فزمانی که بیش از حد و بدون محافظت در مقابل آفتاب قرار می‌گیرید، پوست دچار آفتاب سوختگی میشود. به محض مشاهده اثرات آفتاب سوختگی لازم است کارهایی انجام دهید که سوختن ادامه پیدا نکند و پوست‌تان هرچه زودتر ترمیم شود. اولین کاری که باید انجام دهید، رفتن به مکانی است که در آن از تابش آفتاب در امان باشید. در ادامه این مطلب در مورد آفتاب سوختگی، دلایل آن و مراقبت‌های اولیه مورد نیاز در صورت سوختن مقابل آفتاب را می‌خوانیم.
آفتاب سوختگی چگونه اتفاق می‌افتد؟
آفتاب سوختگی التهاب و ورم پوست است که در نتیجه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض خورشید روی پوست ظاهر میشود. اشعه ماورا بنفش یا UV ساطع شده از خورشید می‌تواند موجب بروز تغییرات میکروسکوپی روی پوست شود. این تغییرات در سطح سلولی اتفاق می‌افتد و در نتیجه پوست دچار آفتاب سوختگی میشود.
برای درک بهتر علت این نوع سوختگی لازم است نکاتی را در مورد اشعه آفتاب بدانیم.اشعه فرابنفش با در نظر گرفتن طول موج آن، به سه دسته تقسیم میشود و همین اشعه است که می‌تواند منجر به بروز آفتاب سوختگی در پوست ما شود. فرابنفش A، فرابنفش B و فرابنفش C انواع اشعه فرابنفش هستند که در مورد آفتاب سوختگی، نوع A و B آن دخالت دارند. UV-B در ایجاد ورم پوستی و التهاب نقش بسیار مهمی دارد و تا حدود ۹۰ درصد توسط لایه سطحی پوست جذب میشود. تماس مداوم با این نوع اشعه فرابنفش باعث چروک شدن پوست و ایجاد لک‌های همیشگی روی آن میشود. UV-A طول موج کمتری نسبت به UV-B دارد اما به خوبی به سطح زمین می‌رسد و به لایه میانی پوست و چربی زیرپوستی نفوذ می‌کند و باعث آسیب به پوست میشود.
در حال بخوانید: معیارهای انتخاب همسر برای زنان
چه کسی در معرض آفتاب سوختگی قرار دارد؟
براساس رنگ پوست، می‌توان افراد را به ۶ نوع پوستی تقسیم کرد: سفید روشن، پوست سفید، پوست روشن، پوست قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای و قهوه‌ای تیره. هرچه از گروه اول به سمت گروهی که پوست آنان تیره‌تر است می‌رویم، احتمال آفتاب سوختگی نیز کم‌تر میشود. پس اگر پوست شما خیلی روشن است، حتما باید بیش از سایر افراد، مراقب باشید. پانزده دقیقه قرار گرفتن در معرض آفتاب ظهر تابستان، ممکن است باعث آفتاب سوختگی در یک فرد سفید پوست شود، در حالی که فردی با پوست تیره‌تر ممکن است ساعت‌ها در معرض آفتاب قرار بگیرد و مشکلی برایش ایجاد نشود.
در حال بخوانید: علت مگس پران چشم در جوانان
عوامل دیگری که باعث آفتاب سوختگی می‌شوند کدامند؟
میزان سوختگی توسط آفتاب در مناطقی که در نزدیکی خط استوا واقع شده‌اند، بیشتر است. همچنین در مناطقی که در ارتفاعات واقع هستند نیز میزان اشعه فرابنفش افزایش می‌یابد. بین ساعات ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر، قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند ریسک این نوع سوختگی را افزایش دهد. برف و یخ نیز تا ۸۰ درصد اشعه فرابنفش را منعکس می‌کنند و به سوختگی در سطح پوست منجر میشود.
از مهم‌ترین علائم آفتاب سوختگی می‌توان به التهاب و تورم پوست و تغییر رنگ آن اشاره کرد. در صورتی که اقدام فوری انجام نشود، ممکن است پوست دچار تاول شود
علائم بالینی آفتاب سوختگی
علائم و نشانه‌های آفتاب سوختگی با توجه به نوع پوست فرد و مدت زمانی که در معرض تابش اشعه فرابنفش بوده می‌تواند متفاوت باشد. این علائم به‌طور معمول بین ۲ تا ۶ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب نمود پیدا می‌کنند و بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت به اوج خود می‌رسند. تورم و التهاب پوست، تحریک‌پذیری بالای پوست، داغ بودن سطح پوست از علائم آفتاب سوختگی است. در موارد شدیدتر و زمانی که پوست فرد حساس باشد و یا مدت زمانی زیادی در معرض آفتاب قرار گرفته باشد، روی پوست شاهد تاول نیز خواهیم بود. همچنین کم آبی و ایجاد عفونت نیز از جمله نشانه‌های این نوع سوختگی هستند.
