برفک دهان نوزاد نوعی عفونت قارچی است که به شکل لکه‌هایی با رنگ روشن در دهان نوزادان دیده می‌شود. این برفک معمولا جدی نیست و با درمان‌های ساده برطرف می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که از هر هفت نوزاد، یک نفر به آن دچار می‌شود. به طور معمول، شیوع برفک دهان در نوزادانی که زیر ده هفته سن دارند، بیشتر است. مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند تا درباره برفک دهان نوزاد، دلایل ایجاد و راه‌های درمان آن آگاه‌تر شوید و بتوانید اقدامات لازم را برای پیشگیری از آن انجام دهید.
برفک دهان نوزاد چیست
برفک دهان به لکه‌ها یا بثورات سطحی سفید یا زرد نامنظمی گفته می‌شود که در اثر نوعی عفونت قارچی، در دهان نوزادان ایجاد می‌شود. این لکه‌ها اغلب روی لثه‌ها، زبان، سقف دهان و داخل گونه‌ها دیده می‌شوند. اصلی‌ترین عامل ایجاد این برفک، فعالیت بیش از حد قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس است که به طور معمول در دهان و دستگاه گوارش همه انسان‌ها از جمله نوزادان وجود دارد. اگرچه برفک دهانی یک عفونت خفیف است، اما ممکن است برای کودک آزاردهنده باشد. علاوه بر این کودک شیرخوار می‌تواند آن را در حین شیرخوردن از پستان مادر، به او منتقل کند. برفک دهان گاهی با باقی‌مانده شیر روی زبان نوزاد اشتباه گرفته می‌شود.
برای این که بتوانید آن را تشخیص دهید لازم است که به آرامی یک پارچه بسیار نرم مرطوب و تمیز را روی زبان نوزاد بکشید. اگر بعد از پاک‌شدن لکه‌ها، زبان صورتی و سالم بود، برفک دهان وجود ندارد. در نوزادان مبتلا به برفک، زبان بعد از تمیز‌کردن دارای لکه‌های قرمزرنگ است یا لکه‌ها به راحتی پاک نمی‌شوند. بی‌میلی به غذاخوردن، تغییرات خلق‌وخو و بروز راش پوشک از دیگر نشانه‌های احتمالی برفک دهان نوزاد هستند.
درباره درمان عفونت گوش کودک بیشتر بدانید
بی‌قراری نوزاد به ویژه در هنگام شیرخوردن یکی از نشانه‌های برفک دهانی است
راه های پیشگیری از بروز برفک دهان نوزاد
عبور از کانال زایمان در زایمان طبیعی اصلی‌ترین راه انتقال این عفونت قارچی به نوزاد است که هیچ راه پیشگیرانه‌ای در مورد آن وجود ندارد. اما می‌توانید با تمیز و استریل‌کردن منظم پستانک‌ها، بطری‌ها و اجزای شیردوش خود، از عفونت‌های بعدی جلوگیری کنید. چند نکته می‌تواند به پیشگیری از بروز این عفونت در کودک کمک کند:
- اجازه دهید پستان‌ها در فاصله بین دو نوبت شیردهی خشک شوند تا از رشد باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها جلوگیری شود
- پدهای شیردهی را بعد از هر بار شیردهی تعویض کنید
- بعد از هربار استفاده از شیشه شیر، سر شیشه و پستانک را به خوبی استریل کنید
- از لباس زیرهای نخی استفاده کنید
- سینه‌ها را مرتبا با آب گرم بشویید و کاملا خشک کنید (خشک‌شدن سینه‌ها در معرض آفتاب می‌تواند مفیدتر باشد؛ چون قارچ از آفتاب متنفر است!)
- مصرف پروبیوتیک‌ها به سرعت بهبودی و رفع عفونت کمک می‌کند و قارچ‌ها را دور نگه می‌دارد
- از آن‌جا که آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند باعث ایجاد عفونت قارچی شوند، مصرف آنها را به حداقل برسانید و فقط به ضرورت اعلام‌شده توسط پزشک، آن را مصرف کنید
- همه اشیا و اسباب‌بازی‌هایی که ممکن است کودک آنها را به دهان خود وارد کند، ضدعفونی کنید
درباره شب ادراری کودک بیشتر بدانید
ضدعفونی‌کردن ابزارها و وسایلی که وارد دهان نوزاد می‌شود مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از برفک دهان نوزاد است
علت ایجاد برفک دهان نوزاد
برفک دهانی نوزاد معمولا در بدو تولد تشخیص داده می‌شود و به طور کلی، در نوزادان زیر دو ماه شایع‌تر است. علت آن را می‌تواند در فعالیت قارچ کاندیدا در دهان، گلو، روده یا واژن جست‌و‌جو کرد. این قارچ در حالت عادی توسط سایر میکروارگانیسم‌های بدن (باکتری‌های مفید) کنترل می‌شود. اما بیمارشدن، مصرف آنتی بیوتیک‌ها و بارداری (به دلیل ایجاد تغییرات هورمونی)، تعادل میکروارگانیسم‌ها را در بدن به هم می‌زند و به کاندیدا اجازه رشد می‌دهد. عفونت ناشی از آن می‌تواند در هنگام زایمان یا قبل و بعد از آن به نوزاد منتقل شود.
