آرتریت روماتوئید چیست و چه علائم و راه های درمانی دارد

تصور کنید هر روز صبح با سفتی و درد مفاصل از خواب بیدار می‌شوید و احساس می کنید که نمی‌توانید به راحتی حرکت کنید. این واقعیت تلخ همان آرتریت روماتوئید است که یک بیماری خودایمنی مزمن و ناتوان کننده بوده و یک دشمن نامرئی است که به داخل بدن ما نفوذ می‌کند و باعث التهاب، تورم و درد در مفاصل و اندام های ما می‌شود. این بیماری پیشرونده، در صورت عدم درمان به مرور زمان بدتر می‌شود و فعالیت‌های روزمره را به یک مبارزه تبدیل می‌کند.

البته خبر خوب این است که آرتریت روماتوئید با درمان مناسب قابل کنترل است. فیزیوتراپی و کاردرمانی دو ابزار قدرتمندی هستند که می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.

آرتریت روماتوئید چیست؟

مفاصل بخش مهمی از بدن برای زندگی روزمره هستند و به ما این امکان را می‌دهند که به راحتی حرکت کرده و کار کنیم. اما برای برخی، راحتی و انعطافی که زمانی بسیار آسان بود، می‌تواند به خاطره‌ای دور تبدیل شود. آرتریت روماتوئید یک بیماری مرموز و پایدار است که می‌تواند مفاصل را خراب و باعث سفتی، درد و از دست دادن تحرک شود. گویی سیستم ایمنی بدن ما بر علیه ما قرار گرفته است و به قسمت هایی از بدنمان حمله می کند.

دلیل دقیق این دشمن بدن، هنوز به صورت دقیق مشخص نشده اما تصور می‌شود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باعث شروع آرتریت روماتوئید می‌شود. در حالی که این بیماری عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما می‌تواند به سایر قسمت های بدن سرایت کند و باعث درد و ناراحتی شود.

علائم آرتریت روماتوئید ممکن است متنوع باشد. برخی ممکن است یک درد مداوم را تجربه کنند و برخی دیگر ممکن است دردهای متناوب را تجربه کنند. شروع، شدت و پیشرفت بیماری نیز از فردی به فرد دیگر به طور قابل توجهی متفاوت است و برای برخی بسیار ناتوان کننده خواهد بود.

آرتریت روماتوئید از استئوآرتریت، نوع رایج‌تر آرتریت، متمایز است. استئوآرتریت ناشی از ساییدگی و پارگی تدریجی غضروف است، در حالی که آرتریت روماتوئید یک اختلال خود ایمنی است. برخی از افراد حتی ممکن است به هر دو بیماری مبتلا شوند که تشخیص دقیق و درمان مناسبی نیاز خواهد داشت.

علائم آرتریت روماتوئید چیست؟

علائم آرتریت روماتوئید در ابتدا خفیف است، اما به زودی آشکارتر می‌شود. شما ممکن است احساس خستگی کنید، درد مفاصل و به دنبال آن سفتی و تورم را نیز تجربه کنید. مثل این است که بدن شما در حال جنگیدن با خودش است، بدون اینکه دشمنی وجود داشته باشد. این بیماری مفاصل مختلف را تحت تأثیر قرار داده و حرکت را بسیار دشوار می‌کند.

در مراحل اولیه، مفاصل کوچک مانند انگشتان دست و پا درگیر می‌شوند. اما با پیشرفت بیماری، مفاصل بزرگتر مانند آرنج، شانه‌ها و باسن شما نیز ممکن است ملتهب شوند. گردن و ستون فقرات نیز اهداف بعدی هستند.

بی حسی و سوزن سوزن شدن در انگشتان، یا درد و محدودیت حرکت در زانو از سایر علائم آرتریت روماتوئید هستند. پاها و مچ پاها نیز ممکن است ملتهب شده و راه رفتن یا ایستادن دشوار شود.

اما فراتر از درد مفاصل ، آرتریت روماتوئید می‌تواند باعث ایجاد طیفی از مسائل نامرتبط مانند ضعف عضلانی، مشکلات پوستی، مشکلات چشمی و التهاب ریه نیز بشود. بنابراین با مشاهده این علائم باید به سرعت با دکتر ارتوپد آنلاین مشورت کرده و در صورت نیاز آزمایش بدهید.

