تصور کنید کودک هستید. تنها در تخت دراز کشیده اید و هوا تاریک است. احتمالا شما نیز کمی میترسید!. برای ما، به عنوان والدین کودکان بسیار مهم است که شدت این ترس را درک کنیم و آن را «احمقانه» یا «غیرمنطقی» تلقی نکنیم. برای کودکی که در این ترس زندگی می کند، این ترس بسیار واقعی است. ما باید فانوسی باشیم که تاریکی آنها را از بین میبرد و ترس های آنها را ریشه کن میکند. صبوری و همدلی در این راه میتواند بسیار مفید بوده و کودک را از ترسی که ممکن است در آینده نیز گریبانگیر آن شود، نجات دهیم.
ترس از تاریکی در کودکان چیست؟
ترس از تاریکی در کودکان که به عنوان nyctophobia شناخته میشود، یک ترس رایج است که در آن کودکان از قرار گرفتن در تاریکی یا قرار گرفتن در یک مکان تاریک میترسند. این یک ترس طبیعی است که بسیاری از کودکان در دوره ای از رشد خود تجربه می کنند. کودکان ممکن است به دلیل تخیل و ناشناخته بودن از تاریکی بترسند. وقتی هوا تاریک است، آنها نمیتوانند همه چیز را در اطراف خود ببینند و ذهنشان به چیزهای ترسناکی فکر خواهد کرد.
به عنوان مثال، یک کودک ممکن است از رفتن به رختخواب خود بترسد زیرا فکر میکند هیولاهایی در زیر تخت یا در کمد او وجود دارند. او ممکن است تصور کند وقتی هوا تاریک است، آن هیولاها می توانند بیرون بیایند و او را با خود ببرند. بنابراین ترس از تاریکی در کودکان هم منطقی است هم حقیقی و نباید با روش نادرستی با آن برخورد کرد.
علت ترسیدن از تاریکی در کودکان چیست؟
ترس از تاریکی در کودکان به دلایل مختلفی ایجاد میشود. در ادامه چند توضیح و مثال ساده برای آن ذکر شده است:
تخیل
بچه ها تخیل روشنی دارند و وقتی چراغ ها خاموش میشود، ذهن آنها افکار ترسناک یا هیولاهایی را که در تاریکی پنهان شدهاند تصور میکند. به عنوان مثال، کودک ممکن است صدای عجیبی را از بیرون پنجره خود بشنود و با تخیل خود آن را به عنوان موجودی ترسناک در کمین تصور کند.
عدم کنترل محیط
در تاریکی، کودکان نمیتوانند آنچه را که در اطرافشان است ببینند و این باعث می شود که احساس کنند کنترل کمتری بر محیط خود دارند. آنها نمی توانند پیش بینی کنند که چه اتفاقی میافتد و این عدم اطمینان منجر به ترس میشود.
ترس از ناشناخته بودن
تاریکی اشیا را پنهان میکند و کودکان از برجستگیها یا سایه های ناآشنا که نمیتوانند به وضوح آنها را ببینند میترسند. حتی ممکن است از زمین خوردن یا برخورد به دیوار نیز بترسند.
دیدن فیلمهای ترسناک
گاهی اوقات، کودکان در معرض فیلم های ترسناک یا داستان هایی قرار می گیرند که تاریکی را به عنوان چیزی خطرناک یا ترسناک به ذهن آنها وارد میکندکه باعث ایجاد ترسی ماندگار در آنها خواهد شد.
البته معمولا ترس از تاریکی در کودکان با افزایش سن آنها از بین میرود اما اگر بچه آسیب جدی دیده باشد ممکن است نیاز به مشاوره آنلاین کودک و درمانهای تخصصی باشذ.
علائم ترس از تاریکی در کودکان چیست؟
علائم ترس از تاریکی در کودکان از خفیف تا شدید متفاوت است و شامل موارد زیر باشد:
مشکل در خوابیدن شب
کودکانی که از ترس از تاریکی دارند در به خواب رفتن مشکل دارند. زیرا در اتاق تاریک احساس ترس یا اضطراب میکنند و معمولا درخواست چراغ شب خواهند کرد.
کابوس های شبانه
ترس از تاریکی در کودکان باعث دیدن خواب های بد در طول شب شده و باعث میشود تا آنها با احساس ترس یا وحشت از خواب بیدار شوند. این کابوسهاخواب آرام را ازکودکان گرفته و اضطراب آنها را نیز بیشتر میکند.
تنها نماندن
برخی از کودکان به شدت از تنها ماندن در اتاق متنفر هستند و همواره دوست دارند تا در کنار فردی دیگر در اتاق باشند.
دوری از مکانهای تاریک
این کودکان از تمامی مکانهای تاریک دوری میکنند. ممکن است از رفتن به زیرزمینی با نور کم، راه رفتن در راهروهای تاریک یا بیرون رفتن پس از غروب خورشید امتناع کنند.
علائم فیزیکی ترس
برخی از کودکان علائم فیزیکی ترس مانند عرق کردن، لرزش، ضربان قلب تند، یا حتی گریه را در زمانی که در یک محیط تاریک هستند یا به آن فکر می کنند، نشان میدهند.
بیشتر بدانید: آشنایی با اختلالات اضطراب و راه های درمان آن
چگونه ترس از تاریکی در کودکان را درمان کنیم
برای درمان ترس از تاریکی در کودکان میتوانید از راههای زیر استفاده کنید و درصورتی که نتوانستید به نتیجه برسید از بخش مشاوره کودک آنلاین با یک متخصص مشورت کنید.
