تشنج در کودکان برای والدین استرس زاست. معمولا اکثر کودکان بیش از یک بار تشنج نمی‌کنند؛ اما همان یک‌بار باعث می‌شود که پدرومادرها همیشه ترس تکرار این اتفاق را داشته باشند.
این ترس طبیعی است. زیرا تشنج خیلی ناگهانی شروع می‌شود و علائمش معمولا از دست دادن هوشیاری و لرزش غیرارادی است. اگر والدین یک کودک از قبل دربارۀ تشنج ندانند و احتمال رخ دادنش را ندهند، در چنین موقعیتی دچار اضطراب و سردرگمی زیادی می‌شوند، و حتی ترس از دست دادن فرزندانشان را تجربه می‌کنند.
اگر فرزندی دارید، لازم است که حتما دربارۀ تشنج در کودکان بدانید تا اگر حتی یک بار چنین اتفاقی برای فرزندتان افتاد، بتوانید وضعیت را مدیریت کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را بخوانید و اگر سوالی دربارۀ تشنج در کودک دارید، با متخصصان اطفال در «حال» مشورت کنید.
علت تشنج در کودکان
تشنج یک اتفاق الکتریکی غیرعادی در سلول‌های عصبی مغز است. سلول‌های عصبی مغز از طریق فعالیت الکتریکی با یکدیگر در ارتباط هستند. تشنج زمانی رخ می‌دهد که این فعالیت الکتریکی در یک یا چند قسمت از مغز به صورت غیرطبیعی دربیاید و ارتباط طبیعی میان سلول‌ها را قطع کند. همین اتفاق می‌تواند باعث تغییر در رفتار و حرکات و احساسات شود.
تشنج در کودکان علت‌های مختلفی دارد. تب، عفونت، کاهش سدیم خون، مصرف برخی داروها، آسیب مغزی (مثلا به دلیل جراحت یا ضربه)، وجود تومور، قند خون بالا یا پایین، فشار خون بالا و … از جملۀ این علت‌ها هستند.
البته پزشکان همیشه نمی‌توانند علت تشنج را پیدا کنند و با وجود بررسی‌های گسترده، علت تشنج ناشناخته باقی می‌ماند؛ اما حتی اگر علت تشنج ناشناخته باشد، اقدامات درمانی به کنترل آن کمک می‌کند.
علائم تشنج در نوزادان
آمارها نشان می‌دهد که حدود 0.1 درصد از نوزادان تشنج را تجربه می‌کنند. تشخیض تشنج در نوزادان معمولا دشوارتر، اما به همان اندازه مهم‌تر است. زیرا آسیب‌ها و پیامدهای تشنج برای نوزادان جدی‌تر است و ممکن است رشد مغزی آن‌ها را تحت تأثیر قرار بدهد.
بعضی از تشنج‌ها در نوزادان خفیف است و مشکلات جدی برای سلامتشان ایجاد نمی‌کند. اما اگر تشنج در نوزادان به موقع تشخیص داده نشود، خیلی اوقات ممکن است به دلیل کاهش جریان اکسیژن در مغز و فعالیت بیش از حد سلول‌های مغزی، باعث آسیب شود؛ یعنی نوزاد در آینده به مشکلاتی در تمرکز، به خاطر سپردن و توانایی یادگیری دچار شود.
بعضی از علائم تشنج در نوزادان شامل این موارد است: مکث تصادفی و ناگهانی در حرکات چشم‌ها که به پهلو خیره شده‌اند، حرکت مکرر و ریتمیک دست و پا که نمی‌توان متوقفش کرد، اسپاسم‌های مکرر.
لازم است بدانید که حدود نیمی از نوزادانی که تشنج را تجربه می‌کنند، در آینده به بیماری صرع مبتلا می‌شوند.
تشنج بدون تب در کودکان
تشنج بدون تب معمولا نشانه‌ای از ابتلا به بیماری صرع است. بیماری صرع در کودکان وضعیتی است که بدون علت خاصی مثل تب، مننژیت، افت یا افزایش قند خون، کاهش کلسیم خون، ضربه خوردن سر، تومور یا عفونت مغزی، و البته بیش از یک بار رخ بدهد.
در مقابل لازم است بدانید که تشنج ناشی از تب، شیوع بیشتری در میان کودکان دارد که به آن بیماری تب و تشنج هم می‌گویند. روش تشخیص این دو با یکدیگر متفاوت است. وقتی تشنج همراه با تب است، پزشک معمولا باید به دنبال علت تب باشد، و ممکن است برای مثال به این نتیجه برسد که تشنج بر اثر عفونت مغزی رخ داده است.