علت ایجاد بیماری آرتریت روماتوئید چیست؟

مقصر اصلی این بیماری معمولا سیستم ایمنی بدن است. دانشمندان هنوز علت دقیق این نقص را مشخص نکرده اند، اما تحقیقات نشان داده که ژنتیک نقش مهمی را ایجاد آن دارد. گویی برخی از افراد با این مشکل به دنیا می‌آیند و در آینده به آن مبتلا می‌شوند. برخی معتقدند که ویژگی‌های ژنتیکی خاص نیز افراد را مستعد ابتلا به این بیماری می‌کند.

اما چه چیزی زنگ هشدار این بیماری را روشن می کند؟ آیا این یک ویروس است؟ یک باکتری است؟ یا شاید چیزی کاملا غیر منتظره؟. محققان بر این باورند که یک محرک محیطی، مانند عفونت، ممکن است شروع کننده این حمله اشتباه به سیستم ایمنی باشد. در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی سینوویوم، پوشش ابریشمی صاف مفصل را با دشمن اشتباه می‌گیرد و همانطور که سیستم ایمنی یک حمله تمام عیار را آغاز می‌کند، درد و التهاب نیز ایجاد می‌شود و اگر این حمله کنترل نشود، این التهاب می‌تواند منجر به یک دومینوی ویرانگر شود.

An autoimmune disorder, rheumatoid arthritis occurs when your immune system mistakenly attacks your own body’s tissues.

یک اختلال خود ایمنی، آرتریت روماتوئید زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به بافت های بدن شما حمله کند.

mayoclinic.org

ریسک فاکتورها

محققان دو نوع عامل را شناسایی کرده اند که در خطر ابتلا به این وضعیت ناتوان کننده نقش دارند: عوامل مستعد کننده و عوامل محرک.

عوامل مستعد کننده چارچوبی را برای ظهور بیماری فراهم می‌کند که شامل موارد زیر است:

• سن: خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید در طول زندگی افزایش می‌یابد و در میانسالی به اوج خود می‌رسد و سپس به تدریج کاهش می‌یابد.
• جنسیت: زنان بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند و در نتیجه احتمال ابتلای آنها به آن دو برابر مردان است.
• ژنتیک: سابقه خانوادگی آرتریت روماتوئید خطر را افزایش می‌دهد.

عوامل محرک مانند جرقه ای هستند که آتش را شعله ور می‌کند. این عوامل می توانند بیماری را در یک فرد مستعد بیدار کنند و منجر به شروع علائم شوند. برخی از این محرک ها عبارتند از:

• عفونت: تغییرات در میکروبیوم، مانند تغییرات ناشی از پریودنتیت، ممکن است باعث بیماری شود.
• سیگار کشیدن: یک عامل خطر شناخته شده، سیگار کشیدن است که باعث ایجاد یک واکنش زنجیره‌ای و در نهایت منجر به ایجاد آرتریت روماتوئید می‌شود.
• استرس: آسیب‌های عاطفی، مانند طلاق، تصادف یا غم و اندوه و ایترس نیز ممکن است شروع کننده بیماری باشد که نشان دهنده ارتباط بین استرس روانی و پیشرفت بیماری است.

البته این عوامل ایحاد و گسترش آرتریت روماتوئید را تضمین نمی‌کنند، اما تصویری از یک تعامل بین استعداد ژنتیکی، محرک های محیطی و عوامل سبک زندگی را ترسیم می‌کنند.

بیشتر بدانید: روماتیسم ستون فقرات

عوارض و مشکلات آرتریت روماتوئید

افرادی که با آرتریت روماتوئید زندگی می‌کنند در معرض افزایش خطر ابتلا به طیف وسیعی از عوارض، از بیماری های قلبی عروقی تا مشکلات سلامت روان هستند.

فشار فیزیکی آرتریت روماتوئید می‌تواند بر بدن تأثیر گذاشته و منجر به شرایطی مانند چاقی، دیابت و فشار خون شود. غیرقابل پیش بینی بودن این بیماری همچنین باعث اضطراب، افسردگی و استرس شود که بر زندگی روزمره و روابط شما تأثیر می‌گذارد.

علاوه بر این، آرتریت روماتوئید می تواند خطر ابتلا به چندین بیماری و مشکل را نیز افزایش دهد، از جمله:

• سندرم تونل کارپال: آسیب عصبی که می‌تواند باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن و درد در دست ها و انگشتان شود.
• التهاب: که می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن از جمله ریه‌ها، قلب و عروق خونی را درگیر کند.
• پارگی تاندون: یک مشکل رایج در پشت انگشتان
• میلوپاتی دهانه رحم: وضعیتی که به نخاع فشار وارد کرده و منجر به مشکلات حرکتی و درد می‌شود.
• بیماری واسکولیت: شرایطی که باعث التهاب و تورم رگ‌های خونی شده و منجر به کاهش جریان خون و اختلال در عملکرد اندام می‌شود.
• آسیب پذیری در برابر عفونت: احتمال ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و ذات الریه را افزایش می دهد

نحوه تشخیص

تشخیص آرتریت روماتوئید بر اساس عوامل متعددی از جمله بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی، نتایج آزمایش خون و تصویربرداری انجام می‌شود. آرتریت روماتوئید معمولاً زمانی تشخیص داده می شود که فرد علائم زیر را بدون هیچ دلیل اثبات شده دیگری داشته باشد:

• علائم التهاب در سه یا چند مفصل که شش هفته یا بیشتر طول کشیده است
• سطوح بالای آنتی بادی های خاص در آزمایش آنتی بادی
• افزایش شاخص های التهابی در آزمایش خون
• در برخی موارد، ممکن است قبل از تشخیص قطعی آرتریت روماتوئید، نیاز به بررسی وضعیت شما در طول زمان نیز باشد.

ضمن اینکه اشعه ایکس در بیشتر موارد برای رد علل دیگر و نظارت بر پیشرفت بیماری استفاده می شود و معمولاً برای تشخیص اولیه ضروری نیست.

بیشتر بدانید: آزمایش روماتیسم

بیماری هایی با علائم مشابه

بیماری هایی مانند نقرس، آرتروز، لوپوس و آرتریت پسوریازیس علائمی مشابهی با بیماری آرتریت روماتوئید دارند و پزشک متخصص باید براساس آزمایش‌ها، بتواند این بیماری را به درستی تشخیص دهد.

بیشتر بدانید: آزمایش در منزل

درمان آرتریت روماتوئید

درمان آرتریت روماتوئید یک فرآیند بسیار فردی و اختصاصی است که معمولاً شامل ترکیبی از سه جزء ضروری است: دارو، درمان غیر دارویی و جراحی. بهترین راه این است که با یک دکتر ارتوپد آنلاین مشورت کنید و راه درمان اختصاصی خودتان را دریافت کنید. اما به طور کلی راه‌های درمان شامل موارد زیر می‌شود.

دارو بخش مهمی از برنامه درمانی است و ممکن است شامل مسکن ها، داروهای ضد روماتیسمی، داروهای ضد التهابی و عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی باشد. در برخی موارد، کورتیکواستروئیدها نیز ممکن است برای کمک به کاهش علائم تجویز شوند.

علاوه بر دارو درمانی، درمان‌های غیردارویی نیز نقش حیاتی در کنترل آرتریت روماتوئید دارند که شامل فیزیوتراپی در منزل و تمرینات مفصلی برای کمک به حفظ تحرک و قدرت و همچنین تغییرات سبک زندگی مانند استراحت منظم، کمک‌های ارتوپدی، و یک رژیم غذایی مناسب و غنی از غذاهای ضد التهابی باشد. کنترل وزن نیز یکی از جنبه های مهم درمان غیردارویی است، زیرا اضافه وزن علائم را تشدید می‌کند.

در برخی موارد، جراحی نیز به عنوان یک گزینه درمانی توصیه می‌شود. هدف از جراحی، کاهش درد، بهبود عملکرد مفصل و کنترل التهاب است. یکی از روش های جراحی رایج که برای درمان آرتریت روماتوئید، تعویض مفصل است که شامل جایگزینی مفصل آسیب دیده با یک مفصل مصنوعی یا پروتز می‌شود.

