افتادگی واژن یا بیرون زدگی واژن نشانه چیست

بسیاری از بانوان با مشکل افتادگی واژن دست و پنجه نرم می‌کنند که درواقع وضعیتی است که در آن واژن از موقعیت خود خارج می‌شود و معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌ها و ماهیچه‌های لگن ضعیف شده و بیش از حد کشیده می‌شوند. این بیماری در افرادی که چندین بار زایمان طبیعی داشته و یائسه شده‌اند، شایع‌تر است. در ادامه این موضوع از مجله سلامت، درباره اینکه افتادگی واژن چیست و علائم آن کدام است صحبت خواهیم کرد.

افتادگی واژن چیست؟

واژن که به عنوان کانال زایمان نیز شناخته می‌شود، مجرایی است که رحم را به قسمت بیرونی بدن زن متصل می‌کند. این یکی از چندین مؤلفه دستگاه تناسلی زنان است که در لگن قرار داشته و توسط عضلات و سایر بافت‌ها پشتیبانی می‌شود. با گذشت زمان، این ساختار حمایتی می‌تواند ضعیف شود و منجر به وضعیتی به نام افتادگی واژن شود.

افتادگی واژن زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه‌هایی که اندام‌های تناسلی زنانه را در جای خود نگه می‌دارند ضعیف شده و به رحم، مجرای ادرار، مثانه یا راست روده اجازه می‌دهند تا به داخل واژن فرود آیند. در موارد شدید، اندام‌ها حتی ممکن است از واژن بیرون بزنند. این ضعیف شدن عضله در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود و منجر به خارج شدن واژن از موقعیت طبیعی خود در بدن می‌شود.

از کجا بدونم افتادگی رحم دارم؟

البته شدت علائم افتادگی واژن بسته به میزان پرولاپس و اندام های درگیر متفاوت است. موارد خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند، در حالی که علائم متوسط تا شدید نیاز به درمان‌های غیرجراحی یا جراحی‌هایی مانند ترمیم افتادگی واژن نیاز دارند.

اما سوال بسیاری این است که از کجا بدونم افتادگی رحم دارم؟ افتادگی رحم با علائم مختلفی ظاهر شود، از جمله:

• احساس فشار یا پری واژن، شبیه نشستن روی یک توپ کوچک.
• احساس افتادن چیزی از واژن.
• وجود توده در دهانه واژن.
• درد ضربان دار یا ناراحتی در واژن.
• تغییرات در عملکرد روده، مانند مشکل در اجابت مزاج.
• تغییرات در عملکرد مثانه، مانند تخلیه ناقص مثانه یا نشت ادرار.
• درد یا ناراحتی در هنگام مقاربت.
• مشکل در استفاده از تامپون.

علت بیرون افتادگی واژن

افتادگی واژن اساساً به دلیل ضعیف شدن ماهیچه ها و رباط هایی است که از اندام های تناسلی زنانه حمایت می‌کنند که این موضوع به دلیل عوامل زیر رخ می‌دهد:

• زایمان: فشار ناشی از زایمان عضلات کف لگن را ضعیف و در طول زمان آن‌ها را مستعد افتادگی می‌کند.
• پیری: با بالا رفتن سن زنان، ماهیچه‌ها و رباط‌های حمایت کننده از اندام‌های لگن به طور طبیعی ضعیف می‌شوند که منجر به افزایش خطر افتادگی خواهد شد.
• یائسگی: کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی باعث می‌شود که عضلات کف لگن قدرت و قابلیت ارتجاعی خود را از دست بدهند و احتمال افتادگی افزایش یابد.
• چاقی: اضافه وزن، فشار بیشتری بر عضلات کف لگن وارد کرده و منجر به ضعیف شدن و افتادگی واژن شود.
• یبوست مزمن: کشیدگی در حین اجابت مزاج و داشتن علائم یبوست می‌تواند به مرور زمان عضلات کف لگن را ضعیف کرده و خطر افتادگی واژن را افزایش دهد.
• بیماری‌های خاص: شرایطی مانند میاستنی گراویس که یک اختلال عصبی عضلانی است، می‌تواند بر قدرت عضلات کف لگن تأثیر بگذارد و به افتادگی رحم کمک کند.

زنانی که علائم افتادگی واژن را تجربه می‌کنند باید برای ارزیابی و مراقبت مناسب با یک متخصص زنان آنلاین مشورت کنند.

افتادگی واژن نشانه چیست؟ / بیرون زدگی واژن نشانه چیست

افتادگی واژن زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات حمایت کننده اندام های تناسلی زنانه مانند رحم و واژن ضعیف شوند. این ضعیف شدن باعث می شود که این اندام‌ها از موقعیت طبیعی خود در کف لگن جابجا شوند و منجر به جابجایی و عدم حمایت آنها شود که در نهایت منجر به افتادگی رحم می‌شود. بنابراین افتادگی واژن درواقع نشانه ضعف عضلات مرتبط است.

