شود. بنابراین مشاوره با یک چشم پزشک آنلاین و یا مراجعه حضوری به یک پزشک می‌تواند از این اتفاق پیشگیری کند.
بیماری بهجت در دستگاه تناسلی
هم مردان و هم زنان مبتلا به بیماری بهجت ممکن است مشکلات دستگاه تناسلی از جمله زخم‌های تناسلی، التهاب اندام‌های تناسلی و مشکلات باروری را تجربه کنند.
زخم های تناسلی یکی از ویژگی های بارز بیماری بهجت است و روی کیسه بیضه، آلت تناسلی، فرج یا واژن ایجاد شده و علاوه بر ایجاد ناراحتی، بر عملکرد جنسی نیز تأثیر می‌گذارند. همچنین ممکن است باعث التهاب بیضه ها (اورکیت) یا تخمدان ها (اوفوریت) شده و منجر به درد و تورم در اندام های تولید مثل شود.
علاوه بر این، بیماری بهجت گاهی اوقات منجر به عوارضی می‌شود که بر باروری تأثیر می‌گذارد. در مردان، التهاب بیضه منجر به کاهش تولید اسپرم و در زنان، التهاب در تخمدان ها یا لوله های فالوپ منجر به مشکلات باروری یا افزایش خطر سقط جنین می‌شود.
بیماری بهجت و ازدواج
قطعاً افراد مبتلا به بیماری بهجت می توانند ازدواج کنند و زندگی رضایت بخشی نیز داشته باشند. اما، از آنجایی که بیماری بهجت یک بیماری مزمن است، کسانی که به این بیماری مبتلا هستند و به ازدواج فکر می کنند، باید با شریک زندگی خود در مورد سلامتی خود و هر گونه چالش احتمالی گفتگو کند زیرا بیماری بهجت می‌تواند بسیاری از جنبه های زندگی روزمره از جمله سلامت باروری و توانایی بدنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در نهایت یک مشاوره با پزشک آنلاین می‌تواند پیش از ازدواج بسیار مفید بوده و شامل راهنمایی‌هایی مفید و کاربردی باشد.
بیماری بهجت و افسردگی
درد مزمن، خستگی، و غیرقابل پیش بینی بودن علائم همگی می‌توانند به احساس ناامیدی و خلق و خوی ضعیف و در نهایت افسردگی منجر شوند. علاوه بر این، تأثیر اجتماعی و عاطفی زندگی با یک بیماری مزمن، از جمله نگرانی در مورد آینده، تغییر در شیوه زندگی، و مقابله با محدودیت‌های ناشی از این بیماری، نیز می‌تواند به ایجاد یا تشدید افسردگی دامن بزند.
افرادی که احساس ناامیدی و یا افسردگی دارند باید از طریق مشاوره آنلاین روانشناسی با یک متخصص گفتگو کرده و راهنمایی های لازم را دریافت کنند.
علاوه بر حمایت حرفه ای، حمایت خانواده و دوستان نیز می تواند به کنترل افسردگی و مقابله با آن کمک کند.
منابع:
