آفت دهان یکی از شایع‌ترین مشکلات دهان است که بیشتر افراد در طول عمر خود حداقل یک بار آن را تجربه می‌کنند و به همین جهت درمان آفت گلو و سایر آفت های دهانی بسیار مهم است. آفت‌ دهان زخم‌هایی باز و دردناک هستند که در نقاط مختلف دهان از جمله لثه، زبان و یا داخل لب ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها اغلب سفید یا زرد بوده و و با بافتی نرم و قرمز و ملتهب در اطراف آن احاطه می‌شود. این زخم‌ها مسری نیستند و بدون نیاز به درمان ضروری طی یک تا دو هفته برطرف خواهند شد.

اگر آفت دهان برای شما آزار دهنده است، می‌توانید از درمان‌های رایج که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود استفاده کنید. در صورتی که به صورت مداوم دچار آفت در دهان می‌شوید، ممکن است برای یافتن علت اصلی آن نیاز به بررسی داشته باشید. برای این منظور می‌توانید از سامانه مشاوره آنلاین پزشکی در حال کمک بگیرید.

انواع آفت دهان و نشانه‌ های آن

آفت‌های دهانی اغلب نشانه‌های آشکار و ثابتی دارد که عبارتند از:

• زخمی کوچک به شکل دایره یا بیضی
• رنگ سفید یا زرد
• احساس سوزش در دهان
• حساسیت به لمس
• التهاب و قرمز شدن نواحی اطراف زخم

این زخم‌ها گاهی بسیار آزار دهنده بوده و ممکن است غذا خوردن یا حرف زدن را برای فرد دشوار کنند. گاهی این آفت‌ها با تورم غدد لنفاوی، تب و احساس خستگی و بی‌حالی همراه هستند که ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشند. در صورتی که آفت با این نشانه‌ها همراه بود یا پس از گذشت یک ماه بهبودی نیافت، حتما با یک پزشک تماس بگیرید. آفت‌های دهانی سه دسته هستند:

آفت خفیف

این آفت‌ها معمولا کمتر از ۴ بار در یک سال و بیشتر در افراد جوان و نوجوان ایجاد می‌شوند. عرض آن‌ها کمتر از یک سانتی‌متر بوده و پس از یک هفته کاملا بهبود می‌یابند.

درباره آبسه دندان بیشتر بدانید

آفت شدید

این نوع آفت شیوع کمتری دارد و با زخم بزرگتری همراه است. برطرف شدن این نوع آفت تا حدود دو هفته طول می‌کشد.

آفت هرپتی فرم

این نوع آفت به ندرت ایجاد می‌شود و زخم‌های ایجاد شده در اثر آن به شکل خوشه‌ای از زخم‌های کوچک است. آن‌ها معمولا طی یک هفته برطرف می‌شوند.

درباره درمان بیماری لکوپلاکیا یا لکه های سفید در دهان بیشتر بدانید

زخم دهان چیست

بافت داخل دهان انسان بافت نرمی است که ممکن است به دلایل مختلفی دچار زخم شود. چنین زخم‌هایی می‌تواند در گلو و لثه هم ایجاد شود. از مهم‌ترین علل ایجاد زخم در دهان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب به بافت داخل دهان حین کار دندانپزشکی، غذا خوردن یا گاز گرفتن و…
• مصرف زیاد غذاهای اسیدی و یا حساسیت به آن‌ها مثل مرکبات، آناناس، توت فرنگی یا قهوه و…
• سوختن با غذا یا نوشیدنی داغ
• دندان‌های مصنوعی
• خوردن غذاهای سفت مثل نان خشک و چیپس
• استرس و اضطراب
• عفونت‌های ویروسی و…
• تغییرات هورمونی دوران قاعدگی یا بارداری
• مصرف برخی از داروها
• انواع بیماری‌های دهانی مثل سرطان دهان، لیکن پلان، زخم‌های ناشی از بیماری ایدز و…

این زخم‌ها در ابتدا باید توسط دندانپزشک بررسی شوند تا نوع و علت آن‌ها شناسایی شود. گاهی تشخیص علت این زخم‌ها نیاز به آزمایش خون یا کشت زخم و… نیاز دارد. پس از شناسایی عامل ایجاد کننده، می‌توان درباره روش درمانی و آغاز درمان تصمیم گرفت.