انواع افتادگی واژن

انواع مختلفی از افتادگی واژن وجود دارد که هر کدام اندام‌های مختلفی را در ناحیه لگن درگیر می‌کند. هر نوع پرولاپس واژن علائم مختلفی مانند پری لگن، فشار، ناراحتی و مشکل در دفع ادرار یا حرکات روده ایجاد می‌کند که بسته به شدت بیماری، گزینه‌های درمانی از تغییر سبک زندگی، تمرینات کف لگن، داروها و پساری تا روش‌های جراحی متغیر است.

در اینجا لیستی از انواع اصلی افتادگی واژن آورده شده است:

1. افتادگی طاق واژن: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دیواره‌های بالایی واژن شکل طبیعی خود را از دست داده و به کانال واژن یا پایین‌تر فرو می‌روند. این موضوع پس از جراحی هیسترکتومی یا به عنوان عارضه‌ای از انواع دیگر پرولاپس رخ می‌دهد.

2. افتادگی رحم: هنگامی که عضلات و رباط های لگن فراتر از توانایی خود در حمایت از رحم کشیده می شوند، می توانند از واژن پایین بیایند که می‌تواند ناشی از عوارض ناشی از بارداری، یبوست مزمن، چاقی و بلند کردن مکرر اجسام باشد.

3. افتادگی مثانه (پرولپس قدامی یا سیستوسل): این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که بافت حمایت کننده مثانه و دیواره واژن ضعیف شده و باعث پایین آمدن مثانه به داخل واژن شود.

4. پرولپس رکتوسل: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دیواره نازک بافتی که راست روده و واژن را جدا می‌کند ضعیف شده و باعث برآمدگی و پایین آمدن دیواره واژن شود.

5. پرولپس انتروسل: این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که روده تحتانی به حفره لگنی پایین می‌آید و به بالای واژن فشار می‌آورد و باعث برآمدگی می‌شود.

نحوه تشخیص افتادگی واژن

در طول معاینه توسط دکتر زنان، بیمار ممکن است مانند اجابت مزاج قرار گیرد تا با اعمال فشار به ناحیه لگن، ارزیابی کامل ناحیه واژن را تسهیل کند. متخصص زنان همچنین ممکن است به بیمار بگوید که عضلات جریان ادرار برای ارزیابی قدرت عضلات حمایت کننده اندام های تولید مثلی در لگن، از جمله واژن، رحم و مثانه را شل و سفت کند.

در مواردی که علائم افتادگی واژن شامل مشکلات ادراری می‌شود، معمولاً آزمایش‌های اضافی برای ارزیابی عملکرد مثانه، معروف به تست‌های اورودینامیک توصیه می‌شود. این آزمایش‌ها، مانند اوروفلومتری و سیستومتروگرام، به اندازه‌گیری حجم و قدرت جریان ادرار و در عین حال تعیین ظرفیت مثانه کمک می‌کنند. علاوه بر این، تکنیک های مختلف تصویربرداری لگن مانند سونوگرافی لگن، MRI کف لگن، و سی تی اسکن شکم و لگن برای به دست آوردن تصاویر دقیق از اندام های لگن استفاده می‌شود و به تشخیص دقیق افتادگی واژن کمک می‌کند.

ریسک فاکتورهای افتادگی واژن

چندین عامل خطر وچود دارد که ممکن است احتمال ابتلا به افتادگی واژن را افزایش دهند و شامل موارد زیر هستند:

زایمان واژینال، به ویژه زایمان های مکرر، می‌تواند عضلات و بافت‌های کف لگن را کشیده و آن‌ها را ضعیف‌تر و مستعد ابتلا به پرولاپس کند.

با افزایش سن زنان، ماهیچه های کف لگن به طور طبیعی ضعیف می‌شوند و خطر افتادگی را افزایش می‌دهند. تقریباً 37 درصد از زنان مبتلا به اختلالات کف لگن 60 تا 79 سال سن دارند و حدود 50 درصد آنها 80 سال یا بیشتر هستند

از دست دادن استروژن در دوران یائسگی باعث ضعیف شدن عضلات و بافت‌های کف لگن شده و خطر افتادگی واژن را افزایش می‌دهد.

اضافه وزن، فشار بیشتری بر عضلات کف لگن وارد می‌کند و منجر به ضعیف شدن و افتادگی واژن می‌شود.