آفتاب سوختگی شدید به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد و علائم آن نیز ممکن است شامل تب و لرز، احساس سرگیجه و حالت تهوع، ضعف و بی‌حالی باشد.
میتوانید از خدمات دکتر آنلاین پوست سایت حال استفاده کنید.
قبل از آن که در معرض تابش آفتاب قرار بگیرید حتما از ضد آفتاب مناسب استفاده کنید و در ساعات تابش شدید اشعه فرابنفش از بیرون رفتن خودداری کنید
پیشگیری از آفتاب سوختگی
از راه‌های پیشگیری از سوختگی توسط آفتاب، استفاده از ضد آفتاب مناسب و لباسی است که شما را از اشعه فرابنفش خورشید مصون نگاه دارد. ضد آفتاب، یک ماده شیمیایی است که در مقابل نور خورشید مانند فیلتر عمل می‌کند و به صورت اسپری، کرم، لوسیون و پودر عرضه میشود. ضد آفتاب حاوی اکسی بنزون، آووبنزون، اکسید روی یا اکسید تیتانیوم است که اشعه آفتاب را جذب می‌کند و نمی‌گذارد اشعه‌های مضر برای پوست، به آن برسند.
بهتر است زمانی که می‌خواهید در مقابل اشعه UV قرار بگیرید، از ضد آفتابی با ضریب محافظت (SPF) ۳۰ یا بالاتر استفاده کنید و اگر مدت زمان زیادی را قرار است که زیر آفتاب بگذرانید، دوبار از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. اگر قرار است که شنا کنید یا در هوای خیلی مرطوبی زندگی می‌کنید، از ضد آفتابی استفاده کنید که ضد آب باشد و آن را روی تمام سطح پوست استفاده کنید. پشت گوش و پشت گردن خود را هم به کرم ضد آفتاب آغشته کنید.
در ساعاتی که احتمال آفتاب سوختگی بسیار زیاد است، از قرار گرفتن در معرض آفتاب اجتناب کنید. بهتر است ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعداز ظهر را در محل مسقف و مصون از آفتاب بگذرانید. آفتاب گرفتن یا تفریح زیر آفتاب ممکن است خیلی لذت‌بخش باشد اما فراموش نکنید که پیشگیری از آفتاب سوختگی آسان‌تر از درمان آن است و ممکن است در صورت رعایت نکردن موارد ایمنی، متحمل درد فراوانی شوید.
درمان آفتاب سوختگی
برای جلوگیری از آفتاب سوختگی لازم است از ضد آفتاب یا لباس مناسب استفاده کنید اما گاهی ممکن است این موارد به درستی جلوی تماس با اشعه فرابنفش را نگیرند و یا به طور غیرمنتظره‌ای در معرض آفتاب قرار بگیرید. در این صورت لازم است بدانید برای تسکین سوختگی برا اثر آفتاب چه کاری میتوانید انجام دهید. درمان آفتاب سوختگی پوست با برخی از راه‌کارهای خانگی و پمادها می‌تواند در بهبود سریع‌تر پوست موثر باشد، التهاب را کاهش دهد و از ایجاد تاول جلوگیری کند.
برای درمان سوختگی میتوانید مطلب مربوطه را نیز بخوانید
ترکیب خیار و ژل آلوئه‌ورا می‌تواند سلامت را به پوست شما بازگرداند و التهاب آن را رفع کند. در صورت استفاده از لوسیون، دقت کنید که حاوی الکل و عطر نباشد
درمان خانگی آفتاب سوختگی
برای درمان آفتاب سوختگی پوست، قبل از هر چیز میتوانید در یک وان آب کمی خود را خنک کنید یا با شستشو، التهاب پوست را التیام دهید. دقت کنید که پس از سوختگی به هیچ وجه از صابون استفاده نکنید. یک دوش خنک و بدون شوینده می‌تواند گزینه بهتری برای شما باشد.