درمان آفت دهان

آفت‌ دهان معمولا بدون نیاز به درمان خاصی به صورت خود به خود پس از چند روز برطرف می‌شوند. اگر این زخم‌ها بزرگ و دردناک باشند ممکن است برای درمان آفت دهان نیاز به روش‌های زیر داشته باشید:

• استفاده از دهان شویه مخصوص حاوی استروئید یا مسکن یا دهان شویه‌های خانگی مثل محلول آب نمک یا جوش شیرین
• مصرف داروهای خوراکی استروئیدی یا داروی سوکرالفات برای بهبودی زخم
• مصرف مکمل‌های غذایی مثل فولیک اسید در صورتی که علت آفت، کمبود ویتامین باشد. این کار جنبه پیشگیرانه هم دارد.
• استفاده از ژل‌های مخصوص یا داروهای موضعی مثل اوراژل یا آفتین ژل که مستقیما روی زخم قرار گرفته و آن را رفع می‌کنند.
• استفاده از لیزر یا ترکیبات شیمیایی خاص برای سوزاندن زخم
• مصرف دمنوش‌های گیاهی مثل عصاره بابونه، اکیناسه و شیرین بیان برای کاهش التهاب

انتخاب روش درمان زخم دهان در درجه اول به شناسایی عامل زخم بستگی دارد. در حالی که بعضی از این زخم‌ها مانند ساییدگی یا سوختگی خفیف به سرعت و خود به خود رفع می‌شود، بعضی دیگر نیاز به پیگیری دقیق دارند. مثلا اگر زخم برای مدت طولانی در دهان باقی بماند، تب و ناراحتی ایجاد کند و یا در دهان و گلو گسترش پیدا کند حتما به بررسی و درمان فوری نیاز دارد.

افرادی که به صورت مداوم آفت می‌زنند لازم است که ازنظر سلامت عمومی مورد بررسی قرار گیرند. برخی افراد هم ممکن است به دلیل فرم دندان‌ها، وجود دندان مصنوعی و عوامل مشابه مرتبا دچار آفت شوند. به این افراد توصیه می‌شود که برای کاهش آسیب‌های دهانی ناشی از ساییدگی دندان‌ها به دیواره دهان و… در صدد اصلاح مشکل باشند. هم‌چنین ترک عاداتی مثل حرف زدن هنگام غذا خوردن یا جویدن آهسته غذا هم می‌تواند مانع گاز گرفتن تصادفی بافت داخل دهان و ایجاد آفت شود. استفاده از دهان شویه‌های مناسب هم احتمالا از تشکیل آفت جدید جلوگیری می‌کند.

علت آفت دهان

علت اصلی ایجاد آفت دهان ناشناخته است. اما از عوامل ژنتیک، مشکلات خونی و نقص سیستم ایمنی به عنوان عوامل زمینه ساز آن یاد می‌شود. به طور کلی شرایط مختلفی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند که برخی از آن‌ها به سلامتی عمومی بدن مرتبط است. از مهم‌ترین علل ایجاد آفت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه خانوادگی
• بیماری‌های گوارشی
• آسیب‌های فیزیکی به دهان و لثه به دلیل مسواک زدن یا گاز گرفتن و…
• بریس ارتودنسی
• ترک سیگار
• تغییرات هورمونی ناشی از بارداری یا قاعدگی
• حساسیت به باکتری‌های موجود در دهان
• کمبود خواب شدید
• کمبود اسید فولیک، روی و آهن در بدن
• استرس و اضطراب شدید
• سرطان دهان
• پرتودرمانی سر و گردن

در بیشتر مواقع فقط وجود یکی از این عوامل برای ایجاد آفت کافی است. اما باید توجه کنید که بهتر است برای جلوگیری از تکرار آن، هر چه زودتر نسبت به رفع مشکلاتی که ممکن است تداوم داشته باشند از جمله کمبود ویتامین یا استرس اقدام کنید.

اسم قرص برای رفع بوی بد دهان را در این مقاله پیدا کنید

آفت زبان

زبان عضو بسیار مهمی از بدن است؛ چون در حرف زدن و غذا خوردن نقش اساسی داشته و قدرت چشایی ما به آن وابسته است. با توجه به این که این عضله قوی دارای تحرک است، ممکن است گاهی در حین استفاده دچار آسیب شود. برخی مواقع آسیب‌های وارده به زبان از جمله گاز گرفتگی، سوختگی با غذای داغ و… به شکل آفت ظاهر می‌شود. آفت روی زبان از نظر ظاهری و ماهیتی تفاوتی با آفت سایر بخش‌های دهان ندارد. اما با توجه به حساسیت بافت زبان، ممکن است دردناک‌تر بوده و با سوزش بیشتری همراه باشد. غرغره کردن دهان شویه یا قرار دادن تکه‌ای یخ برای چند ثانیه بر روی زخم آفت، یکی از بهترین راه‌ها برای تسکین درد و رفع چنین آفت‌هایی است.