درباره راه های پایین آوردن تب آنفولانزای کودک این مطلب را بخوانید
اگر نوزادی برای مبارزه با عفونت دیگری مجبور به استفاده از آنتی بیوتیک باشد، یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، ممکن است دچار برفک شود. از سوی دیگر، عدم رعایت بهداشت در استفاده از پستانک‌ها یا تمیز و خشک‌نکردن نوک پستان بعد از شیردهی هم می‌تواند در ایجاد، تشدید یا بازگشت عفونت موثر باشد.
برنامه غذایی نوزاد تا یک سالگی را در اینجا بخوانید
راه های درمان برفک دهان کودک و نوزاد
از آن‌جا که برفک دهانی به راحتی منتقل می‌شود، معمولا لازم است که مادر و کودک همزمان تحت درمان قرار بگیرند. پزشک متخصص اطفال در بیشتر موارد برای نوزاد یک داروی ضد قارچ مثل نیستاتین تجویز می‌کند. این داروها به صورت موضعی و برای مدت ده روز در داخل دهان و روی زبان مصرف می‌شوند.
استفاده منظم از داروهای ضدقارچ موضعی برای مدت یک هفته تا ده روز باعث رفع برفک دهان در نوزادان می‌شود
در موارد شدید بیماری از داروهای دیگری مانند فلوکونازول کمک می‌گیرند. بسته به سن کودک، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که ماست حاوی لاکتوباسیل را به رژیم غذایی او اضافه کنید. لاکتوباسیل‌ها گزینه‌های مناسبی برای خلاص‌شدن از شر رشد بیش از حد قارچ‌های دهانی در کودک هستند.
توجه کنید که برای درمان برفک دهان نمی‌توانید از داروهای ضدقارچی که مخصوص مشکلات دیگری مثل راش پوشکی نوزاد هستند استفاده کنید. مادران هم برای درمان برفک پستان می‌توانند از کرم‌های ضدقارچ با تجویز پزشک و دستورالعمل تعیین‌شده استفاده کنند. عفونت برفک دهان معمولا با استفاده از دارو طی یک هفته تا ده روز برطرف می‌شود. اگر بعد از گذشت این مدت هنوز علائمی از برفک باقی مانده است، حتما با پزشک تماس بگیرید.
از علائم و درمان تشنج کودکان آگاه باشید
کلام پایانی درباره داروهای ضدقارچی
برفک یک عفونت شایع قارچی دهان و زبان به ویژه در نوزادان است. این عفونت در طول شیردهی می‌تواند بین مادر و نوزاد منتقل شود. عدم درمان مناسب باعث می‌شود که نوزاد در هنگام شیرخوردن احساس ناراحتی کند. بی‌قراری و ناآرامی نوزاد در هنگام شیرخوردن را می‌توان یکی از نشانه‌های اولیه این عارضه هم دانست. اگر علائم برفک دهان نوزاد را در کودک خود مشاهده می‌کنید و به پزشک متخصص دسترسی ندارید، اصلا نگران نباشید. شما می‌توانید از دکتر آنلاین کودکان حال به صورت ۲۴ ساعته و در تمام روزهای هفته کمک بگیرید.
درباره درمان بیماری لکوپلاکیا یا لکه های سفید در دهان بیشتر بدانید
سوالات متداول درباره برفک دهان نوزاد
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”آیا برفک دهان نوزاد خطرناک است؟” answer-0=”این عارضه معمولا بی‌ضرر است و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. شما می‌تواند برفک دهانی نوزادتان را با استفاده از داروهای ضدقارچ تجویزی به راحتی درمان کنید. اما توجه کنید که تکرار مداوم چنین عفونت‌هایی می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی در کودک باشد.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”آیا برفک دهان نوزاد مسری است؟” answer-1=”نوزاد مبتلا به برفک دهان می‌تواند آن را در حین شیرخوردن به مادر خود منتقل کند. عدم درمان این عفونت در مادر یکی از دلایل طولانی‌شدن درمان نوزاد یا ابتلای مجدد نوزاد به این عفونت است.” image-1=”” headline-2=”h2″ question-2=”داروی درمان برفک شدید دهان نوزاد چیست؟” answer-2=”پزشکان از داروهای مختلف ضدقارچ برای درمان برفک دهان در نوزادان استفاده می‌کنند. اگر این عفونت در نوزادی شدید باشد، می‌توان از داروهای قوی‌تر مثل فلوکونازول استفاده کرد.” image-2=”” count=”3″ html=”true” css_class=””]
منابع