راه های پایین آوردن تب کودک سریع را بشناسید
اما تشنج بدون تب یا صرع نیازمند روش‌هایی مثل تصویربرداری مغزی است؛ یعنی پزشک با استفاده از نوار مغزی یا ام‌آر‌ای آن را تشخیص می‌دهد. در صورتی که این تشنج بیش از یک بار اتفاق بیفتد، کودک تحت درمان قرار می‌گیرد. اصلی‌ترین درمان تشنج بدون تب، درمان دارویی است که طولانی مدت و مداوم و منظم است.
برفک دهان نوزاد را درمان کنید
انواع راه‌های درمان تشنج در کودکان
وقتی یک کودک دچار تشنج می‌شود، لازم است که او را نزد یک متخصص اطفال یا یک متخصص مغز و اعصاب کودکان ببریم. پزشک در قدم اول به دنبال پیدا کردن علت تشنج خواهد بود و برای این‌کار از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند:
- تجویز آزمایش خون و ادرار برای بررسی وجود عفونت یا بیماری دیگر
- انجام تصویربرداری مغزی مثل سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی
- گرفتن نوار مغزی
نوع درمان تشنج بر اساس نتایج این آزمایش‌ها خواهد بود. گاهی پزشک تشخیص می‌دهد که تشنج نیاز به درمان خاصی ندارد. اما اکثر پزشکان دارو درمانی را مناسب تشخیص می‌دهد. به ویژه اگر تشنج بیش از یک بار رخ داده باشد، یا احتمال تکرارش در آینده وجود داشته باشد. دارودرمانی معمولا بلندمدت است و نیاز به نظم در مصرف دارو دارد. داروهایی که برای درمان تشنج در کودکان تجویز می‌شوند معمولا فنوباربیتال، کاربامازپین، فنی توئین، پریمیدون و … هستند.
در موارد کمتری، از جراحی برای درمان تشنج استفاده می‌شود و هدف آن یا از بین بردن کانون تشنج یا تسکین دادن آن (کاهش تعداد و شدت تشنج) است. پزشکان همچنین برای کنترل تشنج در کودکان توصیه می‌کنند که والدین مراقب سلامت سبک زندگی او باشند. کنترل استرس در کودک و تغذیه سالم مهم‌ترین مواردی است که باید رعایت شود.
سخن آخر
تشنج در کودک شما ممکن است شما را به وحشت بیندازد. کاملا حق دارید! علائمی که حین تشنج بروز می‌کند، علائم ترس‌آوری است. اما خوب است بدانید که بیشتر تشنج‌ها معمولا سلامت فرزند شما را تهدید نمی‌کنند و قابل درمان و کنترل هستند. یک متخصص اطفال یا متخصص مغز و اعصاب باتجربه و معتمد می‌تواند به شما کمک کند که این مسئله را مدیریت کنید.
درصورت نیاز به مشاوره فوری میتوانید از خدمت متخصص اطفال آنلاین سامانه حال استفاده کنید.
سوالات متداول
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”در صورت تشنج کودک چه کنیم؟” answer-0=”وقتی کودک دچار تشنج می‌شود، استرس نداشته باشید. لازم است بدانید که تشنج معمولا ظرف 1 تا 2 دقیقه به پایان می‌رسد. بنابراین لازم است با آرامش کنار کودک بمانید و به او کمک کنید. تشنج باعث قفل شدن دهان کودک می‌شود. تلاش نکنید انگشت خود یا شی دیگری را وارد دهانش کنید. به جای آن سعی کنید کودک را به یک طرف بخوابانید تا اگر استفراغ کرد، دچار خفگی نشود. همچنین اگر لباس او تنگ است، حتما آن را آزاد کنید. پس از اینکه تشنج تمام شد، اگر کودک دچار تب بود، میتوانید از شیاف استامینوفن استفاده کنید؛ و بگذارید او خوب استراحت کند. اگر تشنج بیش از حد معمول طول کشید لازم است که از اورژانس کمک بگیرید.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”آیا تشنج در کودکان خطرناک است؟” answer-1=”در اکثر موارد خیر. اما لازم است که حتما از پزشک برای تشخیص علت تشنج و درمان آن کمک گرفت. اگر کودک نوزاد است این مسئله ضرورت بیشتری دارد. زیرا اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است رشد مغزی نوزاد با مشکل مواجه شود.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]
منابع:
https://www.hopkinsmedicine.org/