استفاده از جو دوسر نیز در درمان آفتاب سوختگی پوست می‌تواند موثر باشد. جو دوسر را خرد کرده و در یک وان آب بریزید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، بدن خود یا نواحی آسیب دیده از آفتاب را در آن قرار دهید.
استفاده از یخ نیز برای گرفتن حرارت پوست و خنک کردن آن بسیار مفید است. اما باید دقت کنید که یخ را به‌طور مستقیم روی پوست خود قرار ندهید. برای این کار یخ را در یک پارچه تمیز بپیچید و پارچه را روی پوست‌تان بگذارید. اگر به یخ دسترسی ندارید میتوانید از بسته‌بندی سبزیجات یخ‌زده استفاده کنید و همان‌طور که گفته شد با پیچیدن آن در یک پارچه تمیز و قرار دادن آن روی محلی که دچار افتاب سوختگی شده، گرمای پوست خود را به یخ بسپارید. با این کار مقداری از گرمای پوست شما جذب شده، رگ‌های خونی منقبض شده و تورم کاهش می‌یابد.کمپرس یخ را در روز چند بار و هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام دهید.
به این نکته مهم دقت داشته باشید که گذاشتن یخ، به‌طور مستقیم روی پوست بدن می‌تواند باعث شود تا پوست‌تان از شدت سرما بسوزد.
برای درمان این نوع سوختگی، صورت و التهاب اطراف چشم‌ها استفاده از چای سبز یا چای سیاه توصیه میشود. درباره خواص چای سبز میتوانید مطلبی را در حال بخوانید.
چای، حاوی یک ترکیب آنتی‌اکسیدانی است که می‌تواند آسیب پوست را ترمیم کند.کافی است دو عدد چای کیسه‌ای را در آب خنک خیس کنید و روی چشم، اطراف آن و بخش‌های سوخته‌ی صورت قرار دهید. استفاده از آلوئه‌ورا و خیار رنده شده روی ناحیه آفتاب سوخته نیز می‌تواند مفید باشد و موجب آبرسانی و خنک شدن پوست شود. ترکیب خیار و آلوئه‌ورا از راه‌های خانگی معجزه‌آسا برای ترمیم اثرات ناشی از سوختگی بر اثر آفتاب است.
اسپری سرکه از دیگر راه‌های درمان است. این روش علاوه بر التیام پوست، از ایجاد تاول نیز جلوگیری می‌کند. در یک بطری به مقداری مساوی آب و سرکه سفید یا سرکه سیب بریزید و هرشب قبل از خواب روی پوست خود اسپری کنید.
در حال بخوانید: بادام زمینی و کبد چرب
پماد آفتاب سوختگی
در زمان آفتاب سوختگی لازم است التهاب پوست به حداقل برسد و با خارش، آسیب پوست بیشتر نشود. لوسیون یا پماد هیدروکورتیزون ۱ درصد دارای خواص ضدالتهابی بوده و برای کاهش التهاب، تورم و درد ناشی از آفتاب سوختگی می‌تواند مفید باشد. با توجه به میزان سوختگی، دو یا سه بار در روز میتوانید از این پماد روی پوست خود استفاده کنید.
بتامتازون از دیگر درمان‌های کورتیکواستروپیدی موضعی برای درمان این سوختگی است. اما بهتر است قبل از رفتن سراغ هیدروکورتیزون و بتامتازون، کمپرس سرد و تسکین دهنده‌های طبیعی مانند خیار و آلوئه‌ورا را امتحان کرده و برای کاهش درد، قرص ایبوپروفن مصرف کنید.
درباره قرص ژلوفن و موارد مصرف آن در حال بخوانید.
آبرسانی به پوست خشک
برای مقابله با پوستی که دی‌هیدراته شده و آب خود را از دست داده است، بهتر است تا جایی که میتوانید آب بنوشید و یا از سبزیجات و میوه‌جات آب‌دار برای تامین آب بدن‌تان استفاده کنید. هندوانه، خیار و ملون میوه‌های مناسبی برای تامین آب بدن هستند. شما همینطور میتوانید راجع به خواص هندوانه مطلبی را در بلاگ بخوانید.
برای هیدراته کردن پوست، پس از حمام از یک لوسیون ضد التهاب مانند اوسرین استفاده کنید تا رطوبت پوست به‌طور مجدد تامین شود. میتوانید مرطوب کننده خود را قبل از استفاده در یخچال نگهداری کنید تا خنک‌تر شود. شما همینطور میتوانید درباره بهترین آبرسان برای پوست خشک در حال بخوانید.