زنانی که تحت عمل جراحی هیسترکتومی یا سایر جراحی‌ها در ناحیه لگن قرار گرفته‌اند

شرایطی مانند سرفه‌ها مزمن یا حمل بارهای سنگین می‌تواند عضلات کف لگن را در طول زمان ضعیف کند.

برخی از زنان ممکن است با شرایط نادری مانند اکستروفی مثانه متولد شوند که خطر افتادگی واژن را در آن‌ها افزایش می‌دهد

عوارض پرولاپس واژن

افتادگی واژن در صورت عدم درمان منجر به عوارض متعددی می‌شود. برخی از این عوارض عبارتند از:

• مشکلات کنترل مثانه: زنان مبتلا به پرولاپس واژن ممکن است بی‌اختیاری ادرار را نیز تجربه کنند که منجر به نشت ادرار در حین فعالیت‌هایی مانند سرفه، عطسه یا ورزش می‌شود.
• مشکلات کنترل روده: بی اختیاری مدفوع، که در آن مدفوع مایع یا جامد از رکتوم نشت می‌کند، نیز می‌تواند رخ دهد.
• مشکل در اجابت مزاج: افتادگی رحم اجابت مزاج کامل را برای زنان دشوار می‌کند و منجر به زور زدن و ناراحتی خواهد شد.
• درد هنگام مقاربت: افتادگی واژن می‌تواند باعث ناراحتی یا درد در حین فعالیت جنسی شود و کیفیت زندگی مشترک را کاهش دهد.
• عفونت دستگاه ادراری: افتادگی واژن خطر عفونت ادراری را نیز افزایش داده و علائمی مانند تکرر ادرار، سوزش در هنگام ادرار و درد شکم را ایجاد می‌کند.
• آسیب کلیه: در موارد شدید، افتادگی واژن، جریان ادرار را مسدود کرده و در صورت عدم درمان منجر به آسیب به کلیه می‌شود.

آیا عمل افتادگی واژن خطرناک است؟

پیشگیری از افتادگی واژن

افتادگی واژن می‌تواند از طریق تغییر در شیوه زندگی و عادات مختلف، پیشگیری شده و یا کاهش یابد. در اینجا چند راه برای جلوگیری یا به حداقل رساندن خطر افتادگی واژن ذکر شده است.

1. تمرینات کگل: انجام منظم تمرینات کگل به تقویت عضلات کف لگن کمک کرده و از اندام های لگن حمایت می‌‎کنند. این تمرینات شامل انقباض و شل کردن عضلاتی است که واژن، مجرای ادرار و راست روده را احاطه کرده‌اند.

2. وزن سالم خود را حفظ کنید: زنان دارای اضافه وزن و چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به افتادگی اندام لگن هستند. حفظ وزن بدن سالم می تواند به کاهش خطر کمک کند

3. رژیم غذایی مناسب: مصرف یک رژیم غذایی غنی از فیبر می‌تواند به جلوگیری از ایجاد علائم یبوست و زور زدن در حین حرکات روده کمک کند، که عضلات کف لگن را ضعیف می‌کند.

4. اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن مکرر اجسام سنگین می تواند فشار بیشتری را بر عضلات کف لگن وارد کند و خطر افتادگی را افزایش دهد.

5. اجتناب از سرفه شدید: سرفه های مداوم و شدید فشار بیشتری را بر کف لگن وارد می‌کند.

7. سیگار را ترک کنید: سیگار کشیدن منجر به سرفه می‌شود که عضلات کف لگن را ضعیف می‌کند. ترک سیگار می‌تواند به کاهش خطر افتادگی واژن کمک کند.

با ترکیب این تغییرات سبک زندگی و عادات، شما می‌توانید خطر ابتلا به افتادگی واژن را کاهش دهید و سلامت و قدرت عضلات کف لگن خود را حفظ کنید.

افتادگی واژن بعد از زایمان طبیعی

افتادگی واژن پس از زایمان طبیعی معمولاً به دلیل ضعیف شدن عضلات کف لگن و بافت های حمایتی به دلیل تأثیر بارداری و زایمان بر بدن ایجاد می‌شود. بارداری کف لگن را ضعیف می‌کند و رباط‌ها را نرم می‌کند و درواقع آن‌ها را مستعد شل شدن می‌کند. روند زایمان واژینال، به ویژه تعداد زایمان زاد، فشار زیادی بر کف لگن وارد می‌کند که منجر به ضعیف شدن و افتادگی واژن می‌شود.

افتادگی اندام های لگن، از جمله افتادگی رحم، ناشی از عوامل مختلفی مانند سن بالاتر در اولین زایمان، زایمان های متعدد واژینال، چاقی و سایر عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن است. ضعیف شدن ماهیچه ها و بافت های لگنی باعث برآمدگی اندام هایی مانند مثانه یا راست روده به داخل واژن شده که منجر به ناراحتی و سایر علائم می‌شود.