ایجاد یک روال آرامش بخش قبل از خواب
ایجاد یک برنامه منظم و آرام قبل از خواب که شامل فعالیت های آرامش بخش مانند کتاب خواندن با کودک یا گفتن داستان در اتاقی با نور مناسب به کودکان کمک میکند قبل از خواب احساس امنیت و آرامش کنند.
از چراغ های شب استفاده کنید
قرار دادن چراغ های شب در اتاق خواب کودک نوری ملایم و آرام بخش ایجاد میکند و با کاهش تاریکی احساس امنیت را در کودکان بیشتر میکند.
ارتباطی قوی داشته باشید
با تشویق او به صحبت در مورد احساسات و نگرانی های خود در مورد تاریکی، فضای امنی را برای کودک خود ایجاد کنید تا ترس های خود را بیان کند.
تحسین کنید
فرزندتان را به خاطر شجاعت و پیشرفت در غلبه بر ترس از تاریکی تحسین کنید و به او پاداش دهید. پیروزیها و پیشرفتهای کوچک را جشن بگیرید تا به تقویت اعتماد به نفس فرزندتان در مواجهه با ترسش کمک کنید.
قرار گرفتن تدریجی در معرض تاریکی
خوابیدن در اتاق تاریک را به صورت تدریجی برای کودکان ایجاد کنید و ببه شکل ناگهانی او رت برای خواب در اتاق تارک قرار ندهید.
یک شیء امنیتی تهیه کنید
به کودک خود یک اسباب بازی، یا شیء مخصوصی بدهید که به او حس راحتی و امنیت بدهد و کنارش باشد.
کتاب هایی در مورد غلبه بر ترس ها بخوانید
کتاب های مناسب سن او را پیدا کنید که در مورد غلبه بر ترس ها صحبت میکند یا شخصیتهایی را نشان میدهد که بر ترس خود از تاریکی غلبه کردهاند.
در کنار آنها بمانید
اگر فرزندتان با حضور شما احساس امنیت بیشتری میکند، تا زمانی که به خواب میرود در اتاق او بمانید.
احساسات کودک را تأیید کنید
به کودک خود اطمینان دهید که ترس از تاریکی طبیعی است و احساسات او کاملا درست است.
اجتناب از فیلمهای ترسناک
اطمینان حاصل کنید که فرزندتان فیلم ها یا بازی های ویدیویی ترسناک را تماشا نمیکند که ممکن است ترس او را از تاریکی تقویت کند.
از وسایل درخشنده استفاده کنید
برچسبها یا اشیایی که در تاریکی میدرخشند را به اتاق خواب فرزندتان اضافه کنید. این کار ترس از تاریکی در کودکان را کمتر میکند.
پیشنهاد یک دوست شبانه
به کودک خود اجازه دهید تا یک اسباب بازی یا حیوان خانگی در اتاق خواب خود داشته باشد تا راحتی بیشتری برای او فراهم شود.
بیشتر بدانید: راهکارهایی برای کاهش استرس
یک محیط خواب امن ایجاد کنید
اتاق خواب کودک را ایمن، نیمه روشن، و عاری از هرگونه مزاحمت کنید تا ترس او را کاهش دهید.
تصویرسازی را هدایت کنید
به کودک خود کمک کنید قبل از خواب موقعیتهای مثبت یا افکار شاد را تجسم کند تا بر ترس خود غلبه کند و با افکار منفی یا ترسناک کاری نداشته باشد.
با هم تحقیق کنید
فرزندتان را تشویق کنید تا با شما تاریکی را کشف کند و به او کمک کنید تا بفهمد چیزی برای ترسیدن وجود ندارد و اشیا پس از روشنایی همان لوازم خانه و اسباب بازی های او هستند.
از مشاور کمک بگیرید
اگر ترس فرزندتان از تاریکی ادامه دارد یا به طور قابل توجهی زندگی روزمره او را تحت تاثیر قرار می دهد، حتما از بخش مشاوره آنلاین روانشناسی با یک روانشناس کودک صحبت کرده و از او مشورت بگیرید.
ترس از تاریکی از چه سنی شروع می شود؟
ترس از تاریکی در کودکان از اوایل دوران نوزادی شروع میشوند، اما در سنین 2 یا 3 سالگی بیشتر قابل توجه و شدیدتر میشود زیرا حافظه کودکان در این سن شروع به رشد و تخیل بهتری میکند. با این حال، سن دقیق شروع ترس، از کودکی به کودک دیگر متفاوت است.
ترس های دوران کودکی اغلب ناشی از واکنش طبیعی به چیزهای ناشناخته یا ناآشنا است. در سنین 2 تا 6 سالگی، کودکان از حیوانات خاص، اتاق های تاریک، هیولاها یا صداهای بلند ترس دراند. آنها از موجودات خیالی یا موقعیت های غیرعادی میترسند که البته این ترسها بخشی طبیعی از رشد کودک هستند و باید به عنوان فرصتی برای والدین برای ارائه آرامش، اطمینان و حمایت در نظر گرفته شوند.
همانطور که کودکان بزرگتر میشوند، چیزهای جدید یاد می گیرند و تجربیات بیشتری به دست می آورند و به این ترتیب شروع به غلبه بر این ترسها میکنند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا خواهند کرد.