بهترین و سریع ترین درمان آفتاب سوختگی
همان‌طور که گفته شد، خنک کردن پوست با استفاده از کمپرس یخ و دوش خنک می‌تواند سریع‌ترین راه برای رفع آفتاب سوختگی باشد. استفاده از گیاه آلوئه‌ورا نیز یک روش رایج و سریع برای درمان آن است. ژل خالص آلوئه‌ورا را در یخچال خنک کرده و روی پوست استفاده کنید تا به سرعت التهاب و تورم ناشی از آفتاب سوختگی را از بین ببرد.
همچنین میتوانید از لوسیون حاوی این گیاه استفاده کنید اما دقت داشته باشید که لوسیون مورد استفاده شما حاوی الکل و اسانس نباشد.
برای رفع این سوختگی میتوانید از یک خیار رنده شده نیز استفاده کنید. خیار حاوی مقادیر زیادی آب است که به مرطوب نگه داشتن پوست کمک می‌کند. کافی است دوبار در روز و هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، خیار رنده شده را روی پوست آفتاب سوخته بگذارید.
شما همینطور میتوانید راجع به درمان اگزمای پوست نیز مطلبی را در حال بخوانید.
روغن زیتون برای آفتاب سوختگی
روغن زیتون به دلیل آن‌که حاوی اسیدهای چرب تغذیه کننده پوست است، می‌تواند به عنوان یک مرطوب کننده و آبرسان پوست عمل کند. با استفاده از روغن زیتون روی پوست آفتاب سوخته، رطوبت پوست حفظ میشود و ویتامین E موجود در آن پوست را ترمیم می‌کند. درباره خواص روغن زیتون مطلبی را در حال بخوانید.
درمان آفتاب سوختگی قدیمی
استفاده از روغن نارگیل یکی از راه‌های مفید و موثر برای درمان این سوختگی است اما نه برای یک آفتاب سوختگی جدید. پس از رفع سوختگی و ترمیم نسبی پوست، استفاده از روغن نارگیل روی آن می‌تواند به بازسازی پوست کمک کند. دقت کنید که برای این کار از روغن نارگیل سرد و فشرده استفاده کنید.
اگر اثرات سوختگی بعد از مدت طولانی روی پوست باقی مانده باشد با اسکراب یا لایه‌برداهایی که به نسخه پزشک نیاز ندارند میتوانید لکه‌ها را کمرنگ یا محو کنید.
همینطور راجع به خواص روغن نارگیل نیز میتوانید مطلبی را بخوانید.
سوالات متداول
برای آفتاب سوختگی چه باید کرد؟
در صورت آفتاب سوختگی باید مجموعه‌ای از کارها را انجام دهید. اولین کار خارج شدن از منطقه تابش آفتاب است و پس از آن باید پوست خود را با کمپرس یه و دوش آب سرد، خنک کنید.
چه چیزی برای آفتاب سوختگی خوب است؟
کمپرس یخ برای آفتاب سوختگی و به عنوان اقدام اولیه بسیار مفید است. دقت کنید که یخ را به‌طور مستقیم روی پوست قرار ندهید و آن را در یک پارچه بپیچید. نوشیدن آن زیاد و استفاده از میوه و سبزیجات به آبرسانی به بدن کمک می‌کنند. همچنین لازم است پوست را با لوسیون و روغن زیتون مرطوب نگه‌دارید.
بهترین پماد برای آفتاب سوختگی چیست؟
برای درمان آفتاب سوختگی استفاده از پماد هیدروکورتیزون و بتامتازون رایج است. همچنین میتوانید از لوسیون‌های فاقد الکل نیز برای رفع التهاب پوست و جلوگیری ار تاول استفاده کنید.
سریع ترین روش درمان خانگی آفتاب سوختگی چیست؟
ترکیب خیار رنده شده و ژل خالص آلوئه‌ورا می‌تواند تورم پوست را از بین ببرد و حرارت آن را بگیرد. همچنین اسپری سرکه که با آب رقیق شده باشد نیز برای درمان آفتاب سوختگی موثر است. در ساعات اولیه نیز میتوانید جو دوسر خرد شده را با آب وان مخلوط کنید و برای در آن دراز بکشید.
منابع