آفت گلو

در برخی از موارد تب و گلو درد ناشی از بیماری‌های عفونی مثل آنفولانزا یا کرونا ممکن است با آفت گلو همراه باشد. در چنین مواقعی خوردن غذا با مشکل مواجه می‌شود و حتی ممکن است بلع را برای بیمار دردناک و ناخوشایند کند. آفت گلو اغلب یکی از عوارض عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی است و خود آن باکتری یا ویروس در ایجاد آفت نقش مستقیم ندارد. گاهی این آفت‌ها ممکن است در اثر خوردن یا آشامیدن خوراکی داغ هم ایجاد شوند که پس از چند روز خود به خود بهبود می‌یابند.

علت آفت گلو

علائم آفت گلو

اگر آفت گلو داشته باشید احتمالا این نشانه های را که علائم آفت گلو هستند را تجربه خواهید کرد:

• گلو دردناک، به خصوص هنگام بلع
• گلوی خشک و خراشیده
• قرمزی در پشت دهان
• بوی بد دهان
• سرفه خفیف
• غدد متورم گردن

اگر کودک شما یا خودتان علائم آفت گلو مانند موارد زیر را دارید بهتر است حتما با دکتر آنلاین گوش و حلق و بینی مشورت کنید

• دشواری در تنفس
• مشکل در بلع
• آب دهان غیرمعمول، که ممکن است نشان دهنده ناتوانی در بلع باشد

درمان آفت گلو

آفت‌ها اغلب با گذشت حدود ده روز تا دو هفته خود به خود رفع می‌شوند؛ اما با توجه به قرار گرفتن آفت گلو در این ناحیه حساس، ممکن است که در غذا خوردن فرد اختلال ایجاد کند. برای درمان آفت گلو به این افراد توصیه می‌شود که به طور مرتب از دهان شویه حاوی استروئید یا مسکن برای غرغره استفاده کنند یا دمنوش‌های گیاهی ولرم بابونه و… مصرف کنند تا درد آن‌ها تسکین پیدا کند.

البته استفاده از لیزر نیز برای درمان آفت گلو مرسوم است یعنی با تاباندن اشعه های لیزر ناحیه ای که دچار آفت شده عارضه بر طرف می‌شود.به این ترتیب آفت درمان می‌شود.

برای درمان آفت در گلو از خوردن غذاهای داغ و خشک در این دوره پرهیز کنید و سعی کنید با خوردن غذاهای آبکی و ولرم از تحریک بیشتر زخم‌ها خودداری کنید. اگر بهبود این زخم‌ها بیش از سه هفته طول کشید یا تشدید شد حتما با دکتر آنلاین گوش و حلق و بینی مشورت کنیدتا در صورت نیاز به شما دارو بدهد.

آفت گلو کرونا

اگرچه گلودرد یک علامت کمتر شناخته شده کووید-19 است، اما نشانه اولیه این بیماری است و در کودکان و بزرگسالان تا سن 65 سالگی نسبتاً شایع است.

افرادی که از این برنامه استفاده می‌کنند گزارش داده‌اند که گلودردی دارند که شبیه به چیزی است که ممکن است در هنگام سرماخوردگی یا التهاب حنجره تجربه کنید.

گلودردهای مرتبط با کووید معمولاً نسبتاً خفیف هستند و بیش از پنج روز طول نمی‌کشند. گلودرد بسیار دردناکی که بیش از پنج روز طول بکشد ممکن است چیز دیگری مانند عفونت باکتریایی باشد، بنابراین در صورت تداوم مشکل از دکتر آنلاین داخلی کمک بگیرید.

به صورت کلی آفت گلو کرونا مربوط به خود بیماری کرونا نیست و آنچه در عکس ها دیده می‌شود درواقع درگیر شدن گلو با عفونت است که نیاز به درمان سریع دارد تا گسترش پیدا نکند. البته برای تست کرونا می‌توانید از بخش آزمایش در منزل «حال» نیز استفاده کنید و به آسانی در منزل یا محل کار خود آزمایش کرونا را انجام دهید.