درمان افتادگی واژن

درمان افتادگی واژن شامل رویکردهای مختلفی با هدف تقویت عضلات کف لگن و حمایت از اندام های لگنی است که شامل موارد زیر می‌شود:

درمان افتادگی واژن معمولا شامل ترکیبی از رویکردها، از جمله داروها است.

دارو برای افتادگی واژن

پزشکان ممکن است تجویز استروژن دارویی را برای کمک به تقویت عضلات داخل و اطراف واژن در نظر بگیرند که یک گزینه موثر برای برخی از زنان است، اما توجه به این نکته مهم است که افراد خاصی ممکن است واجد شرایط این درمان نباشند، مانند کسانی که سابقه سرطان دارند یا در معرض خطر لخته شدن خون هستند.

استروژن درمانی

در موارد خفیف افتادگی واژن، استروژن برای کاهش علائمی مانند بی اختیاری ادرار تجویز می‌شود. با این حال، در موارد شدیدتر، درمان با استروژن ممکن است همراه با سایر گزینه های درمانی برای نتایج مطلوب‌تر باشد.

تمرینات کگل

انجام منظم تمرینات کگل یک روش اساسی برای تقویت عضلات کف لگن است که می‌تواند به پیشگیری و مدیریت افتادگی واژن کمک کند. این تمرینات شامل انقباض و شل کردن ماهیچه‌هایی می‌شود که از اندام های لگن حمایت می‌کنند.

پساری برای افتادگی واژن

پساری وسیله ای است که در واژن قرار داده می‌شود تا اندام‌های افتاده شده را حفظ کند. می‌توان از آن به عنوان یک گزینه غیرجراحی برای مدیریت علائم افتادگی واژن استفاده کرد، به ویژه در مواردی که علائم شدید نیستند.

جراحی افتادگی واژن

در موارد شدیدتر افتادگی واژن، جراحی، امری ضروری است. گزینه‌های جراحی شامل روش‌هایی است که از طریق شکم یا واژن انجام می‌شود.

درمان خانگی بیرون زدگی واژن

درمان خانگی افتادگی واژن شامل روش‌های مختلفی است تقریبا در اواسط مقاله به آن‌‌ها اشاره کردیم. البته این روش‌های درمانی خانگی به‌ویژه در مراحل اولیه افتادگی واژن یا برای کسانی که علائم خفیف دارند، مؤثر هستند و راهکار درمان قطعی نیستند.

1.  فعالیت بدنی منظم و تمرکز بر تمرینات تقویت عضلات، به ویژه تمریناتی که کف لگن را هدف قرار می دهند، می تواند به بهبود علائم و کاهش خطر افتادگی واژن کمک کند. تمرینات کگل یک گزینه محبوب و موثر برای تقویت کف لگن است.

2. کاهش وزن: کاهش وزن به کاهش بار و فشار اضافی روی مثانه و اندام های لگن کمک کرده و علائم را بهبود می‌بخشد.

3. مکمل ویتامین: برخی ویتامین ها ممکن است به تقویت لگن و کاهش علائم افتادگی واژن کمک کنند. البته این کار باید با نظر پزشک آنلاین انجام شود.

ورزش برای افتادگی واژن

برای رفع افتادگی واژن، ورزش هایی مانند کگل بسیار توصیه می‌شود. تمرینات کگل شامل انقباض و شل کردن عضلات کف لگن برای تقویت آنها است. این تمرینات را می توان به صورت دراز کشیده، نشسته یا ایستاده انجام داد و به بهبود قدرت و استقامت عضلات کمک می کند.

علاوه بر این، ورزش‌های کم‌تأثیر مانند پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری نشسته و وزنه‌های سبک برای زنان مبتلا به پرولاپس بی‌خطر هستند.

برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت باید از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید و وزن مناسب خود را حفظ کنید.

ارتباط افتادگی واژن با افتادگی رحم و مثانه

افتادگی واژن و افتادگی رحم شرایط مرتبط با پایین آمدن اندام‌های لگنی به دلیل ساختارهای ضعیف حمایت کننده هستند. پرولاپس واژن به طور خاص به ضعیف شدن دیواره‌های واژن اشاره دارد که منجر به برآمدگی یا بیرون زدگی خود واژن می شود. از طرف دیگر، افتادگی رحم شامل افتادگی رحم به داخل فضای واژن است. افتادگی مثانه که با نام سیستوسل نیز شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که مثانه به داخل واژن فرو می‌رود. این شرایط ناشی از عواملی مانند زایمان، یبوست مزمن، چاقی و یائسگی است که عضلات و رباط های لگن را ضعیف می‌کند.