علاوه بر این، ممکن است گزینه‌های جراحی دیگری مانند جراحی‌های تخصصی مفصل، آرتروسکوپی و استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند لیزر و رباتیک نیز در نظر گرفته شود.

ورزش برای درمان آرتریت روماتوئید

ورزش معمولا برای مبتلایان به آرتریت روماتوئید یک امر تجملی محسوب می‌شود، اما در واقع ابزاری حیاتی برای کنترل این بیماری است. با تقویت عضلات و بهبود انعطاف پذیری، طور قابل توجهی درد مفاصل کاهش یافته و حرکت کلی بدن بهبود می‌یابد.

برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، ورزش هایی مانند شنا، یوگا و پیلاتس ایده آل هستند.

نشان داده شده است که پیلاتس فواید بی‌شماری برای مبتلایان به آرتریت روماتوئید دارد و با تقویت عضلات شکم می‌تواند فشار را از روی عضلات دردناک برداشته و تحرک را بهبود بخشد. علاوه بر این، تمرینات پیلاتس روی بهبود وضعیت بدن، ثبات ستون فقرات، انعطاف پذیری، قدرت، تنفس و کنترل حرکت نیز موثر است.

کار ورزش پیلاتس، تمرکز بر حرکات ظریفی است که عضلات مرکزی را درگیر می‌کند. با کشیدن عضلات شکم به سمت داخل و بالا، فشار روی مفاصل کاهش یافته و درد کاهش می‌یابد.

پیلاتس همچنین باعث تقویت عضلات اطراف مفاصل شده و با قوی‌تر شدن ماهیچه‌ها، افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی می‌توانند دامنه حرکتی خود را افزایش داده و فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، ایستادن و نشستن را بسیار آسان‌تر انجام دهند.

علاوه بر این، پیلاتس به کاهش استرس و بهبود عملکرد ریه نیز کمک می‌کند. با این حال، مشورت با فیزیوتراپیست یا مربی ورزشی قبل از شروع برنامه پیلاتس پیشنهاد می‌شود زیرا پیلاتس ممکن است برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید که التهاب فعال یا پوکی استخوان دارند مناسب نباشد.

رژیم غذایی برای درمان آرتریت روماتوئید

یک رژیم غذایی مناسب، نقش مهمی در پیشگیری و کنترل بیماری ایفا کند. یک رژیم غذایی سالم به کاهش التهاب، تامین مواد مغذی ضروری و حفظ وزن سالم کمک می‌کند.

اهمیت کنترل وزن را نمی‌توان نادیده گرفت زیرا اضافه وزن به مفاصل فشار وارد می‌کند باعث درد بیشتر می‌شود. رژیم مدیترانه ای، غنی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم بوده و در کنترل عوارض آرتریت روماتوئید موثر است.

برخی از غذاهایی که می توانند به کاهش علائم آرتریت روماتوئید (RA) کمک کنند عبارتند از:

ماهی های چرب: ماهی‌های روغنی مانند سالمون، ماهی تن و ساردین سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که می تواند به کاهش التهاب کمک کند.
میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها مملو از آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین‌های ضروری و مواد معدنی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند.
حبوبات: لوبیا، عدس و نخود سرشار از پروتئین، فیبر و مواد مغذی ضروری هستند که آنها را به گزینه ای عالی برای درمان RA تبدیل می کند.
مغزها و دانه ها: آجیل هایی مانند پسته، فندق و بادام سرشار از چربی‌های سالم و اسیدهای چرب امگا 3 هستند،
روغن زیتون: روغن زیتون سرشار از چربی‌های سالم و آنتی اکسیدان‌ها است و می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.

بنابراین روزانه انواع میوه ها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانید. غلات کامل را به غلات تصفیه شده انتخاب کنید. چربی های امگا 6 را محدود کنید و غذاهای غنی از امگا 3 مصرف کنید و برای حفظ وزن سالم مراقب کالری دریافتی باشید.

با انتخاب آگاهانه غذا و انجام ورزش منظم، افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید می‌توانند کیفیت کلی زندگی خود بسیار بهتر کنند.