درمان آفت گلو در کرونا

برای تسکین علائم یا درمان آفت گلو در کرونا باید همزمان به درمان کرونا بپردازید زیرا این مورد مهمتر است؛ برای مشکلات سینوسی، احتقان، درد گوش یا صورت، از داروهای ضد احتقان یا آلرژی استفاده کنید. البته می‌توانید در این مقاله ویژگی های سرفه های کرونایی را نیز بیشتر بشناسید. و برای سرفه های مداوم که مخاط تولید می کند،باید آنتی بیوتیک مصرف کنید که برای کرونا معمولا آزیترومایسین داده می‌شود اما این مورد هم بستگی به میزان شدت بیماری شما خواهد بود. می‌توانید برای آشنایی با روش های خانگی درمان سرفه این مقاله را نیز بخوانید. نیز  به استراحت خود ادامه دهید و مایعات زیادی مانند آب و چای گیاهی مصرف کنید. تا دوره نقاهت بیماری برطرف شود.

درمان خانگی آن نیز تنها نوشیدن مایعات گرم به مقدار زیاد است اما همزمان باید داروهای تجویزی نیز استفاده شوند.

آفت لثه

لثه بافت نرم و گوشتی داخل دهان و محافظ دندان‌هاست. لثه نقش مهمی در سلامتی انسان داشته و نشانه‌های اولیه برخی از بیماری‌های جدی و مهم از جمله برخی از مشکلات قلبی در آن نمایان می‌شود. با توجه به این که لثه همواره در معرض آسیب‌های ناشی از مسواک زدن، غذا خوردن و… قرار می‌گیرد، ممکن است دچار آفت شود. درباره عفونت لثه می‌توانید این مقاله را نیز مطالعه کنید.

آفت‌های لثه هم مانند سایر آفت‌های دهانی پس از چند روز و بدون درمان خاصی برطرف می‌شوند. اما از آن‌جا که ممکن است با درد و سوزش همراه باشند و غذا خوردن فرد را مختل کنند، می‌توان از درمان‌های موضعی برای آن‌ها استفاده کرد. طولانی شدن درمان این زخم‌ها ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی در سلامت دهان و دندان باشد. پس بهتر است نسبت به آن حساس باشید و در صورت نیاز با پزشک خود مشورت کنید.

درمان آفت دهان با رب انار

برخی از پزشکان معتقدند که آفت دهان به دلیل واکنش ناگهانی سیستم ایمنی بدن به یک عامل مزاحم در دهان است. این آفت‌ها اغلب بدون نیاز به درمان رفع می‌شوند. اما گاهی درد و ناراحتی ناشی از آن‌ها ناتوان کننده بوده و برای فرد مشکلاتی ایجاد می‌کنند. روش‌های شیمیایی مانند استفاده از دهان شویه یا ژل‌های مخصوصی برای این کار وجود دارد. اما برخی ترجیح می‌دهند برای درمان آفت از روش‌های طب سنتی استفاده کنند. یکی از توصیه‌های طب سنتی برای درمان آفت، استفاده از رب انار است. رب انار دارای پلی فنول و اسید الاژیک است که ترکیبات مهم آنتی اکسیدانی هستند. این ترکیبات از رشد سلول‌های آسیب دیده جلوگیری کرده و باعث بهبود و رفع آفت می‌شوند.

برای درمان آفت به کمک رب انار می‌توانید مقدار کمی از آن را به شکل موضعی بر روی محل آفت برای مدت کوتاهی قرار دهید. برای رفع آفت‌های گلو یا نواحی انتهایی دهان هم می‌توان مقداری از این رب را با آب رقیق کرده و سپس غرغره کنید.

بیشتر بدانید: خواص کلم بروکلی برای لاغری

داروی خارجی برای آفت دهان

بیشتر داروهای ساخته شده برای درمان آفت، داروهای موضعی هستند. این داروها  از برندهای مختلف ایرانی و خارجی در داروخانه‌ها موجود هستند که هر فرد با توجه به نیاز خود می‌توان از آن‌ها استفاده کند. اما برای راحتی بیشتر می‌توانید از داروخانه آنلاین حال استفاده کنید و دارو را درب منزل تحویل بگیرید. از آجا که مشخص نشده علت آفت گلوی شما چیست، بهتر است دارو را پزشک تعیین کند اما بهترین کار قرقره سرم و استفاده از دهانشویه می‌باشد.

نکته مهم این است که به دلیل احتمال بلعیده شدن مقداری از این داروها پس از استفاده، ممکن است برای برخی از بیماران خاص یا زنان باردار و شیرده مناسب نباشد. بنابراین لازم است پیش از انتخاب هر یک از آن‌ها با یک پزشک گفت‌و‌گو کرده و با توجه به شرایط خود، داروی مناسبی را انتخاب کنید. استفاده از دهان شویه‌های ایرانی و خارجی هم می‌تواند در درمان و پیشگیری از آفت نقش داشته باشد.

آفت دهان کودک

افراد ممکن است در هر سنی به آفت دهان دچار شوند؛ اما شیوع آن در میان نوجوانان و جوانان بیشتر است. آفت دهان کودک دلایل مختلفی دارد؛ از جمله:

• زخم ناشی از گاز گرفتن یا مسواک زدن خشن
• استفاده از خمیر دندان مخصوص بزرگسالان که دارای فلوراید و لوریل سولفات هستند.
• حساسیت‌های غذایی یا دارویی
• مشکلات گوارشی
• بریس ارتودنسی
• کمبود ویتامین
• آلودگی ویروسی یا باکتریایی

در صورتی که این آفت دهان در کودکان با تب، تورم غدد لنفاوی و ضعف و بی‌حالی شدید همراه شد نیاز به نظر پزشک دارد. این علائم ممکن است نشانه‌ای از عفونت یا یک مشکل جدی پزشکی باشد. در چنین شرایطی مشاوره با یک دکتر آنلاین گوش و حلق و بینی بسیارمفید خواهد بود.

با توجه به این که تحمل درد و سوزش ناشی از آفت ممکن است برای کودکان سخت باشد، احتمالا بی‌قراری و گریه می‌کنند. در این شرایط نگران نباشید و از او بخواهید تا کمی محلول آب نمک غرغره کند. در کودکانی که نمی‌توانند این کار را انجام دهند مقداری از این محلول را به وسیله گوش پاک کن روی محل زخم‌ها قرار داده و آن‌ها را تمیز کنید. استفاده از دهان شویه مخصوص کودکان و خوردن خوراکی‌های خنک هم می‌تواند باعث تسکین این درد شود.

بیشتر بدانید: بهترین زمان ارتودنسی

زمان مراجعه به پزشک برای آفت گلو و آفت دهان

آفت‌ها زخم‌های کوچک غیر مسری هستند که در نواحی مختلف داخل دهان مثل زبان، لثه و گلو ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها با وجود این که نگران کننده نیستند، اما می‌توانند با درد و ناراحتی همراه بوده و حرف زدن، غذا خوردن و فعالیت‌های عادی روزانه فرد را مختل کنند. علت اصلی ایجاد این زخم‌ها هنوز مشخص نیست اما به نظر می‌رسد که شیوع آن در افراد دارای سابقه ژنتیکی، زنان و نوجوانان بیش از سایر افراد است.

این زخم‌ها اغلب بدون نیاز به درمان و خود به خود طی مدت یک تا دو هفته رفع می‌شوند. اما در صورتی که بسیار آزار دهنده باشند می‌توان از داروهای خاصی برای درمان آن‌ها استفاده کرد. در صورت نیاز به راهنمایی پزشکی در این خصوص می‌توانید از سامانه مشاوره آنلاین حال کمک بگیرید. آفت دهان یک بیماری جدی نیست اما در مواردی می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری یا کمبود ویتامین باشد. پس تداوم و تشدید آن را جدی بگیرید و به دنبال یافتن علت آن باشد.

گلودردهایی که در اثر عفونت ویروسی ایجاد می‌شوند معمولاً طی 7 روز به خودی خود بهبود می‌یابند. با این حال ااگر هر یک از این علائم بالقوه جدی تر را دارید با دکتر آنلاین گوش و حلق و بینی مشورت کنید

مشکل در بلع
مشکلات تنفسی یا درد هنگام نفس کشیدن
مشکل باز کردن دهان
تب بالاتر از 101 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد)
گردن دردناک یا سفت
خون در بزاق یا خلط شما
گلودردی که بیش از یک هفته طول بکشد

 

سوالات متداول درباره آفت دهان